تفاوت شیر خشک با شیر مادر چیست؟

اردیبهشت ۱۴۰۳ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
تفاوت شیر خشک با شیر مادر

تفاوت شیر مادر با شیر خشک نکاتی دارد که به مادران کمک می‌کند تا درباره شیوه تغذیه نوزاد و ارجحیت شیر خشک یا شیر مادر اطلاعات کسب کنند. اگر یک مادر در جمع از سینه خود به کودکش شیر بدهد ممکن است بعضی افراد احساس ناراحتی و معذب بودن داشته باشند و این در حالی است که اگر مادر یک شیشه شیر خشک هم در همان جمع به کودک بدهد او را بابت اهمیت ندادن به تغذیه کودکش سرزنش می‌کنند! فرقی نمی‌کند مادر چه تصمیمی در مورد تغذیه فرزندش بگیرد، در هر حال به خاطر انتخابش احساس گناه می‌کند. زیرا مردم همیشه نظراتی برای بیان دارند اما فقط یک مسئله مهم است و آن بهترین تصمیم برای مادر و نوزادش است. برای تصمیم گیری مناسب لازم است تفاوت شیر خشک و شیر مادر را بدانیم. در ادامه توضیح میدهیم که تفاوت شیر مادر با شیر خشک چیست و هرکدام چه مزایایی دارند.

تفاوت شیر خشک و شیر مادر از نگاه فواید تغذیه با شیر مادر

آکادمی اطفال آمریکا شیر مادر را به عنوان بهترین تغذیه برای نوزاد پیشنهاد می‌دهد. به نظر این آکادمی کودک باید تا 6 ماه اول زندگی فقط از شیر مادر تغذیه کند. پس از آن هم شیردهی باید تا زمان تمایل مادر و نوزاد شیردهی و حداقل تا 1 سالگی ادامه پیدا کند. شیر مادر از جهت‌های مختلفی برای کودک مفید است:

  • آغوز یا کلستروم شیر زرد رنگی است که در روزهای اول تولد از سینه مادر ترشح می‌شود، این ماده حاوی مقدار خیلی بیشتری از آنتی‌بادی‌، پروتئین و عنصر روی بوده و برای نوزاد بسیار مفید و ضروری‌ست. در کنار این موارد، شیر مادر حاوی بسیاری از اسیدهای چرب ضروری به نام آلفا لینولنیک اسید (ALA)، ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA)، دایکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) و آراشیدونیک اسید (ARA)  است که به رشد بهتر سیستم بینایی و عصبی کودک کمک می‌کنند. اخیرا این مواد به عنوان مکمل به شیر خشک‌ها اضافه می‌شوند که تاثیرگذاری آن‌ها ثابت نشده است.
  • بسیاری از والدین در مورد ارتباط مصرف شیرخشک و یبوست سوال می پرسند؛ لازم است بدانید هضم شیر مادر برای نوزاد راحت‌تر از شیر خشک است. پس یبوست نوزاد و نفخ نوزاد کمتر رخ می‌دهد.
  • می‌تواند خطر سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را در یک سال اول زندگی کودک کاهش دهد.
  • مطالعات نشان می‌دهند کودکانی که از شیر مادر تغذیه کرده‌اند، عملکرد شناختی بهتری دارند. این مطلب لزوما به این معنی نیست که هوش بچه های شیر خشکی کمتر است و می‌تواند به دلیل تعامل بهتر کودکی که از شیر مادرتغذیه می‌کند با مادر و افزایش اعتماد به نفس و اجتماعی شدن او باشد.
  • کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌شوند کمتر دچار آلرژی می‌شوند.
  • تغذیه با شیر مادر حتی در سن‌های بالاتر هم می‌تواند به کمک کودک شما بیاید! این کودکان کمتر دچار اضافه وزن، آسم، دیابت، کلسترول بالا، انواع سرطان مثل هوچکین، لوسمی و لنفوم می‌شوند.
  • با مصرف شیر مادر به جای شیر خشک، هزینه بسیار زیادی صرفه جویی می‌شود.

