لیست میوه های نفاخ در دوران شیردهی

میوه‌ها و برخی خوراکی‌های نفاخ می‌توانند هم برای مادر و هم برای نوزاد ایجاد ناراحتی کنند. وقتی مادر در دوران شیردهی میوه‌ها یا غذاهای نفاخ مصرف می‌کند، بخشی از اثرات گوارشی آن‌ها ممکن است از طریق شیر به نوزاد منتقل شود؛ به‌ویژه در ماه‌های اولیه که سیستم گوارشی کودک هنوز کامل تکامل نیافته است. این موضوع می‌تواند باعث دل‌درد، بی‌قراری، گریه و به‌هم‌ریختن الگوی خواب نوزاد شود. از طرفی، خود مادر نیز ممکن است دچار احساس سنگینی یا نفخ شود. به همین دلیل آگاهی از میوه‌های نفاخ و کنترل مصرف آن‌ها اهمیت دارد. در ادامه این مقاله از مجله سلامت گهواره، لیست میوه های نفاخ در دوران شیردهی را برایتان معرفی می‌کنیم.

با نصب اپلیکیشن گهواره، قد و وزن کودک خود را روی نمودار بررسی کنید و از رشد مناسبش اطمینان یابید. روزانه متناسب با سن کودکتان ، پیام‌های مشاوره‌ تخصصی دریافت کنید و با توصیه‌های تغذیه‌ای و دستور پخت‌های مناسب، تغذیه سالم‌تری برای او فراهم کنید. همچنین، با بازی‌های مناسب و آزمون‌های دوره‌ای به تقویت هوش و مهارت‌های فرزندتان کمک کنید.

لیست کامل میوه های نفاخ در دوران شیردهی

مرکبات از اصلیترین میوه های نفاخ در شیردهی هستند. خوردن مرکبات در دوران شیردهی ازجمله پرتقال، نارنگی، لیمو، لیموترش و گریپ‌فروت، می‌تواند باعث اختلالات موقتی هضم در نوزادان شیرخوار شود. اسیدهای قوی موجود در این میوه‌ها و میوه‌هایی چون آناناس، توت‌فرنگی و کیوی، می‌توانند دستگاه گوارش کودک را تحریک کنند. گیلاس و آلو نیز می‌توانند باعث اختلالات گوارشی در نوزادان حساس شوند. همچنین، موضوعی که بسیاری از تازه مادران نمی‌دانند این است که میوه‌هایی چون سیب نیز به همان اندازه فیبر دارند، همچنین سایر میوه‌ها مانند کشمش برای نوزاد ، گلابی و حتی تمشک و ممکن است نفخ ایجاد کنند پس باید در مصرفشان اعتدال را رعایت کرد.

* میوه های افزایش دهنده شیر مادر چه میوه هایی هستند؟

در ادامه لیست میوه های نفاخ در دوران شیردهی را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

۱) سیب (خام و با پوست)

فیبر نامحلول زیاد و فروکتوز بالا دارد. هضم آن برای برخی افراد سخت است و می‌تواند باعث تجمع گاز در رودهٔ مادر شود و این حالت از طریق شیر موجب دل‌درد و بی‌قراری نوزاد شود.

۲) هلو

هلو حاوی قندهای قابل تخمیر است که در روده سریع تخمیر می‌شوند و گاز تولید می‌کنند. این گاز در مادر احساس نفخ ایجاد می‌کند و ممکن است به نوزاد هم منتقل شود.

۳) آلو

آلو بسیار ملین است و الکلی‌های قندی (sorbitol) دارد؛ این ترکیب می‌تواند باعث حرکات بیشتر روده و نفخ در مادر شود و به نوزاد حساس نیز اثر بگذارد.

۴) گلابی

مقدار زیادی سوربیتول و فیبر دارد و همین موضوع آن را یکی از میوه‌های نفاخ می‌کند. مصرف زیاد گلابی می‌تواند باعث دل‌ پیچه و گاز روده شود.

