زمان تشکیل قلب جنین در چند هفتگی است؟+علائم تشکیل قلب جنین

قلب، اولین اندامی است که در بدن جنین تشکیل می‌شود و یکی از مراحل حیاتی رشد در دوران بارداری است. در پاسخ به این سوال که تشکیل قلب جنین در چند هفتگی صورت می‌گیرد، باید گفت معمولاً تا هفته‌های ششم و هفتم بارداری، قابل شناسایی است. در این مقاله هر آنچه که لازم است درباره تشکیل قلب جنین بدانید را ذکر کرده‌ایم.

با نصب اپلیکیشن گهواره، می‌توانید به صورت هفتگی روند بارداری خود را پیگیری کرده و به اطلاعات تخصصی در مورد رشد جنین، سلامت مادر و توصیه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشید. این برنامه زمان آزمایش‌ها و غربالگری‌های ضروری دوران بارداری را به شما یادآوری می‌کند و با امکان ثبت و پایش وزن بارداری، می‌توانید وضعیت خود را با نمودار استاندارد مقایسه نمایید. همچنین هر روز پیام‌های مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری دریافت خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دوران بارداری سالم و آگاهانه‌ای را تجربه نمایید.

مراحل کلیدی رشد قلب جنین

قبل از این‌که بدانید تشکیل قلب جنین در چند هفتگی است، باید از مراحل رشد آن آگاه باشید. در ادامه مراحل کلیدی رشد قلب جنین ذکر شده است.

۵ هفتگی

در پنج هفتگی، دو لوله قلبی در جنین تشکیل شده‌اند. این دو لوله به یکدیگر متصل می‌شوند و جریان خون از طریق این «قلب لوله‌ای» که شروع به تپیدن می‌کند، برقرار می‌شود. بخش‌های مختلف این لوله، ساختارهای آینده قلب را شکل خواهند داد.

۶ تا ۷ هفتگی

لوله قلبی پیچ‌خورده و به شکل S  خم می‌شود تا چهار حفره قلب را تشکیل دهد. قسمت پایین لوله به سمت بالا و عقب حرکت می‌کند و دو حفره بالایی قلب (دهلیزها) را می‌سازد. قسمت میانی لوله نیز دو حفره پایینی (بطن‌ها) را شکل می‌دهد. برخی از نقایص مادرزادی قلب در صورتی رخ می‌دهند که این پیچ‌خوردگی یا تقسیم‌بندی به درستی انجام نشود. دیواره‌های قلب شروع به تشکیل شدن می‌کنند و قلب به تدریج به چهار حفره مجزا تقسیم می‌شود، به طوری که هر حفره دارای ورودی و خروجی مخصوص برای جریان خون خواهد بود. در این مرحله ممکن است ضربان قلب جنین در سونوگرافی دیده شود.

۸ هفتگی

در هشت هفتگی، دریچه‌های بین دهلیزها و بطن‌ها شکل گرفته‌اند.

۹ هفتگی

در نه هفتگی، دریچه‌های بین بطن‌ها، شریان آئورت و شریان ریوی تشکیل شده‌اند. (آئورت رگ خونی بزرگی است که خون غنی از اکسیژن را از قلب جنین به اندام‌های در حال رشد او می‌رساند.) در این مرحله، چهار حفره قلب به طور کامل تشکیل شده‌اند.

۱۰ تا ۱۲ هفتگی

مغز جنین شروع به تنظیم ضربان قلب می‌کند، در حالی که تا این زمان، قلب به طور مستقل و بدون تأثیر سیستم عصبی تپش داشته است.در این زمان ممکن است بتوانید صدای ضربان قلب جنین را با دستگاه داپلر بشنوید.

۱۶ تا ۲۰ هفتگی

در این بازه زمانی، اگر در معرض خطر بالای مشکلات قلبی قرار دارید، می‌توان از اکو قلب جنین یا سونوگرافی دقیق سطح دوم برای بررسی ناهنجاری‌های قلبی استفاده کرد.

