بایدها و نبایدهای لاپاراسکوپی کیست تخمدان در بارداری
لاپاراسکوپی نوعی جراحی اکتشافی برای مشکلات لگنی و شکمی است که تنها زمانی در بارداری انجام می‌شود که مشکلات جدی برای مادر یا جنین وجود داشته باشد مانند کیست تخمدانی که در حال بزرگ یا پاره شدن است. خوشبختانه این روش با دقت فراوان انجام می‌شود و روش‌های مختلفی برای کنترل درد و عوارض بعد از عمل وجود دارد. در ادامه بیشتر در مورد دلایل و عوارض لاپاراسکوپی کیست تخمدان در بارداری توضیح خواهیم داد.
پادکست خلاصه مقاله لاپاراسکوپی کیست تخمدان در بارداری:
با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.
آیا انجام لاپاراسکوپی کیست تخمدان در بارداری امکانپذیر است؟
قبلاً این‌گونه تصور می‌شد که لاپاراسکوپی در دوران بارداری، به علت نگرانی در مورد آسیب‌های رحم ناشی از قرار گیری تروکار (لوله‌ای که وارد بدن می‌شود) و اختلال در خون‌رسانی و اکسیژن‌رسانی به جنین، ممنوع است اما به تدریج، با پیشرفت علم ثابت شد که می‌توان از روش لاپاراسکوپی، به عنوان یک روش ترکیبی-درمانی برای مادران بارداری که به هر دلیل، نیاز به انجام عمل جراحی (جراحی باز یا تهاجمی) دارند، استفاده کرد.
به عبارت دیگر اگر یک مادر باردار، به بیماری مبتلا شود که نیاز به انجام عمل جراحی داشته باشد، می‌توان تحت شرایط خاصی، از روش لاپاراسکوپی، به عنوان یک روش جایگزین استفاده کرد. البته به شرطی که پزشک تشخیص دهد که این روش می‌تواند مؤثر و کارآمد باشد.
* مقاله کیست تخمدان در بارداری را مطالعه کنید.
البته کنترل درد در مادران باردار هنگام لاپاراسکوپی، چالشی است که پزشک با درنظرگرفتن شرایط خاص مادر و جنین، درباره آن تصمیم‌گیری می‌کند. سلامت جنین وابسته به سلامت مادر است و تشخیص دقیق، معمولاً به تصویربرداری مانند سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن یا MRI نیاز دارد. بنابراین، پیش از انجام آزمایش‌های تشخیصی، بیمار و پزشک باید درباره مزایا و خطرات روش‌های مختلف گفت‌وگو کرده و بهترین تصمیم را اتخاذ کنند.
آیا انجام لاپاراسکوپی تشخیصی در بارداری ایمن است؟
چنانچه به هر دلیل سایر روش‌ها برای تشخیص، کنترل و درمان دردهای شکمی مادر باردار مؤثر واقع نشود، لاپاراسکوپی می‌تواند به صورت انتخابی در تشخیص و درمان مشکلات شکم در بارداری مورد استفاده قرار گیرد. مشکلات شکم، می‌تواند هرگونه مشکلی مانند کیست تخمدان یا ... در این ناحیه باشد که ممکن است ایجاد درد و ناراحتی کند. البته باید بگوییم که تصویربرداری نسبت به لاپاراسکوپی تشخیصی، برای انجام اعمال جراحی شکمی در دوران بارداری بهتر است. هنگامی که تصویربرداری در دسترس نباشد یا این روش به هر دلیل، نتیجه قطعی ندهد، استفاده از لاپاراسکوپی به عنوان یک ابزار تشخیصی، ممکن است در نظر گرفته شود.
لاپاراسکوپی در دوران بارداری باید با دقت انجام شود، زیرا لاپاراسکوپی نامناسب می‌تواند باعث افزایش خطر زایمان زودرس یا مرگ جنین شود. خطرات و مزایای لاپاراسکوپی تشخیصی، برای سایر شرایط و بیماری‌ها در دوران بارداری به خوبی بررسی نشده و نیازمند مطالعه بیشتری است. در صورت عدم موفقیت تصویربرداری، لاپاراسکوپی تشخیصی ممکن است در نظر گرفته شود، اما باید خطر تأخیر در تشخیص در برابر خطر احتمالی جراحی سنجیده شود. این عمل باید توسط پزشک متخصص و با تجهیزات کامل انجام شود. از مزایای آن می‌توان به درد کم، کاهش خطر انسداد روده، بستری کوتاه‌مدت و بهبودی سریع اشاره کرد.
