تاثیر مکیدن پستانک و سر شیشه روی دندان کودک چیست؟

به طور کلی باید بدانید که پستانک و مکیدن شست رفتار ایمنی است که کودکان و نوزادان می‌توانند داشته باشند، اما فقط تا حدی.

سوال مهمی که بسیاری از والدین می‌پرسند این است که آیا ممکن است پستانکی که کودک خیلی دوست دارد و مدام می‌مکد، او را برای مشکلات دندانی آماده کند؟ یا آیا پستانک باعث کج شدن دندان می‌شود؟

در این مقاله از گهواره می‌خواهیم درباره هر آنچه که باید در مورد این عادت کودکانه بدانید، بگوییم. 

خوردن پستانک برای دندان نوزاد ضرر دارد؟

سوال مهم این است که واقعا تاثیر پستانک روی دندان کودک چیست؟ به نظر می رسد پستانک به شادی و ساکت نگه داشتن نوزاد کمک می کند، اما احتمال دارد استفاده از پستانک، به ویژه در سنین بالاتر از دو سالگی، بر رشد دندانی کودک تاثیر بگذارد. این همان چیزی است که برخی از متخصصان در مورد خطرات احتمالی استفاده از پستانک در نوزادان بالای دو سال می‌گویند.

عادت مکیدن در نوزادان چه دلیلی دارد؟

با توجه به اهمیت موضوع تاثیر مکیدن پستانک و سر شیشه روی دندان کودکهمه نوزادان دارای رفلکس طبیعی مکیدن شست هستند و نشان داده شده است که حتی نوزادان متولد نشده نیز انگشت شست خود را در رحم می مکند که در سونوگرافی قابل مشاهده است. از آنجایی که مکیدن شست یک پدیده طبیعی است، اکثر متخصصان موافقند که حداقل مقداری مکیدن انگشت کاملا بی ضرر است و جای نگرانی نیست. در واقع تنها علت پستانک خوردن نوزاد نوزاد ناشی همین عادت ذاتی است که البته بسیاری از کودکان و نوزادان از خوردن آن امتناع می‌کنند و هیچ چیز را جایگیزین سینه مادر نمی‌کنند.

* صحیح ترین اصول و روش شیر دادن به نوزاد با شیشه + بایدها و نبایدهای این کار

چرا باید کودک نوپای خود را از پستانک جدا کنید؟

جدا کردن کودک از پستانک به دلیل خطرات احتمالی استفاده از پستانک در کودکان بالای دو سال است. اینکه آیا استفاده از پستانک کودک شما روی رشد دندان‌های او تاثیر می‌گذارد یا نه، تا حد زیادی به این بستگی دارد که تا سن دو سالگی متوقف شود یا خیر. اگرچه یک نوزاد کوچکتر می‌تواند به راحتی از پستانک استفاده کند یا انگشت شست خود را بدون هیچ مشکلی بمکد، اما یک کودک نوپا می‌تواند ناخواسته و با استفاده بیش از حد از این عادت آرامش بخش، ساختار دندانی خود را تغییر دهد.

مکیدن پستانک یا شست برای مدت طولانی می تواند منجر به over bite، نامرتبی دندان‌ها و سایر مشکلات شود.

Malocclusion دندان‌ها

Malocclusion به نامرتبی دندان‌های نوزاد در حین رشد اشاره دارد. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که کودک نوپا هنوز شست خود را می‌مکد و به طور مرتب از پستانک در سنین پیش‌دبستانی استفاده می‌کند. در این وضعیت دندان‌ها و استخوان فک برای رشد در اطراف جسمی که به طور منظم و مکرر در دهان نگه داشته می‌شود، عادت می‌کنند. این می‌تواند باعث crossbite خلفی (جایی که دندان‌های آسیاب عقب درست به هم نمی رسند)  شود یا open bite قدامی ایجاد کند.

open bite قدامی به عنوان اوربایت منفی نیز شناخته می‌شود. این یک شکاف آشکار بین دندان‌های پایین و بالایی است که در هنگام بسته بودن فک ایجاد می‌شود. دندان‌های آسیاب عقب زمانی که فک بسته است، لمس می‌شوند، اما دندان‌های پیشین جلو لمس نمی‌شوند.

