ختنه کردن نوزاد | انواع روش ختنه کردن نوزاد

دانستن بهترین روش ختنه کردن نوزاد یکی از دغدغه‌های والدینی است که به‌تازگی صاحب فرزند پسر شده‌اند. ختنه کردن به معنای برداشتن بخشی از پوست نوک آلت مردان است که از طریق یک عمل جراحی ساده  با روش ختنه با حلقه و یا جراحی انجام می‌شود. این قسمت از پوست، به پوست ختنه‌گاه معروف است. در سراسر جهان ختنه بیشتر در کشورهای آمریکا، کانادا، خاورمیانه، استرالیا و آفریقا متداول است. جالب است بدانید که ختنه در آسیا، اروپا و آمریکای جنوبی بسیار کمتر انجام می‌شود.

ختنه کردن نوزاد چیست؟

پسران همراه با پوستی اضافه بر روی سر آلت تناسلی خود متولد می‌شوند. این پوست اضافه غلفه یا پیش پوست نام دارد و برداشت جراحی آن را ختنه کردن می‌گویند. 

دلایل اصلی ختنه کردن نوزاد 

دلایل اصلی که باعث می‌شود والدین به فکر ختنه کردن نوزاد خود باشند، عبارت‌اند از:

• دلایل مذهبی
• نگرانی‌های بهداشتی
• احساس می‌کنند که در دوران کودکی و بزرگ‌سالی به نفع سلامت فرزندشان است.
• می‌خواهند فرزندشان مثل سایر مردان خانواده باشد.

در کشور ما، این عمل غالباً در دوران نوزادی انجام می‌شود و به دلایل مذهبی و بهداشتی انجام می‌گردد. اگر شما هم به‌زودی قصد ختنه کردن نوزاد پسر خود را دارید، اصلاً نگران نباشید؛ چون ما در این مقاله قصد داریم به تک‌تک سؤالات شما از بهترین زمان ختنه نوزاد گرفته تا مزایا و مضرات ختنه و مراقبت‌های پس‌ازآن پاسخ دهیم. پس این مقاله را از دست ندهید.

مزایای ختنه کردن نوزاد پسر

ختنه کردن روشی باستانی است که به هزاران سال قبل برمی‌گردد. بااین‌وجود چندین منبع تحقیقاتی معتبر نیز مزایای آن را تائید کرده‌اند. بر اساس اعلام آکادمی اطفال آمریکا، مزایای ختنه بسیار بیشتر از مضرات ختنه می‌باشد. به همین علت است که حدود 60 تا 90 درصد از نوزادان پسر در ایالات‌متحده آمریکا ختنه می‌شوند.

برخی از مزایای ختنه کردن نوزاد پسر عبارت‌اند از:

• کاهش خطر ابتلا به عفونت‌های ادراری (UTI) به‌ویژه در سال اول زندگی کودک؛ UTI شدید یا مکرر می‌تواند منجر به آسیب کلیوی یا حتی سپسیس (عفونت خون) در کودکان شود.
• کاهش خطر انتقال ویروس HIV و برخی دیگر از بیماری‌های جنسی. البته مهم است توجه کنید که ختنه از عفونت‌های مقاربتی پیشگیری نمی‌کند بلکه تنها خطر ابتلا به آن‌ها را کاهش می‌دهد.
• کاهش خطر ابتلا به عوارض پوستی که آلت تناسلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، مانند فیموز.
• کاهش خطر ابتلا به سرطان آلت تناسلی؛ البته شیوع این سرطان به‌طورکلی بسیار پایین است.
• کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنانی که شریک جنسی‌شان ختنه کرده است.

علاوه بر این، ختنه کردن نوزاد پسر باعث می‌شود که حفظ بهداشت دستگاه تناسلی او در آینده آسان‌تر شود. در مطالعات مختلف اثبات شده است که ختنه کردن پسران باعث کاهش میل و لذت جنسی آنان نمی‌شود. در مقابل، در یک مطالعه مشخص شد که ختنه کردن حتی باعث افزایش میل جنسی مردان می‌شود.

مضرات ختنه چیست؟

خیلی طبیعی است که به‌عنوان والدین، نگران مضرات ختنه برای کودک خود باشید. ختنه کردن هم مانند هر عمل جراحی دیگری می‌تواند خطراتی به همراه داشته باشد، اگرچه عوارض ختنه صحیح بسیار نادر است.