*مقدار شیر خشک برای نوزاد براساس سن چقدر است؟

پیشگیری از عفونت با شیر مادر

مهم‌ترین تفاوت شیر خشک با شیر مادر این است که شیر مادر آنتی بادی‌های طبیعی بدن مادر را وارد بدن نوزاد می‌کند. سیستم ایمنی کودک در بدو تولد هنوز به طور کامل بالغ و فعال نشده بنابراین برای جلوگیری از بیماری به این آنتی بادی ها نیاز است. استفاده از شیر مادر؛ نوزاد را در ماه‌های اول پس از تولد در برابر خطر بسیاری از عفونت‌ها محافظت می‌کند.

هضم راحت با شیر مادر

شیر مادر حاوی پروتئین کازئین کمتری است و این کازئین موجود در شیر مادر ساختار مولکولی متفاوتی دارد. بنابراین در مقایسه با شیرهای دیگر، دلمه های بسیار نرم تر و راحت الهضم تری تشکیل می دهد. به دلیل هضم بهتر مشکلاتی مانند نفخ و یبوست نیز در تغذیه با شیر مادر کمتر است.

انتقال احساسات با شیر مادر

آیا احساسات از شیر مادر عبور می کنند؟ بله. در نتیجه احساسات مختلف در بدن مادر هورمونهای عشق و استرس و ... ترشح میشوند که به راحتی توسط شیر به کودک منتقل میشوند. مثلا هورمون کورتیزول می تواند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شود. مطالعات نشان داده است که کورتیزول در شیر  مادرانی که سطوح بالاتری از استرس را تجربه می‌کنند، یافت می‌شود و منجر به گریه و عصبانیت بیشتر در نوزادان شیرده می‌شود.

فواید شیردهی برای مادران

دیگر فرق شیر مادر با شیر خشکدر فواید شیردهی برای مادر است. به جز فواید شیر مادر برای نوزاد، تغذیه کودک از شیر مادر برای خود مادر هم مفید است، شیردهی مادر خطر سرطان پستان، دیابت، مشکلات قلبی، پوکی استخوان و سرطان تخمدان را کاهش می‌دهد. حتی سرعت کاهش وزن مادر پس از زایمان هم بالاتر می‌رود. اما فراموش نکنیم یکی از دلایل کلیدی که مادران را ترغیب به شیر دادن به کودکانشان می‌کند احساس فوق‌العاده تعامل حسی و فیزیکی با کودکشان است. تماس پوست با پوست نوزاد و مادر از طریق شیردهی از افسردگی پس از زایمان هم می‌کاهد. شیر مادران شاغل می‌تواند دوشیده شود تا کودک از آن محروم نشود. حتی با شیر دوشیده می‌توان کودک را در محیط بیرون به آسانی تغذیه کرد. زیرا شیر دوشیده می‌تواند برای جند ساعت در خارج از یخچال نگهداری شود. 

پیشنهاد می کنیم در مورد خوردن نوشابه در بارداری، خوردن نشاسته در بارداری و مصرف ادویه کاری در بارداری مقاله های مربوط به آنها را مطالعه کنید.

مزایای شیر خشک به شیر مادر

تفاوت شیر خشک و شیر مادر از نگاه مزایای شیر خشک به شیر مادر

صرف نظر از فواید شیر مادر نسبت به شیرخشک؛ شیر خشک هم مزایای خود را دارد. شیر خشک بهترین جایگزین شیر مادر برای کودک است. به یاد داشته باشید نباید به شیر کودک شیر گاو اضافه کنید یا زیر یک سال به او شیر گاو بنوشانید. بسیاری از مادرها شیرخشک را به دلایل زیر انتخاب می‌کنند:

