روغن پالم در بارداری و شیردهی | مفید یا مضر؟ حقایقی که باید بدانید!

روغن پالم یکی از پرمصرف‌ترین روغن‌های گیاهی در جهان است که در بسیاری از مواد غذایی فرآوری‌شده، شیرخشک‌های نوزاد، بیسکوییت‌ها و غذاهای آماده یافت می‌شود. اما آیا مصرف روغن پالم در بارداری و شیردهی بی‌خطر است؟ بله. اما در حد اعتدال و در صورت استفاده بیش از حد خطراتی وجود دارد. در این مقاله، مزایا، نگرانی‌ها و توصیه‌های علمی درباره مصرف روغن پالم در این دوران بررسی می‌شود.

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

روغن پالم اولئین چیست؟

روغن پالم از میوه درختی به نام Elaeis guineensis که بیشتر در مناطق گرمسیری آسیا، آفریقا و آمریکا رشد می‌کند، استخراج می‌شود و مانند سایر روغن‌ها دارای اسیدهای چرب و گلیسرول بوده و از اسیدهای چرب اشباع شده بسیاری تشکیل شده است.

روغن پالم از قسمت گوشتی میوه پالم بدست می‌آید و پس از خنثی سازی، رنگبری و بوگیری، 90 درصد برای مصرف خوراکی و 10 درصد برای مصرف غیر خوراکی مانند تهیه خوراک دام، صابون سازی و ساخت مواد شیمیایی استفاده می‌شود. روغن پالم انواع مختلفی دارد که شامل: روغن پالم اولئین، روغن سوپر اولئین، روغن پالم استئارین و اسیدهای چرب تقطیرشده پالم می‌شود. در این قسمت توضیح مختصری درباره روغن پالم اولئین می‌دهیم.

* آیا مصرف روغن زیتون در بارداری مفید است؟

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

فرق روغن پالم و بدون پالم چیست؟

روغن پالم از میوه درخت پالم که همچون نخل خرما است به دست می‌آید. برای تهیه آن میوه درخت پالم را تحت فشار قرار داده و از عصاره آن برای تهیه روغن استفاده می‌کنند. روغن پالم بی‌رنگ و بدون بو است و بر خلاف سایر روغن‌ها طعم مواد غذایی را از بین نمی‌برد و مدت زمان طولانی‌تری می‌توان آن را نگهداری کرد. از آن جایی که این روغن بر خلاف تمامی چربی‌ها دارای اسیدهای چرب اشباع شده بسیاری است، در دمای اتاق بصورت جامد است. روغن بدون پالم، روغن خوراکی است که در آن از روغن پالم استفاده نشده است. معمولا برندهای تولید روغن برای کاهش هزینه‌های خود و افزایش محصولات از روغن پالم در تولیدات خود استفاده می‌کنند.

آیا مصرف روغن پالم در بارداری مجاز است؟

بله، مصرف روغن پالم در بارداری به‌طور کلی مجاز است، اما باید با احتیاط و در حد تعادل انجام شود. روغن پالم طبیعی که در پخت‌وپز یا برخی مواد غذایی استفاده می‌شود، اگر به مقدار متعادل مصرف شود، برای زنان باردار مشکلی ایجاد نمی‌کند.

با این حال، مصرف زیاد روغن پالم به دلیل داشتن چربی‌های اشباع بالا ممکن است سطح کلسترول خون را افزایش دهد و در طولانی‌مدت خطر مشکلات قلبی‌عروقی را بالا ببرد؛ به‌ویژه در دوران بارداری که سلامت قلبی و متابولیک مادر اهمیت بیشتری دارد.

همچنین در برخی فرآورده‌های صنعتی (مثل فست‌فودها، بیسکوییت‌ها یا شیرینی‌ها)، روغن پالم ممکن است به صورت هیدروژنه‌شده یا با کیفیت پایین استفاده شده باشد که این نوع مصرف توصیه نمی‌شود.

* آیا مصرف روغن سویا در بارداری مجاز است؟

مزایای احتمالی روغن پالم در بارداری و شیردهی

مصرف روغن پالم در بارداری و شیردهی می‌تواند با مزایای زیر همراه باشد:

• منبع ویتامین E: روغن پالم سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند توکوفرول و توکوترینول است که ممکن است به محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب اکسیداتیو کمک کنند.
• کالری بالا برای انرژی: در بارداری و شیردهی، بدن نیاز به انرژی بیشتری دارد، و چربی‌ها منبع خوبی از کالری هستند.
• بهبود جذب برخی ویتامین‌ها: چربی‌های موجود در روغن پالم می‌توانند به جذب ویتامین‌های محلول در چربی مانند A، D، E و K کمک کنند.

