اعتیاد کودکان به گوشی، پیشگیری و درمان آن

اعتیاد کودکان به گوشی اتفاق ناخوشایند و ناگواری است که در نتیجه بی توجهی به نیازهای واقعی کودک رخ می‌دهد. اگرچه موبایل بازی‌های جذاب زیادی دارد که به شدت و به مدت طولانی می‌تواند کودکان را سرگرم کند، اما سوال اینجاست، سرگرمی به چه قیمتی؟

اعتیاد کودکان به گوشی از کجا شروع می‌شود؟

تغییرات عمیقی که در سبک زندگی‌ها ایجاد شده است، زمینه اعتیاد کودکان به گوشی را فراهم می‌کند. اگر والدین به این موضوع به اندازه کافی و به صورت جدی توجه نشان ندهند، با پدیده‌ای به نام کودک معتاد به گوشی و بازی‌های هوشمند روبه رو خواهند شد. پدیده‌ای که شاید در ظاهر چندان جدی به نظر نیاید، اما پیامدهای منفی بسیار زیادی دارد. همه کودکان در هر شرایطی به بازی‌های فیزیکی و یدی نیاز دارند. بازی‌هایی که منجر به تخلیه انرژی آنها شود و هیجان واقعی را در آنها ایجاد کند. باید بدانید که وابستگی زیاد کودکان به موبایل یک بحران جدی است که در نتیجه بی‌توجهی والدین به موضوع اوقات فراغت و نحوه نگهداری درست از کودک به وجود می‌آید.

نشانه‌های اعتیاد به گوشی در کودکان

• کودک فقط با موبایل می‌‌خوابد.
• هنگام غذا خوردن گوشی در اختیار کودک باید باشد.
• کودک معتاد به موبایل در صورتی که گوشی را از او بگیرید، دچار اضطراب و استرس می‌شود و واکنش شدید نشان می‌دهد.
• کودک در هر شرایطی موبایل را با خود نگه می‌دارد. مثلا وقتی به پارک می‌رود یا وقتی به رختخواب می‌رود.
• شارژ موبایل به سرعت تمام می‌شود.
• کودک بلافاصله بعد از بیدار شدن به سراغ گوشی می‌رود.
• کودک مدت زمان زیادی از شبانه روز با موبایل بازی می‌کند و سرگرم است
• حتی تلویزیون هم نمی‌تواند جایگزین موبایل برای کودک شود.

درمان اعتیاد کودکان به گوشی چیست؟

درمان اعتیاد به گوشی در کودکان باید از درون خانه و ابتدا از جانب والدین و کسانی که از کودک نگهداری می‌کنند، شروع شود. کودکی که به هر دلیل یاد نگرفته است از موبایل به چه اندازه استفاده کند و قانون درست و خاصی برای او وضع نشده است، بدیهی است که از شرایط پیش آمده نهایت استفاده یا به تعبیر دقیق تر سوءاستفاده را می‌کند.

انتخاب جایگزین موبایل برای کودکان می‌تواند در ترک آنها از بازی کردن با موبایل و وابسته بودن به آن موثر باشد؛ جایگزینی که به اندازه موبایل جذابیت داشته باشد و کودک را جذب خود کند. البته بدیهی است که در ابتدا کودک معتاد به موبایل و بازی‌های رایانه‌ای تمایل چندانی به هر شکلی از جایگزین‌های احتمالی نشان ندهد، اما والدین باید با هر ترفندی حواس کودک را از موبایل و بازی‌های مربوط به آن پرت کنند و کودک را از گرداب اعتیاد به موبایل نجات دهند.

در واقع ترک کودک از موبایل در گام‌های اول سخت است و قطعا با سماجت، لجاجت و اصرار کودک همراه خواهد بود؛ اما به تدریج امکانپذیر است. اگر امکان صحبت کردن با کودک وجود دارد و کودک در سنی است که می‌توان با او در مورد کارهایی که انجام می‌دهد، صحبت کرد، ترک دادن از موبایل ساده‌تر خواهد بود. در کودکان کوچکتر با توجه به اینکه کمتر به حرف والدین گوش می‌دهند و بیشتر لجاجت و سماجت به خرج می‌دهد، ترک دادن از موبایل کمی دشوارتر است.

به طور کلی اعتیاد به گوشی در نوجوانان و کودکان پیامد‌های منفی فراوانی به دنبال دارد که کاهش تمرکز تنها یکی از آنهاست. برای ترک دادن کودکان از بازی با موبایل، شاید گاهی ترساندن بچه‌ها از گوشی کارساز باشد، اما معمولا بچه‌ای که زیر و بم موبایل را به خوبی می‌شناسد، خیلی از این ابزار نمی‌ترسد و بیشتر از هر چیزی آن را دوست دارد.

