ضرر مواد شوینده در بارداری برای مادر و جنین چیست؟
زمانی که انتظار به دنیا آمدن یک کوچولو را می‌کشید، همان‌طور که باید مراقب هر چیزی که می‌خورید باشید، باید نگران عوارض قرار گرفتن مادر باردار در معرض مواد شیمیایی نیز، باشید. مواد شوینده یکی از همین محصولات هستند که اکثر آنها حاوی مواد مضر هستند. مثلا عوارض استفاده از جرمگیر در بارداری به خاطر حضور ترکیباتی نظیر الکل، آمونیاک، پارابن، تریکلوزان، کلرین و گلایکول در آن است که همگی می‌توانند برای کودک در حال رشد و شما مضر باشند. در ادامه، به نظر پزشکان در مورد مواد شوینده در بارداری اشاره خواهیم کرد و به شما می‌گوییم که برای انجام کارهای خانه در دوران بارداری از چه محصولاتی استفاده کنید.
نظر پزشکان در مورد مواد شوینده در بارداری چیست؟
اینکه بخواهیم از زنان خانه‌دار بخواهیم که در دوران بارداری اصلاً به سراغ کارهای خانه نروند، غیرمنطقی است. کارهای خانه علاوه بر اینکه بخشی از مسئولیت‌های زنان خانه‌دار است، می‌تواند به آنها حس مفید بودن بدهد. همچنین راه خوبی برای مشغولیت ذهنی و فعال بودن است. اما ازآنجاکه حاملگی دوران بسیار حساسی است، باید حواستان به ضرر مواد شوینده در بارداری باشد.
تقریباً همه شوینده‌های شیمیایی به دلیل اینکه گازهای سمی آزاد می‌کنند، می‌توانند برای مادر و جنین مضر باشند. عوارض استفاده از جرمگیر در بارداری به دلیل همین موضوع است؛ همچنین، استفاده از گاز پاک‌کن، لوله‌بازکن، کف شوی، خوشبوکننده هوا و حتی استشمام بوی تینر در بارداری و یا استشمام الکل در بارداری نیز می‌تواند همین تاثیرات منفی را داشته باشد.
* بارداری شیمیایی چیست و چه علائمی دارد؟
از همه خطرناک‌تر، زمانی است که وایتکس و جوهر نمک با هم مخلوط شده باشند؛ گازی که از این ترکیب خارج می‌شود، می‌تواند عوارض خطرناکی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. به‌هیچ‌وجه چند شوینده را با هم ترکیب نکنید؛ زیرا ممکن است واکنش‌های خطرناکی نظیر آنچه اشاره شد، رخ دهد. به همین علت نظر پزشکان در مورد مواد شوینده در بارداری این است که نباید به‌هیچ‌وجه از این مواد شوینده شیمیایی استفاده کنید تا دچار عوارض ناشی از آن نشوید. اگر هم به هر علتی در محیطی قرار گرفتید که از این مواد شیمیایی در آن استفاده شده بود، فوراً محل را ترک کنید و برای چند دقیقه، در هوای سالم نفس بکشید.
* علت و درمان تنگی نفس در بارداری پسر را در این مقاله بخوانید.
اما مگر ضرر مواد شوینده در بارداری چیست که پزشکان آن را منع کرده‌اند؟
عوارض قرار گرفتن مادر باردار در معرض مواد شیمیایی چیست؟
1. ایجاد عوارض در جنین
طبق نتایج برخی تحقیقات ضرر مواد شوینده در بارداری ممکن است شامل برخی عوارض بارداری مانند زایمان زودرس، وزن کم هنگام تولد، سقط و شرایطی پس از تولد نوزاد مانند آسم است. با این حال، مهم است که به یاد داشته باشید در این موارد فقط ارتباط بالقوه یافت شده است. این عوارض ممکن است ناشی از عوامل دیگری از جمله انتخاب سبک زندگی و سایر شرایط سلامتی باشد. برخی شواهد نشان می دهد که استفاده از اسپری‌های تمیز کننده، خوشبو کننده‌های هوا و حلال‌ها در دوران بارداری ممکن است خطر خس خس سینه و عفونت را برای کودکان پس از تولد افزایش دهد. با این حال، تحقیقات بسیار بیشتری برای درک کامل رابطه بین قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی و خطر ابتلا به آسم مورد نیاز است. همچنین استنشاق مواد شیمیایی و سپس ورود آنها به خون، باعث انتقال آنها از طریق جریان خون بند ناف به جنین شده و می‌تواند برای او آسیب‌زا باشد. اگرچه این مطالعات ممکن است ترسناک به نظر برسند، اما خطر ابتلا به آن برای اکثر افراد بسیار کم است و نباید چیزی برای نگرانی شما باشد. اگر نگران هستید، با پزشک یا مامای خود صحبت کنید.
2. ایجاد مشکلات ریوی در مادر
ضرر مواد شوینده در بارداری تنها مربوط به جنین نیست؛ هنگام استفاده از این محصولات، بخاری ایجاد می‌شود که استشمام آن، مخاط و مسیرهای تنفسی شما را به‌سرعت درگیر می‌کند. در ابتدا ممکن است حالت تهوع، تنگی نفس و سرفه ایجاد کند؛ اما بعد از مدتی علائم جدی‌تر نظیر خلط گلو، ناراحتی‌ها و التهاب‌های ریوی، تب و لرز به سراغتان می‌آید. به همین علت، یکی از جدی‌ترین عوارض استفاده از جرمگیر در بارداری این است که می‌تواند باعث بروز علائمی شبیه به آسم در مادران شود. این عوارض را می‌بایست حتی زمانی که باردار نیستید نیز، در نظر بگیرید. اما در دوران حاملگی به دلیل اینکه جان کودکتان نیز در خطر است، اهمیت بیشتری خواهد داشت. چراکه همین مشکلات ریوی، تنفس شما را مختل کرده و اکسیژن‌رسانی به جنین را با مشکل مواجه می‌کنند.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله "عوارض رنگ مو در دوران شیردهی" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.
