تغذیه در پره‌اکلامپسی چگونه باید باشد؟

تغذیه در پره‌اکلامپسی بسیار مهم است؛ زیرا این اختلال دومین علت مرگ مادران در روند فرزند آوری است. با این که پره‌اکلامپسی تنها در 5 تا 10 درصد از بارداری‌ها رخ می‌دهد، اما 25 درصد از مرگ مادران را به خود اختصاص داده است. احتمالاً شما پره‌اکلامپسی را با فشارخون بالا می‌شناسید، اما فشارخون بالا در دوران بارداری لزوما نشان دهنده‌ی پره‌اکلامپسی نیست و ممکن است علت دیگری داشته باشد.

اختلالات فشارخون در بارداری

• پره‌اکلامپسی: پره‌اکلامپسی که مسمومیت حاملگی نیز نامیده می‌شود، یکی از عوارض بارداری است که می‌تواند تقریباً تمام اعضای بدن مادر را تحت تأثیر قرار دهد. این اختلال از هفته‌ی 20 بارداری به بعد ممکن است رخ دهد و با فشارخون مساوی یا بیشتر از 90/140 و دیگر علائم بالینی و آزمایشگاهی مشخص می‌شود.
• فشارخون حاملگی: مادران مبتلا به این اختلال، بعد از هفته‌ی 20 بارداری دچار فشارخون بالا می‌شوند اما دفع پروتئین در ادرار و سایر علائم آسیب به اندام‌ها را ندارند. پس دقت کنید که فشارخون بالا به تنهایی به معنای ابتلا به پره‌اکلامپسی نیست. البته تقریباً نیمی از مادران مبتلا به فشارخون بالا در بارداری، سرانجام به پره‌اکلامپسی مبتلا می‌شوند.

* آیا دفع پروتئین در بارداری برای جنین خطرناک است؟

• فشارخون مزمن: فشارخون بالا در این مادران، پیش از بارداری یا پیش از هفته‌ی 20 بارداری شروع شده است.
• پره‌اکلامپسی + فشارخون مزمن: این اختلال در مادرانی رخ می‌دهد که قبل از بارداری یا قبل از هفته‌ی 20 بارداری دچار فشارخون بالا بودند؛ و بعد از آن دفع پروتئین در ادرار و سایر علائم پره‌اکلامپسی ایجاد شده است.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

روش‌های درمان و کنترل پره‌اکلامپسی

تنها راه درمان پره‌اکلامپسی زایمان است! با توجه به شدت بیماری و سن بارداری، در مواردی می‌توان با کاهش فشارخون، مدیریت علائم بیماری و مراقبت دقیق از سلامت مادر و جنین، بارداری را ادامه داد تا جنین فرصت رشد کافی داشته باشد.

بعد از زایمان ممکن است مدتی طول بکشد تا فشارخون مادر کاهش یافته و سایر علائم پره‌اکلامپسی از بین بروند.

مناسب‌ترین تغذیه در مسمومیت حاملگی چیست؟

تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی در مقایسه با اقدامات پزشکی کم هزینه‌تر و گاهی کم خطرتر هستند؛ بنابراین ما به دنبال چنین روش‌هایی برای کاهش شدت و عوارض بیماری‌ها هستیم. جالب است بدانید "تأثیر تغذیه در پره‌اکلامپسی" یکی از چالش‌های محققان نیز بوده که تا کنون چندان موفقیت آمیز نبوده و نتایج تحقیقات در این زمینه ضد و نقیض است!

بر طبق کتاب Williams Obstetrics 2018 که منبع اصلی اقدامات پزشکان و ماماها در حوزه‌ی بارداری و زایمان است؛ در این مادران نباید مصرف نمک و مایعات محدود شود و یا به اجبار انجام گیرد. همچنین باید رژیم غذایی مادر پرکالری و پرپروتئین باشد.

اما تعدادی از مقالات معتبر در حوزه‌ی بارداری توصیه‌های زیر را برای تغذیه مادران پره‌اکلامپسی داشتند؛ نتایج پژوهش‌های آن‌ها تأثیرات مثبت هر چند اندک را بر این مادران نشان می‌داد:

1. مصرف نمک در بارداری را کاهش دهید اما کاملاً حذف نکنید.
2. روزانه 6 تا 8 لیوان آب بنوشید.
3. رژیم غذایی پرپروتئین (گوشت، تخم مرغ، حبوبات، شیر، لبنیات) و پرکالری (گروه غذایی نان و غلات) داشته باشید.
4. مصرف غذاهای سرخ شده و غذاهای فرآوری شده را محدود کنید.
5. نوشیدنی‌های الکل دار مصرف نکنید.
6. نوشیدنی‌های حاوی کافئین در بارداری مصرف نکنید.
7. میوه و سبزیجات کافی در برنامه‌ی غذایی خود قرار دهید. مصرف مرتب میوه و سبزیجات تأثیرات بسیار مثبتی در مادران مبتلا به پره‌اکلامپسی داشته است.

تغذیه در پره‌اکلامپسی با یک رژیم غذایی سالم و متعادل بسیار توصیه شده است و یک توصیه‌ی دیگر به این مادران: استراحت کافی داشته باشید و فعالیت خود را در طول روز کاهش دهید. البته دقت کنید که استراحت مطلق مناسب نیست.

* برای کاهش فشار خون در بارداری چه بخوریم ؟ 

پیشگیری از ابتلا به پره‌اکلامپسی

• محدود کردن مصرف نمک، در پیشگیری از بروز پره‌اکلامپسی بی‌تأثیر است.
• ورزش منظم در دوران بارداری با کاهش خطر ابتلا به پره‌اکلامپسی همراه است.
• تجویز مکمل کلسیم فقط در صورت کمبود کلسیم مادر مفید بوده و در غیر این صورت برای کاهش خطر پره‌اکلامپسی بی‌تأثیر است.
• استراحت در بستر به مدت 4 تا 6 ساعت در روز میزان بروز پره‌اکلامپسی را کاهش می‌دهد.
• مصرف مکمل‌های ویتامین C، ویتامین E و ویتامین D در پیشگیری از پره‌اکلامپسی بی‌تأثیر است.
• مصرف مکمل‌های روغن ماهی (حاوی اسیدهای چرب محافظ قلب) برای کاهش خطر پره‌اکلامپسی بی‌تأثیر است.

سخن آخر:

توصیه‌های سبک زندگی و تغذیه در پره‌اکلامپسی را نمی‌توان به عنوان درمان خانگی مسمومیت حاملگی عنوان کرد، اما تا حدی به کاهش علائم و مشکلات بیماری کمک می‌کنند. مادران عزیز، دقت کنید که پره‌اکلامپسی موضوع بسیار مهمی است؛ پس ویزیت‌های دوران بارداری خود را حتماً پیگیری کنید. همچنین در صورت بروز علائم سریعاً با پزشک خود تماس گرفته یا به مرکز درمانی مراجعه کنید تا بررسی دقیق به جهت سلامت شما و فرزندتان انجام شود.