خوردن قهوه در بارداری و شیر قهوه در روزهای اول بارداری+عوارض

دی ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
خوردن قهوه در بارداری

خوردن قهوه در بارداری عوارض و فوایدی به همراه دارد و از این رو بیشتر افراد در مورد مصرف آن در این دوران چندان مطمئن نیستند. دوران بارداری با باید و نبایدهایی همراه است. شما می‌دانید که‌وقتی باردار هستید لازم است تغییرات غذایی زیادی در زندگی‌تان ایجاد کنید. برخی تغییرات در اثر تغییرات هورمونی رخ می‌دهند اما قسمت سخت ماجرا تغییراتی ست که باید آگاهانه انجام دهید. و سخت‌تر از آن‌ها، ترک مصرف غذاهایی ست که وابستگی شدیدی به آن‌ها دارید و چه غذایی اعتیادآور تر از قهوه؟ برخی دوست دارند قهوه خود را به صورت سیاه و تلخ استفاده کنند، و بعضی دیگر آن را همراه شیر و شکر دوست دارند، اما خوردن قهوه در دوران بارداری ربطی به تلخ و شیرین بودن آن ندارد. بلکه مصرف کافئین در بارداری است که متخصصین را نگران کرده است. اما آیا این بدین معناست که باید مصرف قهوه را به طور کامل کنار گذاشت؟ در ادامه‌ی مقاله بیشتر توضیح میدهیم آیا قهوه برای بارداری خوب است یا نه.

خوردن قهوه در بارداری ضرر دارد؟

خبر خوب این است که شما مجبور نیستید خوردن قهوه در بارداری را به طور کامل کنار بگذارید و زنان باردار هم می‌توانند در حد اعتدال قهوه مصرف کنند. اگرچه در گذشته توصیه می‌شد که در این دوران از مصرف کافئین خودداری کنید اما تحقیقات جدید نشان داده است، مادامی که به صورت متعادل مصرف شود جای نگرانی نیست. با‌این حال خوردن قهوه در بارداری در مقادیر بالا می تواند برای مادران دوران بارداری سختی را به وجود بیاورد و باعث شود که زایمان سختی را تجربه کنند، به‌همین دلیل توجه به این موضوع در طول کل دوران بارداری بسیار مهم و حائز اهمیت است.

میزان مجاز مصرف قهوه در بارداری چقدر است؟

برخی زنان کلا قهوه را در طول بارداری کنار می گذارند و برخی دیگر به خوردن آن ادامه می دهند. کافئین می‌تواند از رحم شما عبور کند و به جنین در حال رشد شما برسد. برخلاف الکل که به زنان توصیه می شود در طی بارداری کاملا از خوردن آن اجتناب کنند، اگر دلتان واقعا قهوه می خواهد ، می توانید به خوردن آن در طی دوران بارداری هم ادامه دهید. فقط مطمئن شوید که بیش از 200 میلی گرم در روز کافئین مصرف نکنید. که این میزان برابر با حدود دو فنجان قهوه‌ی فوری یا یک فنجان قهوه‌ی فیلتر شده است. اگر خوردن قهوه در بارداری به دریافت بیش از 200 میلی گرم کافئین در روز منجر شود؛ خطر تولد نوزاد کم وزن افزایش می‌یابد. این نوزادان در بزرگسالی با مشکلات زیادی همراه خواهند بود. این محدودیت مصرف کافئین شامل تمام منابع این ماده است مانند چای، شکلات و نوشابه‌های انرژی‌زا. اگر می‌خواهید مقدار مصرف قهوه‌ی خود را کاهش دهید از قهوه‌ی فیلتر شده به قهوه‌ی فوری تغییر دهید که کافئین کمتری دارد.

کافئین موجود در مواد مختلف

قهوه تنها یکی از این مواد حاوی کافئین است. مقدار کافئین موجود در یک واحد قهوه به ‌طور گسترده‌ای متفاوت است و به نوع دانۀ قهوه، روش بو دادن آن، روش دم کردن و حتی اندازۀ فنجان قهوۀ شما در ارتباط است. به عنوان مثال عده‌ای گمان می‌کنند خوردن اسپرسو در بارداری خطرناکتر است زیرا این قهوه حاوی کافئین بیشتری است، اما معمولاً در یک فنجان کوچک سرو می‌شود، بنابراین یک فنجان پر از قهوۀ دم‌شده می‌تواند کافئین بیشتری داشته باشد. برای کنترل مصرف کافئین لازم است از کافئین موجود در مواد و نوشیدنی‌های دیگر مانند چای، نوشابه، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، شکلات و بستنی قهوه آگاه باشید. کافئین همچنین در محصولات گیاهی و داروهای شیمیایی بدون نسخه مثل برخی از داروهای سردرد، سرماخوردگی و آلرژی نیز وجود دارد، پس بهتر است برچسب دارو‌ها را با دقت بخوانید و آنها را بدون دستور پزشک مصرف نکنید.

