واکسن گارداسیل چیست، چه کاربردی و فوایدی دارد؟

عفونت‌های مقاربتی یکی از مشکلات شایع و البته خطرناکی است که در اثر رابطه‌ی جنسی منتقل شده و باید در مورد آنها بسیار مراقب و آگاه بود. یکی از شایع‌ترین عفونت‌های این گروه، HPV یا ویروس پاپیلومای انسانی است که می‌تواند منجر به مشکلات خطرناکی مانند زگیل تناسلی و سرطان شود. متاسفانه روش‌های درمانی موثری بر علیه این ویروس وجود ندارد و بنابراین بهترین راه، جلوگیری از ابتلا به آن است که از طریق واکسیناسیون انجام می‌شود. واکسن گارداسیل که در این مقاله می‌خواهیم در موردش توضیح دهیم، یکی از روش‌های درمانی و جلوگیری از گسترش این ویروس است.

ویروس HPV چیست؟

قبل از آنکه توضیح دهیم واکسن گارداسیل چیست باید کمی در مورد ویروس HPV بیشتر بدانید. HPV نام گروهی از ویروس‌های مقاربتی ست که انواع مختلفی دارد و بعضی از انواع آنها می‌توانند منجر به بروز سرطان و زگیل تناسلی شوند. متاسفانه ابتلا به این گروه ویروسی علامت خاصی ندارد و بیشتر افراد متوجه‌ی ابتلا به آن نمی‌شوند. اما بعضی انواع آن منجر به تشکیل توده‌‌هایی بدون درد اطراف آلت می‌شود. همانطور که از نامشان پیداست برای ابتلا به این عفونت لزوماً نیازی به رابطه‌ی جنسی دخولی نیست و کوچکترین تماس یک آلت آلوده با سطح پوست دیگر افراد، می‌تواند این ویروس را منتقل کند. در حالی که کاندوم می‌تواند تا حد زیادی از ابتلا به این ویروس جلوگیری کند، اما کافی نیست و نمی‌تواند همه‌ی بخش‌های آلت را بپوشاند. بهترین راه، تزریق واكسن پاپيلوما  یا گارداسیل است. ( در این مقاله بیشتر بخوانید که زگیل تناسلی از چه راهی منتقل می شود)

آمپول گارداسيل چیست؟

گارداسیل یا واكسن پاپيلوگارد واکسنی است که برای جلوگیری از ابتلا به HPV و در سال 2012 تهیه شده است. این واکسن نوعی سوسپانسیون تزریقی است که حاوی پروتئین‌های خالص شده برای چهار نوع ویروس پاپیلومای انسانی (نوع‌های 6، 11، 16 و 18) است. این واکسن را می‌توان از سن 9 سالگی به بعد برای مرد و زن تزریق کرد و با مقابله با ویرس می‌تواند از بروز مشکلاتی مانند 

• ضایعات پیش سرطانی (رشد) در دهانه رحم، فرج یا واژن و مقعد
• سرطان دهانه رحم و مقعد
• زگیل ناحیه تناسلی 

جلوگیری کند. مشخص شده است که واکسن گارداسیل برای زگیل تناسلی و دیگر آسیب‌ها می‌تواند بسیار موثر باشد. واکسن گارداسیل چند نوبت است؟ این واکسن به صورت واکسن گارداسیل 9 گانه و واکسن گارداسیل 4 گانه تزریق می‌شود. این که در مورد شما، واکسن گارداسیل چند دوز دارد به تشخیص پزشک بستگی دارد. منظور از چند گانه بودن، تعداد دوز تزریقی ست. واکسن گارداسیل کجا موجود است؟ این دارو با نسخه از طریق داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. نیازی به ثبت نام واکسن گارداسیل وجود ندارد. 

واکسن گارداسیل به کجا تزریق می‌شود؟

واکسن ویروس پاپیلومای انسانی به صورت تزریق در ناحیه دلتوئید بالای بازو یا در ناحیه قدامی جانبی بالاتر ران انجام می‌شود: برای تاثیرگذاری، تزریق حداقل 2 دوز از این واکسن مورد نیاز است که حداقل 6 ماه بین آنها فاصله باشد. واکسن گارداسیل عضلانی ست یا زیر جلدی؟ واکسن گارداسیل زیر جلدی وجود ندارد و این واکسن باید به صورت عضلانی تزریق شود. 

