در هفته شانزدهم بارداری چه می گذرد؟ | علائم و توصیه‌ها
شما اکنون وارد هفته شانزدهم بارداری خود شده‌اید و تقریباً نیمی از راه بارداری را طی کرده‌اید. در حال حاضر در کلیه چکاپ های قبل از بارداری‌تان صدای تپش قلب کودک خود را خواهید شنید و این بسیار لذت‌بخش خواهد بود. کودک شما در حال حاضر به اندازه یک آووکادو است؛ به طوری که در یک کف دست جا می‌گیرد. طول بدن کودک شما در هفته شانزدهم بارداری حدود 11 سانتی‌متر و وزنش در حدود ۱۰۰ گرم می‌باشد. کودک در حال حاضر وارد مرحله جدیدی از رشدش می‌شود. او در طول سه هفته آینده فعال‌تر خواهد شد و بسیاری از سیستم‌های پیچیده بدنش شروع به کار خواهند کرد. در ادامه بیشتر در مورد اتفاقات این هفته توضیح خواهیم داد.
با نصب اپلیکیشن گهواره، می‌توانید به صورت هفتگی روند بارداری خود را پیگیری کرده و به اطلاعات تخصصی در مورد رشد جنین، سلامت مادر و توصیه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشید. این برنامه زمان آزمایش‌ها و غربالگری‌های ضروری دوران بارداری را به شما یادآوری می‌کند و با امکان ثبت و پایش وزن بارداری، می‌توانید وضعیت خود را با نمودار استاندارد مقایسه نمایید. همچنین هر روز پیام‌های مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری دریافت خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دوران بارداری سالم و آگاهانه‌ای را تجربه نمایید.
جنین در هفته شانزدهم بارداری چه شکلی است؟
پوست
درهفته شانزدهم بارداری، پوست کودک شفاف و صورتی‌رنگ است و رگ‌های خونی‌اش از زیر آن نمایان هستند.
اندام‌ها
در این هفته، پاهای کوچک کودک توانایی لگد انداختن و دستانش نیز توانایی چنگ انداختن را دارند! ناخن‌های پای کودک شروع به رشد می‌کنند در حال حاضر توانایی مکیدن انگشت شست خود را دارد.
چشم‌ها
در هفته شانزدهم بارداری ، چشم‌های کودک به شدت نسبت به نور حساس می‌شوند.
لب
یک شیار عمودی به نام فیلتروم (philtrum) شکاف داخلی در وسط لب فوقانی کودک ظاهر می‌شود که باعث ایجاد حالت کمانی مختص لب‌ها می‌شود.
سیستم اسکلتی-عضلانی
در هفته شانزدهم بارداری ، عضلات و استخوان‌های کودک سازمان‌دهی می‌شوند و عضلات صورت برای ایجاد حالات و حرکات مربوط به صورت، فعال می‌شوند.
سیستم عصبی
در این هفته کودک به تکامل عصبی خود ادامه می‌دهد و به خاطر همین رشد عصبی، عکس‌العمل‌های مختلفی از نشان می‌دهد. همچنین ممکن است در هفته شانزدهم بارداری کودک بند ناف خود را به چنگ بگیرد و با آن بازی کند.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله "غربالگری سه ماهه دوم بارداری | آزمایش تشخیص نقص مادرزادی جنین" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.
سر و گردن
به دنبال تقویت ستون فقرات در هفته شانزدهم بارداری ، وضعیت سر و گردن کودک قوی‌تر می‌شود. الگوی رویش مو در سر ایجاد می‌گردد، بدون آنکه مویی در آن روییده باشد.
قلب و جریان خون
از هفته شانزدهم بارداری ، قلب کودک حدود ۲۵ لیتر خون را در هر روز جابجا می‌کند که این اتفاق تکامل کودک را سرعت می‌بخشد.
جفت
در این هفته، جفت با رشد خود رگ‌های خونی بیشتری را در خود جای می‌دهد تا تبادل اکسیژن و مواد غذایی به جنین تسهیل شود.