3. ایجاد مشکلات پوستی در مادر
ضرر مواد شوینده در بارداری از جنبه دیگری نیز اهمیت دارد. شوینده‌هایی مانند مایع ظرف‌شویی شاید مشکل تنفسی برای شما ایجاد نکند، اما از آنجا که پوست شما در دوران بارداری حساس‌تر است، مواد شیمیایی موجود در این شوینده‌ها می‌تواند باعث حساسیت و سوختگی در پوست شما شود. بنابراین هنگام استفاده از آن، باید حتماً دستکش بپوشید. سایر مواد شوینده که درباره عارضه تنفسی حاصل از آنها سخن گفتیم نیز، می‌توانند به پوستتان هم آسیب برسانند.
در دوران بارداری از کدام مواد شوینده نباید استفاده کنیم؟
در مورد ضرر مواد شوینده در بارداری برای مادر و جنین باید گفت که تقریباً تمام مواد شوینده‌ای که در خانه استفاده می‌شوند، حاوی ترکیباتی هستند که می‌توانند برای شما و جنین مضر باشند؛ مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
تریکلوزان
محصولات پاک کننده‌ای که خاصیت آنتی باکتریال دارند، معمولاً حاوی این ماده شیمیایی هستند. حتی در صابون‌ها و شوینده‌های خانگی نیز ممکن است وجود داشته باشد. تریکلوزان باعث یک اختلال در غدد درون‌ریز می‌شود که می‌تواند به‌طور مستقیم بر رشد جسمی کودک تأثیر بگذارد.
فتالات
پاک کننده‌ها و اسپری‌های بی‌شماری حاوی فتالات هستند که در درجه اول برای بهتر شدن بوی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مواد شیمیایی با هورمون‌های بدن تداخل دارند و می‌توانند باعث ایجاد نقایص شدید هنگام تولد بخصوص در دستگاه تناسلی کودک متولد نشده، شوند.
پارابن
این ماده تقریباً در تمام محصولات شوینده یافت می‌شود؛ اما معمولاً تحت عنوان مواد شیمیایی کم‌خطر در نظر گرفته می‌شود. حضور آنها در بدن شما می‌تواند رفتاری شبیه به هورمون استروژن را تقلید کند؛ به همین دلیل بهتر است مصرف آنها به حداقل برسد.
گلیکول اترها
اکثر محلول‌های تمیزکننده شیشه و اجاق‌گاز به دلیل قدرت پاک‌کنندگی زیاد آنها، حاوی گلیکول اتر هستند. استفاده از این محصولات، نه‌تنها می‌تواند در باروری انسان تأثیر بگذارد، بلکه رشد شناختی کودک را در رحم کاهش می‌دهد.
ذرات معلق در هوا
اسپری‌های پاک‌کننده، بیشتر مواد شیمیایی خود را وارد هوا می‌کنند تا روی سطح که از آن استفاده کرده‌اید. این ترکیبات می‌توانند در هوای خانه شناور بمانند و حتی اگر در اتاق دیگری حضور داشته باشید به شما برسند و وارد دستگاه تنفسی شما شوند.
البته موارد ذکرشده در بالا، همه مواد مضری نیستند که در شوینده‌های خانگی وجود دارند؛ به همین علت، عوارض قرار گرفتن مادر باردار در معرض مواد شیمیایی غیرقابل انکار است.
برای تمیز کردن خانه در دوران بارداری از چه ترکیباتی استفاده کنیم؟
به عقیده متخصصین، بهتر است در دوران بارداری به‌جای مواد شیمیایی، به دلیل ضرر مواد شوینده در بارداری، از پاک کننده‌های طبیعی و ارگانیک استفاده کنید. برخی از کارخانجات تولیدکننده مواد شوینده، شوینده‌های عاری از مواد شیمیایی نیز تولید می‌کنند که معروف به پاک کننده‌های سبز هستند. اگر هم نتوانید چنین محصولاتی را پیدا کنید، استفاده از سرکه رقیق می‌تواند یک جایگزین مناسب و مؤثر باشد. سرکه را با آب رقیق کنید از آن برای پاک کردن سطوح و سرویس‌های بهداشتی استفاده نمایید. جوش‌شیرین هم گزینه مناسبی برای برطرف کردن لکه‌هایی است که به‌سادگی پاک نمی‌شوند.
اگر به هر دلیلی مجبور به استفاده از شوینده‌هایی نظیر وایتکس شدید، بهتر است آن را به نسبت 1 به 10 با آب رقیق کنید. هواکش را روشن کنید و مسیرهای عبور هوا را باز بگذارید. همچنین در صورت امکان از ماسک استفاده کنید. همچنین از دستکش و پیراهن آستین‌بلند برای محافظت از بدن خود استفاده کنید، زیرا مواد شیمیایی از طریق پوست نیز قابل جذب هستند و همان‌طور که گفتیم، پوستتان در بارداری بسیار حساس می‌شود.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.