بهترین روش ختنه کردن نوزاد
ختنه کردن نوزاد پسر سنت پسندیده‌ای است که در شرع مقدس ما واجب گردیده است و از این گذشته سال‌ها است که منافع بهداشتى آن از نظر علمى نیز ثابت گردیده است. از جمله این منافع پیشگیرى از عفونت ادرارى است. ختنه کردن، برىدن مقدارى از پوست اضافى سر آلت تناسلى مردان است که به وسیله یک عمل جراحى کوچک و ساده به سه روش ختنه با حلقه ، بخیه و لیزر انجام می‌شود. هنگامی‌که تصمیم به ختنه کردن نوزاد خود گرفتید، این موضوع را با پزشک متخصص مطرح کنید و از او بخواهید که انواع روش های ختنه را برایتان توضیح دهد. گاهی ختنه نوزادان توسط متخصصان زنان انجام می‌شود که چندان منطقی به نظر نمیرسد و بهتر است ختنه توسط متخصصان اطفال، ارولوژیست های کودکان و جراحان کودکان انجام شود. متخصص اطفال بعد از معاینه نوزاد شما تصمیم می‌گیرد که آیا می‌تواند ختنه شود یا نه. در این مقاله درباره انواع روش های ختنه و مراقبت های بعد از ختنه به روش جراحی و حلقه صحبت کرده‌ایم.
بهترین زمان ختنه نوزاد
در مورد سن مناسب ختنه کردن پسران، نظرات گوناگونى ابراز شده است؛ ولى امروزه توصیه می‌شود که اىن عمل در ابتدای دوران شیرخوارگی انجام شود. بهترين سن براي ختنه 40 روز پس از تولد تا 3 ماهگی می‌باشد؛ اما ختنه برای نوزادانی که شرایط پزشکی خاصی دارند (مانند هموفیلی یا بیماری فون ویلبراند و غیره) به تأخیر می‌افتد.
چنانچه این عمل به تأخیر افتد بهتر است قبل از دو سالگی انجام شود. عقیده بعضى از پزشکان بر این است که بهتر است از ختنه کردن کودک در سنین بین 2 تا 5 سالگى خوددارى شود. به این علت که این سنین، سن توجه کودک به آلت تناسلى خویش است و ممکن است انجام ختنه در اىن سنین در آینده فرد را با مشکلاتی مواجه سازد.
ختنه نوزاد چگونه انجام می‌شود؟
در روش حلقه و گاهی در ختنه به روش جراحی آلت تناسلی نوزاد پسر و پوست اطراف آن قبل از شروع عمل با مواد ضدعفونی‌کننده کاملاً تمیز می‌شوند. نوزاد بر روی صندلی‌های پلاستیکی خاصی قرار می‌گیرد که او را در محلی ایمن نگه می‌دارد. معمولاً از بی‌حسی موضعی برای بی‌حس کردن آلت تناسلی در محل برش استفاده می‌شود و نوزاد هنگام ختنه کردن کاملاً بیدار است؛ این ممکن است شامل یک کرم بی‌حس‌کننده باشد و یا دارویی که با استفاده از یک سوزن کوچک در آلت تناسلی تزریق می‌شود؛ اما در کودکانی که در سنین بالاتر (بالای 6 ماهگی) ختنه می‌شوند و یا ختنه توسط جراح در اتاق عمل به روش سنتی انجام می شود گاهی از بیهوشی عمومی نیز استفاده می‌شود.
برای کاهش درد ختنه در نوزادان، از چندین روش ایمن و مؤثر استفاده می‌شود. پرستار معمولاً یک پستانک قندی به نوزاد شما می‌دهد که کاهش بیشتر استرس و ناراحتی نوزادکمک می‌کند. نشان داده شده است که این پستانک پریشانی نوزاد را کاهش می‌دهد. گاهی اوقات برای کاهش درد ختنه بعد از عمل، برای نوزاد استامینوفن تجویز می‌شود. قنداق کردن نوزادان نیز ممکن است به آنها احساس بهتری بدهد اما باید دقت داشت که محل ختنه به خصوص در روز اول پوشک شل بسته شود و به آلت فشار وارد نگردد.
انواع روش‌های ختنه
اگر می‌خواهید درباره انواع روش های ختنه کردن باید گفت که روش‌های مختلفی برای این عمل جراحی وجود دارد که برخی از آنها امروزه منسوخ شده‌اند. متداول‌ترین روش‌های ختنه کردن نوزاد، ختنه کردن نوزاد با حلقه و ختنه به روش جراحی یا بخیه می‌باشد. حتماً می‌پرسید ختنه با حلقه بهتر است یا بخیه؛ نمی‌توان به این سؤال یک پاسخ قطعی داد، زیرا هر یک از این دو روش در شرایط خاصی بر دیگری مزیت دارند. در ادامه بیشتر خواهید دانست:
ختنه كردن نوزاد با حلقه (Ring or Plastibell)
ختنه کردن نوزاد با حلقه یکی از متداول‌ترین و بهترین انواع روش های ختنه می‌باشد. در این روش، یک حلقه پلاستیکی روی نوک آلت قرار داده می‌شود. سپس با نخ یک گره بر روی حلقه زده می‌شود. مراحل افتادن حلقه ختنه 3 تا 10 روز طول می‌کشد. ابتدا پوست بالای نخ سیاه می‌شود و همراه با حلقه پلاستیکی می‌افتد. ختنه كردن نوزاد با حلقه معمولاً برای قبل از 4 ماهگی نوزادان مناسب است؛ البته بسته به مهارت پزشک و شرایط کودک تا دو سالگی هم قابل انجام است.