نحوه‌ی تزریق واکسن گارداسیل

نحوه تزريق گارداسيل چگونه است؟ به طور کلی سن مناسب برای واکسن گارداسیل بین سنین 9 تا 13 ساله است. این واکسن را می‌توان به صورت دو دوز با فاصله‌ی 6 ماه تجویز کرد. اگر دوز دوم زودتر از شش ماه پس از دوز اول داده شود، همیشه باید دوز سوم داده شود. برای افراد بالای چهارده سال، گارداسیل معمولاً طبق یک برنامه سه دوزی تجویز می‌شود که دوز دوم دو ماه بعد از اول و سوم چهار ماه بعد از دوم تجویز می‌شود. همین سه دوز را می‌توان در افراد 9 تا 13 ساله نیز استفاده کرد.

همیشه باید حداقل یک ماه بین دوز اول و دوم و حداقل سه ماه بین دوز دوم و سوم فاصله باشد و همه دوزها باید ظرف یک سال دریافت شوند. توصیه می‌شود افرادی که اولین دوز گارداسیل را دریافت می‌کنند، رژیم دوز گارداسیل را کامل کنند. 

چه کسانی باید واکسن HPV را دریافت کنند

نوجوانان و جوانان بالای 26 سال که سری واکسن HPV را شروع یا به پایان نرسانده‌اند به واکسیناسیون HPV نیاز دارند. متخصصین توصیه می‌کند که کودکان 11 تا 12 ساله دو دوز واکسن HPV را با فاصله 6 تا 12 ماه دریافت کنند.

نوجوانان و بزرگسالان جوانی که این مجموعه را دیرتر شروع می‌کنند، در سنین 15 تا 26 سالگی، به سه دوز واکسن HPV نیاز دارند.

سه دوز نیز برای افراد 9 تا 26 ساله که سیستم ایمنی ضعیفی دارند توصیه می‌شود. و واکسیناسیون برای افراد بالای 26 سال توصیه نمی‌شود. برخی از بزرگسالان 27 تا 45 ساله که قبلاً واکسینه نشده‌اند، ممکن است پس از مشورت با پزشک خود در مورد خطر ابتلا به عفونت‌های جدید HPV و مزایای احتمالی واکسیناسیون برای آنها، تصمیم به دریافت واکسن HPV بگیرند. واکسیناسیون HPV در این محدوده سنی فایده‌ی کمتری دارد، زیرا افراد بیشتری در این محدوده سنی قبلاً در معرض HPV قرار گرفته‌اند.

چه کسانی نباید واکسن HPV را دریافت کنند؟

قبل از دریافت این واکسن اگر آلرژی خاصی دارید به پزشک اطلاع دهید. بعضی افراد نباید برخی از واکسن‌های HPV را دریافت کنند اگر:

• تا به حال یک واکنش آلرژیک تهدید کننده‌ی زندگی به هر یک از مواد تشکیل دهند‌ه‌ی واکسن HPV یا دوز قبلی واکسن HPV داشته‌اند.
• به مخمر حساسیت دارند.
• باردار هستند. ( در مورد واکسیناسیون در دوران بارداری در این مقاله بیشتر بخوانید)

واکسن‌های HPV برای کودکانی که بیماری خفیف دارند، مانند آنهایی که تب خفیف، سرماخوردگی، آبریزش بینی یا سرفه دارند، بی‌خطر است. افراد مبتلا به بیماری متوسط یا شدید باید تا بهبودی کامل برای تزریق صبر کنند.

تزریق انواع واکسن گارداسیل در دوره‌های مختلف

در دوره‌های مختلف باید به نکات زیر درباره‌ی واکسن گارداسیل توجه داشت:

• واکسن گارداسیل قبل از بارداری: از آنجایی که واکسن HPV غیر عفونی است، هیچ دوره‌ی انتظاری توصیه شده خاصی قبل از اقدام برای باردار شدن وجود ندارد. برای دریافت واکسن HPV نیازی به آزمایش بارداری نیست.  تزریق واکسن گارداسیل برای زنان تاثیری بر بارداری ندارد. 
• واکسن گارداسیل در حاملگی: استفاده از واکسن HPV در دوران بارداری توصیه نمی‌شود. افرادی که باردار هستند باید شروع سری واکسیناسیون را تا بعد از بارداری به تاخیر بیندازند. با این حال، آزمایش بارداری قبل از واکسیناسیون لازم نیست.
• واکسن گارداسیل قبل از ازدواج: متخصصین از زنان بین 13 تا 26 سال و سایر زنانی که هنوز واکسینه نشده‌اند می‌خواهند که ضرورت واکسن گارداسیل قبل از ازدواج را جدی بگیرند. واکسیناسیون و غربالگری زودهنگام می‌تواند به از بین بردن سرطان دهانه رحم و درمان آن کمک کند. 
• واکسن گارداسیل برای آقایان: واکسن گارداسیل برای مردان 9 تا 45 ساله برای پیشگیری از سرطان‌های مقعد، اوروفارنکس و سایر سرطان‌های سر و گردن ناشی از HPV انواع 16، 18، 31، 33، 45، 52 و 58 استفاده می‌شود. 
• واکسن گارداسیل در زمان پریودی: در حال حاضر، هیچ تحقیقاتی وجود ندارد که نشان دهد واکسیناسیون HPV بر چرخه‌ی قاعدگی تأثیر دارد. عوارض جانبی واکسیناسیون HPV عبارتند از: تب، قرمزی، تورم و خارش در محل تزریق و یک عارضه جانبی بسیار نادر اسپاسم شدید نای.

