علت نفخ نوزاد در دوران شیردهی چیست
افراد سالم به‌طور میانگین، روزانه 23 بار گاز دفع می‌کنند. مادران شیرده، که از غذاهای نفاخ در دوران شیردهی استفاده می‌کنند یا از مکمل‌هایی برای افزایش شیرمادر استفاده می‌کنند، بعضاً ممکن است با افزایش گاز معده در نوزاد مواجه شوند. غذاهای نفاخ به‌طورکلی از غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی نیستند، اما بعضی از آن‌ها به دلیل اینکه جزو غذاهای نفخ اور برای نوزاد نیز محسوب می‌شوند، بهتر است تا حد ممکن در برنامه غذایی مادران شیرده نباشند. در این مقاله قصد داریم لیست غذاهای نفاخ و علت نفخ نوزاد در دوران شیردهی را ارائه کنیم و به شما بگوییم که غذاهای نفاخ ممنوع در شیردهی کدام ها هستند.
نفخ در دوران شیردهی به علت برخی از مکمل‌ها
به‌طورکلی هر چیزی که شما می‌خورید در شیرتان پدیدار می‌شود و بر کودکتان نیز تأثیر می‌گذارد. این یک اتفاق خوب است، چراکه هرچه تنوع در رژیم غذایی شما بیشتر باشد، کودکتان نیز از تنوع غذایی وسیع‌تری بهره‌مند می‌شود. بااین‌وجود غذاهای نفاخ در دوران شیردهی علاوه بر خودتان، می‌تواند نوزادتان را نیز تحت تأثیر قرار دهد. با تشخیص طبیعت شیر مادر یعنی سرد بودن یا گرم بودن شیر مادر و تغذیه‌ای که دارید شیردهی سالم‌تری داشته باشید.
به‌عنوان مثال استفاده از انواع خاصی از مکمل‌ها و ویتامین‌های دوران شیردهی برای تقویت کیفیت و افزایش تولید شیر که به آن‌ها مکمل‌های گالاکتوگوگس (Galactagogues) نیز گفته می‌شود، می‌تواند باعث گاز معده شود. در این نوع مکمل‌ها از ترکیبات طبیعی و گیاهی نظیر شنبلیله، خارخار و دیگر موارد استفاده می‌شود که اگرچه شیردهی را تقویت می‌کنند اما جزو غذاهای نفاخ در دوران شیردهی محسوب می‌شوند. این موضوع در مورد سایر مکمل‌ها نیز می‌تواند صدق کند، مانند برخی از مکمل‌هایی که مادران برای کاهش وزن اضافه شده بعد از دوران بارداری، استفاده می‌کنند.
همیشه قبل از مصرف هرگونه مکمل غذایی با پزشک خود مشورت کنید و در مورد تأثیرات این مکمل بر خودتان و نوزادتان بپرسید. فرقی نمی‌کند که ترکیبات به‌کاررفته در آن طبیعی باشد یا غیرطبیعی؛ حتی برخی از ترکیبات گیاهی هم جزو غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی هستند.
نفخ در دوران شیردهی به علت مصرف فیبر
یکی از سؤالات متداول درباره بخور نخورهای دوران شیردهی در مورد مصرف فیبر است. اگرچه فیبر در یک رژیم غذایی سالم حتماً باید باشد اما با توجه به دیرهضم بودن آن، می‌تواند باعث گاز و نفخ معده شود. با این توضیح حتی بسیاری از غذاهای سالم ازجمله برخی میوه‌ها مانند گلابی و آلو، سبزی‌هایی مانند کلم بروکلی و گل‌کلم و همه حبوبات نیز در لیست غذاهای نفاخ در شیردهی قرار می‌گیرند چون فیبر بالایی دارند. همچنین هر ماده غذایی که سبوس داشته باشد یعنی فیبر بالایی دارد، پس می‌تواند باعث گاز معده شود مانند ماکارونی سبوس‌دار، جو دوسر، برنج، نان گندم کامل. سویا، گندم و ذرت نیز به‌خصوص در کودکان حساس، می‌توانند مشکلات گوارشی و گاز معده ایجاد کنند.
اگر می‌خواهید بدانید که چه غذاهایی باعث نفخ نوزاد می شود باید بگوییم اگرچه ممکن است به نظر غیرمنطقی بیاید، اما مصرف غذاهای سرشار از فیبر نه‌تنها باعث نفخ مادر می‌شوند، بلکه جزو غذاهای نفخ اور برای نوزاد نیز دسته‌بندی می‌شوند. البته به این معنا نیست که فیبر را به‌طور کامل از برنامه غذایی مادران شیرده حذف کنید بلکه بهتر است مصرف آن را با مقدار خیلی کم آغاز کنید و به‌تدریج افزایش دهید. همچنین با مصرف مقدار زیادی آب می‌توانید عوارض جانبی ناشی از مصرف این‌گونه مواد غذایی را کاهش دهید.