اگر شما دوقلو باردارید، رشد جنین دوقلو با علائم زیر همراه است:
- ناخن‌های انگشتان دوقلوی شمار رشد می‌کنند و اثر انگشت منحصر به فرد آن‌ها شکل می‌گیرد.
- اگر شما در نتایج سونوگرافی یکی از قل‌ها را در حال مکیدن انگشت شست دست چپش ببینید به احتمال زیاد او چپ‌دست خواهد بود.
- اندام‌های جنسی آن‌ها رشد می‌کنند؛ به طوری که به متخصص سونوگرافی اجازه تعیین جنسیت جنین را می‌دهد. جنین دختر میلیون‌ها تخمک در تخمدان خواهد داشت.
- بدن آن‌ها سریع‌تر از سرشان رشد می‌کند.
- پوست آن‌ها با موهایی ضخیم پوشیده شده است که تحت عنوان لانوگو (lanugo) شناخته می‌شوند. این لایه مویی قبل از تولد ناپدید می‌شود؛ اما تعداد کمی از کودکان حتی بعد از تولد نیز آن را خواهند داشت.
- در هفته شانزدهم بارداری تمامی اندام‌ها و مفاصل کودک به رشد خود ادامه می‌دهند. سیستم اسکلتی آن‌ها هنوز نرم است و از غضروف‌های لاستیک مانند ساخته شده‌اند که به آهستگی سخت‌تر می‌شوند.
- قفسه سینه به بالا و پایین حرکت می‌کند و عمل تنفس را تقلید می‌کند. در هفته شانزدهم بارداری ، قفسه سینه کودک به جای هوا مایع آمنیوتیک را جابجا می‌کنند.
علائم هفته شانزدهم بارداری
برای اطلاع از وضعیت مادر و جنین در ماه چهارم بارداری و به طور ویژه هفته شانزدهم بارداری با ادامه این مقاله همراه ما باشید.
اولین ضربه
در این هفته کودک شما شروع به ضربه زدن می‌کند به طوری که شما نیز می‌توانید حرکت کودک را احساس کنید. البته گاهی ممکن است این ضربات را با سوء هاضمه و یا قاروقور شکم اشتباه بگیرید.
بزرگ شدن سینه‌ها
در هفته شانزدهم بارداری ، سینه‌های شما شروع به رشد می‌کنند و برای شیردهی بعد از تولد نوزاد آماده می‌شوند. مقاله "تغییرات پستان در بارداری | علت تغييرات سينه در اوايل حاملگی" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید تا اطلاعات بیشتری کسب کنید.
درخشش بارداری
افزایش جریان خون به پوست شما در هفته شانزدهم بارداری ، باعث می‌شود که صورت شما روشن‌تر دیده شود. هورمون‌های فعال دوران بارداری پوست شما را درخشان‌تر و براق‌تر می‌کنند. به این حالت درخشش بارداری گفته می‌شود.
کمردرد
تغییرات هورمونی می‌توانند خطر ابتلا به کمردرد را افزایش دهد. ممکن است برای درمان کمردرد دوران بارداری نیاز به انجام دادن ورزش‌های سبک داشته باشید. همچنین شاید لازم باشد با نشستن و برخاستن و کشش بدن خود، به خود در مقابله با این مشکل کمک کنید؛ اما قبل از انجام هر کاری با پزشک خود مشورت کنید.
یبوست
علاوه بر اینکه هورمون‌های بارداری باعث غیرفعال شدن دستگاه گوارش می‌شوند، رشد و انبساط رحم نیز باعث ایجاد یبوست بارداری می‌شود. در دوران بارداری و به خصوص از هفته شانزدهم بارداری ، مصرف مقدار زیادی آب و غذاهای با فیبر بالا مورد نیاز می‌باشد.
واریس پاها در بارداری
رحم در حال رشد باعث فشرده شدن رگ‌های خونی شده و واریس‌های دردناک ایجاد می‌کند. مدیریت وزن نیز در زمان بارداری ضروری است؛ زیرا افزایش وزن هم می‌تواند فشار وارد بر سیستم گردش خون را افزایش دهد و منجر به واریس بارداری شود. در دوران بارداری به‌خصوص از هفته شانزدهم بارداری، از ایستادن طولانی مدت خودداری کنید. هنگام نشستن هم بهتر است پای خود را بالا نگه دارید.