۲۵ هفتگی

مویرگ‌ها (کوچک‌ترین رگ‌های خونی) در حال تشکیل و پر شدن از خون هستند.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

از چند هفتگی صدای قلب جنین با دستگاه شنیده می‌شود؟

صدای قلب جنین بین هفته دهم تا دوازدهم بارداری با سونوگرافی داپلر قابل شنیدن است. داپلر نوعی از سونوگرافی است که با استفاده از امواج صوتی، ضربان قلب جنین را بررسی می‌کند. 

بیشتر زنان برای اولین بار در یک معاینه روتین، با سونو داپلر، ضربان قلب جنین خود را می‌شنوند. بسیاری از دستگاه‌های سونوگرافی این امکان را دارند که حتی پیش از آن‌که ضربان قلب با داپلر شنیده شود، آن را تشخیص دهند. معمولاً سونوگرافی قبل از هفته ۱۲ بارداری انجام می‌شود.

*مقاله زمان انجام سونوگرافی داپلر در بارداری را مطالعه کنید.

چه بخوریم تا قلب جنین زود تشکیل شود؟

برای تشکیل سریع و سالم قلب جنین، مادر باردار باید رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد مغذی داشته باشد. مهم‌ترین مواد معدنی که تأثیر قابل توجهی بر رشد قلب جنین دارند، در ادامه ذکر شده‌اند.

* بیشتر بخوانید: برای تشکیل قلب جنین چه بخوریم؟ 

• سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانید

سبزیجات از مهم‌ترین مواد غذایی در دوران بارداری هستند. این سبزیجات سرشار از مواد مغذی بوده و می‌توانند نیاز روزانه بدن شما به ویتامین‌ها، مواد معدنی و فیبر را تأمین کنند و در سریع‌تر تشکیل شدن قلب جنین موثراند.

• مصرف لبنیات را افزایش دهید

بر اساس تحقیقی که در سال ۲۰۲۱ درNutrients Publications  منتشر شد، نیاز به کلسیم در سه‌ماهه سوم بارداری از ۱۰۰۰ به ۱۲۰۰ میلی‌گرم در روز افزایش می‌یابد. بنابراین، مصرف شیر، پنیر، ماست و سایر محصولات لبنی در این دوران توصیه می‌شود، زیرا این مواد غذایی منبع غنی از کلسیم هستند و برای رشد قلب جنین اهمیت زیادی دارند. حتماً از شیر پاستوریزه استفاده کنید.

• مصرف آجیل، کره مغزیجات و میوه‌های خشک

آجیل‌ها و دانه‌ها حاوی چربی‌های غیراشباع هستند که برای سلامت قلب جنین مفیدند. برای کاهش خطر دیابت بارداری، اضافه‌وزن و سایر بیماری‌های قلبی در دوران بارداری، مصرف مواد غذایی حاوی چربی‌های غیراشباع ضروری است. بادام، بادام هندی، گردو، پسته و سایر مغزیجات، چربی اشباع کمتری دارند و گزینه‌های سالمی برای زنان باردار محسوب می‌شوند.

• مصرف پروتئین را افزایش دهید

غذاهای غنی از پروتئین برای مادر باردار، رشد جنین و تکامل قلب او ضروری هستند. بسیاری از متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند که زنان باردار روزانه حداقل ۶۰ گرم پروتئین مصرف کنند. پروتئین‌ها سرشار از اسیدهای آمینه هستند و نقش مهمی در رشد قلب جنین دارند.

1. منابع پروتئین برای افراد غیرگیاه‌خوار: مرغ، گوشت بدون چربی، بوقلمون و ماهی.
2. منابع پروتئین برای گیاه‌خواران: عدس، حبوبات و پنیر سفید.

• غلات کامل را به رژیم غذایی خود اضافه کنید

غلات کامل مانند گندم، جو، جو دوسر و برنج قهوه‌ای برای سلامت قلب جنین مفید هستند. 

• مصرف تخم‌مرغ را فراموش نکنید

تخم‌مرغ منبع فوق‌العاده‌ای از انرژی است و سرشار از پروتئین، اسیدهای آمینه، کلسیم، مواد معدنی و ویتامین‌ها است که برای مادر و نوزاد بسیار مفیدند. همچنین از جمله مواد غذایی است که در زودتر تشکیل شدن قلب جنین نقش دارد.