میزان مجاز مصرف کاپوچینو در بارداری

کاپوچینو نوعی نوشیدنی بر پایه‌ی قهوه است که با اسپرسو و کف شیر تهیه می‌شود. اگرچه درصد زیادی از این نوشیدنی را شیر تشکیل می‌دهد و خوردن کاپوچینو در بارداری از خوردن قهوه در بارداری بهتر است، با این حال باید از مصرف بیش از حد آن خودداری کنید و زیاده‌روی در مصرف کاپوچینو در بارداری مشکلاتی نظیر اختلالات خواب در بارداری ، بد ریتمی قلبی در مادر و دقع کلسیم از بدن او را به همراه خواهد داشت که ساختار اسکلت جنین را دچار مشکل می‌کند. مصرف بیش از حد کاپوچینو یا شیر قهوه برای زن باردار باعث افزایش کلسترول خون؛ مشکلات پوستی نظیر اگزما، سوزش سر دل و اختلال در جذب آهن نیز می‌شود. 

عوارض خوردن قهوه در بارداری چیست؟

آیا قهوه برای زن باردار ضرر دارد ؟ عوارض خوردن قهوه در بارداری کمی نامشخص است و از این رو بر این باورند که خوردن قهوه برای بارداری ضرر دارد. کارشناسان می‌دانند که کافئین می‌تواند از جفت عبور کند و برخی مطالعات بین مصرف بالای قهوه و بروز مشکلات بارداری ارتباطی پیدا کرده‌اند. خوردن قهوه در دوران بارداری با مشکلات زیادی همراه است.

  1. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف بالای قهوه با افزایش خطر سقط جنین همراه است.
  2. مصرف بیش از حد کافئین باعث محدودیت رشد جنین وکم وزنی هنگام تولد می‌شود.
  3. قهوه یک نوشیدنی مدر است و می‌تواند باعث دفع مایعات در بدن شود که در این دوران خطرات زیادی را به همراه خواهد داشت.
  4. اگرچه قبلاً شما می‌توانستید سه فنجان در روز قهوه مصرف کنید بدون آنکه مشکلی برایتان پیش بیاید، با این حال اکنون متوجه می‌شوید که با مصرف قهوه دچار سوزش سر دل و لرزش می‌شوید. همچنین برای برخی از خانم‌ها تغییر طعم قهوه نیز در دوران بارداری رخ می دهد.
  5. کافئین بالا می‌تواند بر توانایی جذب آهن توسط بدن تاثیر بگذارد و باعث افزایش خطر کم خونی شود. اگر قبل از بارداری دچار کم خونی هستید بهتر است از مصرف این نوشیدنی در دوران بارداری خودداری کنید.
  6. مصرف بیش از حد قهوه می‌تواند به عنوان یک عامل استرس‌زا عمل کند و باعث ایجاد استرس در جنین داخل رحم شود. که عوارض آن در بزرگسالی‌اش مشخص خواهد شد. نوزاد مادرانی که بیش از حد قهوه مصرف می‌کنند در مقایسه با سایر مادران با وزن کمتری متولد می‌شوند اما در طول بزرگسالی دچار افزایش وزن بسیار بیشتری خواهند شد. 
  7. کافئین باعث بروز نقص های مادرزادی و مشکلات تولید مثلی نیز می‌شود. همچنین با پیشرفت حاملگی و بروز تغییرات هورمونی و کُند شدن روند هضم، خروج کافئین از بدن مختل می‌شود و دو برابر کُندتر از حد طبیعی از بدن خارج می‌شود. و همین کُند شدن روند هضم، می‌تواند زمان کافی برای عبور هرچه بیشتر کافئین از جفت را فراهم سازد. 
  8. مصرف کافئین زیاد همچنین می‌تواند منجر به‌زایمان زودرس شود.
  9. در دوران بارداری هر چقدر مادر کافئین استفاده کند تاثیرات منفی آن در ماه‌های آخر بارداری پدیدار می شود، بیشترین تاثیر کافئین بر روی الگوی خواب جنین است، همانگونه که مصرف قهوه موجب بیداری شما می شود به همان میزان بر روی خواب جنین هم تاثیر می گذارد.