خونریزی از لثه‌ها
از هفته شانزدهم بارداری ممکن است بعد از مسواک زدن، دچار خونریزی لثه‌ها شوید. علتش این است که هورمون‌های بارداری باعث افزایش التهاب می‌شوند. از طرفی این هورمون‌ها می‌توانند لثه‌ها را نسبت به خونریزی، تحریک و عفونت حساس کنند. رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند در کاهش این علائم مؤثر باشد.
گرفتگی پا
شما ممکن است در این دوران از گرفتگی شدید پا و درد در این ناحیه شکایت داشته باشید. حرکت دادن و ورزش پاها و مچ پا می‌تواند به جلوگیری از گرفتگی‌های عضلانی کمک کند. پیشنهاد می‌کنیم مقاله "گرفتگی ماهیچه پا در خواب در بارداری | علت و درمان آن" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید تا اطلاعات بیشتری کسب کنید.
سوزش سر دل
هورمون پروژسترون به انبساط بدن شما هم‌زمان با رشد کودک کمک خواهد کرد. همچنین باعث کاهش سرعت حرکت غذا در سیستم گوارشی می‌شود که می‌تواند سوزش سر دل ایجاد کند. بهتر است در این دوران وعده‌های غذایی کوچک اما مکرر داشته باشید و از خوردن غذاهای سنگین تند و پرحجم خودداری کنید. همچنین بلافاصله بعد از صرف غذا دراز نکشید.
خون دماغ شدن
ممکن است در طول هفته شانزدهم بارداری دچار خونریزی از بینی شوید. علت خون‌دماغ شدن ممکن است افزایش جریان خون در بدن باشد که منجر به پاره شدن رگ‌های خونی کوچک بینی شما می‌شود. از یک مرطوب کننده برای رفع خشکی بینی خود استفاده کنید.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله "خونریزی بینی در بارداری | 5 علت خون دماغ شدن در حاملگی" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.
فراموشی
ممکن است در طول هفته شانزدهم بارداری کمی دچار فراموشی یا عدم تمرکز شوید. گرچه علت واقعی این علامت شناخته نشده است، اما ممکن است علت آن بیولوژیکی باشد و یا در نتیجه مشغول شدن فکر شما به وضعیت بارداری‌تان باشد.
خشکی و خارش چشم‌ها
یکی دیگر از اثرات هورمون‌های بارداری، خشکی و خارش چشم‌ها می‌باشد. برای رفع آن می‌توان از قطره‌های استریل چشمی استفاده کرد؛ که بهتر است قبل از استفاده از آن‌ها از پزشک خود مشورت بگیرید.
رشد شکم شما در هفته شانزدهم بارداری
شما ممکن است در هفته شانزدهم بارداری در حدود نیم کیلوگرم وزن اضافه کنید؛ که علت آن تجمع مایعات و خون بیشتر در بدنتان می‌باشد. در این مرحله رحم شما به اندازه‌ی یک فنجان مایع آمنیوتیک را در خود نگه می‌دارد.
چکاپ های قبل از بارداری در هفته شانزدهم بارداری
آزمایشات غربالگری سه ماهه دوم باردای از هفته پانزدهم تا بیستم بارداری قابل انجام هستند. در هفته شانزدهم بارداری ممکن است نیاز به دومین ملاقات برای بررسی‌ها و غربالگری‌های پیش از بارداری داشته باشید:
تاریخچه پزشکی
پزشک وضعیت سلامت عمومی شما و جزئیات دقیق از کلیه علائمی که تجربه می‌کنید را بررسی خواهد کرد. شما می‌بایست کلیه مسائل و پرسش‌هایی که دارید را با پزشک خود در میان بگذارید.
