آزمایشات نوزادان بستری در NICU چیست؟
آزمایشات نوزادان بستری در NICU مرحلۀ ابتدایی فرایند تشخیص و درمان نوزادان بستری در این بخش محسوب می‌شوند. به همین جهت از اهمیت بسزایی برخوردارند. مواردی مانند عفونت در نوزادان نارس، مشکل تنفسی در نوزادان، وضعیت سلامت نوزاد نارس و کاهش میزان نرمال اکسیژن خون نوزاد، بدون انجام آزمایش‌های مخصوص امکان‌پذیر نیستند. به همین جهت تمامی آزمایشات نوزادان بستری در NICU باید به‌طور دقیق انجام شوند تا پزشک سریع‌تر فرایند تشخیص و درمان را برای نوزادان انجام دهد و همچنین پاسخگویی آنها به درمان پایش شود.
با نصب اپلیکیشن گهواره شما می‌توانید به ابزارهای کاربردی فرزند پروری مانند مشاوره با پزشک دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.
علت بستری شدن نوزاد در NICU چیست؟
آزمایشات نوزادان بستری در NICU همانند سایر اقدامات تشخیصی و درمانی همه با هدف تشخیص، بررسی وضعیت و پاسخ به درمان نوزادان بستری در این بخش انجام می‌شوند. تمامی این اقدامات تا زمانی که نوزاد به سلامت برسد ادامه دارند. نوزادان بستری در NICU باید به اهداف زیر دست یابند تا والدین بتوانند آنها را ترخیص کرده و به منزل ببرند.
- کارکرد ریه‌های نوزاد طبیعی باشد. یعنی ریه بتواند با هوا پر شود و کار اکسیژن‌رسانی به خون را انجام دهد.
- سیستم گردش خون نوزاد به درستی کار کند تا خون و مواد موردنیاز را به سلول‌ها رسانده و مواد زائد را از آنها دریافت کند.
- دستگاه گوارش نوزاد سالم باشد و بتواند فرایند هضم و جذب مواد غذایی و دفع مواد اضافی را به درستی انجام دهد.
- کبد و سیستم ایمنی نوزاد وظایف خود را به‌طور کامل انجام دهند تا نوزاد دچار عوارضی مانند زردی و عفونت نشود.
- نوزاد به وزن بالای یک و نیم کیلوگرم برسد.
- نوزاد نارس توانایی هماهنگی با محیط و حفظ دمای بدن را داشته باشد.
*آیا عفونت خون در کودکان خطرناک است
حال اگر نوزاد به هر دلیلی نتواند به اهداف ذکرشده دست یابد باید تحت نظر متخصص در بخش NICU بستری بماند تا درمان شده و به شرایط پایدارتری برسد. از عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU می‌توان به بیماری‌های مادرزادی و زمینه‌ای، وزن کم هنگام تولد بر اساس جدول وزن‌گیری نوزاد نارس و زودرس بودن نوزاد اشاره کرد. همچنین علائم مشکلات ریوی در نوزاد باید در بخش مراقبت‌های ویژه بررسی شوند تا مواردی مانند عدم تکامل ریه-ها، دیسترس تنفسی نوزاد و عفونت ریه نوزاد تازه به دنیا آمده، درمان شده و نوزاد بتواند به‌راحتی نفس بکشد.
رایج‌ترین آزمایشات نوزادان بستری در NICU
آزمایشات نوزادان بستری در NICU شامل موارد رایج بین تمامی نوزادان و آزمایشات اختصاصی نوزادان بستری در NICU می‌شوند. در این قسمت به بررسی انواع آزمایش‌ها و علل انجام آنها می‌پردازیم.
آزمایشات غربالگری
احتمالا شما نیز اصطلاح آزمایش چکاپ نوزاد را شنیده‌اید. همانند تمامی نوزادان سالم، اولین آزمایشات نوزادان بستری در NICU، آزمایشات غربالگری هستند. بهترین زمان آزمایش غربالگری نوزاد معمولا در روزهای ابتدایی تولد است اما در نوزادان نارس بستری در NICU این آزمایشات ممکن است با چند روز تاخیر انجام شوند. آزمایشات غربالگری در ایران شامل دریافت نمونه خون از پاشنۀ پای نوزاد برای بررسی عملکرد غدۀ تیروئید، آزمایش بررسی بیماری فنیل‌کتونوری، آزمایش جهت بررسی فاویسم یا نقص آنزیم G6PD و غربالگری شنوایی نوزاد هستند.