مهم‌ترین فواید خوردن قهوه در بارداری 

  • به طور کلی کافئین موجود در قهوه باعث بهبود سطح انرژی و افزایش هوشیاری می شود.
  • همچنین ممکن است هنگام ترکیب با داروهای تسکین دهنده‌ی درد مانند استامینوفن در درمان سردردها موثر باشد.
  • علاوه بر این، برخی نوشیدنی‌های کافئین‌دارِ حاوی آنتی اکسیدان‌، ترکیبات مفیدی هستند که می‌توانند سلول‌های شما را از آسیب در امان نگه دارند و بدین طریق باعث کاهش التهاب و جلوگیری از بیماری‌های مزمن شوند.

نکاتی برای کاهش مصرف کافئین در دوران بارداری

از آنجایی که بهتر است همیشه جانب احتیاط را رعایت کنید بهتر است تصمیم بگیرید که مصرف قهوه را به یک یا نهایت دو فنجان در روز کاهش دهید. اگر شما در دوران قبل از بارداری به شدت به مصرف قهوه عادت داشتید، کاهش آن می‌تواند برای شما نه تنها دشوار باشد بلکه عوارضی همچون:سردرد، خستگی و‌مشکل در‌تمرکز را به همراه داشته باشد، از این رو در ادامه به برخی روش‌ها برای کاهش میزان کافئین رژیم اشاره می‌کنیم:

  1. مشخص کنید که چه چیزی را در مورد قهوه بیشتر از همه دوست دارید: آیا این طعم قهوه است که به شما آرامش می‌دهد؟ پس آن را به انواع بدون کافئینش تغییر دهید و بدون نگرانی، از طعم دلچسبش لذت ببرید. آیا شما به انرژی که از مصرف قهوه بدست می‌آورید نیاز دارید؟ پس از میان وعده‌های کربوهیدراتی پیچیده و پروتئین‌ها برای کسب انرژی استفاده کنید مانند انواع پنیر، کراکر، آجیل و میوه. به طور مرتب ورزش کنید حتی یک پیاده‌روی ده دقیقه‌ای و به اندازه بخوابید اما نه خواب زیاد که باعث خستگی بیشتر شما می‌شود. 
  2. غذاهای حاوی کافئین را بیشتر بشناسید: درست است همه می‌دانند کافئین در قهوه و چای وجود دارد اما آیا می‌دانستید در نوشابه و انواع بستنی و ماست با طعم قهوه نیز کافئین وجود دارد؟ برای شمارش میزان مصرف کافئین در روز باید تمام این غذاها را در نظر بگیرید.
  3. تدریجی عمل کنید: مصرف خود را از شش فنجان قهوه در روز ناگهان به دو فنجان کاهش ندهید. این کار شما را دلزده و خسته می‌کند. برای قطع مصرف کافئین باید یک برنامه‌ی تدریجی در پیش داشته باشید یا هر چند روز یک بار یک لیوان را کاهش دهید یا انواع بدون کافئین را جایگزین کنید. اگر احساس کردید روند کاهشی برایتان سریع است کمی آن را کُند کنید (اما لازم است کمی هم از خود گذشتگی نشان دهید) و سپس به آرامی با کاهش قهوه‌ی عادی و افزایش قهوه‌ی بی‌کافئین، خوردن قهوه را ترک کنید! 
  4. از روش‌های قدیمی برای کسب انرژی استفاده کنید: خورن وعده‌ها و اسنک‌های غذایی کوچکتر اما به دفعات بیشتر در این دوران فکر بسیار خوبی است به این طریق با حفظ سطح قند خون، نیاز به دریافت انرژی بیشتر هم کاهش پیدا می‌کند.

مهم ترین نوشیدنی های حاوی کافئین

- ۱۷۰ میلی‌لیتر چای سیاه ۴۵ میلی‌گرم کافئین
- ۶۰ میلی‌لیتر اسپرسو ۸۰ تا ۱۵۰ میلی‌گرم کافئین
- ۲۵۰ میلی‌لیتر قهوه دم کرده معمولی ۹۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم کافئین
- ۱۷۰میلی‌لیتر چای سبز ۴۰ میلی‌گرم کافئین
- ۲۵۰ میلی‌لیتر نسکافه ۳۰ تا ۶۰ میلی‌گرم کافئین

لازم به‌ذکر است که میزان مصرف قهوه در بارداری به اندازه یک فنجان کوچک در طول روز نمی تواند مشکلی را برای جنین به وجود بیاورد اما با این حال باید محتاطانه مصرف کنید و ‌قطعا زیاده‌روی در‌مصرف آن عوارضی خواهد داشت.