۵) موز خیلی رسیده

موزهای بیش از حد رسیده میزان قند قابل تخمیر بیشتری دارند و همین موضوع باعث ایجاد گاز در روده می‌شود. این مسئله ممکن است در نوزاد حساس هم مشکل‌ساز شود.

۶) طالبی

طالبی آب فراوان و فروکتوز قابل تخمیر دارد که ممکن است در برخی مادران باعث نفخ شود و نوزاد نیز نسبت به ترکیبات شیر حساسیت نشان دهد.

۷) هندوانه

قندهای قابل تخمیر و حجم بالای آب در هندوانه می‌تواند در برخی افراد باعث نفخ شود. همچنین هضم سریع آن ممکن است موجب تولید گاز شود.

۸) انگور

انگور فروکتوز زیادی دارد و در برخی افراد باعث تخمیر سریع و ایجاد نفخ می‌شود. این حالت می‌تواند در نوزادانی که حساس‌تر هستند به صورت دل‌درد و گریه بروز کند.

۹) گیلاس

گیلاس نیز مانند آلو حاوی الکل‌های قندی و فروکتوز است که هضمشان سخت‌تر بوده و می‌تواند تولید گاز را افزایش دهد.

۱۰) انبه

انبه قند طبیعی بالا و فیبر دارد و در معدهٔ برخی مادران ایجاد گاز می‌کند. نوزادان حساس ممکن است پس از مصرف مادر، بی‌قراری نشان دهند.

۱۱) آلبالو

آلبالو ترش‌مزه است و سرعت تخمیر قندهای طبیعی آن در روده بالاست. همین موضوع آن را به یک میوهٔ نسبتاً نفاخ تبدیل می‌کند.

۱۲) نارنگی (در بعضی نوزادها)

نارنگی اسیدی است و در برخی نوزادها باعث ناراحتی گوارشی یا نفخ می‌شود. مادر نیز ممکن است پس از مصرف زیاد احساس سنگینی کند.

۱۳) پرتقال (در بعضی نوزادها)

اسیدیتۀ بالا و قندهای قابل تخمیر می‌تواند باعث احساس نفخ در مادر شود و در برخی نوزادها تولید گاز یا بی‌قراری ایجاد کند.

به نقل از hopkinsmedicine

این یک باور غلط است که غذاهایی که معمولاً باعث نفخ در مادر می‌شوند. همچنین نوزاد را پس از شیردهی دچار گاز می‌کنند.

It’s a myth that foods that can typically make mothers gassy. will also make your baby gassier after breastfeeding.

با اپلیکیشن گهواره، هر هفته در جریان تغییرات و نیازهای کودکت قرار بگیر.هر روز یک پیام مشاور متناسب با سن کودکت دریافت کن. قد و وزن کودکت رو هر ماه وارد کن تا بهت بگیم رشد کودکت مناسب هست یا نه.

نصب اپلیکیشن گهواره

میوه های مجاز و جایگزین در دوران شیردهی کدامند؟

در دوران شیردهی، انتخاب میوه‌های کم‌نفخ و مغذی اهمیت زیادی دارد تا هم مادر راحت‌تر هضم کند و هم نوزاد کمتر دچار دل‌درد و بی‌قراری شود. در ادامه برخی میوه‌های مجاز و جایگزین برای میوه‌های نفاخ معرفی شده‌اند:

۱) موز سفت

موز سفت قند قابل تخمیر کمتری نسبت به موز خیلی رسیده دارد و هضم آن آسان‌تر است. منبع خوب پتاسیم و انرژی برای مادر و نوزاد است.

۲) سیب پخته یا کمپوت سیب

پختن سیب فیبر نامحلول آن را نرم می‌کند و قندهایش راحت‌تر هضم می‌شوند، بنابراین نفخ کمتری ایجاد می‌کند و برای نوزاد هم مناسب‌تر است.

۳) انار

انار کم‌نفخ و سرشار از آنتی‌اکسیدان و ویتامین C است و به هضم آسان کمک می‌کند.

