تغییرات هورمونی در دوران بارداری چگونه روی مادر تاثیر میگذارد؟

انتشار: فروردین ۱۴۰۱ | بروزرسانی: مرداد ۱۴۰۳
تغییرات هورمونی در بارداری

با شروع دوران بارداری تغییرات هورمونی در بدن زن رخ می‌دهد که به رشد و نمو جنین کمک می‌کند. این تغییرات هورمونی می‌توانند منجر به و بروز علائم بارداری از جمله حساس شدن سینه‌ها احساس تهوع ویار و دیگر مشکلاتی که در بارداری تجربه می‌کنید شود. کلیت تغییرات هورمونی در طول بارداری در زنان مختلف یکسان است اما شدت تغییرات در آنها متفاوت است و در نتیجه آنها علائم متفاوتی را تجربه می‌کنند. در ادامه بیشتر در مورد شکل تغییرات هورمونی در بارداری توضیح خواهیم داد.

با نصب اپلیکیشن گهواره، می‌توانید به صورت هفتگی روند بارداری خود را پیگیری کرده و به اطلاعات تخصصی در مورد رشد جنین، سلامت مادر و توصیه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشید. این برنامه زمان آزمایش‌ها و غربالگری‌های ضروری دوران بارداری را به شما یادآوری می‌کند و با امکان ثبت و پایش وزن بارداری، می‌توانید وضعیت خود را با نمودار استاندارد مقایسه نمایید. همچنین هر روز پیام‌های مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری دریافت خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دوران بارداری سالم و آگاهانه‌ای را تجربه نمایید.

هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی یا HCG و علائم ترشح آن

یکی از هورمون‌ها کلیدی که در دوران بارداری در خون مادر ترشح می‌شود، هورمون گنادوتروپین جفتی انسان یا هورمون HCG است. این هورمون در واقع از چیزی ترشح می‌شود که در نهایت جفت انسان را تشکیل می‌دهد. این هورمون مانع از تخمک گذاری ماهانه در تخمدان شده و کار اصلی آن، آماده سازی بدن مادر برای نگهداری و رشد جنین در داخل رحم و تامین نیازهای او در این زمان است. هورمون گنادوتروپین در خون و ادرار یافت می‌شود و همان چیزی است که نتیجه آزمایش بارداری شما را مثبت می‌کند.

* آیا علائم بارداری از روی ناف مشخص است؟

تغییرات هورمونی بارداری

با اینکه علائم بارداری در هیچ دو مادری یکسان نیست، اما تقریبا علائم اولیه بارداری خود را در هفته‌های سوم و چهارم بارداری و با ترشح هورمون HCG نشان می‌دهند. در هفته چهارم بارداری که مساوی است با هفته دوم بارداری واقعی، لانه گزینی انجام شده و رویان شکل گرفته است و سلول‌های جنین به شدت در حال تکثیر هستند. با ترشح هورمون HCG تخمک جدیدی آزاد نمی‌شود و میزان هورمون استروژن و پروژسترون افزایش پیدا کرده و باعث قطع خونریزی ماهانه می‌شود. در این زمان است که شما علائمی همچون حساس شدن سینه‌ها، احساس خستگی، حالت تهوع و تکرر ادرار را ممکن است داشته باشید.

عوارض بالا بودن هورمون پروژسترون در بارداری + روشهای درمان

تغییرات هورمونی در بارداری پسر و دختر

تشخیص جنسیت جنین یکی از هیجان انگیزترین بخش‌ها در دوران بارداری است. خیلی از والدین ممکن است بخواهند خیلی زودتر از جنست فرزند خود با خبر شوند. افسانه‌ها و شواهد زیادی در باره علائم بارداری پسر و دختر وجود دارد اما چیزی که بر اساس بررسی‌های انجمن بارداری است نشان می‌دهد، که غلظت هورمون HCG در سه هفته بعد از بارداری پسر و دختر متفاوت است. این هورمون در جنین دختر بیشتر از جنین پسر در بدن مادر ترشح می‌شود و همچنین میزان آن در دوران بارداری بالاتر است. همین باعث می‌شود تا مادرانی که جنین دختر دارند احساس حالت تهوع صبحگاهی بیشتری را تحمل کنند.

تغییرات هورمونی و تغییرات خلق و خو در بارداری

دمدمی مزاجی در دوران بارداری یکی از تغییراتی است که می‌توان گفت بیشتر مادران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. یک دقیقه سرحال و چند دقیقه بعد بی‌حال و بد اخلاق از معمولی‌ترین واکنش‌هایی است که ممکن است نسبت به تغییرات هورمونی نشان دهید. اما این بسیار مهم است که خود را برای داشتن احساسی مانند حساس و زودرنج بودن، دمدمی مزاج و مودی، گریه کردن و غیره آماده کنید. این مسائل به دلیل ترکیب هورمون‌ها و ترشح آنها در این دوران برای شما اتفاق می‌افتد. بنابراین بسیار مهم است که شما و همسرتان بتوانید به خوبی این شرایط را برای یکدیگر آسان و قابل تحمل کنید.