نگرانی‌های مربوط به مصرف روغن پالم

اما به دلایل زیر توصیه می‌شود خوردن روغن پالم در بارداری و شیردهی را محدود کنید:

• چربی‌های اشباع: روغن پالم حاوی چربی‌های اشباع بالا است که مصرف بیش از حد آن می‌تواند منجر به افزایش کلسترول خون و خطر بیماری‌های قلبی شود. برای زنان باردار، کنترل کلسترول اهمیت ویژه‌ای دارد.
• فرآوری صنعتی: در برخی محصولات، روغن پالم به شکل هیدروژنه‌شده یا بسیار فرآوری‌شده استفاده می‌شود که ممکن است حاوی چربی‌های ترانس مضر باشد.
• آلودگی‌های محیطی و شیمیایی: برخی نگرانی‌ها در مورد باقی‌مانده‌های مواد شیمیایی یا آلاینده‌های احتمالی در محصولات حاوی روغن پالم مطرح است، به‌ویژه در شیرخشک‌های نوزاد.

مصرف روغن پالم در شیردهی

مطالعات نشان داده‌اند که روغن پالم موجود در برخی شیرخشک‌ها می‌تواند بر جذب کلسیم و ساختار مدفوع نوزاد تأثیر بگذارد. به‌طور خاص، فرم پالمیتات در موقعیت‌های خاص در مولکول چربی ممکن است جذب کلسیم را کاهش داده و موجب یبوست در نوزاد شود. با این حال، بسیاری از برندهای جدید فرمولاسیون خود را اصلاح کرده‌اند تا این اثر را کاهش دهند.

خطرات روغن پالم برای جنین و نوزاد

آیا روغن پالم برای جنین خطرناک است؟ در مصرف متعادل و طبیعی: خیر، خطرناک نیست. روغن پالم طبیعی که به‌درستی تصفیه شده و در حد تعادل مصرف شود، معمولاً خطری برای جنین ندارد. حتی حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند ویتامین E است که در رشد سلولی مفیدند. اما در مصرف زیاد یا صنعتی ممکن است خطراتی داشته باشد، از جمله:

• افزایش چربی خون مادر

روغن پالم حاوی اسیدهای چرب اشباع است. مصرف زیاد آن ممکن است باعث افزایش کلسترول خون مادر شود، که در صورت تداوم، با افزایش خطر فشار خون بارداری، پره‌اکلامپسی و دیابت بارداری همراه است. این مشکلات می‌توانند به‌طور غیرمستقیم روی رشد و سلامت جنین اثر منفی بگذارند.

• مواد مضر در محصولات فرآوری‌شده

در برخی غذاهای آماده و شیرینی‌ها، از روغن پالم با کیفیت پایین یا فرآوری‌شده به همراه ترکیبات مضر استفاده می‌شود. در این موارد، خطر آلودگی به مواد سرطان‌زا یا کاهش جذب مواد مغذی در بدن مادر وجود دارد که می‌تواند بر رشد جنین تأثیر منفی بگذارد.

• در شیرخشک نوزادان (پس از تولد)

برخی شیرخشک‌ها حاوی روغن پالم هستند. اگرچه این مربوط به دوران جنینی نیست، اما در نوزادان ممکن است جذب کلسیم و سلامت استخوان را تحت تاثیر قرار دهد.

از کجا بفهمیم روغن پالم دارد؟

روش‌های مختلفی برای تشخیص روغن پالم وجود دارد که در زیر به آن اشاره کرده‌ایم:

یکی از روش‌های تشخیص روغن‌های پالم دار این است که قیمت ارزان‌تری نسبت به روغن‌هایی مانند کنجد، ذرت، سویا و آفتابگردان دارند. البته این معیار همیشه نمی‌توند درست باشد.

یکی دیگر از روش‌های تشخیص اینکه روغن خریداری شده دارای روغن پالم است یا نه، مقداری روغن را در لیوان بریزید و به مدت چند ساعت داخل یخچال بگذارید. پس از آن بخشی از روغن جامد شده و ته نشین شده است یا مقداری کدر است. این اتفاق وجود روغن هیدروژنه یا پالم را تایید می‌کند. بسیاری از کارخانجات برای جلوگیری از تشخیص روغن پالم توسط خریدار، بطری‌ها را مات درست می‌کنند. در این صورت بطری روغن را به خوبی تکان داده و مقداری روغن را داخل یک لیوان ریخته و به یخچال منتقل کنید.

سخن‌ پایانی

روغن پالم در بارداری و شیردهی اگر به‌صورت متعادل و از منابع سالم مصرف شود، معمولاً بی‌خطر است. اما مصرف بیش از حد آن یا استفاده از محصولات فرآوری‌شده حاوی روغن پالم ممکن است با مشکلاتی برای مادر و نوزاد همراه باشد. آگاهی و انتخاب آگاهانه در این دوران حساس، کلید سلامت مادر و کودک است.