ورم در بارداری دختر و پسر +11 روش درمان ورم پای چپ و راست

ورم پا و مچ پا در دوران بارداری، از تغییرات و عوارض جسمی این دوران، به‌خصوص در سه ماهه سوم است. علت اصلی این مشکل، خونرسانی به جنین و تغییرات هورمونی است. تغذیه مادر نیز تأثیرگذار است. در ادامه بیشتر در مورد علل ورم پا در بارداری، درمان و زمان مراجعه به پزشک توضیح خواهیم داد.

پادکست خلاصه مقاله ورم بارداری دختر و پسر:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

علل ورم پا و مچ پا در بارداری کدامند؟

عوامل، زیر در ورم پا و مچ پا در بارداری دخیل هستند:

• در یک بارداری طبیعی، برای خونرسانی بهتر به جفت و جنین، حجم مایعات بدن افزایش می‌یابد. این مایع که بین بافت‌ها و داخل خون وجود دارد بدلیل تغییرات هورمونی حاملگی، زیر پوست تجمع پیدا کرده و منجر به ترک‌های بارداری در شکم و سایر اندام‌ها می‌شود.

• با بزرگتر شدن رحم و فشار بر وریدهای قسمت تحتانی بدن، برگشت خون از اندام‌های پایینی کندتر می‌شود. ضمن اینکه این شرایط باعث افزایش فشار خون و گرفتگی ماهیچه‌ها در بارداری نیز می‌شود. 

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

علت ورم شدید پا در هفته‌های آخر بارداری

با افزایش سن باردارى، جنين رشد كرده و رحم بزرگتر مى‌شود. رحم بزرگ شده، فشار بيشترى به عروق وارد كرده و شاهد ورم بيشترى، به خصوص در پاها خواهيد بود. گاهی این ورم با درد همراه است. حتی ممکن است نتوانید از كفش‌هايتان مانند گذشته استفاده كنيد.

چه غذاهایی باعث ورم در بارداری می‌شود؟

تأثیر ویتامین‌ها و املاح در ورم بارداری چگونه است؟ دسته‌ای از مواد غذایی، می‌توانند در افزایش ورم پا در بارداری اثرگذار باشند:

• سدیم موجود در نمک با تجمع آب در بدن منجر به ایجاد ورم می‌شود. پس نمک اضافی را از سفره غذایی خود حذف کنید. در خرید موادغذایی بسته بندی شده دقت کنید. مقدار سدیم موجود در آن‌ها معمولاً در جدول غذایی روی بسته بندی نوشته می‌شود. سعی کنید تا می‌توانید از محصولاتی با کمترین میزان سدیم استفاده کنید.

• غذاهای کنسروی و فرآوری شده، به‌دلیل وجود اسید چرب ترانس باعث افزایش تجمع آب در بدن می‌شوند. انواع چیپس، پفک، کنسروها، سوسیس و کالباس و... را محدود کنید تا ورم کمتری را تجربه کنید.
• کافئین زیاد باعث کم آبی بدن می‌شود. مصرف قهوه و چای و هر ماده کافئین‌داری را در طی روز کم کنید.
• قندهای ساده، مثل انواع شیرینی‌جات، شکلات، آبنبات، احتباس آب در بدن را بیشتر می‌کند. پس مصرف آن‌ها را محدود کنید.
• بیشتر از گوشت سفید استفاده کنید. چربی کمتر و پروتئین بیشتر، در ایجاد اعتدال سطح مایعات بدن شما نقش مهمی دارد. گوشت مرغ و ماهی، نسبت به انواع گوشت قرمز، چربی کمتری دارند.

* مقاله علت سردی پاها از زانو به پایین را مطالعه کنید.

برای جلوگیری از ورم پا در بارداری چه کنیم؟

اینکه بدانیم چگونه از ورم پا در بارداری جلوگیری کنیم یا چگونه ورم با در بارداری را کم کنیم بسیار مهم است. نکات زیر به شما در جلوگیری از ورم پا و مچ پا بارداری کمک می‌کند:

• خوابیدن به پهلوی چپ، فشار رحم را از روی سیاهرگ بزرگ که مسئول برگرداندن خون از اندام‌های پایینی به قلب شما است را برمی‌دارد زیرا این سیاهرگ، در سمت راست بدن شما است و وقتی به پهلوی راست می‌خوابید، فشار وزن رحم روی آن قرار می‌گیرد، در نتیجه برگشت خون از پاها مشکل می‌شود. وقتی خون از پاها به راحتی تخلیه شود، ورم کمتری تجربه می‌کنید.
• در زمان خوابیدن بالشی را زیر پاهایتان قرار دهید. بالاتر بودن پاها نسبت به سطح بدن به برگشت بهتر خون از پاها و پیشگیری از ادم کمک می‌کند.
• در حالت استراحت دست و پاهایتان را آویزان نگذارید.
• مدام در یک حالت نمانید. اگر نشسته‌اید بعد از چند دقیقه بلند شده و کمی قدم بزنید. اگر می‌توانید دراز بکشید و بدنتان را کشش بدهید. زیاد سر پا نمانید در حالت ایستاده بیشتر قدم بزنید و ساکن نمانید. 
• شلوار، جوراب و کفش تنگ نپوشید. لباس‌های تنگ خونرسانی را کند می‌کند.
• ورزش کنید، به‌خصوص شنا، پیاده‌روی و یوگا. در حالت درازکش یا نشسته، حرکات کششی انجام دهید. این کار خونرسانی به اندام‌ها را بهبود می‌بخشد و از ورم بدن جلوگیری می‌کند.
• در محیط‌های خیلی گرم نمانید.
• سیگار نکشید.
• الکل ننوشید.
• خواب کافی داشته باشید. شب‌ها حداقل ۷ ساعت بخوابید.