به نقل از:

parenting.firstcry

As per the Academy of Nutrition and Dietetics, when consuming eggs during pregnancy, make sure they are perfectly hard-boiled and are not runny. Consuming half-boiled eggs or raw eggs when pregnant must be avoided.

ترجمه:

طبق آکادمی تغذیه و رژیم غذایی، زنان باردار نباید تخم‌مرغ عسلی یا خام مصرف کنند. مصرف تخم‌مرغ نیم‌پز در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.

علت دیر تشکیل شدن قلب جنین

علت دیر تشکیل شدن قلب جنین، ممکن است به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، از جمله: مشکلات ژنتیکی، مصرف داروهای مضر در دوران بارداری، تغذیه نامناسب مادر، مصرف سیگار و الکل، فشار خون بالا، بارداری چندقلویی، سن بالای مادر وعفونت‌های ویروسی و باکتریایی.

• مشکلات ژنتیکی

یکی از علل اصلی دیر تشکیل شدن قلب جنین، مشکلات ژنتیکی است. اختلالات کروموزومی مانند سندرم داون می‌تواند باعث تأخیر در تشکیل قلب جنین و ایجاد ناهنجاری‌های قلبی شوند. 

• مصرف داروهای مضر در دوران بارداری

داروهای افسردگی و برخی داروهای ضد التهاب استروئیدی در طول بارداری برای مادر ضرر دارد و می‌تواند فرایند رشد جنین را با مشکلات جدی مواجه کند.  

• تغذیه نامناسب مادر  

رژیم غذایی نامناسب مادر، به‌خصوص کمبود اسید فولیک، آهن و ویتامین‌های گروهB ، می‌تواند منجر به مشکلاتی در تشکیل قلب جنین شود.

• مصرف سیگار و الکل

سیگار کشیدن و مصرف الکل در دوران بارداری، نه تنها به سلامت مادر آسیب می‌زند، بلکه می‌تواند باعث دیر تشکیل شدن قلب جنین و ایجاد عارضه‌های قلبی شود. همچنین نیکوتین موجود در سیگار باعث ایجاد مشکلاتی در سیستم عصبی کودک می‌شود.

• فشار خون بالا

فشار خون بالا در دوران بارداری، می‌تواند عوارض جدی برای مادر و جنین به دنبال داشته باشد. یکی از اصلی‌ترین مشکلات ناشی از فشار خون بالا، کاهش جریان خون به جفت و جنین است که این امر می‌تواند مانع از تأمین کافی مواد مغذی و اکسیژن برای جنین شود. همچنین، فشار خون بالا ممکن است باعث بروز مشکلاتی همچون پره‌اکلامپسی شود که در نتیجه آن سلامت عمومی جنین تحت تأثیر قرار گرفته و فرآیند تکامل قلب او دچار اختلال می‌شود.

• بارداری چندقلویی

در بارداری چندقلویی، جنین‌ها برای دریافت مواد مغذی و اکسیژن از جفت، رقابت می‌کنند و همین موضوع ممکن است سبب دیر تشکیل شدن قلب یکی از جنین‌ها یا رشدشان شود. 

• سن بالای مادر

بارداری در سن بالا، به‌خصوص بعد از 35 سالگی، می‌تواند دشوار و پرخطر باشد. زنانی که بعد از این سن باردار می‌شوند، شرایط سخت‌تری نسبت به زنانی که در بازه سنی 20 تا 30 سالگی باردار می‌شوند، دارند. جنین مادران بالای 30 سال، بیشتردر معرض بروز مشکلات قلبی و مادرزادی قرار می‌گیرند.

* مقاله بارداری در سن بالا چه عوارض و خطراتی برای مادر و جنین دارد را مطالعه کنید.

• عفونت‌های ویروسی و باکتریایی

یکی دیگر از علل دیر تشکیل شدن قلب جنین، عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مادر در دوران بارداری است. عفونت‌هایی مانند سیتومگالوویروس (CMV) و توکسوپلاسموز می‌توانند اثر منفی روی رشد جنین داشته باشند؛ بنابراین انجام واکسیناسیون‌های ضروری قبل از بارداری و رعایت بهداشت در این دوران حائز اهمیت است.

