آزمایشات نوزادان بستری در NICU چیست؟

آزمایشات نوزادان بستری در NICU مرحله ابتدایی فرایند تشخیص و درمان نوزادان بستری در این بخش محسوب میشوند. مواردی مانند عفونت در نوزادان نارس، مشکل تنفسی در نوزادان، وضعیت سلامت نوزاد نارس و کاهش میزان نرمال اکسیژن خون نوزاد، با انجام آزمایشهای مخصوص مورد بررسی قرار میگیرند. در این مقاله در مورد لیست کامل آزمایشات نوزادان بستری در NICU توضیح خواهیم داد.
با نصب اپلیکیشن گهواره، قد و وزن کودک خود را روی نمودار بررسی کنید و از رشد مناسبش اطمینان یابید. روزانه متناسب با سن کودکتان ، پیامهای مشاوره تخصصی دریافت کنید و با توصیههای تغذیهای و دستور پختهای مناسب، تغذیه سالمتری برای او فراهم کنید. همچنین، با بازیهای مناسب و آزمونهای دورهای به تقویت هوش و مهارتهای فرزندتان کمک کنید.
علت بستری شدن نوزاد در NICU چیست؟
آزمایشات نوزادان بستری در NICU همانند سایر اقدامات تشخیصی و درمانی همه با هدف تشخیص، بررسی وضعیت و پاسخ به درمان نوزادان بستری در این بخش انجام میشوند. تمامی این اقدامات تا زمانی که نوزاد به سلامت برسد ادامه دارند. نوزادان بستری در NICU باید به اهداف زیر دست یابند تا والدین بتوانند آنها را ترخیص کرده و به منزل ببرند.
- کارکرد ریههای نوزاد طبیعی باشد. یعنی نوزاد بتواند بدون نیاز به اکسیژن کمکی و یا حمایت تنفسی، به صورت طبیعی تنفس کند.
- سیستم قلب و عروق نوزاد در ثبات و شرایط مطلوب باشد ، تغییرات فشار خون و ضربان قلب و اکسیژن رسانی به سراسر بدن در حد مطلوب باشد.
- تکامل دستگاه گوارش و روند تغذیه ی نوزاد از جمله توانایی مکیدن و بلعیدن و هضم شیر در حجم مورد نیاز روزانه ، مطلوب باشد.
- دورهی درمان عفونت ها سایر مشکلات نوزاد تکمیل شده باشد و یا امکان تکمیل دورهی درمان در منزل باشد
- نوزاد به وزن بالای یک و نیم کیلوگرم برسد و یا روند وزنگیری نوزاد بدون نیاز به تغذیه ی وریدی و مطلوب باشد.
- نوزاد نارس توانایی هماهنگی با محیط و حفظ دمای بدن را داشته باشد و مادر جهت مراقبت های لازم ،توسط پرسنل بخش نوزادان، آموزش دیده باشد.
*مقاله آیا عفونت خون در کودکان خطرناک است را مطالعه کنید.
حال اگر نوزاد به هر دلیلی نتواند به اهداف ذکرشده دست یابد باید تحت نظر متخصص در بخش NICU بستری بماند تا درمان شده و به شرایط پایدارتری برسد. از عارضههای نوزادان بستری در بخش NICU میتوان به بیماریهای مادرزادی و زمینهای، وزن کم هنگام تولد بر اساس جدول وزنگیری نوزاد نارس و زودرس بودن نوزاد اشاره کرد. همچنین علائم مشکلات ریوی در نوزاد باید در بخش مراقبتهای ویژه بررسی شوند تا مواردی مانند عدم تکامل ریهها و عفونت ریه نوزاد تازه به دنیا آمده، درمان شده و نوزاد بتواند بهراحتی نفس بکشد.
رایجترین آزمایشات نوزادان بستری در NICU
آزمایشات نوزادان بستری در NICU شامل موارد رایج بین تمامی نوزادان و آزمایشات اختصاصی نوزادان بستری در NICU میشوند. در این قسمت به بررسی انواع آزمایشها و علل انجام آنها میپردازیم.
آزمایشات غربالگری
احتمالا شما نیز اصطلاح آزمایش چکاپ نوزاد را شنیدهاید. همانند تمامی نوزادان سالم، اولین آزمایشات نوزادان بستری در NICU، آزمایشات غربالگری هستند. بهترین زمان آزمایش غربالگری نوزاد معمولا در روزهای ابتدایی تولد است اما در نوزادان نارس بستری در NICU این آزمایشات ممکن است با چند روز تاخیر انجام شوند. آزمایشات غربالگری در ایران شامل دریافت نمونه خون از پاشنه پای نوزاد برای بررسی عملکرد غده تیروئید، آزمایش بررسی بیماری فنیلکتونوری، آزمایش جهت بررسی فاویسم یا نقص آنزیم G6PD و غربالگری شنوایی نوزاد هستند.
آزمایشات خونی تخصصی
یکی از آزمایشات نوزادان بستری در NICU بسته به مشکل اولیه نوزاد، آزمایش تخصصی خون جهت بررسی بیماریهای پیشرفتهتر است.
شمارش سلولهای خونی یا CBC
در این آزمایش ردههای سلولی مختلف و مقدار آنها بررسی میشود تا مواردی مانند کاهش یا افزایش سلولهای سفید و قرمز خون و پلاکتها شناسایی شوند. هموگلوبین نیز در این آزمایش محاسبه شده و پایین بودن آنها وضعیت کمخونی نوزاد را نشان میدهد.
کشت خون
در کشت خون، نمونه خون نوزاد از نظر انواع عفونت و حضور باکتری بررسی میشود. اگر نوزادی تب داشته باشد معمولا یک آزمایش کشت خون و ادرار برای او انجام میشود.