اگر در حال حاضر این مشکل را دارید، ممکن است در کودکی برای مدت طولانی از پستانک استفاده کرده باشید یا انگشت شست خود را مکیده باشید؛ این همان چیزی است که ممکن است بخواهید در مورد رشد کودک خود از آن جلوگیری کنید. همین پستانک به ظاهر ساده و ایمن می‌تواند لبخند کودک شما را تحت تاثیر قرار دهد و حتی در موارد شدید در صورت عدم کنترل در استفاده، می‌تواند منجر به اختلالات گفتاری شود.

آلودگی قند یا باکتری روی دندان‌ها و لثه‌ها

برخی از والدین ممکن است وسوسه شوند که پستانک کودک خود را در عسل، شربت، شکر یا سایر مواد شیرین فرو کنند تا به کودک در پذیرش پستانک کمک کنند. این در حالی است که این کار دندان‌های کودک را با شکر می‌پوشاند و به باکتری‌های اسیدساز که باعث پوسیدگی دندان می‌شوند، غذا می‌دهد.

والدین دیگر ممکن است برای تمیز کردن پستانک نوزاد ، آن را در دهان خود ببرند. این کار باعث می‌شود که باکتری‌های موجود در دهان شما به دهان کودک وارد شود که بالقوه مضر است. به همین دلیل، بهتر است به جای آن، پستانک کودک را با آب تمیز کنید.

چگونه می‌توانید از رشد سالم دندان کودک با وجود پستانک محافظت کنید؟

در دنیای ایده آل، مکیدن شست و استفاده از پستانک را می‌توان به راحتی در یک سن خاص محدود کرد. با این حال، این احتمال وجود دارد که فرزند شما یک یا هر دو را برای مدتی انجام دهد، که عاقلانه است که یک استراتژی برای مقابله با این شرایط داشته باشید.

نکات زیر را در مورد مکیدن شست و استفاده از پستانک کودک در نظر بگیرید:

• برای پایان دادن به مکیدن شست و استفاده از پستانک تا زمانی که فرزندتان دو ساله شود، برنامه ریزی کنید.
• فقط به کودک خود اجازه دهید تا قبل از خواب از پستانک استفاده کند.
• پستانک مورد استفاده کودکتان را با آب گرم و صابون تمیز کنید.
• پستانک فرزندتان را در چیز شیرین فرو نکنید.

چرا دندان‌های شیری بسیار مهم هستند؟

رشد و نمو زیادی در سال‌های اولیه اتفاق می‌افتد؛ این رشد پتانسیل این را دارد که سال‌ها ادامه داشته باشد و بر بزرگسالی تأثیر بگذارد. با استفاده درست از پستانک و کنترل رفتار مکیدن شست فرزندتان، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که فرزندتان برای سال‌های آینده لبخندی سالم خواهد داشت.

اگر کودک شما زیر دو سال سن دارد، نگران نباشید. استفاده از پستانک و مکیدن شست ذاتا بد نیستند و حتی می‌توانند به کاهش خطر SIDS کمک کرده و به خواب آنها کمک کنند. فقط سعی کنید آنها را تا دومین سالگرد تولد از پستانک جدا کنید تا مطمئن شوید که دندان هایشان به راحتی و به درستی رشد می کنند.

استفاده از پستانک و شیشه شیر تا چه سنی توصیه می‌شود؟

بسیاری از کودکان هستند که از شیشه شیر یا از پستانک استفاده می کنند؛ سوال این است که استفاده از این ابزارها تا چه سنی توصیه می‌شود؟ یا در چه مرحله‌ای می‌تواند باعث ایجاد مشکل در دهان نوزاد شود؟

آیا پستانک دندان های کودک را خراب می کند؟

پستانک و شیشه شیر ریسک ایجاد تغییرات مورفولوژیکی در دهان نوزاد را در صورت استفاده طولانی مدت بالا می‌برد. مشکل، تغییر شکل ایجاد شده توسط سرپستانک‌ها است. خوشبختانه این خطر برای سینه مادر در هنگام شیردهی رخ نمی‌دهد. بنابراین، هر چه زودتر بتوان روش تغذیه کودک را با قاشق، چنگال و فنجان جایگزین کرد، بهتر است.

