سندرم پای بی‌قرار در بارداری چیست و درمان آن

شهریور ۱۴۰۱ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
سندرم پای بی‌قرار در بارداری چیست و درمان آن

حدود یک سوم خانم‌های بارداری شرایطی تحت عنوان سندرم پای بی‌قرار یا بیماری پای بی‌قرار را تجربه می‌کنند. مبتلایان به این سندرم علائمی چون احساس سوزش، خارش، کشیدگی و گزگز پا را بروز می‌دهند. ضمنا درد پا به خصوص پا درد شبانه نیز در این افراد شایع است. این علائم سبب می‌شود فرد در حرکت دادن پای خود دچار مشکل شود و این تحرک با درد همراه باشد. این درد بعضاً به قدری شدید است که که موجب اختلالات خواب در بارداری می‌شود. به همین علت سندرم پای بی‌قرار یکی از دلایل اصلی بی‌خوابی در بارداری است. معمولا این علائم در شب هنگام خواب بروز می‌نماید و در درازمدت مادر را دچار عوارض بی‌خوابی در بارداری می‌کند. اما در هر زمانی از روز احتمال بروز آن‌ها وجود دارد. 

علت سندرم پای بی‌قرار در بارداری

دانشمندان تا به امروز به طور مشخص و دقیق علت درد پا در شب را نیافته‌اند. اما بر این باورند که تغییرات کاهشی ترشح دوپامین در مغز بر این امر مؤثر است. وظیفه دوپامین کمک به حرکت راحت‌تر ماهیچه‌هاست.

از طرف دیگر ژنتیک نقش مؤثری در بروز این مشکل دارد. 

ضمنا انواعی از حساسیت‌های غذایی نیز به عنوان عامل مؤثر شناخته می‌شوند. 

کمبود آهن و اسیدفولیک در بارداری از عوامل مؤثر در ایجاد سندرم پای بی‌قرار است.از طرفی شواهدی وجود دارد که افزایش سطح استروژن در بارداری نیز می‌تواند سبب سندرم پای بی‌قرار شود.

استرس، کمبود خواب، و افسردگی که از عوارض شایع بارداری هستند می‌توانند مسبب یا تشدید کننده سندرم پای بی‌قرار باشد.

اگر در طول شب سعی کنید که پای بی‌قرار خود را آرام کنید  ممکن است فردا ر تمام طول روز احساس خواب‌آلودگی و بی‌قراری داشته باشید. در نتیجه می‌توان گفت که بیماری پای بی‌قرار علت بی‌خوابی در بارداری است.

تحقیقات ثابت کرده است که خانم‌های مبتلا به سندرم پای بی‌قرار، زایمان طبیعی طولانی‌تری خواهند داشت. هم‌چنین ریسک عمل سزارین در این افراد بیشتر خواهد شد.

درمان سندرم پای بی‌قرار در بارداری

اگر علائم بیماری در شما تا حدی شدید است که خواب هر شب شما را تحت تأثیر قرار داده است و علت بی‌خوابی شبانه شماست، مراجعه به پزشک ضروری است. پزشک در جهت درمان مشکل، درمان مخصوص برای شما تجویز می‌نماید.

بر روی اکثر داروهای مورد استفاده جهت درمان سندرم پای بی‌قرار، مطالعات کافی انجام نشده است. در نتیجه تأثیر آن‌ها بر جنین و بارداری به طور دقیق مشخص نیست. 

قبل از تجویز و استفاده از هر نوع دارویی، لازم است سطح آهن خون شما کنترل شود. زیرا کاهش سطح اهن خون از دلایل درد و بی‌قراری پا است. در اکثر مواقع برای جبران کمبود آهن خون، مکمل آن تجویز می‌شود. معمولا در افرادی که کمبود آهن دارند با تجویز مکمل، مشکل بی‌قراری پا نیز درمان خواهد شد.

اگر با وجود تشخیص کمبود آهن و درمان آن، هم‌چنان سندرم پای بی‌قرار در شما باقی بماند، معمولا پزشک به ناچار از دسته داروهای اوپویید جهت درمان برای شما استفاده خواهد کرد. اما به دلیل تأثیرات شبه مخدر این دارو بر شما و جنین، دوره تجویز بسیار کوتاه خواهد بود.

