بینایی سنجی نوزادان نارس چگونه است؟

بهمن ۱۴۰۰ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
بینایی سنجی نوزادان نارس

زود به دنیا آمدن می‌تواند تأثیر عمیقی بر سلامت کودکان داشته باشد. علاوه بر نگرانی‌های اولیه در مورد رشد ریه و مشکلات روده، اختلال در بینایی نیز می‌تواند یکی از عوارض نارس بودن نوزاد باشد. با وجود عوارض بینایی، بسیاری از کودکانی که نارس به دنیا آمده‌اند، به لطف مداخلات اولیه، می‌توانند مانند سایر کودکان و نوزادانی که به صورت کامل به دنیا آمده‌اند بینایی خوبی داشته باشند. در این مقاله با انواع مشکلات بینایی و تست بینایی‌سنجی‌ نوزادان نارس آشنا می‌شوید.

شبکیه چشم نوزاد کی کامل می‌شود

در حالی که  نوزاد در رحم مادر است، رگ‌های خونی شبکیه‌ی او از هفته شانزدهم بارداری شروع به رشد می‌کنند و تا پس از تولد به رشد خود پایان نمی‌دهند. بنابراین زایمان زودرس می‌تواند این رشد را مختل کند یا باعث رشد غیرطبیعی شود. در نتیجه نیاز به بینایی سنجی در نوزادان نارس بیشتر از نوزادانی است که به صورت کامل به دنیا می‌آیند.

انواع مشکلات بینایی در کودکان نارس

پنج مشکل بینایی اصلی در این کودکان وجود دارد:

1. رتینوپاتی نوزادان (ROP)

طبق گفته موسسه ملی چشم (NEI) ROP در درجه اول بر نوزادانی که وزن آنها کمتر از 1.5 کیلوگرم است و قبل از هفته 31 بارداری متولد می‌شوند، تاثیر می‌گذارد. این بیماری زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی غیرطبیعی در شبکیه رشد می‌کنند و بینایی طبیعی را مختل می‌کنند. خوشبختانه، 90 درصد از نوزادانی که ROP دارند، بینایی طبیعی بدست آورده و هرگز به هیچ نوع درمانی نیاز نخواهند داشت.  نوزادانی که مشکلات تنفسی، تشنج، عفونت، بیماری قلبی، کم خونی یا سایر مشکلات سلامتی داشتند یا نیاز به تزریق خون یا تهویه مکانیکی داشتند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. دستورالعمل رتینوپاتی نوزادان نارس بسته به شدت و وضعیت هر کودک متفاوت است.

رتینوپاتی نوزادان

2. نزدیک بینی

این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که کودک بتواند اشیاء نزدیک را واضح‌تر از اشیای دور ببیند. این عارضه با استفاده از عینک درمان می‌شود. 

3. استرابیسم

استرابیسم یا انحراف چشم در نوزاد نارس که معمولاً به آن چشم‌های متقاطع می‌گویند ممکن است باعث چرخش چشم به سمت پایین، بالا یا به هر طرف شود. جای تعجب نیست که ناهماهنگی چشم‌ها می‌تواند دید صحیح را برای کودک شما بسیار دشوارتر کند. گزینه‌های درمانی برای استرابیسم شامل استفاده از لنز قوی‌تر، عینک، لنزهای منشوری یا جراحی روی ماهیچه‌هایی است که حرکت چشم را کنترل می‌کنند. 

4. آمبیلوپیا

آمبیلوپی یا تنبلی چشم اغلب همراه با استرابیسم ایجاد می‌شود. آمبولوپی به دلیل مشکل در ارتباط بین مغز و چشم رخ می‌دهد. تشخیص و درمان آمیلوپیا در سنین پایین می‌تواند به کودک شما کمک کند تا از از دست دادن دائمی بینایی جلوگیری کند.

5. آب مروارید

نارس بودن ممکن است خطر ابتلا به آب مروارید را در کودک افزایش دهد. اگرچه آب مروارید اغلب در افراد مسن رخ می‌دهد، اما می‌تواند در بدو تولد وجود داشته باشد یا در دوران کودکی ایجاد شود. آب مروارید زمانی اتفاق می‌افتد که عدسی شفافی که در پشت عنبیه کودک شما قرار دارد کدر شود. 