البته مزایای اختصاصی لاپاراسکوپی در بیمار باردار شامل کاهش تنزل تنفسی به دلیل کاهش نیاز به مسکن‌های مخدر بعد از عمل، کاهش خطر عوارض زخم ناشی از عمل، کاهش خطر تنفس ضعیف مادر پس از عمل و کاهش خطر پیشامد ترومبوآمبولی (لخته شدن خون در رگ) است. در صورت لزوم، لاپاراسکوپی می‌تواند به طور ایمن در طول هر دوره سه ماهه بارداری انجام شود. البته به طور سنتی، در سه ماهه اول و سوم بارداری، برای کاهش خطر سقط جنین خود به خودی و زایمان زودرس، از جراحی‌های اورژانسی در دوران بارداری پرهیز می‌شود.
* مقاله عوارض لاپارسکوپی در بارداری را مطالعه کنید.
برخی از پزشکان پیشنهاد می‌کنند که این جراحی‌ها تا سه ماهه دوم بارداری به تعویق بیفتد. برای انجام موفقیت‌آمیز جراحی لاپاراسکوپی در دوران بارداری، هفته ۲۶ تا ۲۸ بارداری مناسب‌ترین زمان است. مطالعات اخیر نشان داده است که مادران باردار می‌توانند در طول هر دوره از بارداری، با ایمنی و بدون افزایش خطر برای مادر و جنین، تحت جراحی لاپاراسکوپی قرار گیرند.
علائم کیست تخمدان
به‌طور معمول، این بیماری علائم خاصی ندارد اما با بزرگ شدن ابعاد کیست، مشکلات زیر ظاهر می‌شوند:
- اختلالات قاعدگی
- حالت تهوع
- افزایش وزن
- آکنه
- افزایش موهای زائد بدن
- نفخ شکمی
- دردهای لگنی قبل و یا در طول عادات ماهانه
- درد به هنگام داشتن رابطه جنسی
- درد ناحیه کمر یا ران
- حساس شدن سینه
نشانه‌های پارگی کیست
پاره شدن کیست تخمدان در بارداری با علائم زیر همراه است:
- درد شدید لگنی
- تب
- ضعف یا سرگیجه
- تنفس سریع
لاپاراسکوپی کیست تخمدان چگونه انجام می‌شود؟
لاپاراسکوپی یک جراحی کم تهاجم است. در این روش، جراحی ناحیه مورد نظر، تنها حدود یک تا پنج سانتی‌متر برش داده می‌شود و از این طریق لاپاراسکوپ وارد بدن می‌شود. پس از ورود لاپاراسکوپ، گاز دی اکسید کربن که گازی قابل جذب است، فضای داخل رحم را پر می‌کند تا امکان دید پزشک بیشتر شود. ابتدا از طریق لاپاراسکوپ، به تشخیص و بررسی فضای داخلی رحم پرداخته می‌شود و پس از شناسایی و تعیین محل کیست تخمدان، برای برداشتن آن از طریق لاپاراسکوپ اقدام می‌شود. جراحی لاپاراسکوپی تحت بیهوشی کامل انجام می‌شود و بیمار پس از انجام لاپاراسکوپی، می‌تواند ترخیص شود و نیاز به بستری در بیمارستان ندارد.
چه زمانی کیست تخمدان نیاز به عمل دارد؟
در شرایط زیر باید کیست تخمدان را به روش جراحی درمان کرد و از بین برد؛
- اگر کیست به خودی خود از بین نرود یا بزرگتر شود؛
- اگر کیست علائم و درد پایدار ایجاد کند یا پیچ خورده یا پاره شود؛
- کیست‌هایی که در نتایج سونوگرافی زنان به نظر می‌رسد نتیجه بیماری اندومتریوز هستند و برای دلایل باروری باید جراحی شوند؛
* مقاله کیا با داشتن اندومتریوز باردار شدن را مطالعه کنید.
