بررسی تنفس کودک هنگام خواب چگونه باید باشد؟

بررسی تنفس کودک هنگام خواب به ویژه هفته‌ها و ماه‌های اول تولد از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. شاید شما هم مانند بسیاری از مادران دیگر، چندین بار در طول شب به طور کاملا غیرارادی از خواب بیدار می‌شوید و تنفس نوزادتان را بررسی می‌کنید که البته کاملا قابل درک و طبیعی است. گاهی این نگرانی مادر و توجه زیاد او به حفظ ریتم طبیعی نفس کشیدن فرزند ناشی از وجود اختلالاتی همانند آپنه یا وقفه تنفسی نوزاد در خواب است. در شرایطی که کودک با این اختلالات مواجه است، بررسی تنفس کودک هنگام خواب یک امر لازم و ضروری تلقی می‌شود و مادر باید بیش از پیش به نحوه تنفس او توجه کند.در ادامه بیشتر در مورد علت نفس‌های عمیق و وقفه‌دار یا علت دل دل زدن نوزاد در خواب یا تنفس صدادار توضیح می‌دهیم.

تنفس معمول نوزاد در طول خواب چگونه است؟

داشتن اطلاعاتی در مورد تنفس معمول نوزاد در طول خواب می‌تواند نگرانی‌های مربوط به خواباندن نوزاد را کاهش داده و به تجربه مادر بیافزاید. همانطور که می‌دانید میانگین زمان خواب نوزاد در طول شبانه روز چیزی حدود 16 الی 17 ساعت است و با گذشت زمان و بزرگ‌تر شدن او کم کم از زمان خوابش کاسته می‌شود. از آنجایی که بیشتر زمان نوزاد در خواب سپری می‌شود مراحل خواب متفاوتی را تجربه می‌کند. معمولا نوزاد در دقایق اولیه خواب تندتر و عمیق‌تر نفس می‌کشد و کم کم این تنفس عمیق جایش را به یک تنفس آرام می‌دهد. در این بین گاهی ممکن است احساس کنید که برای 10 تا 15 ثانیه واقعا نفس نمی‌کشد و باز دوباره نفس کشیدن عمیق را از سر گرفته و عمیق‌تر نفس می‌کشد. چندین بار که روی روند تنفس نوزاد در خواب دقیق شوید، تعداد تنفس کودک در خواب در حالت طبیعی و نرمال دست‌تان می‌آید و این بررسی تنفس کودک هنگام خواب را راحت‌تر می‌کند. تعداد تنفس در خواب بسته به جنسیت، سن و سال و شرایط فیزیکی دیگر نوزاد متفاوت است.

چگونه نگرانی ام در مورد سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را کاهش دهم؟

ببینید من درک می‌کنم که سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) می تواند تا حدودی نگران‌تان کند و یکی از دلایل‌تان برای بررسی تنفس کودک هنگام خواب جلوگیری از وقوع این سندرم باشد، اما بدانید که سندرم مرگ ناگهانی نوزاد به قدری شایع نیست که بخواهید مدام نگران آن باشید و با رعایت نکات پیشگیرانه به راحتی می‌توانید از وقوع آن در هنگام خوابیدن نوزاد جلوگیری کنید. خوب است بدانید که که حدود 90 درصد مرگ و میر ناشی از سندرم ناگهانی مرگ نوزاد، زیر شش ماهگی اتفاق می‌افتد و با عبور نوزادتان از این سن، به مراتب نگرانی‌تان هم کمتر خواهد شد. 

اگرچه تئوری‌های زیادی در مورد علل وقوع سندرم مرگ ناگهانی نوزاد وجود دارد، اما هیچ‌کس دقیقا نمی‌داند چه عواملی باعث این سندرم می‌شود  و واقعا هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از آن وجود ندارد. خوشبختانه با شناسایی عوامل خطر و بالا رفتن اطلاعات والدین در این مورد و اجتناب از آن‌ها، در سال‌های اخیر وقوع این اتفاق به طرز چشمگیری کاهش یافته است. یکی از نکات مهم در حفظ ایمنی خواب نوزاد در این مورد این است که، نوزاد به پشت بخوابد و هیچ اسباب بازی خطرناکی در زمان خوابیدن در دسترس او قرار ندهید، دمای محیط را نیز روی مقداری استاندارد تنظیم کنید تا نیازی به استفاده از پتوی سنگین بر روی نوزاد نباشد، مانع از سیگار کشیدن هرکسی در محیطی که نوزادتان تنفس می‌کند، شوید. در مواردی دیده شده که همین دود سیگار باعث بروز مشکلات تنفسی جدی بر روی نوزاد یا احساس خفگی کودک در خواب شده است.