* هورمون‌های بارداری چه نام دارند و هرکدام چه نقشی دارند؟

تغییرات حسی در بارداری

از دیگر تغییراتی که ممکن است با آن روبه‌رو شوید تغییر در حس‌های بویایی، بینایی و چشایی است. برای مثال ممکن است نسبت به بوها حساس شوید و تحمل برخی از بوها برای شما بسیار سخت باشد، یا ممکن است طعم خاصی را بپسندید که قبل از بارداری اصلا نمی‌توانستید آن را بچشید. همچنین ممکن است دچار نزدیک بینی و یا تاری دید شوید. اما باید بدانید که این تغییرات موقتی بوده و تنها تا پایان دوران بارداری با شما همراه هستند.

تعییرات سینه در بارداری

در این دوران است که با ترشح هورمون‌ها هاله اطراف نوک سینه شروع به تغییر رنگ و تیره شدن می‌کند. همچنین با افزایش سن بارداری، با رشد مجاری شیری، سینه‌ها بزرگ می‌شوند. در چنین شرایطی سینه‌ها بسیار حساس و دردناک شده و ممکن است به دلیل سریع رشد کردن آنها دچار ترک پوستی شوید.

تغییرات پوست، مو و ناخن

برخی از زنان ممکن است در بارداری دچار ریزش مو و برخی دیگر دچار افزایش رشد موهای زائد و موی سر شوند، که بعد از زایمان به تدریج این مشکلات رفع خواهد شد. از دیگر تغییراتی که در این دوران با هر خانم بارداری همراه است، ترک‌های پوستی بوده و تقریبا دائمی هستند. همچنین تیره شدن هاله سینه، ناحیه تناسلی، خط زیر ناف و بروز لک‌های تیره بر روی صورت از دیگر تغییرات شایع در بین مادران باردار است که البته بیشتر آنها بعد از زایمان بر طرف خواهند شد. در این دوران ممکن است رشد ناخت شما افزایش پیدا کند و یا ممکن است بسیار نازک و شکننده شود.

نمودار تغییرات هورمونی در دوران بارداری

تغییرات شکم در دوران بارداری

از بارزترین مشخصه‌های یک زن باردار، شکم برجسته او است. هرچند که با رشد جنین در داخل رحم، رحم و شکم شما به تدریج رشد می‌کند، اما با ورود به سه ماهه دوم بارداری و با خروج رحم از درون لگن، شما می‌توانید این افزایش سایز و رشد جنین را از روی شکمتان مشاهده کنید. باید بدانید اندازه شکم در دوران بارداری به خودی خود اهمیت ندارد. تا زمانی که در دوران بارداری دچار افزایش و یا کاهش وزن نشوید و جنین نیز رشد مطلوبی داشته باشد، جای نگرانی نیست. علاوه بر آن اندازه شکم شما نمی‌تواند سن بارداری شما را مشخص کند و شما چه شکم بزرگ داشته باشید و چه شکم کوچک، بدون بررسی تقویم بارداری نمی‎توانید دقیقا سن بارداری خود را مشخص کنید.

تغییرات بدن مادر در ماه‌های مختلف بارداری

سه ماهه اول بارداری آغاز شکل گیری و رشد جنین است. شما کم‌کم شروع به افزایش وزن کرده و تغییرات خلق و خو را بطور واضح متوجه می‌شوید. از هفته 14 بارداری و با ورود به سه ماهه دوم بارداری اندام‌های جنین شکل گرفته و همین امر باعث برجسته‌تر شدن شکم شما می‌شود. در این سه ماهه دوم توجه به عوارض بارداری، رعایت سبک زندگی سالم و انجام معاینات به موقع از اهمیت بسیاری برخوردار است. تغییرات بدن مادر با ورود به هفته 28 بارداری و سه ماهه سوم بارداری کاملا مشخص است و در این ماه‌ها رشد جنین کامل می‌شود. همچنین با نزدیک شدن به زمان زایمان تغییرات در بدن خود را به خوبی احساس می‌کنید.

تغییرات هورمونی بعد از بارداری

دقیقا یک هفته بعد از زایمان، هورمون استروژن و پروژسترون به شدت کاهش می‌یابد و همزمان پرولاکتین و اکسی توسین افزایش پیدا می‌کند. این هورمون‌ها باعث تزلزل در احساسات شده و احساسات دیوانه کننده‌ای را در شما بوجود می‌آورند. احتمالا پس از چند روز با خارج شدن اکسی توسین نشانه‌های افسردگی بعد از زایمان را تجربه خواهید کرد. 

اما باید بدانید با گذشت چند ماه احساسات متغیری که تجربه کرده‌اید تنظیم خواهد شد. در این دوران سیستم بدن شما بر اساس آدرنالین کار کرده و شما بی خوابی و احساسات زیادی را تجربه خواهید کرد. 6 ماه بعد از زایمان با کمرنگ شدن هورمون‌های مثبت، علائم افسردگی را تجربه خواهید کرد. تقریبا سه ماه بعد از زایمان مادر به روال عادی زندگی خود بازگشته و 6 ماه بعد از زایمان هورمون پرولاکتین که باعث تولید شیر در مادر می‌شده است کاهش پیدا می‌کند.