*مقاله خون در ادرار نوزاد را مطالعه کنید.
فاکتورهای التهابی
این فاکتورها در بیماریهای التهابی و عفونی در بدن نوزاد بالا میروند. از انواع فاکتور التهابی میتوان به CRP اشاره کرد.
سطح قند خون
در نوزادان متولد شدهراز مادر مبتلا به دیابت، نوزادان با وزن تولد پایین، یا با وزن تولد بالا، نوزادانی که به هر دلیلی شرایط پایدار ندارند از جمله تشنح، عفونت، مشکلات تنفسی و...
الکترولیتها
مقدار الکترولیتها مانند سدیم، پتاسیم، کلر، کلسیم و فسفر در خون نوزادان باید بررسی شود تا از مشکلات احتمالی ناشی از افزایش یا کاهش آنها جلوگیری شود.
گازهای خونی
گازهای خونی مانند اکسیژن و دیاکسید کربن و سطح اسید خون در این نوع آزمایش بررسی میشوند.
بیلیروبین
باتوجه به قدرت ناکافی کبد در تجزیه و دفع بیلیروبین صفرا از روده، ممکن است مقدار آن افزایش یافته و موجب زردی یا یرقان نوزادی شود. زردی نوزادی معمولا یکی از مشکلات رایج نوزادان نارس است. به همین خاطر بررسی سطح بیلیروبین یکی از آزمایشات نوزادان بستری در NICU است. از دلایل کمتر شایع افزایش بیلیروبین میتوان به انواعی از کمخونی، کمبود آنزیم G6PD، ناسازگاری گروه خونی و RH مادر و نوزاد اشاره کرد.
آزمایشات بیماریهای خاص
در برخی موارد ممکن است کودک شما دارای یک نقص ژنتیکی یا مشکلات ظاهری یا ساختاری بدن باشد که پزشک با توجه به ظاهر کودک یا سابقۀ خانوادگی شما به آن شک کند. در این صورت ممکن است آزمایشات مخصوص آن بیماری نیز برای نوزاد شما انجام شود. از این قبیل بیماریها میتوان به ایدز، سابقۀ مرگ ناگهانی نوزاد در خانواده و نقصهای آنزیمی یا ساختاری اشاره کرد. اقدامات تشخیصی در این زمینه طیف گستردهای از آزمایشات را شامل میشوند که بسته به شرایط نوزاد، پزشک یک یا چند مورد از آنها را برای او درخواست میدهد.
آزمایشات ادرار
علاوه بر نمونه خون، نمونه ادرار نوزادان بستری در NICU نیز باید از نظر سطح اوره و کراتینین و سایر الکترولیتها بررسی شود. همچنین در موارد شک به عفونت و تب، کشت ادرار از نوزاد گرفته میشود.
سایر اقدامات تشخیصی و درمانی رایج در NICU
در قسمت قبل به آزمایشات نوزادان بستری در NICU اشاره کردیم. اما اقدامات تشخیصی برای نوزادان بستری در NICU به این آزمایشات خلاصه نمیشوند بلکه انواع عکسبرداریها و تستهای تشخیصی دیگر نیز برای این نوزادان انجام میشوند.
عکس رادیوگرافی
ممکن است برای تشخیص بیماری و بررسی وضعیت نوزاد، عکسبرداری از قسمتهای مختلف بدن مانند قفسه سینه و شکم انجام شود. دوز اشعۀ دریافتی در عکسبرداری نوزادان بسیار پایین بوده و آسیبرسان نیست.
سونوگرافی
ممکن است پزشک از سونوگرافی شکم یا سایر قسمتهای بدن کمک بگیرد تا ارگانهای داخلی نوزاد شما را بررسی کند. سونوگرافی توسط امواج صوتی بیخطر انجام میگیرد.
اکوی قلبی
این تست در نوزادان دارای مشکلات قلبی مادرزادی کاربرد دارد و هیچ گونه خطری برای سلامتی نوزاد ندارد. اکوی قلبی ،مانند سونوگرافی، امواج فراصوتی و بدون ضرر دارد و برای بررسی و تشخیص مشکلات قلبی ،کاربرد فراوانی دارد.
نکاتی که والدین باید در رابطه با آزمایشات نوزادان بستری در NICU بدانند
مهمترین نکته در رابطه با آزمایشات نوزادان بستری در NICU این است که بدانید این آزمایشات جزء بسیار مهمی از فرایند تشخیص و درمان فرزند شما هستند تا کمتر با عوارض نارس بودن نوزاد مواجه شوید. مطمئن باشید که هیچیک از این آزمایشات بدون دلیل برای نوزاد شما انجام نمیشوند و پزشک تنها آزمایشات ضروری را برای نوزادان بستری در NICU درخواست میدهد. تیم درمانی این بخش نیز تمامی اقدامات لازم را انجام میدهند تا ایمنی نوزاد در NICU حفظ شود. پس همکاری شما در این زمینه و ارائۀ رضایتنامه جهت انجام این اقدامات تشخیصی کمک بزرگی به نوزادتان خواهد کرد.
ممکن است شما در آزمایشات نوزادان بستری در NICU تحمل گرفتن نمونه خون یا هر اقدام دیگری را بر روی نوزادتان نداشته باشید و احساس کنید که ممکن است نوزاد اذیت شود. اما بهتر است بدانید تحمل یک درد کوچک و ضربۀ یک سرنگ بهمراتب بهتر از تحمل رنج بیماری و عدم تشخیص و درمان نوزاد است. پس همکاری لازم را با پزشک و کادر درمانی NICU داشته باشید تا بتوانید در بهبود شرایط فرزندتان سهیم بوده و زودتر او را به کانون گرم خانواده بازگردانید.