معاینه فیزیکی
پزشکتان فشار خون، وزن و قد شما را اندازه‌گیری خواهد کرد. معاینه فیزیکی همچنین شامل بررسی تیروئید، ریه و سینه‌های شما می‌شود. بعلاوه ممکن است پزشکتان مهبل، رحم و تخمدان شما را مورد بررسی قرار دهد.
تست‌های آزمایشگاهی
پزشک برای بررسی علائم دیابت بارداری، پره اکلامپسی یا هر عفونت ادراری دیگر از شما آزمایش ادرار خواهد گرفت. همچنین با سونوگرافی هفته شانزدهم بارداری احتمال سقط جنین را در شما بررسی خواهد کرد.
سونوگرافی داپلر
پزشک شما با استفاده از دستگاه مخصوصی به نام داپلر به شما و شریک زندگی‌تان اجازه می‌دهد تا برای اولین بار ضربان قلب کودکتان را بشنوید. البته از این به بعد شما می‌توانید هر بار این حس خوب را تجربه کنید.
غربالگری نشانگر چندگانه (MMS)
این غربالگری یک آزمایش خون است که سندرم دان را تشخیص می‌دهد. در این آزمایش اختلالات خاصی مانند اسپینابیفیدا نیز تشخیص داده می‌شود.
آمنیوسنتز
این آزمایش در تشخیص سندرم دان ، اختلالات کروموزومی ، نقص لوله عصبی و دیگر اختلالات ژنتیکی کاربرد دارد. با این وجود این روش خطر کمی برای سقط جنین نیز دارد؛ بنابراین تنها برای کسانی انجام می‌شود که در معرض خطر تولد نوزادان دارای اختلالات ژنتیکی و کروموزومی هستند.
آزمایش آلفا فتوپروتئین (AFP)
آزمایش آلفا فتوپروتئین یک آزمایش خون است که برای بررسی نقایص لوله عصبی انجام می‌شود.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله "مهم‌ترین آزمایش‌های سه ماهه دوم بارداری کدامند؟" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.
سونوگرافی برای بررسی جنسیت
در سونوگرافی تعیین جنسیت در هفته شانزدهم بارداری ، یک نوزاد پسر شبیه حلزون یا لاک‌پشت دیده می‌شود. دختران در سونوگرافی دارای سه خط مجزا و متمایز می‌باشند (مربوط به بخش خارجی دستگاه تناسلی). تعیین جنسیت دقیق نوزاد زمانی انجام می‌شود که به هفته بیستم بارداری رسیده باشید.
باید و نبایدهای هفته شانزدهم بارداری
شما باید بیاموزید که در ماه چهارم بارداری چگونه از خود مراقبت کنید. در هفته شانزدهم بارداری با برطرف شدن مشکل تهوع صبحگاهی ، زمان خوبی برای تمرکز بر خوردن غذاهای سالم و حفظ تناسب اندام فرا رسیده است.
درست بخورید
اگر به غذاهای شیرین علاقه دارید، به جای خوردن آب نبات و شکلات، از ماست یا میوه استفاده کنید. اگر تمایل به غذاهای شور دارید، از میان وعده‌های دارای پنیر رژیمی استفاده کنید. آن‌ها نه‌تنها میل شما را برطرف می‌کنند، بلکه نیاز شما به کلسیم و پروتئین را نیز برآورده می‌کنند.
ورزش کنید
داشتن یک تمرین نیم ساعته روزانه ایده خوبی است. پیاده‌روی و شنا گزینه‌های خوبی برای فعالیت‌های کم شدت هستند؛ اما قبل از هرگونه تمرین با پزشک خود مشورت کنید.
انجام کارهای عقب‌افتاده
شروع کنید به تحقیق و جستجو درباره وسایل موردنیاز کودک مانند ماشین کودک، تختخواب و غیره. بعد از تولد کودک، انجام این کارها دشوار خواهد شد.
خوابیدن به پهلو
از هفته شانزدهم بارداری خوابیدن به پهلو اهمیت بیشتری می‌یابد و خوابیدن به پشت توصیه نمی‌شود. شما می‌توانید برای بهبود وضعیت خواب خود، از بالش در هنگام خواب استفاده کنید. یکسری بالش‌هایی مختص زنان باردار طراحی شده‌اند که می‌توانید آن‌ها تهیه کنید.
