اهمیت مصرف منیزیم در بارداری

مصرف منیزیم در بارداری برای سلامتی مادر و جنین بسیار مهم است. منیزیم یک ماده معدنی اساسی است که تقریباً به تنظیم همه سیستم های بدن مادر و کودک کمک می‌کند. تاثیر منیزیم بر جنین و مادر تنها در تقویت استخوان‌ها و دندان‌ها نیست؛ بلکه در تنظیم عملکرد آنزیمها‌، تنظیم انسولین و کنترل قند خون نیز موثر است. همچنین این عنصر در ترکیب با کلسیم، فرایند استراحت و انقباض عضلات را تنظیم می‌کند. گرفتگی عضلات و خستگی شدید معمولا از علائم کمبود منیزیم در بارداری است. در کمبودهای شدیدتر، ممکن است دچار عوارض بارداری جدی‌تر نظیر پره اکلامپسی و رشد ضعیف جنین شوید. 

اگر می‌خواهید بدانید که تاثیر منیزیم بر جنین و مادر چیست و زمان مصرف قرص منیزیم در بارداری چه موقع است، با این مقاله همراه ما باشید. 

اهمیت مصرف منیزیم در بارداری چیست؟

مصرف منیزیم در بارداری به دلایل مختلفی اهمیت دارد. جدا از عملکرد تثبیت کننده آن در تشکیل استخوان‌ها و  دندان‌ها‌، سوخت و ساز بدن را در سلولهای ما تنظیم می‌کند و اخیراً مشخص شده است که در بیش از 600 واکنش آنزیمی به عنوان کوفاکتور عمل می‌کند و به عنوان یک فعال کننده برای 200 آنزیم دیگر عمل می‌کند. منیزیم همچنین برای سنتز اسیدهای نوکلئیک و پروتئین‌ها‌، کنترل قند خون و تولید آدنوزین تری فسفات نیاز است.

سطح مناسب منیزیم در بارداری بدن ما را در مقابل استرس مقاوم می‌کند. همچنین عملکرد سیستم عصبی و سیستم قلبی عروقی را تنظیم می‌کند و فشار خون سالم را در بدن برقرار می‌کند. مصرف منیزیم در بارداری برای کنترل انقباضات عضلات و به ویژه برای ریلکس عضلات بعد از انقباض، اهمیت دارد. به همین دلیل مصرف مکمل منیزیم در بارداری برای تسکین گرفتگی عضلات بدن و دردهای شبیه قاعدگی در ناحیه شکم زنان باردار، بسیار مفید است. 

تحقیقات نشان می دهد که جذب منیزیم در بارداری تاثیر مثبتی بر جنین دارد. مکمل منیزیم گردش خون جنین را بهتر می کند و‌همچنین مادرانی که در طول بارداری منیزیم مصرف می کنند ، کودکان آنها بعد از به دنیا آمدن خواب بهتری دارند.

کمبود منیزیم در بارداری چه عوارضی دارد؟

درزنان باردار با توجه به استرس این دوران، نیازهای جنین و تجمع زیادی از منیزیم در بافت رحم نیاز به این ماده معدنی افزایش پیدا می‌کند. یکی از‌عوارض نسبتا شایع در سه ماهه دوم و سوم بارداری، گرفتگی عضلات است که معمولا در‌ اثر کمبود منیزیم ایجاد می‌شود.

همچنین هنگامی‌که کمبود منیزیم وجود دارد‌، اثر متعادل کننده آن بر روی سیستم قلبی-عروقی متوقف می‌شود و خطر فشار خون بارداری افزایش می‌یابد و می‌تواند به پره اکلامپسی، یکی از عوارض بارداری نسبتا خطرناک، منجر شود. همچنین این مادران بیشتر از بقیه در معرض خطر دیابت حاملگی قرار دارند. تشدید شدن تهوع بارداری نیز یکی دیگر از علائم کمبود منیزیم در بارداری است. بنابراین‌، متعادل بودن سطح منیزیم برای سلامتی مادر و کودک ضروری است.