آخرین مهلت برای تشکیل قلب جنین

اگر قلب جنین تا پایان هفته هشتم بارداری تشکیل نشده باشد، نشان‌دهنده مشکلی جدی مانند اختلالات کروموزومی یا مشکلات مادرزادی است و احتمال سقط جنین بالا است. در چنین شرایطی، پزشک باتوجه به شرایط مادر، تصمیم مناسب را اتخاذ می‌کند.

اگر قلب جنین تشکیل نشود، در هفته چندم سقط می‌شود؟

عدم تشکیل قلب جنین، یکی از مشکلاتی است که ممکن است در دوران بارداری رخ دهد و معمولاً به عنوان بارداری پوچ شناخته می‌شود. در این شرایط، رشد جنین متوقف شده و بارداری اغلب بین هفته‌های ششم تا هشتم پایان می‌یابد. پزشک معمولاً با انجام سونوگرافی در هفته هفتم یا هشتم، وضعیت جنین را بررسی می‌کند و در صورت عدم مشاهده ضربان قلب، برای خاتمه بارداری، برنامه‌ریزی می‌کند. در برخی موارد، اگر جنین به دلایل ژنتیکی یا سایر مشکلات قادر به رشد نباشد، بارداری ممکن است به‌طور خودبه‌خود خاتمه یابد.

* مقاله علائم سقط جنین در هفته ششم را مطالعه کنید.

قلب جنین پسر در چند هفتگی تشکیل می‌شود؟

بر اساس داده‌های موجود، میان جنسیت جنین و ضربان قلب او رابطه مستقیمی وجود ندارد. در واقع تفاوت‌های اندکی در میانگین ضربان قلب جنین دختر و پسر دیده شده که ممکن است به دلیل عواملی چون فعالیت جنین، دمای بدن مادر و خطای اندازه‌گیری باشد. در نتیجه ضربان قلب نمی‌تواند جنیست جنین را به‌طور قطعی تعیین کند. قلب جنین دختر و پسر از هفته ششم بارداری شروع به شکل‌گیری می‌کند و تا پایان هفته دهم تکامل می‌یابد.

آیا مادر متوجه تشکیل قلب جنین می‌شود؟

معمولاً مادر به‌طور مستقیم متوجه علائم تشکیل قلب جنین نمی‌شود، زیرا این فرآیند در مراحل اولیه بارداری و درون رحم اتفاق می‌افتد. قلب جنین حدود هفته سوم تا چهارم پس از لقاح (معادل هفته پنجم یا ششم بارداری از آخرین قاعدگی) شروع به شکل‌گیری می‌کند و در ابتدا تنها به‌صورت یک لوله قلبی است که ضربان‌های اولیه خود را آغاز می‌کند.

با این حال، برخی از مادران ممکن است نشانه‌هایی مانند افزایش خستگی، سرگیجه یا تغییرات هورمونی را تجربه کنند، اما این علائم به‌طور خاص نشان‌دهنده تشکیل قلب جنین نیستند. اولین باری که مادر می‌تواند از ضربان قلب جنین آگاه شود، معمولاً در سونوگرافی هفته ششم تا هشتم بارداری است که پزشک با استفاده از سونوگرافی واژینال یا شکمی می‌تواند فعالیت قلبی را مشاهده کند. از هفته دوازدهم به بعد، در برخی موارد، صدای قلب جنین را می‌توان با دستگاه داپلر شنید.

کلام آخر

در این مقاله درباره این‌که زمان تشکیل قلب جنین در چند هفتگی است، به‌طور مفصل توضیح دادیم. در نهایت، آگاهی مادران از روند رشد قلب جنین و انجام معاینات پزشکی منظم، نقش مهمی در تضمین سلامت نوزاد دارد. با پیگیری دقیق وضعیت بارداری و رعایت توصیه‌های پزشکی، می‌توان از بسیاری از مشکلات احتمالی پیشگیری کرده و دوران بارداری سالمی را تجربه کرد.

منابع:

webmd

babycenter

medicalnewstoday

whattoexpect