عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU

عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU می‌تواند از یک زردی تا عفونت‌های خطرناکی مانند مننژیت متفاوت باشد. بخش NICU یا neonatal intensive care unit، قسمتی از بیمارستان است که با امکانات درمانی و کادر پزشکی ویژه‌ای، به مراقبت از نوزادان دارای شرایط خاص می‌پردازد.  در ادامه به هر یک از عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU به صورت جداگانه خواهیم پرداخت.

با نصب اپلیکیشن گهواره، قد و وزن کودک خود را روی نمودار بررسی کنید و از رشد مناسبش اطمینان یابید. روزانه متناسب با سن کودکتان ، پیام‌های مشاوره‌ تخصصی دریافت کنید و با توصیه‌های تغذیه‌ای و دستور پخت‌های مناسب، تغذیه سالم‌تری برای او فراهم کنید. همچنین، با بازی‌های مناسب و آزمون‌های دوره‌ای به تقویت هوش و مهارت‌های فرزندتان کمک کنید.

عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU

بیش‌تر نوزادان به علت وزن‌کم هنگام تولد، نارس بودن (تولد زودتر از هفته 37 بارداری)، تولد چند قلویی و زردی در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان بستری می‌شوند. به‌طور کلی عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICUبه سه دسته تقسیم می‌شود:

عارضه‌های مرتبط با مادر

مواردی هستند که بستری نوزاد در بخش NICU به علت وجود مشکلی زمینه‌ای در مادر است. این موارد شامل:

•  خطر افت قند خون نوزاد 
• ابتلا مادر به فشار خون بالا
• مصرف الکل و مواد مخدر
• حاملگی چند‌قلویی
• بیماری‌های منتقله از راه جنسی، مانند سفلیس، ایدز، هرپس و...
• پارگی زودهنگام کیسه آب مادر یا همان کیسه آمنیوتیک
• مایع آمنیوتیک خیلی کم یا زیاد

عارضه‌های مرتبط با نوزاد

مواردی هستند که بستری نوزاد در بخش NICU به علت وجود مشکلی زمینه‌ای در خود نوزاد است. این موارد شامل:

• وزن کم هنگام تولد (وزن کم‌تر از 2500 گرم) با توجه به جدول وزن‌گیری نوزاد نارس
• وزن زیاد هنگام تولد (وزن بیش‌تر از 4000 گرم)
• کوچک بودن نوزاد نسبت به هفته بارداری
• زردی
• تشنج
• اختلالات تنفسی
• بیماری‌های قلبی؛ بیش‌تر این بیماری‌ها اختلالات ساختمانی بوده و شامل ناهنجاری دریچه‌ها، مسیر‌های ارتباطی درون قلب، اختلال در رگ‌های منتهی به قلب و دیواره‌های آن.
• بیماری‌های مادرزادی مرتبط با دستگاه گوارش مثلاً مسدود بودن مری
• عفونت نوزادی
• مننژیت
• قند خون پایین
• نوزاد نیازمند درمان‌هایی خاص مانند تعویض خون

* برای ثبت نام در کاملترین دوره مراقبت از نوزاد و کسب اطلاعات بیشتر کلیک نمایید:👈 دوره جامع مراقبت از نوزاد 

عارضه‌های ناشی از زایمان

مواردی هستند که بستری نوزاد در بخش NICU به علت وجود مشکلی در فرآیند زایمان است. این موارد شامل:

• حوادث احتمالی حین زایمان سزارین یا طبیعی
• کمبود اکسیژن حین تولد 

از آنجا که موارد فوق هر یک دارای جزئیات بیش‌تری هستند که توضیح درباره‌ی همه‌ی آن‌ها از حوصله متن خارج است، در ادامه تنها مهم‌ترین آن‌ها را به تفضیل بررسی می‌کنیم. از سوی دیگر، لازم است بدانید ایمنی نوزاد در NICU علاوه بر بیماری کودک، به عوامل متعدد دیگری بستگی دارد.

با اپلیکیشن گهواره، هر هفته در جریان تغییرات و نیازهای کودکت قرار بگیر.هر روز یک پیام مشاور متناسب با سن کودکت دریافت کن. قد و وزن کودکت رو هر ماه وارد کن تا بهت بگیم رشد کودکت مناسب هست یا نه.