از دیگر علائم کمبود منیزیم در بارداری می‌توان به تپش قلب و خستگی شدید اشاره کرد. کمبودهای جزئی، معمولا جایی برای نگرانی ندارد، اما در کمبودهای شدید منیزیم، ممکن است دچار نوعی از انقباضات رحمی ‌شوید که به آسانی برطرف نمی‌شوند. گاهی اوقات این انقباضات مزمن رحم می‌توانند به زایمان زودرس منجر شوند.

میگرن و سردرد، یبوست، کج خلقی و‌ بیخوابی از دیگر عوارض شایع کمبود منیزم می باشد.

خوشبختانه به محض جبران کمبود منیزیم، علائم کمبود منیزیم در بارداری برطرف می‌شود و معمولا هیچ آسیب دائمی باقی نمی‌گذارد. 

مصرف منیزیم در بارداری چگونه گرفتگی عضلات را از بین می‌برد؟

برای اینکه عضلات بتوانند به خوبی کار کنند باید نسبت منیزیم و کلسیم در آنها متعادل باشد. کلسیم برای انقباض عضلات ضروری است، در حالیکه منیزیم برای آرامش عضلات لازم است. اگر به دلیل کمبود منیزیم، نسبت کلسیم به منیزیم در عضله افزایش پیدا کند، عضلات دیگر نمی‌توانند ریلکس شوند و اسپاسم یا گرفتگی عضلات ایجاد می‌شود. 

منیزیوم با غیر قابل نفوذ کردن غشای سلولی، اثر ریلکس کننده خود را اعمال می‌کند. زمانی که غشای سلولی غیر قابل نفوذ شود، کلسیم و سایر الکترولیت‌ها مانند پتاسیم و سدیم قابلیت نفوذ به عضلات و سلول‌های عصبی را ندارند. این باعث می‌شود که تحریک پذیری سلول‌های عصبی و گرفتگی عضلات کاهش یابد. بنابراین مصرف منیزیم قبل از بارداری ‌، در طول بارداری و بعد از بارداری برای جلوگیری از گرفتگی یا اسپاسم عضلات حیاتی است.

مقدار مصرف منیزیم در بارداری چقدر است؟

مقدار توصیه شده مصرف منیزیم در بارداری برای زنان زیر 18 سال 400 میلی گرم و در زنان بالای 18 سال 350 تا 360 میلی گرم است. مقدار مصرف منیزیم در بارداری و شیردهی نسبت به سایر مواقع بیشتر است. یکی از دلایل آن این است که به دلیل تغییرات هورمونی در دوران بارداری‌، منیزیم بیشتری از طریق ادرار دفع می‌شود. علاوه بر این، منیزیم در تقسیم سلولی و رشد جنین نیز نقش دارد و در آنجا نیز مصرف می‌شود. همچنین در اواخر مراحل بارداری‌، کودک متولد شده باید ذخایر منیزیم کافی برای ماه‌های اول زندگی‌اش داشته باشد. در سه ماه آخر بارداری‌، جنین تا 7 میلی گرم منیزیم در استخوان ها و ماهیچه های در حال رشدش ذخیره می‌کند. ممکن است به مقدار کافی نتوانید منیزیم مصرف کنید و بنابراین توصیه می شود در کنار مصرف غذاهای منیزیم دار از مکمل های منیزیم نیز استفاده کنید.

مکمل منیزیم در بارداری

تأمین منیزیم مورد نیاز بدن با یک رژیم غذایی سالم و متنوع کار سختی نیست و منیزیم در برخی از مکمل‌های دوران بارداری گنجانده شده است. اما اگر رژیم غذایی شما خیلی خوب نباشد یا به دلیل تهوع بارداری نمی‌توانید چیز زیادی بخورید ممکن است دچار کمبود منیزیم شوید. اگر فکر می‌کنید به اندازهٔ کافی منیزیم دریافت نمی‌کنید، قبل از هر چیز با پزشکتان در مورد مصرف مکمل صحبت کنید.

زمان مصرف قرص منیزیم در بارداری توسط پزشک تعیین می‌شود. اکثر پزشکان توصیه می‌کنند که مصرف مکمل منیزیم در بارداری را در تمام طول بارداری و تا پایان شیردهی ادامه دهید. بدین ترتیب مطمئنا میزان منیزیم مورد نیاز مادر و کودک در طی ماه‌های مهم زندگی تامین خواهد شد. همچنین اگر شما قصد باردار شدن دارید، ممکن است حتی پزشکتان به شما توصیه کند که مصرف منیزیم قبل از بارداری آغاز شود.