ورم پا در بارداری از چه ماهی شروع می‌شود؟

نمی‌توان زمان دقیقی برای بروز ورم حاملگی مشخص کرد اما معمولاً حوالی ماه پنجم بارداری یا همان هفته ۲۰ تا ۲۱ پدیدار می‌شود. در سه ماهه سوم نیز افزایش پیدا می‌کند.

اما معمولاً حوالی ماه پنجم بارداری یا همان هفته ۲۰ تا ۲۱ پدیدار می‌شود. در سه ماهه سوم نیز افزایش پیدا می‌کند. 

ورم پای چپ در بارداری نشانه چیست؟

ورم در بارداری، به‌صورت دو طرفه اتفاق می‌افتد اما اگر يک سمت بدن، مثلاً فقط پاى چپ شما دچار تورم شود یا نسبت به پای راست ورم بیشتری داشته باشد، نشانه خوبى نيست. چون می‌تواند از علائم لخته شدن خون در بدن باشد، پس در صورتی که ورم در پاى چپ يا پاى راست همراه با درد، سفتى و قرمزى محل ورم داشتيد، هرچه  سریع‌تر به مركز درمانى مراجعه كنيد تا از نظر انعقاد خون كنترل شويد.

ورم پای راست در بارداری نشانه چیست؟

اگرچه تورم خفیف پا و مچ پا در دوران بارداری طبیعی است، تورم ناگهانی که دردناک است - به خصوص اگر فقط در یک پا باشد – می‌تواند نشانه‌ای از لخته شدن خون (ترومبوز ورید عمقی) باشد. افزایش ناگهانی تورم همچنین ممکن است به این معنی باشد که فشار خون شما بالاتر از حد طبیعی است. تورم یک طرفه ممکن است نشان دهنده لخته شدن خون یا DVT باشد. یکی از عوارض شایع DVT به عنوان سندرم پس از ترومبوتیک شناخته می‌شود.

ورم پا در بارداری چه موقع خطرناک است؟

ورم پا در بارداری در مواقع زیر خطرناک است:

• ورم دست و پا در بارداری و البته ورم صورت، به‌طور معمول برای همه خانم‌های باردار کمتر و بیشتر رخ می‌دهد اما زماني كه مشكل فشار خون بالا داشته باشيد، طبيعى نيست.
• يكى از علائم مهم پره اكلامپسى يا همان مسموميت باردارى، وجود تورم در تمام بدن  می‌باشد.

براى تشخيص ادم معمول باردارى از ادم در حالت پره اكلامپسى ، كافی است چند نكته را بررسى كنيد:

• به رنگ پاهايتان توجه كنيد، در مسموميت حاملگى علاوه بر ورم شديد تغيير رنگ نيز مشخص است.
• انگشت خود را روى محل متورم شده فشار دهيد و برداريد. اگر چند ثانيه طول كشيد تا بافت سر جاى خود  برگردد از نظر پره اکلامپسی باید بررسی  شوید.
• به تورم صورتتان بيشتر دقت كنيد و عكس قبل از باردارى را به پزشک نشان دهيد. پف كردن شديد صورت می‌تواند از نشانه‌هاى فشار خون بالا باشد.
• اگر همراه ادم سردرد، سرگيجه، تارى ديد و تهوع سراغتان آمد حتما جهت بررسى فشار خون اقدام كنيد.

روش‌های درمان ورم پا در بارداری

1. ماساژ دادن دست‌ها و پاها، به تخلیه مایع جمع شده زیر پوست کمک می‌کند. در نتیجه تورم کمتر می‌شود.
2. شنا کنید یا حداقل مدت زمانی را در آب غوطه‌ور بمانید. آب به بهبود درد مفاصل و کاهش ادم بارداری کمک می‌کند.
3. از کمپرس سرد برای نواحی متورم شده استفاده کنید. 
4. مصرف برخی ویتامین‌ها در بارداری ضروری است. اگر آنها را به درستی استفاده کنید، ورم دست و پای شما کمتر می‌شود.