از مضرات ختنه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خونریزی در زمان عمل
• عفونت
• درد
• آسیب یا ناهنجاری در آلت تناسلی که ممکن است پس از رشد کودک مشخص شود.

بروز عوارض جدی (مانند آسیب به آلت تناسلی) بسیار کم است، به‌طوری‌که حتی به یک درصد هم نمی‌رسد (حدود 0.2 درصد) و غالباً این‌ها از عوارض ختنه نادرست در مراکز غیرمطمئ هستند. بروز عوارض جزئی (مانند خونریزی یا عفونت) در حدود 3 درصد گزارش شده است. این خطرات در صورت انجام عمل توسط یک پزشک متخصص و باتجربه و در یک محیط کاملاً استریل، به کمترین حد خود خواهد رسید.

درد ختنه چقدر طول می‌کشد؟

یکی از سخت‌ترین قسمت‌های تصمیم به ختنه این است که بپذیرید ختنه کردن نوزاد دردناک است. در گذشته، استفاده از بی‌حسی موضعی مرسوم نبود. در حال حاضر با توجه به بی‌خطر بودن این ترکیبات برای نوزادان، از آن برای کاهش درد نوزادان در هنگام جراحی، استفاده می‌شود.

دو نوع اصلی از بی‌حسی موضعی برای کودک استفاده می‌شود:

کرم‌های موضعی که بر روی آلت تناسلی کودک مالیده می‌شود. حداقل 20 تا 40 دقیقه زمان لازم است تا اثر این کرم‌ها آغاز شود.

بیهوشی تزریقی که برای اثر کردن به زمان انتظار کمتری نیاز دارد و مدت کمی طولانی‌تری نیز اثر خود را حفظ می‌کند.

روش‌های کاهش درد ختنه

به‌طور دقیق مشخص نیست که درد ختنه چقدر طول می‌کشد اما معمولاً پزشکتان با تجویز قطره استامینوفن بعد از ختنه به شما در کاهش بیقراری نوزاد بعد از ختنه کمک می‌کند. این دارو به کاهش درد و ناراحتی نوزاد در طول جراحی و چند ساعت پس‌ازآن کمک می‌کند. همچنین استفاده از پستانک غوطه‌ور در آب‌قند و نوازش کودک نیز می‌تواند به کاهش درد بعد از ختنه و از بین بردن استرس کودک کمک کند.

مراحل ختنه کردن نوزاد پسر

ختنه کردن نوزاد پسر فقط چند دقیقه طول می‌کشد. در طی این عمل، کودک روی یک میز مخصوص قرار می‌گیرد. روش‌های مختلفی برای این جراحی وجود دارد اما همه انواع روش های ختنه کردن نوزاد پسر دارای کلیاتی مشابه هستند ازجمله:

ابتدا آلت تناسلی و پوست آن به‌خوبی تمیز می‌شود.

یک ماده بی‌حس‌کننده با کمک یک سوزن ظریف در ناحیه آلت تناسلی کودک تزریق می‌شود. گاهی نیز ممکن است از یک کرم موضعی برای بی‌حسی استفاده شود.

بسته به روش ختنه کردن نوزادتان، یک حلقه پلاستیکی یا یک گیره مخصوص به آلت تناسلی او متصل می‌شود تا جریان خون به این ناحیه قطع شود. سپس پوست ناحیه ختنه‌گاه بریده و برداشته می‌شود.

بهترین زمان ختنه نوزاد ماه اول و دوم تولد میباشد.زیرا دراین زمان احساس درد کمتری دارد. این عمل معمولاً بین 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد و می‌توانید در طول مدت عمل در کنار کودک خود بمانید.

نگهداری نوزاد بعد از ختنه

برای مراقبت از ختنه نوزاد مهم است که منطقه را تا حد امکان تمیز نگه دارید. ناحیه را به‌آرامی با آب گرم تمیز کنید و از دستمال مرطوب استفاده نکنید. 