حدود سه روز طول می‌کشد تا غذا به‌طور کامل بدن شما را ترک کند؛ بنابراین اگر نوزادتان گاز معده فراوان دارد یا علائم حساسیت غذایی دارد مانند بثورات قرمز در اطراف مقعد، این مواد غذایی را نیز در لیست غذاهای نفاخ در شیردهی قرار دهید و از سه روز بعد از حذف آن‌ها، علائم نوزادتان را چک کنید. اگر بهتر شد بنابراین می‌بایست مصرف این مواد غذایی را در برنامه غذایی مادران شیرده به‌شدت محدود کنید.
نفخ در دوران شیردهی به علت مصرف میوه‌ها و سبزی‌ها
کلم بروکلی به دلیل قابلیت تولید گاز بسیار مشهور است، اما چیزی که بسیاری از تازه مادران نمی‌دانند این است که میوه‌هایی چون سیب نیز به همان اندازه فیبر دارند، همچنین سایر میوه‌ها مانند کشمش، گلابی و حتی تمشک. کلم بروکلی تنها سبزی نیست که باید آن را سرزنش کنیم. کنگر فرنگی تقریباً دو برابر کلم بروکلی فیبر دارد و نخودفرنگی، ذرت و سیب‌زمینی همه فیبر بالایی دارند. این بدان معنی است که همه آن‌ها می‌توانند باعث ایجاد نفخ یا گاز معده شوند. نیازی به حذف همه این‌ها از برنامه غذایی مادران شیرده نیست. بیشتر آن‌ها برای شما و کودک شما بسیار سالم و مفید هستند. فقط میزان مصرف خود را کنترل کنید و بدانید که نباید در مصرف آن‌ها زیاده‌روی کنید.
خوردن مرکبات در دوران شیردهی ازجمله پرتقال، نارنگی، لیمو، لیموترش و گریپ‌فروت، می‌تواند باعث اختلالات موقتی هضم در نوزادان شیرخوار شود. اسیدهای قوی موجود در این میوه‌ها و میوه‌هایی چون آناناس، توت‌فرنگی و کیوی، می‌توانند دستگاه گوارش کودک را تحریک کنند. گیلاس و آلو نیز می‌توانند باعث اختلالات گوارشی در نوزادان حساس شوند.
نفخ در دوران شیردهی به علت بلعیدن هوا
مکیدن آب‌نبات‌های سفت یا جویدن آدامس در دوران شیردهی می‌تواند به بلعیده شدن مقدار زیادی هوا منجر شود. این هوای بلعید شده می‌تواند به دستگاه گوارش شما منتقل شود و منجر به گاز معده شود. علاوه بر این، نوشیدن نوشابه‌های گازدار در دوران شیردهی نیز می‌تواند گاز معده شما را زیاد کند. تند غذا خوردن و تند نوشیدن نیز ،می‌تواند باعث بلعیدن هوای اضافی شود؛ بنابراین برای پیشگیری از نفخ در دوران شیردهی مراقب بلعیدن هوای اضافی باشید.
نفخ در دوران شیردهی به علت مشکلات گوارشی
برخی از اختلالات دستگاه گوارش نیز باعث گاز و نفخ بیش‌ازحد می‌شوند. این مشکلات شامل سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل لاکتوز است و ارتبلطی به مدت ماندگاری شیر در فریزر یا یخجال در صورت دوشیده شدن ندارد. پزشک شما در این شرایط برای کاهش تحریک یا بدتر شدن نفخ معده در شما، یکسری تغییرات را در رژیم غذایی‌تان اعمال می‌کند. برخی از غذاها برای این بیماران نه‌تنها جزو غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی هستند، بلکه می‌بایست در طول زندگی خود از آن‌ها یا استفاده نکنند یا خیلی محدود استفاده کنند.
البته برنامه غذایی مادران شیرده ممکن است با دیگر افراد تفاوت‌هایی داشته باشد، زیرا پزشک علاوه بر اینکه می‌بایست علائم بیمار را کنترل کند، می‌بایست به رسیدن مواد مغذی به بدن مادر و کودک نیز فکر کند؛ بنابراین درصورتی‌که در دوران شیردهی هستید و به هر یک از این اختلالات دچار هستید، حتماً با پزشکتان برای دریافت برنامه غذایی جدید صحبت کنید.