1. ختنه به روش جراحی (ختنه به روش سنتی)
ختنه به روش جراحی قدیمی‌ترین روش ختنه کردن نوزاد است. معمولا در صورتی که شیرخواران در چند ماه اول زندگی ختنه نشوند، پزشک بعد از 6 ماهگی از این روش استفاده خواهد کرد. روش سنتی ختنه که به روش بخیه نیز معروف است، با بریدن پوست ناحیه ختنه‌گاه و سپس بخیه زدن آن انجام می‌شود؛ بنابراین در پاسخ به این سؤال که ختنه با حلقه بهتر است یا بخیه باید بگوییم که تفاوت این دو روش بیشتر در این است که روش سنتی در سنین بالاتر مناسب است و ختنه کردن نوزاد با حلقه بیشتر مناسب سنین پایین تر می‌باشد.
احتمالاً در مورد ختنه كردن نوزاد با ليزر نیز شنیده‌اید؛ ختنه با لیزر درواقع همان ختنه به روش جراحی است که در آن برش‌ها به‌جای چاقوی جراحی، با کاتر انجام می‌شود. با این وجود باید بدانید که خطرات ختنه با لیزر از روش سنتی بیشتر است و مراقبت بعد از ختنه لیزری اهمیت بیشتری دارد، زیرا احتمال بیشتری برای خونریزی بعد از ختنه وجود دارد؛ و به همین دلیل از طرف متخصصین این زمینه کمتر توصیه می شود.
از دیگر انواع روش های ختنه می‌توان ختنه با کلامپ موگن (Mogen) و ختنه با کلامپ گومکو (Gomco) را نام برد. این روش‌ها امروزه دیگر متداول نیستند. در ایران به این نوع از ختنه‌ها، ختنه با کلیپس نقره‌ای نیز گفته می‌شود.
2. مراقبت های بعد از ختنه به روش جراحی و حلقه
- در صورت انجام ختنه در دوران نوزادی، باید توجه داشت که بهتر است سر آلت تناسلى کودک با کهنه تماس پىدا نکند؛ چون به علت حساسیت بافت پوششى (اپیتلیوم) این قسمت در این سن ممکن است سبب تنگى مجراى ادرارى گردد. به همین علت به مادران توصیه می‌شود که اگر کودکى قبل از 2 سالگى ختنه شد، مرتباً سر آلت طفل را مشاهده و در صورت ایجاد چسبندگى در نوک مجرا و یا تنگى سوراخ سر آلت، کودک را جهت معاینه نزد پزشک ببرند. زخم ناشى از ختنه کردن نوزاد معمولاً پس از یک هفته ترمیم می‌یابد و پس از این مدت بخیه‌ها برداشته می‌شوند یا ممکن است نوع جذبی باشد و نیازی به برداشتن نداشته باشد. در این مدت باید از کودک مراقبت لازم به عمل آید تا محل زخم عفونى نگردد. در صورت وجود تورم بیش از حد، گریه و بی‌قراری بیش از حد کودک و وجود تب باید کودک را به پزشک نشان داد.
- پس از ختنه به روش جراحی پزشکان مقداری وازلین بر روی زخم می‌مالند و آلت تناسلی کودک را با یک گاز استریل پانسمان می‌کنند تا از چسبیدن زخم به پوشک وی جلوگیری شود. در مراقبت های بعد از ختنه با حلقه نیازی به پانسمان نیست. خونریزی بسیار کمی بعد از ختنه با هریک از انواع روش های ختنه وجود دارد. با این وجود به نظر می‌رسد که عوارض ختنه با حلقه کمتر از عوارض ختنه به روش سنتی باشد؛ زیرا احتمال خونریزی و عفونت بعد از آن به مراتب کمتر است. به همین دلیل ختنه كردن نوزاد با حلقه اولویت دارد، مگر اینکه سن نوزاد مناسب نباشد.
- یکی از اصول مهم در مراقبت های بعد از ختنه به روش جراحی و حلقه این است که بعد از انجام ختنه باید به دقت بر محل جراحی نظارت شود. اگر از محل ختنه چند قطره خون یا خونابه خارج شود، مهم نیست؛ ولی اگر خونریزی زیاد باشد باید هر چه زودتر به پزشک یا مرکز درمانی اطلاع داده شود تا از خونریزی جلوگیری نمایند؛ مشکل هماتوم و خونریزی معمولا در 30 دقیقه ی ابتدایی پس از ختنه پیش می آید و به همین دلیل بهتر است پس ازختنه نیم تا یک ساعت در مطب یا محل ختنه در دسترس پزشک باشید. در صورت مشاهده ترشحات چرکی در محل بریدن ختنه، والدین باید محل را با آب و صابون بشویند و در معرض هوا قرار دهند و به پزشک اطلاع دهند.
