سونوگرافی بیومتری چیست و چرا انجام می شود؟
با استفاده از سونوگرافی بیومتری رشد جنین، مشخص می‌شود که آیا نسبت به سن حاملگی، جنین رشد طبیعی داشته یا نه. ممکن است نتایج سونوگرافی بیومتری نامنظم و متغیر باشد یا جنین نسبت به اندازه‌ای که طبیعی در نظر گرفته می‌شود، کوچکتر یا بزرگتر باشد. این موضوع جای نگرانی ندارد. هر بارداری‌ای منحصربه‌فرد است و شرایط خاص خود را دارد. در ادامه این مقاله، بیشتر با سونوگرافی بیومتری آشنا می‌شویم تا بتوانیم دغدغه‌های دوران بارداری را راحت‌تر مدیریت کنیم.
با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.
سونوگرافی بیومتری چیست؟
در سونوگرافی بیومتری، با استفاده از امواج فراصوت، تصویری از جنین در رحم به دست می‌آید که با کمک آن، اندازه جنین را در دوران بارداری مشخص می‌کنند. این اندازه‌گیری، شامل چند فاکتور است که به پزشک نشان می‌دهد رشد جنین نسبت به سن حاملگی چگونه است و آیا علائمی که بیانگر مشکل یا اختلالی در رشد باشد، وجود دارد یا نه.
سونو بیومتری، بخشی از سونوگرافی قبل از تولد است. نتایج این سونوگرافی تعیین می‌کند که اندازه جنین با سن تخمینی حاملگی مطابقت دارد یا نه. اگر جنین کوچکتر یا بزرگتر از سن بارداری به نظر برسد، پزشک برای بررسی بیشتر، آزمایش‌های دیگری را نیز تجویز می‌کند. کوچکی یا بزرگی جنین، ممکن است ناشی از بیماری زمینه‌ای در یکی از والدین، مشکلات جفت یا ناهنجاری مادرزادی باشد. البته به‌صرف نتایج سونوگرافی بیومتریک، نمی‌توان گفت اختلالی در رشد وجود دارد و وجود نتایج نامنظم در سونوگرفی، ممکن است طبیعی باشد.
نحوه تفسیر سونوگرافی بیومتری رشد جنین
در سونوگرافی بیومتری با اندازه‌گیری قسمت‌های مختلف بدن جنین، پزشک می‌تواند تصویری کلی از اندازه جنین به دست آورد و آن را با سن جنین تطبیق دهد. پارامترهایی که در سونوگرافی بیومتری اندازه‌گیری می‌شود، عبارتند از:
- BPD: قطر سر جنین (قطر بین دو استخوان پاریتال)
- HC: اندازۀ دور سر جنین
- AC: اندازۀ دور شکم جنین
- FL: طول استخوان فمور
- CRL: طول تاج (طول سر جنین از بالای سر تا انتهای بدن)
اندازه طول تاج در سه ماه اول دقیق‌تر است و بعد از هفتۀ دوازدهم بارداری، بقیۀ پارامترها برای ارزیابی رشد جنین، دقت بیشتری دارند.
کاربرد «صدک» در سونوگرافی بیومتری
محدوده معمول برای بیومتری جنین در مناطق مختلف و برای افراد مختلف، متفاوت است و عوامل متعددی در تعیین «طبیعی بودن» اندازه‌ها نقش دارد. به‌علاوه هر پارامتر، در سنین مختلف، بازه طبیعی بودن خاص خودش را دارد. برای به دست آوردن اندازه‌ای که دقیقاً میانه باشد، پزشک اندازه صدک را هم در نظر می‌گیرد. صدک‌ها برای نشان دادن محدوده اندازه کلی جنین‌های هم‌سن استفاده می‌شوند. برای مثال، ممکن است اندازه دور شکم جنین، در صدک 75 قرار بگیرد. درست است که این اندازه بالاتر از حد متوسط است، ولی جای نگرانی نیست. اکثر پزشکان اندازه جنین را که کمتر از صدک 10 یا بیشتر از صدک 90 باشد را نگران‌کننده می‌دانند.
اندازه جنین کوچکتر از حد متوسط، ممکن است نشان‌دهنده محدودیت رشد جنین یا مشکلات جفت باشد. بزرگتر بودن جنین از حد متوسط، ممکن است نتیجه ابتلای مادر به دیابت بارداری باشد.
* مقاله اختلاف تعیین سن بارداری براساس Fl و Ac را مطالعه کنید.
نحوه انجام سونوگرافی بیومتری
سونوگرافی بیومتری از اصطلاحات پزشکی است و برای اندازه‌هایی است که پزشک از سونوگرافی معمولی، قبل از تولد نوزاد، به دست می‌آورد. بنابراین شیوه انجام شدن سونوگرافی بیومتری با آنچه سونوگرافی بارداری می‌شناسیم فرقی نمی‌کند. زن باردار روی تخت سونوگرافی به پشت دراز می‌کشد و لباس را از روی شکم کنار می‌زند.
تکنسین ژل سونوگرافی را روی شکم می‌مالد. سپس در طول سونوگرافی که معمولاً 20 تا 30 دقیقه طول می‌کشد، با حرکت دادن مبدل روی شکم، تصویر جنین را بر مانیتور تماشا می‌کند و خطوطی روی تصویر می‌کشد که با اندازه‌گیری آن‌ها، در کنار مواردی مانند مقدار مایع آمنیوتیک و جریان خون بند ناف، به پارامترهایی که پیش‌تر گفته شد، می‌رسد. برای زنان بارداری که حاملگی‌شان کمتر از دوازده هفته است، ممکن است سونوگرافی واژینال انجام شود.
سونوگرافی عارضه‌ای برای مادر و جنین ندارد. سونوگرافی واژینال ممکن است کمی دردناک باشد، ولی انتظار می‌رود که درد بعد از یک روز برطرف شود. اگر چنین نشد، باید فرد فوراً به پزشک مراجعه کند. نکته مهم این است که سونوگرافی در مراکز تخصصی مطمئن انجام شود، زیرا گاهی لازم است پزشک بر اساس نتایج سونوگرافی، تصمیم‌های مهمتری بگیرد مانند انجام آزمایش آمنیوسنتز که خطر سقط جنین دارد. بنابراین باید مرکزی را برای سونوگرافی انتخاب کرد که بتوان به نتایج کارش اعتماد کرد.
* مقاله سونوگرافی آنومالی را مطالعه کنید.
زمان انجام سونوگرافی بیومتری
سونو بیومتری جنین در اوایل بارداری، بسیار دقیق است و یکی از مطمئن‌ترین راه‌هایی است که پزشک می‌تواند رشد جنین را ارزیابی کند؛ ولی بعد از سه ماه دوم بارداری، دقت کمتری دارد و کمتر قابل اعتناست. این اندازه‌گیری، معمولاً در سه هفته اول و دوم بارداری انجام می‌شود. پزشک برای زنانی که دچار عارضه‌ای در بارداری‌شان هستند یا چندقلو باردارند، دفعات بیشتری سونوگرافی بیومتری تجویز می‌کند.
منابع:
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.