خوردن زغال‌اخته در بارداری | فواید و مضرات آن
زغال‌اخته یکی از میوه‌های خوش‌طعمِ تابستانی است که خواص فراوانی هم دارد و زنان باردار می‌توانند در دوران بارداری از ویتامین‌ها، مواد معدنی و دیگر مواد مغذی موجود در آن بهره‌مند شوند، ولی مانند هر خوراکی دیگری نباید در خوردن آن افراط کنند، چون ممکن است عوارضی مانند افت شدید فشار خون در پی داشته باشد. در ادامۀ این مطلب بیشتر دربارۀ فواید و مضرات زخال‌اخته در دوران بارداری می‌خوانیم.
با نصب اپلیکیشن گهواره به ابزارهای مرتبط با دوران بارداری، مانند مراقبت بارداری و پایش آلرژی و خوراکی‌های مجاز، زیر نظر متخصصان، همراه با پیام مشاور در اختیار کاربران دسترسی پیدا کرده و می توانید با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید.
فواید خوردن زغال‌اخته در دوران بارداری
زغال‌اخته، که در انگلیسی به آن Cornus mas یا Cornelian cherry می‌گویند، درختچه‌ای است که از همۀ اجزای آن (چوب، برگ، گل و میوه) استفاده می‌شود. میوۀ ترش و گس زغال‌اخته حاوی مواد مغذی بسیاری است، مانند مواد معدنی (کلسیم، پتاسیم، سدیم، منیزیم، مس، منگنز، آهن، فسفر و روی)، ویتامین (ویتامین C، ویتامین E، بیوتین یا B7 و ریبوفلاوین یا B2)، کاروتنوئید (بتاکاروتن، لوتئین و لوتئوگزانتین) و فلانوئیدها. برای همین خوردن زغال‌اخته خواص متعددی دارد:
خواص ضد میکروبی: بر اساس نتایج مطالعه‌ای در سال 2018، آب میوۀ زغال‌اخته خاصیت ضد میکروبی دارد، مخصوصاً در برابر باکتری‌های عامل عفونت پوست.
افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدانی: میوۀ زغال‌اخته و دمنوش آن از منابع غنی ویتامین سی (C)، ترکیبات فنلی (phenolic compounds) و ترکیبات آنتوسیانین (anthocyanin compounds) است. آنتی‌اکسیدان‌ها ضد التهاب هستند و همچنین سیستم ایمنی را تقویت می‌کنند، مخصوصاً در برابر استرس‌های اکسیداتیو (oxidative stress).
در استرس اکسیداتیو مولکول‌های ناپایدار، به نام رادیکال‌های آزاد، زیاد می‌شوند و اکسیدان کافی برای از بین بردن آنها وجود ندارد. این وضعیت می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند اضافه وزن، کشیدن سیگار، نوشیدن الکل، آلودگی هوا، مصرف برخی داروها و قرار گرفتن در معرض نور خورشید و تشعشات و آلاینده‌ها باشد. استرس اکسیداتیو ممکن است به التهاب مزمن، سرطان و افزایش سرعت روند پیری منجر شود.
بهبود عملکرد دستگاه ادراری: نتایج پژوهشی در سال 2017 نشان داد که زغال‌اخته به‌طور قابل توجهی استرس‌های اکسیداتیو را، در سلول‌های بدن، کاهش می‌دهد. درنتیجه، در جلوگیری از آسیب‌های کلیویِ ناشی از مصرف دارو یا شیمی‌درمانی مؤثر است.
تنظیم چربی خون: بنا بر نتایج آزمایشی در سال 2020، مصرف زیاد زغال‌اخته در بارداری (1000 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن) مقدار کلسترول و تری‌گلیسیرید را در خون کاهش می‌دهد.
بهبود عملکرد قلب و عروق: زغال‌اخته عملکردی شبیه داروی لوواستاتین (Lovastatin) دارد که کاهندۀ چربی خون است. بنابراین موجب بهبود عملکرد قلب و عروق می‌شود.
تنظیم مقدار گلوکز خون: خوردن زغال‌اخته در بارداری به سبب داشتن آنتوسیانین و سایر ترکیبات آنتی‌اکسیدانی مانع آسیب رساندن دیابت به پانکراس می‌شود. همچنین مصرف روزانۀ زغال‌اخته مقدار گلوکز خون را کم می‌کند و علائم دیابت کاهش می‌دهد.
