EFW در سونوگرافی یا وزن تخمینی جنین چیست؟

انتشار: مهر ۱۴۰۳ | بروزرسانی: اسفند ۱۴۰۳
EFW در سونوگرافی

یکی از راه‌های ارزیابی سلامت جنین، سونوگرافی است و با اطلاعاتی که از آن به دست می‌آید، می‌شود وزن جنین یا EFW را تخمین زد. جنین‌هایی که نسبت به وزن طبیعی، وزن خیلی کمتر یا خیلی بیشتری دارند، معمولاً درگیر ناهنجاری‌ها و مرگ‌ومیر بیشتری هستند. بنابراین با به دست آوردن به‌موقع EFW در سونوگرافی، می‌شود از بروز برخی ناهنجاری‌ها یا مرگ جنین جلوگیری کرد.

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

EFW در سونوگرافی چیست؟

منظور از EFW (Estimate of Fetal Weight)، تخمین زدن وزن جنین در دوران بارداری است و از ترکیب اندازه‌هایی که از جنین در سونوگرافی به دست می‌آید و تطابق آن‌ها با سن حاملگی محاسبه و بر نمودار رسم می‌شود. این اندازه‌ها عبارتند از قطر سر جنین (BPD)، دور شکم جنین (AC)، دور سر (HC) و طول استخوان فمور (FL). بنابراین معنی EFW در سونوگرافی این است که پزشک تخمین بزند وزن تقریبی جنین در زمان مشخصی از بارداری چه‌قدر است و آیا این وزن نسبت به سن حاملگی طبیعی است یا خیر. این نتایج در کنار آزمایش‌ غربالگری، داده‌های مهمی از سلامت جنین در اختیار پزشک می‌گذارد.

* مقاله bpd  در سونوگرافی جنین چیست را مطالعه کنید.

EFW در سونوگرافی چیست

برخی پزشکان برای به دست آوردن EFW در سونوگرافی از چنین فرمولی استفاده می‌کنند:

EFW= 1.07 × BPD + 0.30 × AC × FL

اگر وزن تخمینی جنین کمتر از 10 درصد پایین نمودار باشد، جنین برای سن حاملگی کوچک در نظر گرفته می‌شود که به این حالت SGA می‌گویند. اکثر جنین‌هایی که نسبت به سن حاملگی کوچک هستند، سالمند اما در بعضی موارد برای اطمینان از رشد طبیعی جنین به سونوگرافی‌های مجدد نیاز است. به‌علاوه، پزشکان از بررسی میزان مایع آمنیوتیک اطراف جنین (AFI  در سونوگرافی) و اندازه‌گیری جریان خون در بند ناف (داپلر شریان ناف) نیز بهره می‌برند.

توجه به این نکته ضروری است که در اندازه‌گیری‌های مکرر همان جنین، ممکن است داده‌ها متفاوت و وزن تخمین‌زده‌شده گاهی تا 20 درصد نادرست باشد. دقت تخمین به آگاهی دقیق از سن حاملگی، دقت در اندازه‌گیری وزن و استفاده از منحنی وزنی که پزشک استفاده می‌کند، بستگی دارد. همچنین دقت تخمین EFW در سونوگرافی، با نزدیک شدن زمان زایمان و افزایش وزن نوزاد کاهش می‌یابد. در ارزیابی رشد جنین و وزن گرفتن او معمولاً ناهنجاری‌های جنین بررسی نمی‌شود. برای بررسی ناهنجاری‌ها، از سونوگرافی آنومالی درهفته‌های 18 تا 22 استفاده می‌کنند.

* مقاله محدودیت رشد داخل رحمی را مطالعه کنید.

اکثر جنین‌هایی که در سونوگرافی دیده می‌شوند برای سن حاملگی بزرگ هستند، تغذیۀ خوبی دارند و سالم‌اند. در بعضی موارد، بزرگی جنین ممکن است به سبب دیابت بارداری مادر یا سندرومی ژنتیکی باشد.

نکته مهم این‌که در جهان، توافقی بر سر این‌که قرار گرفتن جنین در کدام صدک نشانه کم‌وزنی یا سنگینی اوست، وجود ندارد و در هر کشور، متناسب با وزن و قد افراد آن منطقه فرق می‌کند. بنابراین اندازه نرمال EFW در تمام نقاط جهان و برای همه جنین‌ها یکسان نیست و پزشک متخصص باید طبیعی بودن یا نبودن وزن جنین را تعیین کند.

EFW در سونوگرافی باید چند باشد

EFW در سونوگرافی باید چند باشد؟

وزن متوسط جنین تک‌قلو در پایان سه ماه اول بارداری حدود 80 گرم است. سرعت رشد جنین پس از هفته بیست و دوم بیشتر می‌شود و در هفته سی و پنجم به حداکثر سرعت رشد می‌رسد و وزن به‌طور هفتگی حدود 220 گرم زیاد می‌شود. سپس رشد کُند می‌شود و در هفته چهلم، وزن جنین تقریباً هفته‌ای 185 گرم بیشتر می‌شود.

دوقلوهای دی‌کوریونی (dichorionic) که جفت جدا دارند، تا حدود هفته سی و دوم تقریباً با سرعتی شبیه به تک‌قلوها رشد می‌کنند. پس از آن تا هفته سی و هفتم، حدود 188 گرم در هفته رشد می‌کنند. سرعت رشد دوقلوهای مونوکورونیک (monochorionic) که جفت مشترک دارند، از هفته 28 کُند می‌شود تا در هفته 37 به‌طور متوسط به هفته‌ای حدود 170 گرم می‌رسد.

پس از تعیین سن حاملگی و EFW در سونوگرافی، می‌توان از نمودار رشد یا جدول وزن برای تعیین صدک افزایش وزن جنین در بارداری استفاده کرد.

در جدول زیر صدک‌های 10 و 90 EFW  در سونوگرافی، بنابر منحنی رشد جنین Hadlock (یکی از روش‌های تخمین وزن جنین و ترسیم منحنی رشد) بنابر داده‌های مرکز ملی آمار بهداشت ایالات متحده، در سال 2011 را می‌توان مشاهده کرد:

جدول EFW در سونوگرافی

کالج سلطنتی متخصصان زنان و زایمان (RCOG) توصیه می‌کند که EFW کمتر از صدک دهم با توجه به میانگین سن حاملگی (AUA در سونوگرافی)، جنین کوچکتر از حد طبیعی (SGA) در نظر گرفته شود و جنینی که وزنش بیشتر از صدک نود است، بزرگتر از سن حاملگی (LGA) تلقی می‌شود.

هفتاد درصد از نوزادانی که هنگام تولد، وزنشان کمتر از صدک دهم است، در معرض خطر نیستند. تفاوت اندازه بین نوزادان به عوامل مختلفی مانند سایز والدین نوزاد، پیشینۀ قومی نوزاد و جنسیت او بستگی دارد.

منابع:

perinatology.com