نصب اپلیکیشن گهواره

بستری نوزاد در بخش NICU برای زردی

بستری شدن نوزاد بخاطر زردی بسیار شایع است. زردی نوزادی که با اسامی دیگری مانند ایکتر و یرقان نوزادی نیز شناخته می‌شود؛ یکی از عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU است. زردی نوزادی در واقع زرد‌بودن رنگ پوست و سفیدی چشم است و رخدادی طبیعی محصوب می‌شود چرا که کبد نوزادی که تازه متولد می‌شود، نیازمند زمانی است تا تکامل یابد و توانایی دفع بیلی‌‌روبین را کسب کند. علت زردی، ناتوانی کبد نوزاد در دفع بیلی‌روبین حاصل ازتجزیه گلبول‌های قرمز پیر و فرسوده است. زردی فیزیولوژیک معمولاً از روز دوم به بعد شروع شده و تا روز سوم تا پنجم به اوج خود می‌رسد؛ بعد از آن معمولاً رو به کاهش می‌گذارد.

شاید زردی به خودی خود خطرناک نباشد، اما زرد‌شدن نوزاد نشان‌دهنده‌ی تجمع بیلی‌روبین در او است. تجمع بیلی-روبین در خون وقتی از حد خاصی بگذرد در مغز تجمع بافته (کرن‌ایکتروس) که باعث عقب‌ماندگی ذهنی شده و پیامد‌های ناشی از آن جبران ناپذیر است. بنابراین اگر نوزاد زرد شد، حتما به پزشک مراجعه کنید. معمولاً زردی نوزادی با زرد‌شدن سفیدی چشم‌ها و صورت شروع شده و کم‌کم پیش‌روی می‌کند.

با انجام آزمایش خون در آزمایشات نوزادان بستری در NICU، سطح بیلی‌روبین نوزاد اندازه‌گیری شده و نوع درمان مورد نیاز با نظر پزشک تشخیص داده می-شود. درمان زردی براساس شدت آن می‌تواند از تغذیه مداوم و پیوسته با شیر مادر، نوردرمانی با نور آبی (فتوتراپی) و تعویض خون متفاوت باشد.

اگر‌چه زردی نوزاد در بیش‌تر موارد طبیعی و فیزیولوژیک است؛ امّا!...

موارد زردی نوزادیِ نیازمند به بررسی بیش‌تر و گاهی بستری در بخش NICU 

• زردی در 24 ساعت اول پس از تولد
• زردی در روزهای اول تولد که از عدد ۱۲ بیشتر باشد نیازمند درمان است و البته این عدد بسته به شرایط نوزاد و نارس بودن آن متغیر است.
• شروع زردی بعد از هفته دوم در نوزادان ترم و بعد از هفته سوم در میان عوارض نارس بودن نوزاد
• سرعت بالای افزایش میزان بیلی‌روبین (بیش‌تر از 5 mg/dl در 24 ساعت)
• وجود بیماریهایی که  منجر به زردی شده باشد مثل بیماریهای کبدی
• نوزادی که برای زردی بستری می‌شود، تا زمانی که عدد بیلی‌روبین خون او پایین نیاید و حد خاصی نرسد (که این عدد با توجه به شرایط نوزاد متفاوت است)، مرخص نمی‌شود. در نتیجه مدت زمان بستری نوزاد برای زردی محدوده‌ی بسیار متفاوتی را در بر می‌گیرد.

اختلالات تنفسی که منجر به بستری نوزاد در بخش NICU می‌شوند

عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU بیش‌تر در نوزادان نارس دیده می‌شود؛ چرا که ریه آن‌ها هنوز آمادگی لازم برای زندگی در محیطی احاطه شده با هوا را ندارد. شایع‌ترین اختلالات تنفس منجر به بستری نوزادان در بخش NICU شامل موارد زیر است:

سندرم زجر تنفسی در نوزادان نارس

سندرم زجر تنفسی یکی از شایع‌ترین اختلالات تنفسی در نوزادان نارس (نوزادانی که زودتر از هفته 37 بارداری به دنیا می‌آیند.) است. این سندرم به علت کمبود ساخت سورفکتانت در ریه نوزادان نارس خصوصاً آن‌هایی که قبل از هفته 34 به دنیا می‌آیند، رخ می‌دهد. سورفکتانت سطوح تنفسی را لغزنده کرده و مانند آبی درون بادکنک از به هم چسبیدن این سطوح جلوگیری می‌کند. کمبود سورفکتانت در ریه از عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU به حساب می‌آید. 

آپنه نوزادی

تنفس طبیعی در نوزادان خصوصاً نوزادان نارس با شیرخواران و بزرگسالان متفاوت است. به این صورت که دوره‌های از وقفه‌ی 5 تا 10 ثانیه‌ای ما بین تنفس عادی‌ آن‌ها رخ می‌دهد (تنفس پریودیک یا دوره‌ای). این وقفه‌ی تنفسی در دوره‌ی نوزادی طبیعی است. امّا هنگامی که زمان وقفه از 10 تا 20 ثانیه بیش‌تر شود، آپنه یا وقفه تنفسی نامیده می‌شود. آپنه نوزادی خطرناک بوده،  نیاز به مداخله درمانی و در صورت نیاز به بستری در بخش NICU دارد. 