بهترین سن برای خلاص شدن از شر پستانک و استفاده از شیشه شیر در نوزادان چه سنی است؟

توصیه می شود که استفاده از شیشه شیر و پستانک کودک در حدود 12 ماهگی به تدریج کنار گذاشته شود. بنابراین، ما به تدریج آنها را جایگزین خواهیم کرد تا تغییر الگوی تغذیه از مکیدن به جویدن را تشویق کنیم و از الگوی بلع غیر معمول استفاده نکنیم.

بدون شک، جویدن با رویش دندان‌های بیشتر بهبود می‌یابد. هنگامی که مولرهای اول در حدود 18 ماهگی رویش می کنند، تغییر بزرگی وجود دارد و حتی زمانی که دندان‌های آسیاب دوم در حدود 30-36 ماهگی رویش می کنند، بهبود بیشتری حاصل می شود. چیزی که در کودکان شگفت‌انگیز است این است که چگونه آنها حتی بدون دندان آسیاب در دوران نوزادی خود از قدرت جویدن استفاده می‌کنند.

خطرات مرتبط با استفاده از شیشه شیر و پستانک در نوزادان چیست؟

بهتر است شیشه شیر را از 18 ماهگی به بعد حذف کنید و به جای آن از فنجان استفاده کنید. تداوم تغذیه با بطری به نفع الگویی از مکیدن، جویدن و بلع است که به نام بلع غیر معمول شناخته می شود. همچنین شرایط را برای ایجاد مال اکلوژن های بعدی مطلوب می کند.

انواع مختلفی از مال اکلوژن ممکن است ایجاد شود، مانند کراس بایت، اپن بایت و تغییر شکل قوس بالایی (استخوان فک بالا) و قوس پایینی (استخوان فک پایین). این کودکان در آینده به درمان‌های ارتودنسی نیاز خواهند داشت. بسیاری از آنها ابتدا با ارتودنسی رهگیری و سپس با ارتودنسی اصلاحی درمان می‌شوند.

آیا شیشه شیر در دندان های شیری پوسیدگی ایجاد می کند؟

شاید بپرسید شیشه شیر تا چند سالگی مجاز است؟؛ باید بدانید که شیشه شیه به تنهایی عامل پوسیدگی دندان کودک نیست. 

به عبارت دیگر مطمئناً، اما این شیشه شیر نیست که باعث پوسیدگی دندان می‌شود، بلکه هر چیزی است که در شیشه شیر وجود دارد. اگر بطری حاوی آب باشد، مشکلی وجود ندارد، اما با مایعات حاوی شکر، بله.

اگر شیشه شیر حاوی شیر، آب میوه یا مایعات شیرین باشد، می‌تواند باعث پوسیدگی دندان شود. همه مایعات دارای خطر یکسانی نیستند. بدیهی است که شیر نسبت به آب میوه‌ها یا نوشیدنی های شیرین خطر پوسیدگی کمتری ایجاد می کند، زیرا حاوی قند کمتری است.

بنابراین، کودکان می‌توانند در کوتاه مدت یا در درازمدت دچار پوسیدگی دندان به علت مکیدن شیشه شیر حاوی مواد قندی شوند. خطر پوسیدگی دندان برای دندان های کودک با مقداری شکر، مقداری پلاک دندانی یا هر دوی اینها افزایش می یابد.

بنابراین شیر گرفتن زودهنگام از شیشه شیر به حفظ سلامت دهان و دندان نوزادان کمک می کند.

عوارض پستانک ارتودنسی چیست؟

درصد زیادی از والدین برای تسکین، آرامش و اطمینان دادن به نوزاد از پستانک استفاده می‌کنند. پستانک اگرچه مفید است، اما در میان مدت و درازمدت می تواند باعث ایجاد عوارضی در طول رشد فک و صورت کودک شود. اگر کودک بعد از 2 یا 3 سالگی به استفاده از آن اصرار کند، این عوارض بسیار بیشتر می‌شود.