علائم مشکلات بینایی در نوزادان

علائم مشکلات بینایی در نوزادان

قبل از اینکه کودک بیمارستان را ترک کند، بینایی او از نظر سلامت کلی چشم توسط متخصص اطفال یا پزشک بررسی می‌شود. حتی با یک غربالگری مثبت، کودک شما ممکن است همچنان با رشد خود دچار مشکلات بینایی شود. توجه به این نکته مهم است که از بدو تولد تا حدود چهار ماهگی، چشم‌های اکثر نوزادان گهگاه نامرتب به نظر می‌رسند - وضعیتی به نام استرابیسم که در بالا به آن اشاره شد. در طول این دوره‌ی زمانی، این حرکت متقاطع به داخل یا حرکت رانش به سمت بیرون چشم‌ها رایج و قابل‌ انتظار است. در طول معاینات روتین سلامتی، پزشک اطفال چشم‌های او را ارزیابی می‌کند و در صورت غیرطبیعی بودن استرابیسم به شما هشدار می‌دهد. علاوه بر این، از آنجایی که نوزادان خیلی سریع رشد و تغییر می‌کنند، ممکن است علائم دیگری از مشکلات بینایی را متوجه شوید. علائمی که نشان می‌دهد کودک شما ممکن است مشکل بینایی دارد و باید به فکر غربالگری بینایی نوزادان و بینایی سنجی کودک نارس باشید عبارتند از:

  • یکی از چشم‌های کودک باز نمی‌شود.
  • یکی از چشمان حرکت می‌کند و دیگری نه.
  • کودک زیاد چشمک می‌زند.
  • چشمان کودک به نور حساس به نظر می‌رسد.
  • کودک وقتی خسته نیست چشمانش را می‌مالد.
  • وقتی عکس کودک شما گرفته می‌شود، به جای قرمزی چشم‌ها، همیشه یک لکه سفید/مردمک سفید وجود دارد.
  • چشم(های) کودک برآمده است.
  • پلک(های) کودک افتاده است.
  • یکی از چشمان کودک بزرگتر از دیگری است.
  • اندازه یکی از مردمک‌های کودک با دیگری متفاوت است.
  • چراغ‌ها، موبایل و سایر وسایل تفریحی بعد از یک ماهگی توجه کودک را جلب نمی‌کند.
  • کودک مواد سفید، خاکستری مایل به سفید یا زرد در مردمک چشمش دارد که باعث می‌شود کدر به نظر برسد.
  • متوجه تغییرات دیگری در چشمان نوزادتان نسبت به ظاهر معمولی آنها می‌شوید.

تشخیص مشکلات بینایی در کودکان نارس

تشخیص مشکلات و بینایی سنجی در نوزاد نارس

اینکه کودکان نارس بیشتر از کودکان ترم در معرض ابتلا به بیماری‌های بینایی است نشان نمی‌دهد که لزوماً به آنها مبتلا باشند و باید مورد بررسی پزشک قرار بگیرند. معاینه توسط متخصص چشم تنها راه یافتن این مشکلات است. بینایی سنجی از رایج ترین آزمایشات نوزادان بستری در nicu یا نارس است. اگر نوزاد شما نارس است، از چشم پزشک بپرسید که آیا نیاز به آزمایش دارد یا خیر. نوزادانی که در 30 هفتگی یا کمتر به دنیا می‌آیند و آنهایی که وزنشان کمتر از 1.5 کیلوگرم است، نیاز به غربالگری بینایی نوزادان دارند. اگر فرزند شما نیاز به معاینه دارد، از پزشک بپرسید که بهترین زمان چه زمانی است. عموماً این زمان 4 تا 9 هفته پس از تولد طبیعی است، اما بستگی به زمان تولد می‌تواند متغیر باشد. اگر پزشک هیچ علامتی پیدا نکرد، نیازی به معاینات بعدی ندارد.

روش انجام بینایی سنجی در نوزادان نارس

برای بینایی سنجی در کودکان نارس؛ باید به مراکز بینایی سنجی نوزادان نارس مراجعه کنید. معاینه چشم نوزاد در این مراکز و درمانگاه‌ها توسط متخصصین چشم پزشکی انجام می‌شود. هدف این است که پزشک از سالم بودن شبکیه‌ی چشم مطمئن شده و در صورت بروز مشکل اقدامات لازم را انجام دهد. روش‌های غربالگری می‌تواند بسته به سن تولد و شرایط عمومی نوزاد متفاوت بوده و به تشخیص پزشک انجام می‌شود. برای اطمینان از نتایج بهتر است از یک متخصص شبکیه چشم نوزادان کمک بخواهید. این متخصصین چشم نوزاد شما را از نظر بیماری‌های بینایی بالا مورد بررسی قرار می‌دهد. به هر نسبت که مشکلات بینایی در سن پایین‌تری تشخیص داده شوند، روش‌های درمانی موثرتر خواهند بود و حتی این شانس وجود دارد که کودک بدون هیچ مشکلی وارد دوران بزرگسالی شود. بنابراین اگر کودکتان به صورت نارس به دنیا آمده است به هیچ عنوان نباید معاینات پزشکی مربوط به چشم را نادیده بگیرید.