- اگر کیست و توده در هر دو تخمدان رشد کرده باشد؛
- اگر کیست بیش از اندازه بزرگ باشد یا با مرور زمان کوچک نشود و به رشد خود ادامه دهد؛
- اگر کیست تخمدان مشکوک به سرطان باشد؛
- اگر کیست تخمدان در وقوع قاعدگی اختلال و اشکال ایجاد کند؛
- اگر خانم یائسه‌ای کیست تخمدان دارد بهتر است که جراحی کند؛
- اگر خانمی کیست تخمدان دارد و از قرص‌های پیشگیری از بارداری استفاده می‌کند نیز جراحی توصیه می‌شود؛
بارداری بعد از عمل لاپاراسکوپی
بسیاری از خانم‌ها در مورد لاپاراسکوپی و بارداری، عوارض لاپاراسکوپی در بارداری، بارداری بعد از لاپاراسکوپی اندومتریوز، ای وی اف بعد از لاپاراسکوپی، زایمان طبیعی بعد از عمل لاپاراسکوپی و عمل لاپاراسکوپی لوله رحم نگرانی‌هایی دارند. باید بگوییم که انجام لاپاراسکوپی، یکی از انواع روش‌هایی است که در مسیر ناباروری مورد استفاده قرار می‌گیرد تا باروری اتفاق بیفتد.
* مقاله درمان ناباروری با لاپاراسکوپی را مطالعه کنید.
گفته می‌شود که بهترین و مناسب‌ترین زمان برای اقدام به بارداری بعد از انجام عمل لاپاراسکوپی، حداقل دو ماه است. البته بدیهی است که شرایط اختصاصی هر زوج، تعیین می‌کند که بعد از انجام این عمل، مسیر باروری خود را چه‌طور و چگونه و با چه سرعتی پیش ببرند. البته به یاد داشته باشید که اقدام به بارداری بعد از عمل باز کیست تخمدان، شرایطی دارد که آن‌ها را باید پزشک تعیین کند. به هر حال، باز شدن شکم تا مدت زمان بیشتری، اقدام به بارداری را به تعویق می‌اندازد زیرا در هر صورت، باید جای عمل به اندازه کافی بهبود پیدا کند و بدن برای تحمل بارداری آماده باشد.
بعد از عمل کیست تخمدان چه بخوریم؟
تغذیه درست و مناسب بعد از عمل کیست تخمدان، در پایداری حال خوب بیمار اهمیت زیادی دارد. توصیه‌های زیر را بعد از عمل کیست تخمدان جدی بگیرید.
- خوردن مایعات فراوان بعد از لاپاراسکوپی بسیار مهم است؛ مثلا آب سیب، لیموناد زنجبیلی و... .
- بهتر است غذا خوردن را با یک رژیم غذایی مایع شروع کنید. مثلا آبگوشت، سوپ، پوره‌ها و ...
- از خوردن دانه‌ها و آجیل خودداری کنید.
- اگر مشکل عدم تحمل لاکتوز دارید، گزینه های بدون لاکتوز را انتخاب کنید.
- مصرف فیبر را فراموش نکنید، زیرا فیبر یک ضرورت است. مصرف فیبر برای روند بهبودی ضروری است. غذای پر فیبر نه تنها به بهبودی کمک می کنند، بلکه به پیشگیری از عوارضی مانند یبوست نیز کمک می کنند.
- با توجه به اینکه یبوست بعد از جراحی شایع و بسیار آزاردهنده است و باعث افزایش درد و حتی احتمال بستری شدن مجدد در بیمارستان می شود، لذا با مصرف فیبر از این عارضه جلوگیری کنید.
از جمله مواد غذایی با فیبر بالا از قرار زیر هستند:
- نان سبوس دار و نان حاوی غلات کامل و رنگ تیره
- میوه های تازه
- غلاتی نظیر گندم، بلغور جو دوسر.
- سبزیجات
- آب پرتقال و آب مرکبات و آب گوجه فرنگی نخورید.
- از روز دوم بعد از عمل لاپاراسکوپی رحم می‌توانید به رژیم غذایی خود بازگردید.
- از مصرف سبزیجات نفاخ مانند کلم بروکلی، گل‌کلم یا کلم بروکسل دوری کنید.
- مصرف آهن در روز می‌تواند به احیای خون از دست رفته حین عمل لاپاراسکوپی رحم کمک کند.
کلام آخر
برای انجام لاپاراسکوپی کیست تخمدان در بارداری، حتماً پزشکی را انتخاب کنید که در این زمینه به اندازه کافی تجربه و مهارت دارد. فراموش نکنید که دوران بارداری، دوران بسیار حساسی است و باید بیشتر از هر زمان دیگری احتیاط کنید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.