آزمایش کراتینین در بارداری و تفسیر آن

آزمایش کراتینین که سطح این ماده را در خون اندازه گیری می‌کند یکی از مهمترین آزمایش‌های دوران بارداری است. نتیجه این آزمایش خون مفید است، زیرا نشانگر مهمی از عملکرد کلیه است. کراتینین محصول زائد پروتئین کراتین است که ماهیچه‌ها از آن برای تولید انرژی استفاده می‌کنند. به طور معمول، کراتینین تولید شده در خون به کلیه‌ها رفته و در آنجا توسط ادرار دفع می‌شود. سطوح بالای این ماده در خون یا ادرار ممکن است نشان دهنده‌ی این باشد که کلیه‌ها به درستی کار نمی‌کنند و خبر از یک بیماری کلیوی در بارداری دهد. آزمایش کراتینین در بارداری به پزشکان در تشخیص بیماری کلیوی کمک می‌کند. یک کلیه با عملکرد ضعیف نمی‌تواند کراتینین را به خوبی که معمولا انجام می‌دهد فیلتر کند، که باعث افزایش سطح آن در خون می‌شود. اما آیا وجود کراتینین در خون برای بارداری مشکل‌ساز است؟ آیا انجام آزمایش کراتینین در بارداری ضروری است؟ در ادامه در مورد اندازه گیری این ماده بیشتر بخوانید.

با نصب اپلیکیشن گهواره، می‌توانید به صورت هفتگی روند بارداری خود را پیگیری کرده و به اطلاعات تخصصی در مورد رشد جنین، سلامت مادر و توصیه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشید. این برنامه زمان آزمایش‌ها و غربالگری‌های ضروری دوران بارداری را به شما یادآوری می‌کند و با امکان ثبت و پایش وزن بارداری، می‌توانید وضعیت خود را با نمودار استاندارد مقایسه نمایید. همچنین هر روز پیام‌های مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری دریافت خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دوران بارداری سالم و آگاهانه‌ای را تجربه نمایید.

آزمایش کراتینین در بارداری به چه صورت انجام می‌شود

آزمایش کلیرانس کراتینین نیاز به یک نمونه خون برای اندازه گیری مقدار نرمال کراتینین خون و یک نمونه از کل ادرار جمع آوری شده به مدت 24 ساعت (کراتینین ادرار ۲۴ ساعته در بارداری یا آزمایش urea در بارداری) دارد. ممکن است پزشک از شما بخواهد که یک شب قبل از آزمایش غذا نخورید و ناشتا باشید. بدن کراتینین را با سرعت ثابت تولید می‌کند و اندازه گیری سطح آن فقط به یک نمونه خون معمولی نیاز دارد. اندازه گیری سطح کراتینین یک راه مفید برای شناسایی GFR، شاخص عملکرد کلی کلیه است. پزشکان می‌توانند از سطوح GFR برای بررسی علائم بیماری مزمن کلیوی استفاده کنند.

* آیا دفع پروتئین در بارداری برای جنین خطرناک است؟

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

میزان نرمال کراتینین خون در بارداری

کلیه‌ها مسئول نگه داشتن سطح کراتینین خون در محدوده‌ی طبیعی هستند. متخصصان پزشکی مقدار نرمال کراتینین ادرار سرم را در میکرومول در لیتر (μmol/L) و میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) تعریف می‌کنند.

در دوران بارداری، جریان خون به کلیه‌ها بیشتر می‌شود. این باعث افزایش GFR فرد و میزان دفع کراتینین می‌شود. به همین دلیل، افراد باردار معمولا سطح کراتینین خون پایین‌تری دارند. یک بررسی در سال 2020 نشان داد که میانگین سطح کراتینین خون در افراد باردار 77 تا 84 درصد این مقدار در افراد غیرباردار است. با این حال سطح کراتینین فرد نیز در طول سه ماهه تغییر خواهد کرد و با انجام آزمایش کراتینین در بارداری شاهد روند رو به کاهش آن خواهید بود:

میزان نرمال کراتینین ادرار 24 ساعته در بارداری چقدر است؟ نتایج نشان می‌دهد که میانگین کراتینین ادرار در هر 24 ساعت 1.08 گرم برای حجم ادرار 24 ساعته بین 500 تا 1500 میلی لیتر است. برای حجم ادرار بیشتر از 1500 میلی لیتر 1.22 گرم است. برای حجم ادرار 24 ساعته کمتر از 500 میلی لیتر، میانگین کراتینین 0.63 گرم است.

* میزان نرمال هموگلوبین در بارداری چقدر است؟ + رژیم غذایی مناسب کم خونی

نتایج کم یا زیاد کراتینین سرم به چه معناست

تفسیر آزمایش کراتینین در بارداری اهمیت زیادی دارد. سطوح پایین کراتینین به این معنی است که عاملی بر روند تولید کراتین در بدن تأثیر می‌گذارد. این اغلب به دلیل داشتن توده عضلانی یا وزن کمِ بدن است. با این حال، سطوح پایین کراتینین ممکن است نشان دهنده‌ی وجود بیماری مزمن کلیوی، کاهش عملکرد کلیه یا سوء تغذیه نیز باشد.

