غربالگری سه ماه دوم بارداری چیست؟ | آزمایش تشخیص نقص مادرزادی جنین

انتشار: دی ۱۳۹۸ | بروزرسانی: فروردین ۱۴۰۴
غربالگری سه ماهه دوم بارداری

غربالگری سه ماهه دوم بارداری، برای مواردی که مشکوک به وجود اختلالات ژنتیکی در جنین مانند سندروم دان هستند، انجام می‌شود. برای پی بردن به اختلالات ژنتیکی احتمالی در جنین، ابتدا آزمایش‌های غربالگری سه ماهه اول که شامل آزمایش خون و سونوگرافی NT است، انجام شده و در صورت نیاز، غربالگری دوم تجویز می‌شود. در این مقاله، به زمان انجام غربالگری سه ماهه دوم بارداری و تفسیر آن پرداخته‌ایم.

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

غربالگری سه ماهه دوم بارداری شامل چیست؟

به عنوان یک مادر باردار، حتماً باید بدانید که آزمایش غربالگری سه ماهه دوم بارداری چیست و چه مواری را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. غربالگری سه ماهه دوم بارداری، تنها شامل انجام یک آزمایش خون کواد مارکر یا همان غربالگری چهارگانه‌ مادر می‌شود. برای انجام این آزمایش مانند غربالگری مرحله اول، نیازی به ناشتایی نیست. در این آزمایش، 4 شاخص (کواد مارکر) در خون مادرآنالیز می‌شود. این چهار شاخص شامل دو هورمون به نام بتا HCG و UE3 و دو پروتئین به نام آلفا فیتوپروتئین و اینهیبین آ است. با این‌که انجام این آزمایش، بی‌خطر است اما فقط به تعدادی از مادران باردار توصیه می‌شود و باید در مراکز معتبر انجام شود. 

* مقاله کیا جنینشون نقص لوله عصبی داشته را مطالعه کنید.

مراکز انجام غربالگری سه ماهه دوم بارداری

برای انجام این آزمایش، حتماً به مراکز معتبر و شناخته شده موجود در شهر محل زندگی خود مراجعه کنید. نکته بسیار مهم این است که هر دو آزمایش غربالگری در یک مرکز انجام شود، چرا که در بسیاری موارد نیاز هست تا نتیجه مجموع یا اصطلاحاً یک کاسه دو آزمایش، توسط آزمایشگاه محاسبه و گزارش شود.

چه کسانی باید آزمایش غربالگری مرحله دوم را انجام بدهند؟

  •  افرادی که در مرحله اول غربالگری، در دسته دارای خطر متوسط قرار گرفته‌اند یا نمودار آزمایش غربالگری پرخطر داشته اند.
  •  افرادی که مرحله اول غربالگری جنین را انجام ندادند.
  •  افرادی که سونوگرافی NT انجام ندادند.
  •  افرادی که می‌خواهند با قدرت بیشتری از نبود سندرم داون در جنین مطئن شوند.
  •  همچنین در بعضی افراد که توانایی مالی انجام آزمایشاتی مثل آزمایش تشخیصی NIPT را ندارند ممکن است انجام مرحله دوم غربالگری توصیه بشود. 
حتما بخوانید : نظر مادران را در باره تفسیر سونوگرافی ان تی

زمان انجام غربالگری دوم چند هفته است؟

بهترین زمان انجام آزمایش غربالگری دوم چه زمانی است؟ زمان انجام غربالگری سه ماهه دوم بارداری در ایران، از هفته 15 تا 17 بارداری است که جز تست‌های سه ماهه دوم بارداری محسوب می‌شود. اما بهترین زمان برای انجام غربالگری دوم بارداری، ابتدای هفته 15 بارداری است. همچنین بسیار مهم است که نتیجه تست، بلافاصله بعد از آماده شدن، به پزشک معالج نشان داده شود. 

 زمان آزمایش غربالگری دوم

هزینه غربالگری سه ماه دوم بارداری چه قدر است؟

غربالگری سه ماهه دوم بارداری شامل یک سونوگرافی کامل و تخصصی است. بسته به این‌که این سونوگرافی را در چه مرکزی و با چه تجهیزاتی انجام دهید، هزینه مربوط به آن متغیر است. این هزینه با تعرفه سال 1400 در مراکز کاملاً تخصصی و استاندارد، با قیمت حدودی یک میلیون و صد آغاز می‌شود و ممکن است به یک میلیون و پانصد هزار تومان هم برسد. برخی از بیمه‌های تکمیلی، هزینه انجام این غربالگری را متحمل می‌شوند. اگر برای انجام این غربالگری، به مراکز تحت پوشش بیمه تکمیلی خود مراجعه کنید، بخشی از هزینه را بیمه تقبل می‌کند. در غیر این صورت، باید کل هزینه را پرداخت کنید و همراه با فیش پرداختی مهر شده و کپی جواب سونوگرافی، به دفتر بیمه مراجعه کرده و هزینه را بعد از انجام سونوگرافی دریافت کنید. 