آزمایشات خونی تخصصی
یکی از آزمایشات نوزادان بستری در NICU بسته به مشکل اولیۀ نوزاد، آزمایش تخصصی خون جهت بررسی بیماری‌های پیشرفته‌تر است. نمونه‌های خون جهت بررسی ممکن است از کاتترهای وریدی یا شریانی یا پاشنۀ پای نوزاد گرفته شوند.
شمارش سلول‌های خونی یا CBC
در این آزمایش رده‌های سلولی مختلف و مقدار آنها بررسی می‌شود تا مواردی مانند کاهش یا افزایش سلول‌های سفید و قرمز خون و پلاکت‌ها شناسایی شوند. هموگلوبین و هماتوکریت نیز در این آزمایش محاسبه شده و پایین بودن آنها وضعیت کم‌خونی نوزاد را نشان می‌دهد.
کشت خون
در کشت خون، نمونه خون نوزاد از نظر انواع عفونت و حضور باکتری بررسی می‌شود. اگر نوزادی تب داشته باشد معمولا یک آزمایش کشت خون و ادرار برای او انجام می‌شود.
*علت وجود خون در ادرار نوزاد چیست و چه باید کرد
فاکتورهای التهابی
این فاکتورها در بیماری‌های التهابی و عفونی در بدن نوزاد بالا می‌روند. از انواع فاکتور التهابی می‌توان به CRP اشاره کرد.
سطح قند خون
در نوزادان متولدشده با دیابت نوع یک، نوزادان مادران مبتلا به دیابت بارداری، نوزادان با وزن پایین و نوزادان نارس و یا نوزادان مبتلا به تشنج سطح قند خون باید بررسی شود تا درصورت نیاز سریعا اصلاح شود.
الکترولیت‌ها
مقدار الکترولیت‌ها مانند سدیم، پتاسیم، کلر، کلسیم و فسفر در خون نوزادان باید بررسی شود تا از مشکلات احتمالی ناشی از افزایش یا کاهش آنها جلوگیری شود.
گازهای خونی
گازهای خونی مانند اکسیژن و دی‌اکسید کربن و سطح اسید خون در این نوع آزمایش بررسی می‌شوند.
بیلی‌روبین
باتوجه به قدرت ناکافی کبد در تجزیه و دفع بیلی‌روبین صفرا از روده، ممکن است مقدار آن افزایش یافته و موجب زردی یا یرقان نوزادی شود. زردی نوزادی معمولا یکی از مشکلات رایج نوزادان نارس است. به همین خاطر بررسی سطح بیلی‌روبین یکی از آزمایشات نوزادان بستری در NICU است. از دلایل کمتر شایع افزایش بیلی‌روبین می‌توان به انواعی از کم‌خونی، کمبود آنزیم G6PD، ناسازگاری گروه خونی و RH مادر و نوزاد و برخی سندروم‌ها مثل کریگلرنجار و ژیلبرت اشاره کرد.
آزمایشات بیماری‌های خاص
در برخی موارد ممکن است کودک شما دارای یک نقص ژنتیکی یا مشکلات ظاهری یا ساختاری بدن باشد که پزشک با توجه به ظاهر کودک یا سابقۀ خانوادگی شما به آن شک کند. در این صورت ممکن است آزمایشات مخصوص آن بیماری نیز برای نوزاد شما انجام شود. از این قبیل بیماری‌ها می‌توان به ایدز، سابقۀ مرگ ناگهانی نوزاد در خانواده و نقص‌های آنزیمی یا ساختاری اشاره کرد. اقدامات تشخیصی در این زمینه طیف گسترده‌ای از آزمایشات را شامل می‌شوند که بسته به شرایط نوزاد، پزشک یک یا چند مورد از آنها را برای او درخواست می‌دهد.