پس‌ از انجام ختنه، پزشک یک گاز استریل نرم به همراه وازلین بهداشتی بر روی زخم آلت تناسلی کودک قرار می‌دهد. این کار مانع از مالش و آسیب‌دیدگی این ناحیه در اثر تماس با پوشک و چسبیدن به آن، می‌گردد.

یکی دیگر از نکات مراقبت از ختنه نوزاد این است که می‌بایست پوشک نوزاد را به‌موقع و مرتب عوض کنید. در یک تا دو روز اول بعد از ختنه کردن نوزاد پسر، هر بار پوشک او را تغییر دادید، مجدداً یک گاز استریل تمیز را به وازلین آغشته کنید و بر روی آلت تناسلی کودکتان قرار دهید. حتی اگر دیگر نیازی به پانسمان نبود بهتر است برای 3 تا 5 روز بعد از ختنه، نوک آلت تناسلی را به وازلین آغشته کنید تا در اثر تماس با پوشک آسیب نبیند. پوشک را شل ببندید و هنگام در آغوش گرفتن کودک، مراقب باشید که به آلت تناسلی او فشار وارد نشود.

حمام کردن کودک بعد از ختنه

حمام کردن کودک برای مراقبت از ختنه نوزاد لازم است؛ بااین‌وجود اکثر متخصصین اطفال توصیه می‌کنند که در هفته اول یک یا دو بار با کمک اسفنج بدن کودکتان را بشویید. تا زمانی که زخم‌های مربوط به ختنه‌گاه بهبود نیافته‌اند، نمی‌توانید از صابون و یا لیف برای شستشوی او استفاده نکنید. استفاده از آب گرم برای شستشوی بدن او کافی است. همچنین هنگام قرار دادن کودک در وان و بیرون آوردن او، مراقب باشید که فشاری به ناحیه تناسلی‌اش وارد نشود. پس از بهبودی آلت تناسلی، می‌توانید او را با آب و صابون بشویید.

مدت زمان بهبودی ختنه نوزاد

برای چند روز پس از ختنه احتمال قرمزی، تورم و ترشح از محل جراحی وجود دارد. مقدار جزئی خونریزی بعد از ختنه با حلقه یا گیره نیز طبیعی است. اگرچه دیدن این علائم در کودک دلبندتان ممکن است سخت باشد، اما بهتر است بدانید که این‌ها کاملاً طبیعی هستند. به‌طورکلی مدت زمان بهبودی ختنه نوزاد حدود 7-10 روز بعد از جراحی می‌باشد. اگر ختنه با حلقه انجام شده باشد حلقه باید بعد از 5 تا 7 روز بیفتد. اگر بعد از دو هفته مراحل افتادن حلقه ختنه اتفاق نیفتاد، با پزشک کودکتان تماس بگیرید.

موارد نیازمند مراجعه به پزشک

ما در مورد علائم طبیعی صحبت کردیم اما مواظب علائم غیرطبیعی نیز باشید که می‌تواند عفونت را نشان دهد. اگر آلت تناسلی کودک شما به‌شدت قرمز شد یا شروع به ترشح یک ماده زردرنگ غلیظ کرد، ممکن است در محل ختنه عفونت ایجاد شده باشد. در این صورت، نیاز به مصرف انتی بیوتیک بعد از ختنه می‌باشد. هرگونه تب در نوزادان از موارد نیازمند مراجعه به پزشک است. تب نیز می‌تواند نشانه عفونت باشد.

اگر نوزادتان پوشک خود را تا 12 ساعت بعد از ختنه خیس نکرد و یا دفع ادرار او بسیار کم بود نیز می‌بایست با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید؛ به‌خصوص اگر نوزادتان هنگام ادرار کردن، گریه می گرد.