* مقاله عدد نرمال afp در آزمایش خون را مطالعه کنید.

تعیین جنسیت با آزمایش غربالگری دوم انجام می‌شود؟

در این مرحله غربالگری، باتوجه به این‌که فقط یک آزمایش خون انجام می‌شود، امکان تعیین جنسیت جنین وجود ندارد.

تفسیر آزمایش غربالگری سه ماهه دوم بارداری

تفسیر آزمایش غربالگری دوم باید توسط پزشک انجام شود. برای خواندن نمودار آزمایش غربالگری دوم، از افراد غیرمتخصص کمک نخواهید. اعداد نرمال غربالگری دوم، توسط پزشک تشحیص داده خواهد شد.

با بررسی غربالگری سه ماهه دوم بارداری و مقادیر چهار شاخص گفته شده توسط آزمایشگاه، احتمال بروز بیماری‌های ذکر شده، محاسبه می‌شود. سپس نتیجه نهایی آزمایش به سه صورت کم خطر، خطر متوسط و پر خطر از لحاظ بروز این مشکلات گزارش می‌شود. 

  • در افراد با خطر کم، احتمال وجود مشکل ناچیز است و مراحل غربالگری خاتمه پیدا می‌کند. در تست این افراد، شاهد اعداد نرمال آزمایش غربالگری دوم هستیم. شما می‌توانید عکس آزمایش غربالگری دوم سالم را در اینترنت بیابید.
  • در افراد با خطر متوسط با صلاحدید پزشک معالج، انجام NIPT یا سونوگرافی ناهنجاری توصیه می‌شود.
  • افراد پرخطر نیز باید هرچه سریع‌تر مورد آمنیوسنتز قرار گیرند. شما می‌توانید عکس غربالگری دوم پرخطر را در اینترنت ببینید.
  • انجام سونوگرافی ناهنجاری‌ها در هفته‌های 18 تا 22 بارداری، به تمام مادران باردار توصیه می‌گردد.

*مقاله عکس جواب آمنیوسنتز نرمال را مطالعه کنید.

تفسیر آزمایش غربالگری دوم

در غربالگری دوم احتمال وجود چه بیماری هایی بررسی می‌شود؟

در این مرحله، احتمال وجود سه اختلال ژنتیکی شایع یعنی سندروم داون (T21)، سندروم ادوارد (T13)، سندروم پاتو(T18) و وجود نقص در لوله عصبی (نخاع و مغز) جنین (NTD یا OSD) و در برخی مراکز، سندروم SLOS مورد بررسی قرار می‌گیرد.

قدرت غربالگری‌ها در تشخیص سندرم داون

  •  انجام مرحله اول غربالگری، با اطمینان 85 درصدی از نبود بیماری اطمینان حاصل می‌کنیم.
  • اگر در کنار مرحله اول، غربالگری مرحله دوم هم انجام شود، قدرت تشخیص تا 94 درصد افزایش پیدا می‌کند.
  • انجام مرحله دوم غربالگری به تنهایی نیز تا 80 درصد، خاطر والدین را از نبود سندروم داون راحت می‌کند.

* مقاله سندرم داون از چند ماهگی قابل تشخیص است را مطالعه کنید.

سونوگرافی ناهنجاری یا آنومالی همان غربالگری سه ماهه دوم بارداری نیست!

غربالگری سه ماهه دوم بارداری شامل سونوگرافی ناهنجاری یا همان آنومالی اسکن نبوده و برخی به اشتباه تصور می‌کنند این دو یکی هستند. تفسیر غربالگری مرحله دوم با آنومالی متفاوت است و برای دو منظور مختلف انجام می‌شوند. در این سونوگرافی مهم، علاوه بر بررسی وضعیت بارداری و سن حاملگی، به بررسی دقیق جنین می‌پردازد. در طول سونو آنومالی، تک تک اعضای جنین به صورت دقیق مورد بررسی و اندازه‌گیری قرار می‌گیرد. به همین دلیل، طول زمان انجام این سونوگرافی بیشتر از سونوگرافی معمول بارداری است. انجام این سونوگرافی به تمامی مادران باردار توصیه می‌شود. همچنین جنسیت جنین در زمان انجام این سونوگرافی، معمولاً قابل تشخیص است. از 18 تا 22 هفتگی، این سونوگرافی قابل انجام است. هرچقدر سن جنین بالاتر باشد یعنی نزدیک به 22 هفتگی، جنین رشد بیشتری کرده و اعضا با دقت بهتری قابل بررسی هستند.