گاهی وقفه‌ی تنفسی نوزاد به قدری طولانی می‌شود که منجر به کاهش اکسیژن‌رسانی به قلب و در نتیجه افت ضربان قلب می‌شود، در نتیجه تا زمان رفع کامل این مشکل، نوزاد بستری خواهد بود.

عفونت ریه در نوزادان

پنومونی یا ذات‌الریه، عفونت در بافت ریه تعریف می‌شود که یکی از عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU است. این بیماری منجر به اختلالات تنفسی و تغییرات ضربان قلب و وقفه ی تنفسی میشود علاوه بر گوش‌دادن به صدای تنفس نوزاد، درخواست تصویربرداری از قفسه سینه با اشعه ایکس (Chest X-Ray) از روش‌های تشخیص عفونت ریه است. برای درمان ذات‌الریه از آنتی بیوتیک‌ها و اگر نیاز باشد از حمایت تنفسی استفاده می‌شود.

کم‌خونی یا آنمی در نوزادان و بستری در بخش NICU

کم‌خونی یا آنمی، به معنی کاهش گلبول‌های قرمز خون است. کم‌خونی یک مشکل شایع و در عین حال طبیعی در بسیاری از نوزادان خصوصاً نوزادان نارس است. درصورت شدید بودن کم خونی و نیاز به تجویز فرآورده های خونی ، این اقدام در طی بستری نوزادان ، انجام خواهد شد.

علت کم‌خونی در نوزادان شامل موارد زیر است

سرعت رشد نوزاد در روز‌های اول و پس ‌از آن در ماه‌های اول بالا بوده و مدتی طول می‌کشد که سرعت ساخت گلبول‌های قرمز به حدی برسد که نیاز بدن را به طور‌ کامل پاسخ دهد. در نتیجه کم‌خونی در ماه‌های اول پس از تولد طبیعی است (آنمی فیزیولوژیک). برای مطالعه نکات مصرف قطره آهن برای کودک به این مقاله مراجعه کنید.

• از دست‌دادن خون: نوزاد بستری‌شده در بیمارستان به‌خودی‌خود با خون‌گیری‌های متعدد همراه است. گرفتن آزمایش خون‌ موجب از دست‌دادن گلبول‌های قرمز و کم‌خونی می‌شود. همچنین ناسازگاری‌ گروه‌خونی مادر و نوزاد نیز باعث تجزیه گلبول‌های قرمز و کم-خونی می‌شود. توجه داشته باشید که ناسازگاری خونی مادر و نوزاد، احتمال زردی نوزادی را نیز افزایش می‌دهد.
• تولد زود‌هنگام و نارسی: گلبول‌های قرمز نوزادان نارس نسیت به نوزادان ترم (رسیده) دارای عمر کوتاه‌تر و همچنین تعداد کم‌تر هستند. بنابراین احتمال کم‌خونی در نوزادان نارس بیش‌تر است.

علائم کم‌خونی در نوزادان

• کم‌رنگی پوست نوزاد (پوست طبیعی باید متمایل به صورتی باشد)
• اختلال و خستگی حین شیر خوردن
• کاهش انرژی
• ضربان قلب سریع و تنفس سریع حین استراحت

سپسیس نوزادی و بستری در بخش NICU

سپسیس یا عفونت، یکی دیگر از عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU بوده که با خطر بسیاری همراه است. اگر نوزادی با هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه کند، یکی از تشخیص‌های محتمل سپسیس نوزادی یا عفونت خون نوزاد است. نوزاد باید در بخشNICU بستری شده و به طور کامل تحت آزمایشات پزشکی قرار گیرد. سپسیس از عواملی است که باعث بستری‌شدن نوزاد تازه به دنیا آمده می‌شود.

علائم سپسیس نوزادی یا عفونت خون نوزدان

• تغییرات دمای بدن؛ کاهش یا افزایش (تب)
• مشکلات تنفسی
• اسهال
• قند خون پایین
• حرکات کاهش یافته 
• کاهش توانایی مکیدن و اختلال در شیر‌خوردن
• تشنج
• ضربان قلب آهسته
• شکم متورم
• استفراغ نوزاد
• زردی

اگر‌چه عارضه‌های نوزادان بستری در بخش NICU بسیار گسترده است؛ امّا در مقاله فوق سعی بر توضیح شایع‌ترین اختلالات با بیش‌ترین میزان فایده بوده است. همچنین اگر کودک شما بخاطر هر یک از دلایل فوق در بیمارستان بستری شد و حال مرخص شده‌است؛ برای اطلاعات بیش‌تر درباره مراقبت‌های لازم بعد از ترخیص به این مقاله مراجعه کنید.