روغن پالم برای بدن مفید است یا مضر؟

به احتمال زیاد نام روغن پالم را شنیده‌اید. روغن پالم یکی از بحث برانگیزترین روغن‌های خوراکی گیاهی از نظر سلامتی و زیست محیطی است. روغن پالم یک روغن نباتی خوراکی است که از میوه‌های درخت نخل روغنی آفریقا بدست می‌آید. روغن پالم مانند همه چربی‌ها از اسیدهای چرب و گلیسرول تشکیل شده است و بر خلاف بیشتر چربی‌ها دارای مقدار فراوانی اسیدهای چرب اشباع شده است. این روغن نیز مانند دیگر انواع روغن‌ها مضراتی دارد که در ادامه این مطلب از گهواره به آنها می‌پردازیم.

روغن پالم اولئین چیست؟

روغن‌های گیاهی از دانه‌ها یا میوه‌های گیاهان مانند آفتابگردان، ذرت، کنجد، زیتون، نارگیل، پالم و غیره بدست می‌آیند. روغن پالم از میوه درختی به نام Elaeis guineensis که بیشتر در مناطق گرمسیری آسیا، آفریقا و آمریکا رشد می‌کند، استخراج می‌شود. این روغن خوراکی توسط FAO/WHO و سازمان بین‌المللی استاندارد Codex Alimentary معرفي شده است. روغن پالم مانند سایر روغن‌ها دارای اسیدهای چرب و گلیسرول بوده و از اسیدهای چرب اشباع شده بسیاری تشکیل شده است.

روغن پالم از قسمت گوشتی میوه پالم بدست می‌آید و پس از خنثی سازی، رنگبری و بوگیری، 90 درصد برای مصرف خوراکی و 10 درصد برای مصرف غیر خوراکی مانند تهیه خوراک دام، صابون سازی و ساخت مواد شیمیایی استفاده می‌شود. روغن پالم انواع مختلفی دارد که شامل: روغن پالم اولئین، روغن سوپر اولئین، روغن پالم استئارین و اسیدهای چرب تقطیرشده پالم می‌شود. در این قسمت توضیح مختصری درباره روغن پالم اولئین می‌دهیم.

روغن پالم و پالم اولئین هر دو از یک گیاه ساخته می‌شوند، اما مراحل تولید و فراوری آنها با یکدیگر متفاوت است. روغن پالم در دمای اتاق نیمه جامد بوده و پس از تصفیه شدن به روغن مایع پالم اولئین تبدیل می‌شود. روغن پالم اولئین روغنی است که مراحل ابتدایی پالایش یعنی خنثی سازی، بوگیری و رنگبری را پشت سر گذاشته و در یک محیط سیال قرار دارد. این روغن در زمان اختلاط با سایر روغن‌های گیاهی به شکل مایع باقی می‌ماند و پایداری روغن‌های مایع را افزایش می‌دهد. از نظر پایداری اکسیداتیو در هنگام سرخ کردن، روغن پالم اولئین در مقابل روغن‌های نباتی هیدروژنه مخصوصا سویا، آفتابگردان و تخم پنبه، پایدارتر و مقاوم‌تر است. به همین دلیل برای سرخ کردن روغن خوبی است.

فرق روغن پالم و بدون پالم چیست؟

روغن پالم از میوه درخت پالم که همچون نخل خرما است به دست می‌آید. برای تهیه آن میوه درخت پالم را تحت فشار قرار داده و از عصاره آن برای تهیه روغن استفاده می‌کنند. روغن پالم بی‌رنگ و بدون بو است و بر خلاف سایر روغن‌ها طعم مواد غذایی را از بین نمی‌برد و مدت زمان طولانی‌تری می‌توان آن را نگهداری کرد. از آن جایی که این روغن بر خلاف تمامی چربی‌ها دارای اسیدهای چرب اشباع شده بسیاری است، در دمای اتاق بصورت جامد است. روغن بدون پالم، روغن خوراکی است که در آن از روغن پالم استفاده نشده است. معمولا برندهای تولید روغن برای کاهش هزینه‌های خود و افزایش محصولات از روغن پالم در تولیدات خود استفاده می‌کنند.

از کجا بفهمیم روغن پالم دارد؟

روش‌های مختلفی برای تشخیص روغن پالم وجود دارد که در زیر به آن اشاره کرده‌ایم:

یکی از روش‌های تشخیص روغن‌های پالم دار این است که قیمت ارزان‌تری نسبت به روغن‌هایی مانند کنجد، ذرت، سویا و آفتابگردان دارند. البته این معیار همیشه نمی‌توند درست باشد.

یکی دیگر از روش‌های تشخیص اینکه روغن خریداری شده دارای روغن پالم است یا نه، مقداری روغن را در لیوان بریزید و به مدت چند ساعت داخل یخچال بگذارید. پس از آن بخشی از روغن جامد شده و ته نشین شده است یا مقداری کدر است. این اتفاق وجود روغن هیدروژنه یا پالم را تایید می‌کند. بسیاری از کارخانجات برای جلوگیری از تشخیص روغن پالم توسط خریدار، بطری‌ها را مات درست می‌کنند. در این صورت بطری روغن را به خوبی تکان داده و مقداری روغن را داخل یک لیوان ریخته و به یخچال منتقل کنید.

روغن پالم برای بدن مفید است یا مضر؟

اینکه روغن پالم برای بدن مفید است یا مضر، به ویژگی‌های روغن و میزان مصرف آن بستگی دارد. مانند هر ماده غذایی دیگر، روغن پالم نیز در کنار فوایدی که دارد، دارای مضراتی نیز است که در ادامه به آنها می‌پردازیم.