نفخ در دوران شیردهی به علت لبنیات
شیر گاو یک مقصر شایع برای ایجاد گاز معده در کودکان است و همه محصولات لبنی تهیه‌شده از آن جزو غذاهای نفخ اور برای نوزاد تلقی می‌شوند. کازئین، پروتئین اصلی موجود در شیر، از جریان خون شما عبور می‌کند و وارد شیر مادر می‌شود. ازآنجاکه شیرخوارها نمی‌توانند این پروتئین را هضم کنند، ممکن است معده آن‌ها بیش‌ازحد معمول تحریک شود. علت گریه غیرقابل‌تحمل اغلب نوزادان مبتلا به کولیک نیز، مصرف همین مواد غذایی توسط مادرانشان می‌باشد. درواقع، لبنیات در صدر لیست غذاهای نفاخ در شیردهی قرار دارد.
اگر فکر می‌کنید که شیرخوار شما نسبت به لبنیات مصرفی شما واکنش نشان می‌دهد، به مدت دو هفته تمام لبنیات را از رژیم غذایی خود حذف کنید تا ببینید آیا تفاوتی ایجاد می‌شود یا خیر. درصورتی‌که نگران دریافت کلسیم کافی توسط خودتان یا کودکتان هستید، از پزشکتان بخواهید تا یک مکمل مناسب برای این مدت تجویز کند.
البته لبنیات جزو غذاهای ممنوعه در دوران شیردهی نیست؛ با بزرگ‌تر شدن کودک می‌توانید در‌حالی‌که واکنش‌های کودکتان را کنترل می‌کنید، به‌تدریج لبنیات را دوباره وارد رژیم غذایی خود کنید. بسیاری از نوزادان بعد از عبور از مراحل اولیه و تکامل بیشتر دستگاه گوارش، دیگر مشکلی با مصرف لبنیات توسط شما نخواهند داشت.
نفخ در دوران شیردهی به علت مصرف دیگر غذاها
از دیگر غذاهای نفاخ برای نوزادان می‌توان به کافئین اشاره کرد. مصرف قهوه، شکلات و هر چیز دیگری که حاوی کافئین باشد، در دوران شیردهی می‌تواند باعث گاز معده نوزادان شود. اگر هرروز صبح یک لیوان چای یا قهوه می‌خورید و بعد به نوزادتان شیر می‌دهید، ممکن است مقصر گاز معده در نوزادتان، شما باشید. برای یک هفته این کار را انجام ندهید و ببینید که شرایط نوزادتان چه تغییری می‌کند. مصرف کره بادام‌زمینی، غذاهای تند، گوجه‌فرنگی، سفیده تخم‌مرغ و سیر نیز می‌تواند در این شرایط نقش داشته باشد.
برای درمان گاز معده نوزاد چه‌کار کنیم؟
بیشتر مادران شیرده خود را مقصر گاز معده نوزادشان می‌دانند اما حقیقت این است که همه نوزادان گاز معده دارند. خواه از شیر مادر تغذیه شوند و یا از طریق شیر خشک تغذیه شوند. گاز معده برای نوزادان طبیعی است زیرا سیستم گوارشی آن‌ها هنوز در حال توسعه است. تنها درصورتی‌که گاز معده نوزادان بسیار مکرر و مداوم باشد خصوصاً در نوزادانی که به کولیک مبتلا هستند، می‌بایست در تغذیه خود دقت بیشتری داشته باشید.
مؤثرترین روش درمانی برای کاهش گاز در شیر مادر این است که منتظر بمانید تا دستگاه گوارش کودک تکامل پیدا کند و به‌تدریج به مصرف غذاهای خاص توسط شما عادت کند. استفاده از قطره دایمتیکون برای نوزاد نیز می‌تواند حباب‌های گاز موجود در معده کودک شما را شکسته و باعث شود کودک شما احساس بهتری داشته باشد. پزشک کودکان نیز ممکن است سایر روش‌های درمانی را به شما پیشنهاد دهد.
درصورتی‌که احساس کردید نوع تغذیه شما باعث ایجاد گاز معده در نوزادتان شده است، مواد غذایی را که به آن‌ها مشکوک هستید به مدت دو هفته از رژیم غذایی خود حذف کنید. سپس علائم کودکتان را رصد کنید تا بفهمید که آیا این ماده غذایی خاص باعث واکنش کودک شما بوده است یا خیر. درصورتی‌که فهمیدید چه غذاهایی باعث نفخ نوزاد می شود تا زمانی که معده کودکتان به تکامل برسد، مصرف آن‌ها را به حداقل برسانید و در موارد جدی مانند کولیک نوزادی، مصرف آن را کاملاً قطع کنید.
منبع:
https://www.hellomotherhood.com/article/494173-laxatives-breastfeeding/
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.