۴) توت‌فرنگی

توت‌فرنگی کم‌نفخ، سبک و حاوی ویتامین C و آنتی‌اکسیدان است؛ برای مادر و شیر او مفید است.

۵) بلوبری

بلوبری نیز کم‌نفخ است و آنتی‌اکسیدان بالایی دارد که به سلامت سیستم ایمنی مادر و نوزاد کمک می‌کند.

۶) کیوی

کیوی حاوی فیبر محلول و ویتامین C است و هضم آن نسبت به میوه‌های نفاخ راحت‌تر است.

۷) آناناس

آناناس کم‌نفخ و غنی از بروملین است که به هضم و کاهش التهاب کمک می‌کند و برای مادر و نوزاد مفید است.

۸) پاپایا

پاپایای رسیده نرم و کم‌نفخ است و آنزیم پاپائین دارد که هضم غذا را آسان می‌کند.

در دوران شیردهی، انتخاب میوه‌های کم‌نفخ و مغذی اهمیت زیادی دارد تا هم مادر راحت‌تر هضم کند و هم نوزاد کمتر دچار دل‌درد و بی‌قراری شود. در ادامه برخی میوه‌های مجاز و جایگزین برای میوه‌های نفاخ معرفی شده‌اند:

۹) خرمالوی سفت

خرمالوی سفت نسبت به خرمالوی نرم نفخ کمتری ایجاد می‌کند و فیبر محلول خوبی برای هضم دارد.

۱۰) زغال‌اخته (کرن‌بری)

زغال‌اخته کم‌نفخ، سبک و سرشار از آنتی‌اکسیدان است و به سلامت مادر و شیر او کمک می‌کند.

۱۱) گریپ‌فروت (در حد کم)

گریپ‌فروت کم‌نفخ و غنی از ویتامین C است؛ مصرف مقدار کم آن معمولاً برای مادر و نوزاد مشکلی ایجاد نمی‌کند.

۱۲) خربزه سفید

خربزه سفید نسبت به طالبی کم‌نفخ‌تر است و آب و ویتامین خوبی برای مادر فراهم می‌کند.

۱۳) خرما (در حد کم)

خرما کم‌نفخ است و انرژی زیادی دارد؛ البته مصرف زیاد آن می‌تواند باعث افزایش قند شود، ولی در حد کم برای مادر و نوزاد مناسب است.

۱۴) نارگیل تازه

نارگیل تازه کم‌نفخ و سبک است و چربی سالم و فیبر خوبی دارد که به هضم راحت‌تر کمک می‌کند.

چطور تشخیص دهیم کدام میوه روی نوزاد تأثیر می‌گذارد؟

برای تشخیص اینکه کدام میوه یا غذایی روی نوزاد تأثیر می‌گذارد، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:

• مشاهده واکنش نوزاد بعد از مصرف شیر مادر

بعد از اینکه مادر میوه‌ای خورده، به رفتار نوزاد توجه کنید. اگر نوزاد دل‌درد، نفخ، بی‌قراری، گریه‌های مکرر یا اختلال خواب نشان داد، احتمالاً آن میوه برای او تحریک‌کننده است.

• مصرف تدریجی و تک‌تک میوه‌ها

هر بار فقط یک نوع میوه مصرف کنید و چند ساعت تا یک روز اثر آن را روی نوزاد بررسی کنید. این کار کمک می‌کند بفهمید کدام میوه مشکل‌ساز است.

• یادداشت روزانه

بهتر است یک دفترچه یا اپلیکیشن یادداشت کنید: نوع میوه، زمان مصرف و واکنش نوزاد. این روش به شناسایی الگوی حساسیت کمک می‌کند.

• مقایسه میوه‌های مشابه

بعضی میوه‌ها شبیه هم هستند (مثلاً طالبی و خربزه). اگر یکی مشکل ایجاد کرد، می‌توانید میوه‌ی کم‌نفخ‌تر جایگزین کنید و اثر آن را بررسی کنید.

• مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه کودک

اگر نوزاد بسیار حساس است یا مشکلات گوارشی شدید دارد، بهتر است با پزشک اطفال یا مشاور تغذیه کودک مشورت شود تا تغذیه مادر به شکل ایمن تنظیم شود.

روش مصرف صحیح میوه‌ها برای کاهش نفخ مادر و نوزاد

برای کاهش نفخ مادر و نوزاد در دوران شیردهی، مصرف میوه‌ها باید با رعایت چند نکته ساده اما مؤثر انجام شود:

۱) مصرف تدریجی و کوچک

میوه‌ها را به مقدار کم و به تدریج مصرف کنید. شروع با نصف وعده یا یک قطعه کوچک کمک می‌کند دستگاه گوارش مادر و نوزاد به آن عادت کند.

۲) استفاده از میوه‌های کم‌نفخ

میوه‌های کم‌نفخ و نرم‌شده مثل سیب پخته، موز سفت، بلوبری، توت‌فرنگی را انتخاب کنید تا هضم راحت‌تر شود و گاز کمتری تولید شود.

۳) مصرف همراه با وعده‌های غذایی سبک

میوه را همراه با وعده‌های غذایی سبک یا بعد از غذا بخورید. خوردن میوه روی معدهٔ خالی می‌تواند باعث نفخ شود.

۴) پختن یا نرم کردن میوه‌های خام

میوه‌های خام نفاخ مثل سیب و گلابی را می‌توان پخت یا کمپوت کرد تا فیبر نامحلول آن‌ها نرم شود و هضم آسان‌تر شود.

۵) جویدن کامل و آهسته غذا

خوردن میوه با آهستگی و جویدن کامل باعث کاهش هوای وارد شده به معده و کاهش نفخ می‌شود.

۶) فاصله بین مصرف میوه‌های نفاخ و دیگر غذاها

اگر میوه‌ای کمی نفاخ است، بهتر است با فاصله زمانی ۱–۲ ساعت از دیگر غذاها مصرف شود تا اثر گاز و نفخ کمتر شود.

۷) یادداشت واکنش نوزاد

بعد از هر مصرف میوه، به رفتار نوزاد توجه کنید و واکنش او را یادداشت کنید. این کمک می‌کند بفهمید کدام میوه مشکل‌ساز است.

۸) مصرف آب کافی

نوشیدن آب کافی هنگام مصرف میوه و در طول روز، به هضم و کاهش نفخ کمک می‌کند.

برای درمان گاز معده نوزاد چه‌کار کنیم؟

بیشتر مادران شیرده خود را مقصر گاز معده نوزادشان می‌دانند اما حقیقت این است که همه نوزادان گاز معده دارند. خواه از شیر مادر تغذیه شوند و یا از طریق شیر خشک تغذیه شوند. گاز معده برای نوزادان طبیعی است زیرا سیستم گوارشی آن‌ها هنوز در حال توسعه است. تنها درصورتی‌که گاز معده نوزادان بسیار مکرر و مداوم باشد خصوصاً در نوزادانی که به کولیک مبتلا هستند، می‌بایست در تغذیه خود دقت بیشتری داشته باشید.

مؤثرترین روش درمانی برای کاهش گاز در شیر مادر این است که منتظر بمانید تا دستگاه گوارش کودک تکامل پیدا کند و به‌تدریج به مصرف غذاهای خاص توسط شما عادت کند. استفاده از قطره دایمتیکون برای نوزاد نیز می‌تواند حباب‌های گاز موجود در معده کودک شما را شکسته و باعث شود کودک شما احساس بهتری داشته باشد. پزشک کودکان نیز ممکن است سایر روش‌های درمانی را به شما پیشنهاد دهد.