در زیر نکاتی آمده که به دریافت بیشتر و بهتر ویتامین‌ها در بارداری کمک می‌کند:

1. از یک رژیم غذایی متعادل پیروی کنید. اینگونه از دریافت کافی منابع ویتامینی مطمئن می‌شوید.
2. سبزیجات و میوه بیشتری میل کنید زیرا سرشار از ویتامین و املاح هستند.
3. مولتی ویتامین مخصوص بارداری فراموش نشود. 
4. ویتامین‌های گروه B  از تجمع آب در بدن و ایجاد ادم جلوگیری می‌کند. با کمک ویتامین C، عملکرد هورمون‌ها بهتر می‌شود، در نتیجه ادم کمتری را تجربه می‌کنید. ویتامین E نیز به بهبود گردش خون و جلوگیری از تورم حاملگی کمک می‌کند.
5. منابع خوب کلسیم، منیزیوم و روی از ایجاد ورم طی بارداری جلوگیری می‌کند.
6. پتاسیم و منابع آن با برقراری تعادل در عروق، ایجاد ورم در بارداری را کم می‌کند. شاید در مولتی ویتامین شما مقادیری پتاسیم وجود داشته باشد اما منابع غذایی آن را نیز بهتر است مصرف کنید؛ مثل موز، آووکادو، انجیر، اسفناج، لوبیای قرمز و...
7. نوشیدن هر چه بیشتر آب به تصفیه بدن کمک کرده و ورم دوران بارداری را کمتر می‌کند. روزانه بین ۸ تا ۱۰ لیوان آب بنوشید.

کنترل فشارخون در بارداری

بسیاری از خانم‌ها طى باردارى، دچار افزايش فشار خون مى‌شوند اما با رعايت نكات زير، می‌توان از تبديل شدنش به مسموميت باردارى جلوگيرى كرد:

• سالم غذا بخوريد. ترجيحاً نمك و منابع سديم را حذف كنيد.
• داروهای مخصوص فشار خون را طبق دستور پزشكتان مرتب و سروقت مصرف كنيد.
• ویزیت‌هاى باردارى را طبق نظر پزشک بصورت مرتب دنبال كنيد.
• اگر استراحت مطلق برايتان تجويز نشده و منع ورزش در باردارى نداريد، حتما فعاليت بدنی بصورت مرتب داشته باشيد.
• وزن خود را مرتب چک كنيد و افزايش ناگهانى و بيش از حد آن را به درمانگرتان اطلاع دهيد.
• الکل و سيگار و همينطور انواع قرص‌هاى روانگردان و آرام بخش را حذف كنيد.
• سونوگرافی  منظم براى بررسى جفت و جنين انجام دهيد.

رابطه ورم پا در بارداری و جنسیت جنین

ورم پا و مچ پا در دوران بارداری يک امر طبيعى است و همانطور كه پيش‌تر بررسى كرديم به تغییر در هورمون‌هاى باردارى و افزايش سايز رحم مربوط است. كوچكترين ارتباطى بين ورم پا در بارداری و جنسیت جنین وجود ندارد.

ورم در بارداری دختر يا پسر فرقی ندارد و جنسیت، تأثيرى در ایجاد، شدت، زمان شروع و یا علت ورم پا و مچ پا در بارداری ندارد زیرا علت اصلی، هورمون‌هاى ترشح شده از جفت است و عملكرد جفت نيز ارتباطى با جنسيت جنين ندارد.

کلام آخر

در این مطلب تلاش کردیم علت ورم پا در بارداری را به‌طور کلی شرح دهیم. لازم است یادآوری کنیم که بسیاری از خانم‌ها به طور طبیعی، اندکی ورم را تجربه خواهند کرد. اگر علت‌های بالینی خاصی برای ورم پا در بارداری مطرح نباشد، جایی برای نگرانی نیست. در مورد ورم‌های یک طرفه یا ورم همراه با درد، باید به پزشک مراجعه کنید. رژیم غذایی سالم، در طول بارداری، در کاهش ورم پا در بارداری یا حتی درمان ورم پا در بارداری مؤثر است.

سوالات پرتکرار کاربران و پاسخ متخصص

اگر یک پا ورم داشت در بارداری نشانه چیست؟ مثلا پای راست؟

ورم یک‌طرفه ممکن است نشانه لخته خون باشد (ترومبوز) و باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

چه غذاهایی باعث ورم و باد در بارداری می‌شود؟

غذاهای شور، فرآوری‌شده، سرخ‌شده و پرکربوهیدرات می‌توانند ورم را تشدید کنند.

برای کاهش ورم مچ پا در بارداری چه کار کنم؟

استراحت با بالا نگه داشتن پاها، مصرف مایعات کافی، و کاهش مصرف نمک کمک‌کننده است.

هم ورم معده دارم و هم ورم پا، درد پاهایم زیاد است، سه ماه دوم هستم چه کاری انجام دهم؟

وعده‌های کوچک‌تر غذا بخورید، پاها را بالا بگذارید و در صورت ادامه علائم با پزشک مشورت کنید.

من اواخر ماه ۶ هستم و پاهایم ورم می‌کند، آیا خطرناک است؟

ورم خفیف طبیعی است، اما اگر ناگهانی یا شدید باشد، با پزشک تماس بگیرید؛ ممکن است نشانه پره‌اکلامپسی باشد.