قارچ پوستی در بارداری | تشخیص، درمان و داروهای مجاز
در دوران بارداری، بدن زن به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی، افزایش وزن و افزایش تعریق ناشی از تغییرات هورمونی، مستعد ابتلا به بیماری‌های پوستی، از جمله عفونت قارچی است. تجویز دارو در این دوران آسان نیست، زیرا باید شرایط مادر و جنین، در نظر گرفته شود ولی جای نگرانی وجود ندارد. زیرا این بیماری، اگرچه آزاردهنده است، برای مادر و جنین خطری ندارد و با مصرف دارو زیر نظر پزشک، درمان می‌شود. در ادامه درباره تشخیص قارچ پوستی در بارداری، روش درمان و داروهای مجاز آن صحبت می‌کنیم.
پادکست خلاصه مقاله قارچ پوستی در بارداری:
با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.
- درباره عفونت قارچ پوستی در بارداری چه می‌دانیم؟
- قارچ کشاله ران در بارداری چیست؟
- تشخیص قارچ پوستی در بارداری چگونه انجام می‌شود؟
- درمان قارچ پوستی در بارداری چگونه است؟
- شیوه درمان خانگی قارچ پوستی در بارداری چیست؟
- چگونه می‌توان از قارچ پوستی در بارداری پیشگیری کرد؟
- آیا قارچ پوستی در بارداری برای جنین ضرر دارد؟
درباره عفونت قارچ پوستی در بارداری چه می‌دانیم؟
بیماری‌های پوستی در دوران بارداری، به‌طور کلی به سه دسته تقسیم می‌شوند: بیماری‌های هورمونی، بیماری‌هایی پوستی از پیش موجود و بیماری‌های خاص دوران بارداری. قارچ پوستی، با نام پزشکیِ تینه‌آ (Tinea)، که به آن Dermatophytosis یا skin fungus می‌گویند، در بارداری به وجود نمی‌آید و معمولاً پیش از باردار شدن، در بدن زن وجود داشته ولی بارداری و شرایط هورمونی خاص این دوران، ممکن است تغییراتی در بیماری به وجود آورد.
قارچ، موجود کوچکی مانند کپک است که تقریباً همه‌جا، در هوا، آب، روی بدن انسان و... وجود دارد. ورود این قارچ‌ها از طریق تماس با پوست فرد یا حیوان آلوده، می‌تواند منجر به عفونت قارچی شود. قارچ پوستی به‌صورت ضایعات پوستی قرمز رنگ، پوسته‌پوسته و خارش‌دار ظاهر می‌شود. گرچه پوسته‌پوسته شدن و خارش این ضایعات، آزاردهنده است؛ اغلب خطرناک نیستند و به‌راحتی با پماد درمان می‌شوند. این ضایعات پوستی در هر نقطه‌ای از بدن ممکن است ظاهر شود، ولی در نواحی چین‌دار مانند کشالۀ ران، زیربل، باسن و ران‌ها شایع‌تر است. احتمال ابتلا به قارچ پوستی در برخی افراد بیشتر از دیگران است، ازجمله:
- کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند
- کسانی که مدت طولانی آنتی‌بیوتیک‌های قوی مصرف می‌کنند.
- کسانی که اضافه وزن دارند.
- افرادی که مبتلا به دیابت هستند.
- افراد مبتلا به بی‌اختیاری ادرار که از پوشک استفاده می‌کنند.
- کسانی که تعریق زیاد دارند.
- زنان باردار
* مقاله مراقبت‌های پوستی در بارداری را مطالعه کنید.
قارچ کشاله ران در بارداری چیست؟
نوعی از عفونت قارچی در بارداری، که با نام Jock itch یا tinea cruis شناخته می‌شود، کشالۀ ران، قسمت داخلی ران و واژن را درگیر می‌کند. این قارچ از راه تماس پوستی با فرد آلوده و همچنین استفاده از لباس یا حولۀ او منتقل می‌شود. قارچ کشالۀ ران در بارداری، اغلب، با استفاده از کرم‌های ضد قارچ و مراقبت‌های پوستی، طی 1 تا 3 هفته درمان می‌شود.
تشخیص قارچ پوستی در بارداری چگونه انجام می‌شود؟
پزشک متخصص، در اغلب موارد، با دیدن ضایعات پوستی می‌تواند قارچی بودنشان را تشخیص دهد. گاهی لازم است برای تشخیص دقیق‌تر، این ضایعات زیر میکروسکوپ دیده شوند. در برخی موارد هم برای تشخیص نوع خاصی از قارچ، لازم است که آزمایش کشت قارچ انجام شود. در این آزمایش، نمونۀ کوچکی از پوست برداشته و به آزمایشگاه فرستاده می‌شود.