برای درمان وابستگی کودک به تبلت و موبایل و به طور کلی دنیای هوشمند دیجیتالی، باید در اولین گام  قوانین محکم وضع کنید و حتما به اجرای تمام و کمال قوانین در هر شرایطی پایند باشید.

وضع قوانین برای بچه‌هایی که زیاد با گوشی بازی می‌کنند، این مفهوم را می‌رساند که مجاز به استفاده دائم و همیشگی از این ابزار نیستند. آنها می‌دانند که اگر قوانین را نقض کنند، با مجازات سنگین روبه‌رو خواهند بود که چاره‌ای جز پذیرش آن هم ندارند.

مشارکت دادن کودک در انجام کارهای ریز و درشت خانه به تناسب سن و سالی که دارد، می‌تواند در درمان اعتیاد کودکان به گوشی تاثیر داشته باشد. در ازای کاری که در خانه انجام می‌دهد، برای او پاداش در نظر بگیرید و او را تشویق کنید تا بیشتر از هر چیزی فعالیت‌های فیزیکی داشته باشد.

استفاده از کلاس‌های ورزشی، هنری؛ کتاب خواندن برای کودک و وقت گذراندن در بیرون از خانه با هم سن و سالان یکی دیگر از راهکار‌هایی است که برای ترک کودک از بازی با موبایل تاثیرگذار است.

یادآوری می‌کنیم که در اختیار قرار دادن موبایل برای کودکان زیر سه سال ظلم بزرگی است که در حق آنها انجام می‌شود؛ لذا حتی وضع قوانین را باید برای کودکان بالای سه سال شروع کنید و به هیچ وجه به کودک زیر سه سال موبایل ندهید.

آسیب‌های اعتیاد کودکان به گوشی چیست؟

• افسردگی (در مورد علائم افسردگی در کودکان بیشتر بخوانید)
• عدم تحرک
• خستگی مزمن
• مشکل عدم تمرکز
• بهره هوشی پایین
• اختلالات خواب و بر هم خوردن عادت های خواب کودکان
• تضعیف حافظه کوتاه
• اختلال عملکرد در کودک برای انجام کارهای فکری
• تاخیر در حرکات دست و حتی آسیب انگشت‌های دست
• ایجاد اختلال در روند رشد اجتماعی کودک و توانایی ارتباط با دیگران
• خشونت به دلیل برخی بازی‌های خشنی که در موبایل‌ها وجود دارد
• عصبانیت به دلیل همزاد پنداری کودک با برخی شخصیت‌های بازی‌های خشن
• بلوغ زودرس به دلیل دسترسی به اینترنت و تماشای برنامه‌های خارج از رده سنی

کلام آخر

اگرچه در دنیای امروز گریزی از استفاده از ابزارهای هوشمند و اینترنت نیست، اما قرار نیست که انسان در خدمت این ابزارها باشد؛ به خدمت گرفتن این ابزارها برای رسیدن به رفاه بیشتر و زندگی راحت‌تر در عصر حاضر است. اگر به هر دلیل سواد استفاده از اینگونه از ابزارها را نداشته باشیم، نه تنها خودمان، بلکه فرزندانمان هم از این بی‌سوادی ما متضرر خواهند شد. دنیا مجازی و فضای مجازی جایی برای زندگی کردن و گذراندن تمام اوقات زندگی نیست. این واقعیتی است که هم خودمان و کودکمان باید آن را یاد بگیریم و باور داشته باشیم. حتی پدیده‌ای به نام "کرونا" نیز نباید باعث شود از این ابزار بیش از اندازه استفاده کنیم.

آنچه به صورت ناخودآگاه و اتوماتیک باعث می‌شود کودک از فضای مجازی به اندازه استفاده کند و فاصله خود را از این فضا حفظ کند، صرف زمان برای تربیت صحیح کودک و آگاه کردن او از عواقب کارهایی است که انجام می‌دهد. لذا یادآوری می‌کنیم که برای درمان اعتیاد کودکان به گوشی، در اولین گام به اندازه کافی به کودک خود توجه کنید و برای اینکه چند ساعتی راحت باشید، اجازه ندهید که کودک تا هر وقت که دوست دارد موبایل دستش بگیرد و بازی کند. در واقع راحتی و آرامشی که در نتیجه استفاده کودک از موبایل برای والدین ایجاد می‌شود، فقط و فقط سطحی و موقتی است و پیامد‌های منفی بسیار زیادی به دنبال خواهد داشت.