نوشیدنی های جایگزین قهوه در‌دوران بارداری

برای آن که خوردن قهوه در روزهای اول بارداری تا آخر آن را کمتر کنید میتوانید از گزینه های جایگزین زیر استفاده کنید:

  • قهوه بدون کافئین : بامصرف این نوع قهوه همان مزه‌ی قهوه را احساس خواهید کرد، در عوض از عوارض کافئین درامانید. اما توجه داشته باشید برخی از سازندگان با روش های نامناسبی قهوه را بدون کافئین می‌سازند، بنابراین مطمئن شوید، قهوه حتماً با روش کربن دی اکسید بدون کافئین شده باشد.
  • دم نوش های میوه.
  • دم نوش های گیاهی.
  • آب میوه‌ها : روشی عالی برای افزایش مصرف میوه‌ها و لذت بردن از رژیمی سالم در هنگام بارداری است. ذکر این نکته الزامی است که‌خوردن بیش از‌حد آبمیوه به دلیل نداشتن فیبر، قند بالایی داشته و‌باید در‌حد اعتدال مصرف شود، به‌ویژه برای مادران بارداری که‌استعداد دیابت بارداری دارند.
  • شیر ( یا حتی به صورت خوردن شیر قهوه در بارداری) 
  • آب : بدن‌تان هنگام بارداری به آب بیشتری نیاز دارد، باید روزانه هشت لیوان آب بنوشید، بنابراین برای جایگزینی قهوه، نوشیدن آب انتخابی بسیار خوبی است. اگر خوردن زیاد آب خوشایندتان نیست، افزودن تکه ای لیمو یا آب لیمو به‌آن را امتحان کنید یا شیشه آبی را در دسترس داشته باشید و‌جرعه جرعه آنرا بنوشید یا با استفاده از نی جرعه جرعه بنوشید.

فواید و تاثیر قهوه بر باروری

با وجود اینکه تصور می‌شود کافئین اثر منفی بر تخمک‌گذاری دارد و باعث نازایی می‌شود و امکان لقاح را به شدت کاهش می‌دهد؛ با این حال هیچ تحقیق معتبری این موضوع را تایید نکرده است. 

تاثیر قهوه بر اسپرم نیز بررسی شده است. تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف کافئین به میزان متعادل، تاثیر چندانی بر تعداد اسپرم و کیفیت آن ندارد. اما این مصرف متعادل همان 200 میلی گرم و معادل دو فنجان در روز است. با این حال مصرف کافئین بیش از این مقدار می‌تواند تاثیر سوء بر باروری مردان داشته و تغدیه آقایان قبل از اقدام به بارداری بسیار مهم است. تحقیقات نشان می‌دهد مردانی که بیش از چهار فنجان در روز قهوه مصرف می‌کنند نسبت بیشتری اسپرم غیرطبیعی دارند. 

قهوه سبز در بارداری

قهوه‌ی سبز، دانه‌های خام و برشته نشده‌ی قهوه است. این قهوه به لحاظ طعم‌مزه بیشتر از‌آنکه شبیه قهوه باشد شبیه دمنوش‌های گیاهی بوده و‌فقط 20% کافئین قهوه را دارا می‌باشد،بنابراین مصرف کنندگان آن می‌توانند خیلی نگران عوارضآن نباشند. قهوه سبز سرشار از آنتی‌اکسیدان است و مصرف آن می‌تواند برای سلامتی مفید باشد. محتویات قهوه‌ی سبز مانع از آسیب رساندن به سلول‌های پوستی و محافظت از بدن در برابر فشار خون، بیماری‌های قلبی و دیابت می‌شود. با نوشیدن قهوه‌ی سبز به منبع خوبی از آهن، منیزیم و کلسیم دست پیدا می‌کنید. نکته‌ی مهم این است که قهوه‌ی سبز در بین قهوه‌های موجود در بازار بیشترین میزان کافئین را دارد و برای همین باید در مصرف آن به شدت احتیاط شود. با توجه به کمبود شواهد و مدارک کافی، پزشکان خوردن قهوه در بارداری یا شیردهی را توصیه نمی‌کنند.