اگر احساس می کنید که نوزاد نفس نمی‌‌کشد یا می‌‌‌خواهید از نفس کشیدن او مطمئن شوید، به آرامی پشتش را ماساژ دهید و یک تکان کوچک بدهید ببینید واکنش نشان می‌دهد یا نه. اگر واکنشی نشان نداد ممکن است گرفتار اختلال آپنه یا وقفه تنفسی نوزاد در خواب شده باشد. از آن جایی که در این شرایط قطعا دست و پای‌تان را گم خواهید کرد و مستاصل خواهید شد، سریع با اورژانس تماس بگیرید و به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. در این بین علائمی وجود دارد که نشان می‌دهند نوزاد دچار مشکلات تنفسی شده و نیاز به کمک اورژانسی دارد، از جمله این علائم می‌توانیم موارد زیر را عنوان کنیم:

• توقف تنفس نوزاد به مدت 20 ثانیه یا بیشتر(تنفس از راه بینی یا تنفس دهانی)
• سست شدن نوزاد
• کبود شدن لب ها، دست‌ها یا پاهای او
• داشتن حالت خفگی بدون داشتن واکنش

علت تند تند نفس کشیدن نوزاد در خواب

یکی از نگرانی‌های مهم والدین این است که علت تند تند نفس کشیدن کودک در خواب را نمی‌دانند و می‌ترسند مشکلی در میان باشد. هنگامی که چیزی بر سیستم تنفسی تأثیر می‌گذارد، مانند عدم دریافت اکسیژن کافی، شاهد تنفس سریع کودک در خواب هستیم. پزشکان تنفس سریع را تاکی پنه می‌نامند. نوزادان همچنین می‌توانند بین هر تنفس مکث طولانی داشته باشند یا در حین تنفس صدا ایجاد کنند. بیشتر این موارد به فیزیولوژی کودک برمی‌گردد. نوزادانی که ریه‌های کوچکتری دارند، ماهیچه‌های ضعیف‌تری نیز دارند و بیشتر از طریق بینی نفس می‌کشند. 

اگر کودک شما در پایان هر نفس غرغر می‌کند یا ناله می‌کند، فوراً به پزشک مراجعه کنید. وقتی کودک دارای سوراخ‌های بینی بزرگتری است که به این معنی است که برای رساندن اکسیژن به ریه‌های خود سخت‌تر تلاش می‌کنند. یا عضلات روی گردن، اطراف استخوان‌های ترقوه یا دنده‌ها کشیده شده‌اند اینجاست که باید به پزشک مراجعه کنید تا علت تند نفس کشیدن کودک در خواب مورد بررسی بیشتری قرار بگیرد.

چه زمانی باید نگران تنفس نوزاد خود باشیم؟

علائم و نشانه‌هایی وجود دارند که تحت عنوان علائم هشداردهنده تنفس نوزاد می‌‌توانند نگران کننده باشند و پس از مشاهده مکرر آن‌ها بهتر است آن را با پزشک در میان بگذارید. از جمله این علائم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• نفس کشیدن نوزاد با صدا و  خرخرکردن: گاهی ممکن است نوزاد در پایان هر نفس صدایی شبیه به خرخر یا ناله داشته باشد، درست است که در برخی از موارد این خرخر کردن طبیعی است و نشان دهنده مشکل خاصی نیست، اما گاهی اوقات علت تنفس صدادار در كودكان تلاش برای باز کردن راه‌های هوایی مسدود شده است.
• تتنفس نامنظم نوزاد و تکان خوردن پره‌های بینی: گاهی در برخی از نوزادان میبینیم که در طول خواب و در هنگام تنفس، پره‌‌های بینی‌اش به وضوح تکان می‌خورند. این نشانه نیز می‌تواند حکایت از تلاش نوزاد برای بهتر نفس کشیدن و خلاصی از مشکلات تنفسی باشد. نفس نفس زدن نوزاد در خواب در این شرایط باید جدی گرفته شود.
• اتنفس شکمی نوزادنقباض: در شرایط نگران کننده عضلات قفسه سینه نوزاد به وضوح و بسیار عمیق‌تر از حد معمول شروع به انقباض می‌کنند.
• کم آوردن نفس نوزاد و بی حالی: در شرایطی که نوزاد با مشکلات تنفسی گرفتار شده باشد، خیلی زود انرژی بدنش فروکش می‌کند و نوزاد پر سر و صدای همیشگی به یک نوزاد بی حال تبدیل می‌شود.

• تب وتند تند نفس کشیدن کودک در خواب: بیشتر عفونت‌های تنفسی و ریوی باعث بروز تب می‌شوند. در کنار بررسی تنفس کودک هنگام خواب، دمای بدنش را نیز بررسی کنید. علت تند نفس کشیدن کودک هنگام سرماخوردگی همین موضوع است.
• علت نفس عمیق کشیدن کودکان در خواب: آپنه انسدادی خواب کودکان یک اختلال خواب است که در آن تنفس کودک شما به طور جزئی یا کامل به طور مکرر در طول خواب مسدود می ‌شود. این بیماری به دلیل باریک شدن یا انسداد راه هوایی فوقانی در هنگام خواب است. بین آپنه انسدادی خواب کودکان و آپنه خواب بزرگسالان تفاوت‌هایی وجود دارد. در این شرایط تنفس نوزاد می‌تواند عمیق یا دچار قطعی شود. اگر نفس عمیق کشیدن نوزاد بیش از حد یا خطرناک به نظر می‌رسد حتماً به پزشک مراجعه کنید.