کمبود منیزیم بسیار نادر است، اما علائم آن شامل تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، خستگی، بی‌خوابی، کشیدگی عضلات، حافظهٔ ضعیف، ضربان قلب نامنظم و ضعف است. (در مورد علت ضعیف بودن ضربان قلب جنین در بارداری در این مقاله بیشتر بخوانید.)

تاثیرات منیزیم بر جنین

تحقیقات نشان می دهد که جذب منیزیم در بارداری تاثیر مثبتی بر سلامت جنین دارد. این مکمل گردش خون جنین را بهتر می نماید و مادرانی که در طول بارداری منیزیم مصرف می نمایند، کودکان آن ها بعد از به دنیا آمدن خواب بهتری خواهند داشت.

کدام غذاها حاوی منیزیم هستند؟

برای اینکه به اندازه کافی منیزیم دریافت کنید، باید رژیم سالمی داشته باشید. آجیل‌ها و دانه‌ها بیشترین مقدار منیزیم را دارند که در راس آنها آن تخم آفتابگردان و دانه کتان قرار دارد که در هر 100 گرم آنها به ترتیب 420 و 350 میلی گرم منیزیم دارد. باید در نظر داشت که بهترین منبع منیزیم شامل سبزیجات دارای برگ های سبز، مغزی جات، نخود فرنگی، لوبیا و دانه غلات پوست کنده نشده می باشد.جوانه گندم و جو نیز مقادیر قابل توجهی منیزیم دارند. هر 100 گرم موز نیز حدود 45 میلی گرم منیزیم دارد. با این وجود، حدود یک سوم زنان نمی‌توانند از طریق غذاهای گیاهی منیزیم کافی را به دست آورند. علت این است که فیتاتهایی که معمولاً در غذاهای گیاهی یافت می‌شوند‌، به منیزیم موجود در این غذاها متصل شده و مانع از جذب کامل این ماده معدنی در بدن می شوند. بنابراین اگر مطمئن هستید که به حد کافی از رژیم غذایی خود مکمل دریافت نمی کنید پس می توانید مکمل منیزیم مصرف کنید. اما توجه داشته باشید حتما تحت نظر پزشک باشد و‌هرگز خوددرمانی نکنید. اکثر پزشکان بدون اینکه خود بیمار بخواهد آن را پیشنهاد می دهند.

عوارض زیاده روی در مصرف مینزیم در بارداری چیست؟

در صورتی که در مصرف مینزیم در بارداری زیاده روی کنید، بخشی از منیزیم اضافی موجود در خون، از طریق کلیه‌ها و در ادرار دفع خواهد شد. یک بخشی از منیزیم اضافی نیز از طریق روده‌ها و در مدفوع دفع خواهد شد؛ زیرا هرچه مقدار مصرف منیزیم در بارداری بالاتر برود، جذب آن در روده کمتر خواهد شد. زمانی که مقدار زیادی منیزیم از طریق مدفوع، دفع شود اثر ملین دارد. مکمل منیزیم می تواند در برخی زنان منجر به تحریک روده شود.این امر می تواند منجر به اسهال، گرفتگی عضلات شکمی و بی اشتهایی شود. اگر اسهال درمان نشود می تواند منجر به از دست دادن آب بدن شود که در طول بارداری مسئله مهمی محسوب می شود. اگر با مصرف مکمل منیزیم بیش از دو الی سه روز به اسهال مبتلا شدید حتما با پزشک خود مشورت کنید.البته این وضعیت گاهی به نفع زنان باردار است و یبوست را که یکی از شایعترین عوارض بارداری است، برطرف می‌کند.

مصرف دوزهای کوچک منیزیم در طول روز می‌تواند به راحتی از بروز این عارضه جلوگیری کند. به عنوان مثال اگر از پودر منیزیم در بارداری استفاده کنید، به راحتی می‌توانید در هر وعده مقداری از آن را در 500 تا 750 میلی لیتر آب حل کنید و در طول روز مصرف کنید. نحوه مصرف پودر منیزیم در بارداری را از دکتر داروساز بپرسید.