* دیابت بارداری: علت، علائم و روش‌های تشخیص و درمان
همۀ آنچه گفته شد دربارۀ خوردن میوۀ زغال‌اخته است. محصولاتی که با استفاده از زغال‌اخته تولید می‌شوند مانند ترشی، چای، لواشک و شربت همۀ این خواص را ندارند و ممکن است عوارضی هم داشته باشند. به‌عنوان مثال شربت زغال‌اخته در بارداری سرشار از قند است و سبب افزایش قند خون می‌شود و نه کاهش آن.
خواص زغال‌اخته برای کم‌خونی در دوران بارداری
در طب سنتی، مخصوصاً طب چینی، از میوه‌ها، برگ‌ها و گل‌های درختچۀ زغال‌اخته برای درمان بیماری‌های متعددی ازجمله سرخک، مشکلات گوارشی، راشیتیسم، کم‌خونی و هپاتیت A استفاده می‌کنند. باید توجه داشت که دربارۀ تأثیر زغال‌اخته بر درمان این بیماری‌ها آزمایش‌های دقیق و معتبر صورت نگرفته است و از نظر علم پزشکی نمی‌توان دربارۀ آن اظهار نظر کرد. بنابراین توصیه می‌شود زنان باردار در صورت ابتلا به هر بیماری‌ای برای خوردن زغال‌اخته با پزشک متخصص خود مشورت کنند.
* کم‌خونی در بارداری: علت، علائم، درمان و تأثیر بر جنین
فواید زغال‌اخته برای فشار خون در دوران بارداری
در سال 2021، آزمایشی دربارۀ فیبروز کبدی و درمان آن انجام شد. تأثیر زغال‌اخته بر کاهش فشار خون سیستولیک و فشار خون دیاستولیک از نتایج ثانویۀ این آزمایش بود. بنابراین نمی‌توان دربارۀ تأثیر بادوام و درمانی زغال‌اخته بر فشار خون اظهار نظر کرد. آنچه مسلم است، بعد از خوردن زغال‌اخته فشار خون دچار نوسان می‌شود و پایین می‌آید، ولی این اثر طولانی‌مدت نیست و نمی‌شود از زخال‌اخته در بارداری برای درمان استفاده کرد. زنان بارداری که دارو برای فشار خون مصرف می‌کنند، باید مراقب تداخل عملکرد دارو با زغال‌اخته باشند.
* فشارخون بالا در بارداری: روش‌های کنترل و درمان آن
عوارض خوردن زغال‌اخته در دوران بارداری
به‌طورکلی، می‌توان گفت خوردن زغال‌اخته در دوران بارداری عارضه یا خطر مشخصی ندارد، ولی ممکن است برخی افراد به آن حساسیت داشته باشند. کسانی که به زغال‌اخته حساسیت دارند، بهتر است از خوردن آن پرهیز کنند. نکتۀ دیگر اینکه، در خوردن زغال‌اخته هم، با همۀ خواصی که دارد، نباید زیاده‌روی کرد. زنان بارداری که برای اولین بار می‌خواهند زغال‌اخته را به رژیم غذایی خود اضافه کنند بهتر است، پیش از این کار، با پزشک خود مشورت کنند.
زغال‌اخته خاصیت اسیدی دارد. به همین سبب ممکن است در برخی زنان باردار سبب سوزش سر دل (رفلاکس اسید) شود.
تداخل زغال‌اخته با داروها
خوردن زغال‌اخته در بارداری با داروهای زیر تداخل دارد:
- داروهای دیایت: از آنجا که خوردن زغال‌اخته سبب کاهش قند خون می‌شود، خوردن زغال‌اخته برای کسانی که دیابت دارند و دارو مصرف می‌کنند، خطر هیپوگلیسمی را افزایش می‌دهد.
- داروهای فشار خون: خوردن زغال‌اخته سبب پایین آمدن فشار خون می‌شود. بنابراین ممکن است اثرات داروهای کنترل فشار خون را افزایش دهد.
بهترین زمان مصرف زغال‌اخته در دوران بارداری
برای جلوگیری از تداخل زغال‌اخته در بارداری با مواد غذایی دیگر، پیشنهاد می‌شود خوردن زغال‌اخته یک یا دو ساعت قبل یا بعد از غذا باشد.
منابع:
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.