آزمایشات ادرار
علاوه بر نمونه خون، نمونه ادرار نوزادان بستری در NICU نیز باید از نظر سطح اوره و کراتینین و سایر الکترولیت‌ها بررسی شود. همچنین در موارد شک به عفونت و تب، کشت ادرار از نوزاد گرفته می‌شود.
نمونه‌برداری از سایر مایعات بدن
یکی از آزمایشات نوزادان بستری در NICU آزمایش روی مایع مغزی‌نخاعی یا آب کمر نوزاد است. نمونۀ مایع مغزی‌نخاعی از راه اقدامی تشخیصی به نام LP یا LUMBAR PUNCTURE دریافت می‌شود تا جهت کشت و سایر بررسی‌ها به آزمایشگاه ارسال شود. این آزمایش معمولا برای تشخیص عفونت مهمی مثل مننژیت نوزادان انجام می‌شود که بسیار خطرناک است. همچنین در برخی عفونت‌ها مانند عفونت ریوی ممکن است مقداری نمونه از مایع داخل ریه یا قسمت درگیر عفونت برداشته شود تا میکروب عامل ایجاد عفونت پیدا شده و درمان آنتی‌بیوتیکی مناسب برای نوزاد گذاشته شود.
سایر اقدامات تشخیصی و درمانی رایج در NICU
در قسمت قبل به آزمایشات نوزادان بستری در NICU اشاره کردیم. اما اقدامات تشخیصی برای نوزادان بستری در NICU به این آزمایشات خلاصه نمی‌شوند بلکه انواع عکس‌برداری‌ها و تست‌های تشخیصی دیگر نیز برای این نوزادان انجام می‌شوند.
عکس رادیوگرافی
ممکن است برای تشخیص بیماری و بررسی وضعیت نوزاد، عکس‌برداری از قسمت‌های مختلف بدن مانند قفسه سینه و شکم انجام شود. دوز اشعۀ دریافتی در عکس‌برداری نوزادان بسیار پایین بوده و آسیب‌رسان نیست.
سونوگرافی
ممکن است پزشک از سونوگرافی شکم یا سایر قسمت‌های بدن کمک بگیرد تا ارگان‌های داخلی نوزاد شما را بررسی کند. سونوگرافی توسط امواج صوتی بی‌خطر انجام می‌گیرد.
CT scan و MRI
این دو روش تصویربرداری جهت بررسی کامل ارگان‌های داخلی کاربرد دارند و آسیب خاصی برای نوزاد به همراه ندارند.
اکوی قلبی
این تست در نوزادان دارای مشکلات قلبی مادرزادی کاربرد دارد و هیچ گونه خطری برای سلامتی نوزاد ندارد.
نکاتی که والدین باید در رابطه با آزمایشات نوزادان بستری در NICU بدانند
مهم‌ترین نکته در رابطه با آزمایشات نوزادان بستری در NICU این است که بدانید این آزمایشات جزء بسیار مهمی از فرایند تشخیص و درمان فرزند شما هستند تا کمتر با عوارض نارس بودن نوزاد مواجه شوید. مطمئن باشید که هیچ‌یک از این آزمایشات بدون دلیل برای نوزاد شما انجام نمی‌شوند و پزشک تنها آزمایشات ضروری را برای نوزادان بستری در NICU درخواست می‌دهد. تیم درمانی این بخش نیز تمامی اقدامات لازم را انجام می‌دهند تا ایمنی نوزاد در NICU حفظ شود. پس همکاری شما در این زمینه و ارائۀ رضایت‌نامه جهت انجام این اقدامات تشخیصی کمک بزرگی به نوزادتان خواهد کرد.
ممکن است شما در آزمایشات نوزادان بستری در NICU تحمل گرفتن نمونه خون یا هر اقدام دیگری را بر روی نوزادتان نداشته باشید و احساس کنید که ممکن است نوزاد اذیت شود. اما بهتر است بدانید تحمل یک درد کوچک و ضربۀ یک سرنگ به‌مراتب بهتر از تحمل رنج بیماری و عدم تشخیص و درمان نوزاد است. پس همکاری لازم را با پزشک و کادر درمانی NICU داشته باشید تا بتوانید در بهبود شرایط فرزندتان سهیم بوده و زودتر او را به کانون گرم خانواده بازگردانید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.