  • راه آسانی است. کودکانی که از شیر خشک تغذیه می‌کنند هر زمان و توسط هر کسی می‌توانند تغذیه شوند.
  • مجبور نیستید زمانی را در محل کار برای دوشیدن شیر اختصاص دهید و به آسانی می‌توانید شیر خشک را برای نگه‌داری از فرزندتان توسط پرستار کنار بگذارید.
  • شیر خشک وزن نوزاد را بیشتر افزایش میدهد. چون غنی شده است. در این مقاله با بهترین شیر خشک چاق کننده نوزاد آشنا شوید.
  • یکی دیگر از دلایل تفاوت شیر خشک با شیر مادر این است که شریک زندگی شما می‌تواند با شیر خشک، مادر را در تغذیه کودک هنگام شب کمک کند و با کودک مثل مادر تعامل داشته باشد.
  • برنامه غذایی زمانی که کودک با شیر خشک تغذیه می‌شود آسان‌تر است. زیرا شیر خشک به آسانی و سرعت شیر مادر در دستگاه گوارش کودک هضم و دفع نمی‌شود. پس فاصله زمانی بین وعده‌های شیر خوردن کودک بیشتر است.
  • مادرانی که از سینه خود به کودکشان شیر می‌دهند باید از مصرف برخی غذاها دوری کنند. وقتی کودک از شیر خشک تغذیه کند مادر دیگر مجبور نیست مراقب غذا خوردن خودش باشد.
  • برخی مادران شیر کافی تولید نمی‌کنند. در این موارد شیرخشک بهترین انتخاب خواهد بود.
  • برخی کودکان مبتلا به حساسیت به پروتئین‌های شیر هستند و به هیچ طریقی درمان نمی‌شوند. با توجه به راهنمای خرید شیر خشک، این کودکان باید با شیرخشک‌های هایپوآلرژیک تغذیه شوند. کودکان مبتلا به عدم تحمل لاکتوز هم می‌توانند از شیرخشک‌های لاکتوز فری استفاده کنند.

چند سی سی شیر خشک برای نوزاد کافی است؟

در ارتباط با مراحل تهیه شیر خشک، طریقه مخلوط کردن آب و شیر خشک روی قوطی‌های شیر خشک به شکل صحیح آموزش داده شده اما شکل معمول آن به این صورت است که آب را جوشانده و اجازه می‌‌دهیم کمی دمای خودش را از دست بدهد سپس به ازای هر 30 سی سی آب، یک پیمانه سر صاف شیر خشک اضافه می‌کنیم. بهتر است شیر خشک سرد برای نوزاد استفاده نشود و شیر کمی ولرم باشد. توجه داشته باشید که به دقت مطالب روی قوطی شیر خشک را مطالعه کنید و برای کودک شیر خشک متناسب با سنش را تهیه کنید زیرا نیاز کودک به مواد غذایی در سنین مختلف متفاوت است. توصیه می‌شود برای عادت دادن نوزاد به شیر خشک، هر مقداری که کودک تمایل دارد به او شیر بدهید و در فواصلی که کودک گرسنه می‌شود دوباره به او شیر بدهید. در تصویر زیر مقدار نیاز کودک و حجم معده او در سنین مختلف برای درک بهتر نشان داده شده‌است.

چند سی سی شیر خشک برای نوزاد کافی است؟

دادن شیر خشک همراه شیر مادر

همان‌طور که گفته شد بهترین غذا برای کودک زیر 6 ماه، شیر مادر به تنهایی است. استفاده از شیر خشک در کنار شیر مادر و تغذیه تکمیلی با شیر خشک، ممکن است تمایل کودک به مکیدن پستان و ترشح شیر از سینه مادر را کم کند. با این وجود ترکیب این دو کمک زیادی به مادران علی‌الخصوص مادران شاغل کرده و باعث می‌شود در محیط کار بابت تغذیه نوزاد خود خیال راحتی داشته باشند. درمان خشک شدن شیر مادر در مواردی که ترکیب شیر خشک و شیر مادر باعث کم شدن حجم شیر مادر شده، استفاده از شیر افزاها و راه‌کارهای افزایش شیر مادر است.

در نهایت با دانستن تفاوت شیر خشک با شیر مادر، هر کدام از این دو گزینه را که با مشورت پزشک انتخاب کنید، اصل خوب غذا خوردن و مراقبت کافی از کودک و احساس عشق و علاقه دادن به اوست. پس احساس گناه را فرموش کنید.