سطوح بالای کراتینین در جواب آزمایش ممکن است نشان دهنده مشکلات شدید کلیوی مانند عفونت یا نارسایی باشد. با این حال، همیشه اینطور نخواهد بود. آنتی‌بیوتیک‌ها، رژیم غذایی و کم‌آبی بدن ناشی از ورزش همگی می‌توانند بر تولید کراتین تأثیر بگذارند. در این موارد، سطح کراتینین ممکن است مدت کوتاهی پس از درمان علت اصلی به حالت عادی بازگردد. بالا بودن کراتینین در ادرار 24 ساعته به معنای عملکرد ناقص کلیه‌هاست که باید بسیار سریع درمان شود.

*عدد نرمال سونوگرافی nt چقدر است 

علل سطوح بالا کراتینین در برگه آزمایش خون

برخی از دلایل افزایش سطح کراتینین عبارتند از:

• بیماری مزمن کلیوی: هنگامی که کلیه‌ها آسیب می‌بینند، در حذف کراتینین از خون مشکل دارند و سطح آن افزایش می‌یابد. پزشکان از نتیجه آزمایش خون کراتینین برای محاسبه نرخ فیلتراسیون گلومرولی منبع مطمئن (GFR) استفاده می‌کنند، که معیاری خاص‌تر است که می‌تواند نشان دهنده بیماری مزمن کلیوی باشد.
• انسداد کلیه: انسداد در جریان ادرار، می‌تواند باعث انسداد کلیه شود. این انسداد می‌تواند یک پشتیبان از ادرار در کلیه ایجاد کند و توانایی کلیه را برای عملکرد صحیح مختل کند. اصطلاح پزشکی برای این بیماری هیدرونفروز است. اگر انسداد هر دو کلیه را تحت تاثیر قرار دهد، می‌تواند سطح کراتینین خون فرد را افزایش دهد.
• افزایش مصرف پروتئین: آنچه که یک فرد می‌خورد می‌تواند بر سطح کراتینین تأثیر بگذارد. با این حال، مطالعات طولانی مدت نشان داده است که رژیم‌های غذایی با پروتئین بالا به طور قابل توجهی بر سطح کراتینین خون در یک دوره 2 ساله تأثیر نمی‌گذارد.
• ورزش شدید:کراتین در ماهیچه‌ها وجود دارد و به آنها در تولید انرژی کمک می‌کند. هم کم آبی بدن و هم تجزیه عضلانی ناشی از ورزش ممکن است باعث افزایش سطح کراتینین خون شود.
• داروهای خاص: آنتی بیوتیک‌ها، مانند تری متوپریم، و مسدود کننده‌های H2، مانند سایمتیدین، می‌توانند باعث افزایش موقت سطح کراتینین سرم شوند.

علل سطوح پایین کراتینین در خون یا آزمایش اوره

سطوح کراتینین ممکن است به دلایل زیر کمتر از حد طبیعی باشد:

• توده عضلانی کم: از آنجایی که تجزیه‌ی عضله کراتینین تولید می‌کند، توده عضلانی کم می‌تواند منجر به سطوح پایین کراتینین شود.
• کاهش وزن شدید: کاهش وزن می‌تواند منجر به کاهش توده عضلانی شود و منجر به سطوح پایین کراتینین شود.

درمان کراتینین بالا در بارداری 

اگر کراتینین خون در بارداری باشد باید علت اصلی آن بلافاصله پیدا و درمان شود. با این حال می‌بایست از برخی ترفندهای اضافی برای بهبود روند درمان استفاده کنید که به شرح زیراند: 

• مکمل‌های حاوی کراتین مصرف نکنید و قبل از افزودن هر مکملی به رژیم غذایی خود با پزشکتان صحبت کنید.
• مصرف گوشت در بارداری (پروتئین) را کاهش دهید. تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن مقادیر زیاد پروتئین می‌تواند سطح کراتینین را حداقل به طور موقت افزایش دهد. به ویژه، گوشت قرمز پخته شده می‌تواند بر کراتینین تأثیر بگذارد. گرمای حاصل از پخت و پز باعث می‌شود کراتین موجود در گوشت، کراتینین تولید کند. افرادی که از رژیم‌های غذایی بسیار پر از گوشت قرمز یا سایر منابع پروتئینی، از جمله محصولات لبنی پیروی می‌کنند، ممکن است سطح کراتینین بالاتری نسبت به افرادی داشته باشند که کمتر از آن غذاها مصرف می‌کنند.
• فیبر بیشتری بخورید. فیبر را می‌توان در بسیاری از غذاها یافت، از جمله: میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل، حبوبات
• با پزشکتان در مورد مقدار مایعاتی که باید بنوشید صحبت کنید. کم آبی می‌تواند سطح کراتینین را افزایش دهد. مصرف مایعات می‌تواند برای برخی از افرادی که بیماری کلیوی دارند نیز مشکل ساز باشد. بنابراین قبل از افزایش مصرف مایعات با پزشک مشورت کنید.
• مصرف نمک در بارداری را کاهش دهید. رژیم‌های غذایی حاوی نمک اضافی می‌توانند به فشار خون بالا کمک کنند. غذاهای فرآوری شده، به ویژه، اغلب مملو از سدیم و فسفر هستند، که مطالعات منبع معتبر نشان داده است که به طور بالقوه باعث مشکلات کلیوی می‌شود. پایش پیوسته فشار خون در طول روز فراموش نشود.
• از سیگار کشیدن خودداری کنید. افزایش سطح کراتینین از عوارض سیگار در بارداری است.