قبل از ختنه نوزاد چه کنیم؟

به طور کلی قبل از ختنه کردن نوزاد با لیزر یا ختنه کردن نوزاد با حلقه و یا با هر روش دیگری که پزشک تشخیص دهد، تمهیدات لازم برای آرام کردن فرزند خود را بیاندیشید. قبل از هر چیزی خودتان آرام باشید. آرامش شما، نوزاد را آرام می‌کند. برای شیر دادن به نوزاد آماده باشید و حتما لباس راحتی بپوشید. به هیچ وجه مضطرب و نگران نباشید و گریه نکنید؛ زیرا این حالات روحی در روحیه کودک از طریق شیر شما تاثیر منفی می‌گذارد. در فرصت زمانی مناسبی به مطب یا مرکز ختنه مراجعه کنید و در هول و ولا نباشید. همراه خود مسکن نوزاد و پتوی او را داشته باشید. اگر کودک پستانک می‌گیرد، پستانک تمیز را دم دست داشته باشید. قبل از ختنه فرزند خود را سیر کنید. پوشک سایز بزرگتر از سن کودک همراه داشته باشید. اگر فکر می‌کنید نمی‌توانید به تنهایی و همراه با همسرتان از عهده این کار بر آیید، حتما از حضور اطرافیان برای همراهی خود کمک بگیرید.  

همچنین از دیدن فیلم ختنه کردن نوزاد قبل از انجام این کار خودداری کنید، زیرا استرس بیشتری به شما می‌دهد و می‌تواند برای شما کاملا ناراحت کننده باشد. 

هزینه ختنه نوزاد پسر

به طور کلی طرز ختنه کردن نوزاد در هزینه این عمل تاثیر دارد. بسته به اینکه طریقه ختنه کردن نوزاد چه باشد، سن نوزاد چه قدر باشد و ختنه در کدام مرکز بهداشتی انجام می‌شود، هزینه ختنه متفاوت خواهد بود. در مورد ختنه کردن نوزاد باید این نکته مهم را یادآوری کنیم که هرگز کیفیت انجام این عمل حساس و مهم را فدای کمیت و قیمت نکنید و اگر می‌دانید با هزینه بیشتر، نتیجه بهتر و دقیق‌تر می‌گیرید، حتما همین کار را انجام دهید. 

چسبندگی ختنه یعنی چه؟

چسبندگی بعد از ختنه هنگامی بروز می‌کند که پوست تنه آلت تناسلی به سر آلت بچسبد. چسبندگی بعد از ختنه ناشی از عوامل متعددی است. چسبندگی‌ها در مواردی اتفاق می‌افتند که پوست باقی مانده آلت به دفعات کافی به عقب کشیده نشده باشد یا مقداری زیادی از آن باقی مانده باشد.

همچنین، در صورتی که مقدار چربی در ناحیه عانه زیاد باشد، پوست آلت به جلو فشرده شده و آلت ظاهری دفن شده خواهد داشت. چسبندگی‌ها در صورت عدم درمان می‌توانند به پل‌های پوستی تبدیل شوند. بنابراین ‌شکل ختنه نوزاد باید طبیعی و درست باشد تا بعد مشکل‌ساز نشود. اگر به عکس چسبندگی ختنه نوزاد نگاه کنید، می‌توانید شکل عادی آلت ختنه شده را از حالت چسبیده آن تمیز دهید. 

چسبندگی ربطی به ختنه بد ندارد و معمولا به علت کوتاهی در مراقبت بعد از ختنه است. پس از انجام ختنه در شیار بین سر و تنه آلت ماده چسبناک سفید رنگی به نام اسمگما ترشح می‌شود، اگر این ماده پاک نشود، همان‌جا می‌ماند و خشک می‌شود و باعث ایجاد چسبندگی پوست تنه آلت به سر آلت می‌شود به طوری‌که در موارد شدید به نظر می‌آید کودک اصلا ختنه نشده است.

لذا حدودا از یک ماه بعد از ختنه والدین باید در حالی که نوزاد خوابیده است قاعده آلت را به سمت پایین فشار دهند تا آلت کامل از غلاف آن بیرون بیاید و حداقل روزی یک بار ترشحات تجمع یافته را با دست و آب خالی تمیز کنند. این کار باید تا چندین ماه ادامه داشته باشد. بهتر است بعد از هر بار تمیز کردن داخل شیار تاجی با وازلین چرب شود؛ البته در صورت بروز چسبندگی جای نگرانی نیست، زیرا پزشک متخصص اطفال می‌تواند بدون جراحی هم چسبندگی‌ها را آزاد کند.

انواع چسبندگی بعد از ختنه 

• چسبندگی‌های غده‌ای

این چسبندگی زمانی  رخ می‌دهد که پوست به سر آلت چسبیده باشد. به عبارت دیگر یک خط بنفش که سر آلت را از شفت آلت جدا می کند، در بعضی نواحی دیده نمی‌شود.