مضرات روغن پالم

با اینکه بسیاری از مطالعات نشان می‌دهد که این روغن برای سلامت قلب و عروق خاصیت محافظت کننده دارد، اما مطالعاتی نیز وجود دارد که نتایجی خلاف آنها را ارائه می‌دهند. طبق برخی از این مطالعات انجام شده روغن پالم باعث افزایش کلسترول بد LDL در بدن می‌شود. احتمالا این مورد به دلیل تفاوت‌های فردی و تفاوت در وضعیت سلامتی افراد بوجود آمده است. بنابراین نمی‌توان نتیجه قطعی گرفت.

از طرفی تولید این روغن برای فعالان محیط زیست نگرانی‌های ایجاد کرده است، زیرا به دلیل وجود میزان زیادی از این روغن در میوه‌های درختان پالم، بسیاری از افراد سودجو و سرمایه گذاران برای سود دهی بیشتر به دنبال استخراج این روغن و در نتیجه از بین رفتن جنگل‌ها شده‌اند.

روغن پالم حدود 34 درصد دارای چربی‌های اشباع شده است که با افزایش خطر بیماری‌های قلبی رابطه مستقیم دارد. همچنین به دلیل کالری بالا، مصرف زیاد آن موجب چاقی و افزایش وزن می‌شود. بنابراین اگر به دنبال پاسخ به این سوال هستید که کدام چربی ها برای لاغری مفید است، پالم گزینه مورد نظر شما نیست.

احتمال اینکه این روغن سرطان‌زا باشد، زیاد است. زمانی که این روغن حرارت ببیند، استرهای اسید چرب گلیسیدیل (GEs) تشکیل می‌شود. زمانی که این ترکیب مصرف شود گلیسیدول آزاد می‌کند که خاصیت سرطان‌زا دارد.

عوارض روغن پالم در بستنی

از عوارض این روغن می‌تواند به موارد زیر اشاره کرد:

مصرف روغن پالم به دلیل دارا بودن اسیدهای چرب اسباع، باعث بالا رفتن چربی خون و کلسترول بد شده و در نهایت موجب گرفتگی و انسداد عروق می‌شود.

روغن‌های نباتی یا روغن‌هایی مانند پالم دارای اسیدهای چرب اشباع شده است و می‌تواند موجب بیماری‌های قلبی و عروقی شود. (در این مقاله در مورد علائم بیماری قلبی در زنان بیشتر بخوانید)

از آنجایی که این روغن کالری بسیاری دارد، در صورت مصرف زیاد باعث چاقی و افزایش وزن می‌شود.

روغن پالم در شیر

بیشتر تولیدکنندگان محصولات لبنی، فرآورده‌های خود را مطابق با الزامات بهداشتی تولید و عرضه می‌کنند. با این حال شرکت‌هایی وجود دارند که این اصول را نادیده گرفته و از روغن پالم برای تهیه فرآورده‌های لبنی استفاده می‌کنند. ممکن است محصولاتی مانند شیر، کره، بستنی و پنیر دارای این روغن بوده که برای سلامتی افراد بخصوص کودکان بسیار مضر است.

برای تشخیص اینکه محصول لبنی دارای روغن پالم است یا نه در هنگام خرید با دقت تمام نوشته‌ها و برچسب‌های روی محصول را بخوانید. اگر از عباراتی مانند فرآورده شیر، فرآورده پنیر و غیره باشد و یا اینکه در ترکیبات آن از چربی گیاهی استفاده شده باشد، می‌توان نتیجه گرفت که حاوی روغن پالم است. علاوه بر آن قیمت محصولات لبنی حاوی پالم معمولا ارزان‌تر است.

رنگ شیر طبیعی نباید مایل به آبی باشد و در صورتی که در یک مکان سرد قرار دهید، یک لایه چربی روی سطح آن تشکیل می‌شود و در یک اتاق گرم، طعم آن به ترشی تغییر خواهد کرد. در مقابل شیر حاوی پالم در دمای بالا ترش نشده اما بعد از مدتی مزه نامطلوبی به خود می‌گیرد.

آیا روغن حیوانی پالم دارد؟

همانطور که گفته شد، روغن پالم از میوه درخت پالم بدست آمده و یک روغن کاملا گیاهی است و روغن حیوانی از کره حاصل از شیر دام بدست می‌آید و روغن خالص حیوانی حاوی روغن پالم نیست. با این وجود ممکن است برخی از افراد سودجو برای کم کردن هزینه‌ها و افزایش محصول، روغن پالم را به محصولات خود اضافه کنند. بنابراین، روغن حیوانی را حتماً به شکل پاستوریزه یا از کارگاه‌های مجاز و معتبر تهیه کنید.

روغن پالم برای پوست

همانطور که گفته شد، یکی از اصلی‌ترین مصارف این روغن در محصولات بهداشتی و آرایشی است. روغن پالم فرآوری نشده که قرمز رنگ است، حاوی کارتنوئیدها بوده و برای محافظت از پوست در مقابل اشعه ماورای بنفش خورشید بسیار مفید است. درصورت تمایل می‌توانید یک قاشق از روغن پالم قرمز را روی صورت خود ماساژ دهید و سپس بشویید. مصرف این روغن برای پوست می‌تواند مفید باشد، زیرا حاوی کو آنزیم CoQ10 که یک آنتی اکسیدان است، بوده و برای جوانسازی سلول‌های بدن، کلازن سازی، بهبود خاصیت ارتجاعی پوست و بهبود وضعیت آن بسیار موثر است. پالم را میتوان بهترین روغن برای جوانی پوست صورت دانست.