گذراندن دوره‌های بارداری
ممکن است نیاز باشد تا در کلاس‌های آموزشی بارداری و زایمان ثبت نام کنید تا با استرس و اضطراب و سایر احساسات مرتبط با بارداری، کنار بیایید.
ارتباطات
ترس و اضطراب خود را با شریک زندگی‌تان به اشتراک بگذارید. این به شما کمک خواهد کرد تا از زیر بار مشکلاتتان خارج شوید. از طرفی شریک زندگی‌تان نیز از وضعیتتان آگاهی بیشتری پیدا می‌کند. برقراری ارتباط در دوران بارداری برای هر دو شما اهمیت دارد.
سفر خود را شگفت‌انگیز کنید
جستجوی نام برای کودکتان می‌تواند هیجان‌انگیز باشد. این کار همچنین می‌تواند یک فعالیت آرام بخش و سرگرم‌کننده باشد.
تصمیم‌گیری مهم
تصمیمات خود را درباره امور مربوط به سلامت، مالی یا وضعیت کودک نهایی کنید و به آن پایبند باشید.
ایجاد سرگرمی با لگد زدن‌های کودک!
در حال حاضر که کودکتان شروع به ضربه زدن کرده و برآمدگی‌هایی در بدن شما ایجاد می‌کند، می‌توانید با عکس گرفتن یا فیلم گرفتن این لحظات را ثبت کنید. یا مثلاً می‌توانید هر روز در یک موقعیت ثابت بایستید و عکس بگیرید تا بعداً یک فیلم از آن درست کنید که شما و کودکتان را در گذر زمان نشان دهد.
تغذیه در هفته شانزدهم بارداری
با توجه به اعلام مرکز کنترل بیماری های ایالات متحده امریکا (CDC)، شما باید از سه ماهه دوم بارداری خود که شامل هفته شانزدهم بارداری نیز می‌شود، حدود 340 کالری اضافی دریافت کنید. بااین‌حال، میزان دقیق آن، بستگی به وزن و میزان فعالیت شما دارد.
اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، این پیشنهاد‌ها می‌توانند به شما کمک کنند:
- باید اولین وعده غذایی شما یک صبحانه مغذی باشد. این وعده باید حاوی مقدار مناسب پروتئین، فیبر، کربوهیدرات‌های پیچیده و برخی از چربی‌های سالم باشد.
- غلات کامل، محصولات لبنی کم‌چرب، سبزیجات و گوشت کم‌چرب مصرف کنید. از مصرف غذاهای فرآوری شده، دسرهای شیرین، تنقلات و غیره اجتناب کنید.
- از خوراکی‌های سالم مانند هوموس، ماست ساده، کره گردویی، هویج و برخی از سبزیجات خام، میوه‌های تازه مانند سیب، انار، موز و غیره استفاده کنید. به‌این‌ترتیب، احتمال کمتری دارد که از تنقلات بی‌فایده استفاده کنید.
- غذاهای چرب را با انواع بدون چربی یا کم چرب جایگزین کنید. مثلاً از ماست بدون چربی یا پاپ کورن های فاقد چربی به جای بستنی، دونات و یا چیپس سیب‌زمینی استفاده کنید.
- بجای نوشیدن آب‌میوه و نوشیدنی‌های پرکالری، آب بنوشید.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله "پرهیز غذایی دوران بارداری | ممنوعیت غذایی در بارداری کدامند؟" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.
اگر کمبود وزن دارید و لاغر هستید، نکات تغذیه‌ای زیر را انجام دهید:
- برای افزایش کالری مصرفی هر روز از میلک شیک استفاده کنید.
- از خوراکی‌های دارای چربی‌های سالم مانند آجیل و آووکادو استفاده کنید.
- خوردن میوه‌های خشک به جای میوه‌های تازه انرژی بیشتری به شما خواهند رساند.
- بین وعده‌های غذایی اصلی خود از میان وعده استفاده کنید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.