• بریج پوست آلت

این چسبندگی‌ها ضخیم تر هستند و به طور بالقوه‌ای چسبندگی دائمی دارند.

• جای زخم

این نوع از چسبندگی ناشی از ختنه، اساسا بافت اسکار است. زمانی که آلت به عقب کشیده می‌شود، این چسبندگی درون پد چربی است و جای جراحی با سر آلت یکی می‌شود؛ طوری که آلت گیر می‌افتد و بیرون زدن سر آلت غیر ممکن می‌شود.

علت ادرار نکردن نوزاد بعد از ختنه چیست؟

ادرار نکردن نوزاد بعد از ختنه تنها در شرایطی طبیعی است که نوزاد بی‌قراری و تب نداشته باشد. اگر پوشک نوزاد خیس نشده و نوزاد بی‌قرار است و تب دارد، حتما به پزشک مراجعه کنید؛ اما اگر نوزاد آرام است، این رفتار طبیعی است و کودک به زودی ادرار می‌کند. 

سن مناسب برای ختنه نوزاد پسر

هر چه سن نوزاد کمتر باشد، برای ختنه کردن مناسب‌تر است. در واقع ختنه نوزاد دو ماهه راحت‌تر و بهتر از ختنه کردن نوزاد سه ماهه است. به همین ترتیب ختنه کودکان از ختنه بزرگان ساده‌تر و راحت‌تر است. به‌طور کلی هرچه انجام ختنه به بزرگسالی موکول شود، روند بهبودی دردناک‌تر خواهد بود. در نهایت بهتر است در صورتی که شرایط مناسب باشد، در سنین نوزادی این عمل انجام گیرد.

بهترین زمان ختنه کردن نوزاد یا زمان مناسب برای ختنه کردن نوزاد پیش از دو هفتگی است، زیرا هنوز اعصاب آلت نوزاد فعال نیستند. برخی پزشکان معتقدند  که چنانچه نوزاد در دو هفته اول ختنه نشد، حتما این عمل را تا شش ماهگی به تعویق بیندازید، زیرا بعد از شش ماهگی می‌توان از داروهای مسکن تزریقی برای کاهش درد کودک بعد از ختنه استفاده کرد. مصرف داروهای مسکن پیش از شش ماهگی به علت عدم تکامل مغز کودک می‌تواند اثرات منفی بسیاری داشته باشد. توصیه می‌شود اجازه دهید پزشک متخصص در مورد زمان ختنه کردن نوزاد و بهترین روش ختنه کردن نوزاد تصمیم بگیرد. 

اگر ختنه نکنیم چه می‌شود؟

ختنه کردن نوزاد پسر به شدت از بروز عفونت‌های مختلف در کودکی و بزرگسالی جلوگیری می‌کند؛ بدیهی است که ختنه نکردن احتمال عفونت را بیشتر و بیشتر می‌کند. در واقع آلت ختنه نشده همیشه مستعد عفونت است، زیرا  یک پوست اضافه روی پوست آلت است که زیر آن میکروب و عفونت جمع می‌شود. همچنین آلت ختنه نشده در بزرگسالی، در اکثر موارد در روابط جنسی و زناشویی، لذت جنسی را کاهش می‌دهد. همچنین ختنه علاوه بر کاهش عفونت، باعث جلوگیری از سرطان هم می‌شود و هرچه سن بالاتر رود، اثر محافظتی از سرطان کاهش پیدا می کند.

کلام آخر

درست است که عمل ختنه در روزهای اول زایمان و زیر دو هفته توصیه می‌شود، اما اگر با زردی نوزاد دست و پنجه نرم می‌کنید، اول اجازه دهید که زردی نی نی بهبود پیدا کند و بعد وارد پروژه ختنه کردن نوزاد شوید. به هر حال عبور از مرحله ختنه نوزاد پسر برای همه والدین ممکن است سختی‌هایی به همراه داشته باشد که لازمه مدیریت آن، صبوری و آگاهی است. لازم نیست از ختنه و بخیه‌های روی آلت بترسید، همه چیز با مراقبت های درست شما، خیلی زود به حالت طبیعی خود باز خواهد گشت.