درصورتی‌که احساس کردید نوع تغذیه شما باعث ایجاد گاز معده در نوزادتان شده است، از نتخصص تغذیه، رژیم مخصوص آلرژی و کولیک در شیردهی بگیرید. سپس علائم کودکتان را رصد کنید تا بفهمید که آیا این ماده غذایی خاص باعث واکنش کودک شما بوده است یا خیر. درصورتی‌که فهمیدید چه غذاهایی باعث نفخ نوزاد می‌ شود تا زمانی که روده کودکتان به تکامل برسد، مصرف آن‌ها را به حداقل برسانید و در موارد جدی مانند کولیک نوزادی، مصرف آن را کاملاً قطع کنید.

برای درمان گاز معده نوزاد و کاهش نفخ و دل‌درد او می‌توان چند روش ساده و مؤثر را به کار برد:

۱) تغییر وضعیت هنگام شیر دادن

مطمئن شوید نوزاد در وضعیت نیمه‌نشسته یا قائم قرار دارد تا هوا کمتر وارد معده شود.

۲) شیردهی آرام و دفعات کوتاه

به جای دادن شیر با سرعت زیاد، شیردهی آرام و با وقفه داشته باشید تا نوزاد کمتر هوا ببلعد.

۳) آروغ گرفتن مکرر نوزاد

بعد از هر بار شیر خوردن، نوزاد را آروغ دهید. حتی نیمه‌راه شیر خوردن هم می‌تواند مفید باشد.

۴) ماساژ شکم نوزاد

ماساژ آرام شکم نوزاد به شکل دایره‌ای یا حرکات دوچرخه‌ای پاها کمک می‌کند گازهای تجمع‌یافته راحت‌تر خارج شوند.

۵) استفاده از پوزیشن‌های ضدنفخ

مثلاً نگه داشتن نوزاد روی شانه یا روی دست به شکم پایین، می‌تواند فشار گاز را کاهش دهد و احساس راحتی بدهد.

۶) کنترل تغذیه مادر

اگر مادر میوه‌های نفاخ یا غذاهای تحریک‌کننده می‌خورد، مصرف آن‌ها را کاهش دهد یا جایگزین‌های کم‌نفخ استفاده کند.

۷) بررسی حساسیت‌ها و آلرژی‌ها

گاهی نفخ شدید نوزاد می‌تواند ناشی از حساسیت به شیر خشک یا ترکیبات شیر مادر باشد؛ در این صورت مشاوره با پزشک ضروری است.

۸) استفاده از قطره‌های ضدنفخ

در موارد خاص، پزشک می‌تواند قطره‌های گاززدای مخصوص نوزاد تجویز کند، اما مصرف خودسرانه توصیه نمی‌شود.

نکات مهم و پایانی

در دوران شیردهی، توجه به مصرف میوه‌های نفاخ اهمیت زیادی دارد. زیرا این میوه‌ها می‌توانند باعث نفخ و دل‌درد هم در مادر و هم در نوزاد شوند. هر نوزاد حساسیت متفاوتی نسبت به میوه‌ها دارد، بنابراین مادر باید میوه‌ها را به تدریج و به مقدار کم مصرف کند و واکنش نوزاد را به دقت زیر نظر داشته باشد.

انتخاب میوه‌های کم‌نفخ یا پخته مانند سیب پخته، موز سفت و بلوبری می‌تواند احتمال ایجاد دل‌درد و بی‌قراری نوزاد را کاهش دهد. بهتر است همزمان چند میوه نفاخ مصرف نشود و یادداشت روزانه از نوع میوه‌های مصرفی و واکنش نوزاد داشته باشید تا الگوی حساسیت مشخص شود.

رعایت نکاتی مانند جویدن کامل، نوشیدن آب کافی و فاصله مناسب بین وعده‌ها به هضم راحت‌تر و کاهش نفخ کمک می‌کند. در صورتی که نوزاد دچار نفخ شدید، دل‌درد مکرر یا اختلال خواب باشد، مشورت با پزشک یا مشاور تغذیه کودک ضروری است تا رژیم غذایی مادر به شکل ایمن تنظیم شود و هم تغذیه سالم برای مادر و هم راحتی نوزاد تضمین شود.