فواید و مضرات واکسن گارداسیل

قبل از خرید واکسن گارداسیل باید عوارض و فواید این واکسن را در نظر داشت:

فواید گارداسیل

واکسیناسیون HPV برای پیشگیری از سرطان است. تخمین زده می‌شود که HPV سالانه باعث ایجاد 36500 مورد سرطان در مردان و زنان تنها در ایالات متحده می‌شود. واکسیناسیون گارداسیل می‌تواند از 33700 مورد از این سرطان‌ها با جلوگیری از عفونت‌های ایجاد کننده‌ی آنها جلوگیری کند. 

واکسن گارداسیل و عوارض آن 

عوارض واکسن گارداسیل در مردان و زنان مورد مطالعه قرار گرفته است. شایع‌ترین عوارض جانبی عبارتند از: درد، تورم، قرمزی، خارش، کبودی، خونریزی و ایجاد توده در محل تزریق. همانطور که می‌بینید ضرر واکسن گارداسیل به مراتب از فواید آن بسیار کمتر و قابل چشم پوشی ست. بعد از زمان تزریق واکسن گارداسیل اگر متوجه‌ی این علائم شدید به پزشک مراجعه کنید. 

بعضی افراد ممکن است حساسیت به واکسن گارداسیل از خود نشان دهند. به طور کلی واکنش‌های آلرژیک شدید پس از واکسیناسیون نادر است، اما می‌تواند تهدید کننده‌ی زندگی باشد. علائم یک واکنش آلرژیک شدید می‌تواند شامل کهیر، تورم صورت و گلو، مشکل در تنفس، ضربان قلب سریع، سرگیجه و ضعف باشد. در صورت مشاهده این علائم سریعاً به مراکز درمانی مراجعه کنید.

بیمارانی که پس از مصرف دوز گارداسیل علائم آلرژی را نشان می‌دهند، نباید دوزهای بیشتری از واکسن دریافت کنند. در بیمارانی که تب بالا دارند، واکسیناسیون باید به تعویق بیفتد. برای لیست کامل همه‌ی محدودیت‌ها، بروشور بسته را ببینید.

فرق واکسن گارداسیل ایرانی و خارجی

همانند دیگر واکسن‌ها، واکسن گارداسیل خارجی ( مانند واکسن هلندی یا آمریکایی) و واکسن گارداسیل ساخت ایران هر دو در بازار موجود اند. بسیاری فکر می‌کنند انواع خارجی اثرگذاری بهتری دارد حال آنکه در تحقیقات انجام شده مشخص شده است واکسن داخلی نیز می‌تواند به همان اندازه موثر باشد. تفاوت اصلی این دو واکسن در هزینه‌ی واکسن گاردسیل در ایران و نمونه‌ی خارجی ست. انواع ایرانی هم قیمت بهتری دارد و هم به راحتی در داروخانه‌ها در دسترس است. قیمت واکسن گارداسیل ۱۴۰۱ بستگی دارد که از کدام نوع می‌خواهید استفاده کنید و باید آن را از داروخانه استعلام بگیرید. 

شرایط نگهداری واکسن گارداسیل

نحوه ی نگهداری واکسن گارداسیل می‌تواند اثرگذاری آن را تحت تاثیر قرار دهد. واکسن گارداسیل خریداری شده را باید در یخچال و در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد (36 تا 46 درجه فارنهایت) نگهداری کرد. مراقب باشید که مایع واکسن نباید یخ بزند. اگر واکسن منجمد شده است دور بریزید. و از قرار دادن آن در معرض نور مستقیم جلوگیری کنید.

سخن پایانی

از آنجایی که درمان بیماری‌های مقاربتی بسیار دشوار است و در بعضی موارد درمان خاصی وجود ندارد، بهترین راه پیشگیری از طریقه واکسن گارداسیل و دیگر واکسن‌های مربوطه است. اگر نمیدانید واکسن گارداسیل چه موقع باید زد و به طور کای  برای هر گونه پرسش و پاسخ درباره واکسن گارداسیل بهتر است با پزشک مربوطه مشورت کنید.