وسیله به خصوصی نیز جهت درمان این مشکل توسط سازمان جهانی غذا و دارو اختراع و تثبیت شده است. این وسیله با ایجاد لرزش در زیر پای شما هنگام خواب، می‌تواند این درد و بی‌قراری را کنترل نماید. تهیه و استفاده از این وسیله فقط با نسخه پزشک مجاز است.

درمان خانگی بی‌خوابی و سندرم پای بی‌قرار در بارداری:

زمانی که علائم بیماری پای بی‌قرار در شما شدید نباشد، تغییرات ساده در سبک زندگی شما کمک‌کننده خواهد بود. این تغییرات نه تنها در جهت کاهش علائم سندرم پای بی‌قرار مؤثر هستند، بلکه در بهبود روند بارداری شما نیز تأثیر گذار خواهند بود. در زیر به بررسی این عملکردهای ساده می‌پردازیم.

  • از نوشیدن، نوشیدنی‌های حاوی کافئین مانند قهوه بپرهیزید.
  • از استفاده از غذاهایی که به آن حساسیت دارید یا پس از مصرف ان‌ها دچار علائم سندرم پای بی‌قرار می‌شوید، بپرهیزید.
  • هر روز ورزش کنید. اما حتما زمان ورزش کردن شما با زمان خوابیدن باید حداقل دو ساعت فاصله داشته باشد. فعالیت زیاد قبل از خواب سبب بی‌خوابی می‌گردد.
  • یک الگوی خواب منظم برای خود تعیین نمایید. هر روز در یک زمان به تخت خواب بروید و در یک زمان مشخص بیدار شوید. پیش از خوابیدن توسط یک دوش از گرم شرایط ارامش را برای خود فراهم نمایید. خواندن یک کتاب خوب قبل از خواب نیز روش مناسبی برای درمان بی‌خوابی شبانه است.
  • استفاده از کیسه اب گرم در قسمت پا هنگام خواب نیز کمک‌کننده است.
  • با داشتن فعالیت‌های مورد علاقه خود مانند ورزش، مطالعه و نقاشی، ذهن خود را نسبت به علائم این معضل منحرف نمایید.
  • چنانچه به دلیل درد کف پا در هنگام صبح زود یا نیمه شب از خواب بیدار می‌شوید، با رعایت موارد زیر می‌توانید راحت‌تر به خواب بروید.
  • پاهای خود را ماساژ دهید.
  • استفاده از کمپرس گرم یا سرد بر روی عضلات پا نیز کمک‌کننده است.
  • از جای خود برخیزید و قدم بزنید یا حداقل حرکات کششی پا را انجام دهید.

معمولا پس از تولد نوزاد سندرم پای بی‌قرار رفع می‌شود. در اکثر موارد چند روز پس از تولد نوزاد علائم برطرف می‌شود. 

درمان سندرم پای بی‌قرار در طب سنتی

داروی گیاهی برای سندرم پای بی‌قرار طی بارداری وجود ندارد. زیرا اثر داروهای گیاهی در بارداری بر جنین مشخص نمی‌باشد. پس به هیچ عنوان برای درمان پای بی‌قرار در طب سنتی ورود ننمایید.

اکثر مادران مبتلا به این مشکل سوالی دارند که:«برای درمان سریع بی‌خوابی چه کنیم؟!». درمان سریع امکان پذیر نیست. با رعایت موارد ذکر شده در مقاله شرایط تحت کنترل شما قرار می‌گیرد. ضمنا درمان بی‌خوابی با طب سنتی نیز به دلایل ذکر شده امکان پذیر نمی‌باشد.

پس در وهله اول مشکل را با پزشک خود در میان بگذارید. سپس داروها و مکمل‌های تجویز شده را با دقت مصرف نمایید. در نهایت نیز با تغییر سبک زندگی که از راه‌های درمان بی‌خوابی در دوران بارداری است، علائم سندرم پای بی‌قرار و بی‌خوابی حاصل از آن را کنترل نمایید.