از همین جهت پستانک‌های ارتودنسی تولید شدند تا این عوارض را به حداقل برسانند. پستانک ارتودنسی هم عملکرد پیشگیرانه و هم عملکرد اصلاحی دارد.

ترکیب و ارگونومی پستانک ارتودنسی به گونه ای طراحی شده است که به دندان کودک اجازه می دهد تا به درستی رشد کند و در عین حال ظاهر اطمینان بخش پستانک سنتی را حفظ کند.

برخلاف پستانک سنتی، پستانک ارتودنسی برای جلوگیری از ناهنجاری‌های ارتودنسی طراحی شده است. تصور می‌شود که ارگونومی آن باعث رشد خوب دهان کودک و جلوگیری از تغییر شکل دندان‌ها می‌شود.

پستانک ارتودنسی فضای کافی برای زبان فراهم می‌کند تا به بهترین شکل ممکن خود قرار گیرد. طراحی آن به گونه ای است که توزیع بهتر فشار را برای جلوگیری از تغییر شکل کام فراهم کند.

با این حال، برخی از تحقیقات نشان داده است که پستانک‌های ارتودنسی هم بدون عواقب بر تغییر شکل کام و دندان ها نیستند. پستانک‌های زیادی با نام «ارتودنسی» در بازار وجود دارد. نکته قابل توجه این است که برخی از این پستانک‌ها با وجود اینکه گفته می‌شود ارتودنسی هستند، دارای فضای کافی برای زبان و فضایل ادعایی نیستند.

پستانک های به اصطلاح ارتودنسی می توانند مشکلات زیادی را برای رشد مناسب کام و دندان ها ایجاد کنند:

• تغییر شکل طولانی مدت کام
• موقعیت نادرست زبان
• دندان‌هایی که بیش از حد به جلو یا عقب رشد می کنند.

به طورکلی باید بدانید که پستانکی در بازار وجود ندارد که از نظر ارتودنسی کاملا راضی کننده باشد.

پس می‌توان این طور گفت که پستانک ارتودنسی می‌تواند جایگزین پستانک کلاسیک یا شست شود تا عوارض محدودتری در رشد دندان‌های کودک داشته باشد؛ اما استفاده از آن برای حفظ سلامت ارتودنسی کودکان باید مدبرانه و دقیق باشد. روش‌های زیادی برای ترغیب کودک شما به ترک استفاده از پستانک وجود دارد.

کلام آخر

حتما شنیده‌اید که برخی اعتقاد دارند پستانک مادر دوم نوزاد است و به آرام شدن و آرامش او کمک زیادی می‌کند؛ این مسئله شاید تا حدی درست باشد، اما نه برای کودکی که به یک سالگی رسیده است و سال دوم زندگی خود را تجربه می‌کند. برای آرام کردن کودک می‌توانید از آغوش کشیدن، تاب دادن، موسیقی‌های آرام و حتی تفریح بیرون منزل کمک بگیرید. به یاد داشته باشید که همیشه اولین راه، بهترین راه نیست. 

به عنوان یک والد یا مراقب کودک باید بدانید که استفاده از شیشه شیر بالای دو سال توصیه نمی‌شود. به جای آن می‌توانید از لیوان‌های نی‌دار استفاده کنید. برای پیشگیری از تاثیر پستانک بر فک نوزاد حتما استفاده از آن را تا قبل از دو سالگی قطع کنید تا تاثیر مکیدن پستانک و سر شیشه روی دندان کودک منفی نباشد.

واقعیت این است که اصلاح و ترمیم عوارض عادت مکیدن انگشت نوزاد در بزرگسالی یا عوارض پستانک در بزرگسالی کار ساده‌ای نیست. هم به زمان نیاز دارد و هم هزینه. بنابراین بهترین تصمیم این است که از کودکی مراقب این مسئله باشیم و محدودیت‌های لازم را اجرا کنیم.