درمان قارچ پوستی در بارداری چگونه است؟
عفونت‌های قارچی معمولاً به دورۀ درمانی طولانی‌مدت نیاز دارد. استفاده از پمادهای موضعی برای درمان قارچ پوستی در بارداری، اغلب موارد بی‌ضرر است ولی بهتر است از مصرف ضد قارچ‌های خوراکی در این دوران، پرهیز شود. زنان باردار، با دیدن هر نوع نشانه‌ای از بیماری‌های پوستی باید فوراً به پزشک مراجعه کنند تا بیماری، قبل از آن‌که گسترده و مزمن شود، درمان گردد. چراکه در دوران بارداری، بدن مادر آسیب‌پذیرتر و سیستم دفاعی بدنش در برابر بیماری‌ها ضعیف‌تر است.
ضد قارچ‌های موضعی
به‌طورکلی، ضد قارچ‌های موضعی را می‌توان بی‌خطر در نظر گرفت زیرا جذب سیستماتیک کمی دارند. پمادهای کلوتریمازول (Clotrimazole) و میکونازول (Miconazole) برای جنین سمی نیستند و می‌شود در دوران بارداری از آن‌ها استفاده کرد.
پماد وایت‌فیلد (Whitfield)حاوی اسید سالیسیلیک و اسید بنزوئیک است و به‌سبب خطر جذب این اسیدها توصیه نمی‌شود، ولی بنابر گزارش WHO اگر پزشک، مزایای استفاده از این پماد را بیشتر از ضررش بداند، می‌تواند آن را تجویز کند.
از این پمادها معمولاً دو بار در شبانه‌روز، به مدت دو هفته، استفاده می‌شود تا ضایعات پوستی فروکش کند. توجه داشته باشید که حتی با فروکش کردن ضایعات، باید درمان را تا زمانی که پزشک مشخص کرده است، ادامه دهید زیرا ممکن است عفونت قارچی همچنان وجود داشته باشد و با قطع کردن دارو، دوباره ظاهر شود. ازآنجاکه هم‌خانه‌ها می‌توانند بیماری را به یکدیگر منتقل کنند، پزشک ممکن است درمان را برای تمامی اعضای خانواده توصیه کند.ط
ضد قارچ‌های خوراکی
بهتر است تا حد ممکن از مصرف ضد قارچ‌های خوراکی در دوران بارداری پرهیز شود. دربارۀ گریزئوفولوین (Griseofulvin) پژوهش‌های معتبری انجام نشده است. از خوردن تربینافین (terbinafine) در دوران بارداری و شیردهی بهتر است اجتناب شود. نقص اسکلت و جمجمه، سیستم قلبی ـ عروقی و سیستم عصبی در جنین، از جمله عوارض احتمالی مصرف فلوکونازول (Fluconazole)، کتوکونازول (ketoconazole) و ایتراکونازول (itraconazole)در سه ماه اول بارداری است. این داروها بر تولید استروژن و تستوسترون هم اثر می‌گذارند. استفاده از این داروها در اواخر بارداری بی‌ضرر است ولی به‌طورکلی و نه فقط در زنان باردار، خوردن کتوکونازول برای عفونت‌های قارچی سطحی توصیه نمی‌شود.
* مقاله قرص فلوکونازول در بارداری را مطالعه کنید.
شیوه درمان خانگی قارچ پوستی در بارداری چیست؟
اولین درمان خانگی، استفاده از پمادهای ضد خارش استروئیدی است. این پمادها ممکن است عفونت را بدتر و درمان را دشوارتر کند. بنابراین بهترین کار این است که با دیدن ضایعات پوستی، فوراً به پزشک مراجعه شود تا متناسب با نوع قارچ پوستی و در نظر گرفتن باردار بودن بیمار، درمان لازم را تجویز کند.
چگونه می‌توان از قارچ پوستی در بارداری پیشگیری کرد؟
ازآن‌جایی که راه‌های درمان قارچ پوستی در بارداری محدود است، بهتر است پیشگیری از ابتلا به این بیماری بادقت انجام شود:
- حوله و لباس خود را با دیگران به اشتراک نگذارید.
- لباس‌های تنگ نپوشید.
- لباس‌هایی که از الیاف مصنوعی تهیه شده است به تن نکنید.
- در صورت تعریق زیاد فوراً دوش بگیرید.
- مراقب باشید که لباس زیرتان خشک و تمیز باشد.
- جوراب‌های خود را مرتب عوض کنید و پاهای خود را بشویید.
- در مکان‌های عمومی، مخصوصاً مکان‌هایی که ممکن است خیس باشند مانند استخر و مکان دوش گرفتن باشگاه، پابرهنه راه نروید.
- از ناخن‌گیر فرد دیگر استفاده نکنید و مراقب باشید هنگام گرفتن ناخن پوست و گوشت اطرافش را زخمی نکنید.
آیا قارچ پوستی در بارداری برای جنین ضرر دارد؟
قارچ پوستی در بارداری آزاردهنده است اما برای مادر و جنین خطرناک نیست و ضرری ندارد و با درمان دارویی در طی چند هفته از بین می‌رود. مهم این است که دورۀ درمان را، زیر نظر پزشک متخصص، به پایان برسانید و بهداشت فردی را رعایت کنید. باید بدانید که قارچ پوستی اگر کامل درمان نشود، احتمال دارد در بدن بماند و زمان دیگری دوباره عود کند.
منابع:
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.