آلت تناسلی کودک شما ممکن است چند روز بعد از عمل درد بگیرد، بنابراین هنگام استحمام او مراقب باشید. هرگز از محصولات بهداشتی استفاده نکنید. اکثر پزشکان توصیه می‌کنند منطقه را تنها با آب گرم تمیز کنید. اگر آلت تناسلی نوزاد به مدفوع آلوده شد، می‌توان از آب صابونی با ملایمت برای پاک کردن آن استفاده کرد.
قبل از هر اقدامی برای کودک دلبندتان، بهتر است همه چیز را درباره ختنه کردن شیرخوار و مراقبت های لازم بعد از آن بدانید.
مزایای ختنه کردن نوزادان پسر
ختنه کردن مزایای زیادی به همراه دارد که از جمله‌ی آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش عفونت: پسران در سنین پایین بسیار مستعد عفونت‌های ادراری هستند. این عفونت‌ها می‌توانند در شرایط حاد منجر به آسیب به کلیه شوند. تحقیقات نشان می‌دهد احتمال وقوع این عفونت در پسرانی که ختنه شده‌اند بسیار کمتر از پسرانی است که ختنه نشده‌اند ( 5 درصد در برابر 95 درصد). در شرایط وخیم این عفونت به خون کودک وارد می‌شود و اتفاقات بدتری را رقم می‌زند.
- جلوگیری از سرطان آلت تناسلی: سرطان آلت تناسلی یک سرطان بسیار کشنده است که درصد مرگ و میر در آن بسیار بالا است. در جوامعی که ختنه کردن رواج دارد بروز این سرطان بسیار کمتر از سایر جوامع است.
- کاهش بیماری‌های مقاربتی و ایدز: ختنه کردن پسران می‌تواند تا 60 درصد ابتلا به بیماری‌های مقاربتی از جمله ایدز را کاهش دهد. نخستین سلول‌هایی که به ویروس ایدز آلوده می‌شوند به مقدار زیادی در پوست آلت تناسلی وجود دارند.
- کاهش بیماری فیموزیس: بیماری فیموزیس عبارت است از ناتوانی در پس کشیدن پوست روی آلت تناسلی که این اتفاق در اثر تنگ شدن پوست آن رخ می‌دهد.
- ختنه بودن مرد امکان ابتلای همسر وی به سرطان دهانه‌ی رحم را کاهش می‌دهد.
موانع و مشکلاتی که از ختنه کردن جلوگیری می‌کنند
موانعی برای ختنه کردن وجود دارد که از جمله‌ی آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تا 24- 48 ساعت بعد از تولد امکان این کار وجود ندارد تا پزشک مطمئن شود نوزاد سالم است و مشکل خاصی ندارد.
- ابتلا به بیماری‌هایی که لخته شدن خون را دچار مشکل می‌کنند مانند هموفیلی.
- زمانی که آلت نوزاد در بافت چربی فرو رفته باشد.
- زمانی که طول آلت کمتر از 2.5 سانتیمتر باشد.
- ابتلا به هیپوسپادیاس یک نقص مادرزادی در پیشابراه مردان که سوراخ خارجی پیشابراه قبل از گلنس و در سطح تحتانی آلت تناسلی قرار دارد و اپیسپادیاس که سوراخ در سطح فوقانی قرار دارد.
- وجود اختلالات مجاری ادراری
- خمیده بودن تنه آلت تناسلی
عوارض احتمالی ختنه کردن
از شایع‌ترین عوارض بعد از ختنه می‌توان به خونریزی اشاره کرد که تنها در 2 تا 5 درصد از مواقع رخ می‌دهد که این خونریزی در بیشتر موارد با فشار دست بند می‌آید. هرچه کودک در سن بالاتری ختنه شود احتمال خونریزی بیشتر است. عفونت ناشی از عمل ختنه بسیار نادر است و در بیشتر موارد سطحی و خفیف است که با رعایت بهداشت می‌توان مانع از آن شد. یکی از مشکلاتی که ممکن است در ختنه کردن رخ دهد، تنگ شدن مجرای ادراری است که در افرادی که در سنین پایین ختنه می‌شوند شایع‌تر است. همچنین ممکن است این اتفاق در صورت زدن بخیه‌های درشت رخ دهد. مورد دیگر نامتناسب بریدن پوست آلت است که در برخی موارد با بزرگتر شدن کودک برطرف می‌شود.
یا این حال عمل ختنه یکی از کم خطرین عمل‌هایی است که به طور گسترده در دنیا در حال انجام است و در صورتی که این کار پیش افراد متخصص انجام شود احتمال وقوع این عوارض بسیار کم می‌باشد.
مکان مناسب برای انجام ختنه
بیشتر والدین کودک خود را برای انجام ختنه پیش دکتر اطفال و درمانگاه می‌برند ولی همچنان تعداد کمی از افراد هستند که این کار را به شیوه‌ی سنتی و در خانه انجام می‌دهند، که توصیه نمی‌شود.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.