گریه نوزاد در شب | علل و درمان گریه شبانه کودک
نوزادان به دلایل زیادی هنگام شب گریه می‌کنند. گرسنگی، نیاز به مکیدن، احساس تنهایی، خستگی بیش از حد، دل درد و .... از دلایل گریه نوزاد در شب هستند. در این مقاله قصد داریم در مورد روش‌های تشخیص علت گریه نوزاد در شب و رفع نیازهای او بیشتر توضیح دهیم.
با نصب اپلیکیشن گهواره شما می‌توانید به ابزارهای کاربردی فرزند پروری مانند مشاوره با پزشک دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.
الگوی خواب نوزادتان را بشناسید
برای پیدا کردن علت گریه نوزاد در خواب باید الگوهای خواب را بشناسید. نوزادان در طول یک شبانه‌روز حدود 16 ساعت می‌خوابند. این 16 ساعت پشت سر هم نیست و به فواصل تقریبا منظمی تقسیم می‌شود. بنابراین نوزاد هر چند ساعت از خواب بیدار می‌شود. این بیدار‌شدن‌ها یکی از دلایل گریه نوزاد در شب است. معمولا کودک یا نوزاد تا سه‌ماهگی نمی‌تواند بیش از چهار ساعت مداوم بخوابد.
خواب از دو بخش رم و نان‌رم (REM and non-REM) تشکیل می‌شود. این دو فاز در انواع خواب نوزاد، مدام در حال جابجایی با یکدیگر هستند. این جابجایی در بزرگسالان حدود نود دقیقه است اما در نوزادان حدود پنجاه دقیقه است. این مسئله به این معناست که نوزادان در فواصل کوتاه‌تری تغییر فاز دارند و ممکن است از خواب بیدار شوند یا در خواب گریه کنند حتی بدون این‌که بیدار شوند. بدن در خواب رم فعال‌تر است. نوزادان تازه متولد شده بیشتر خواب خود را در مرحله رم یا مرحله فعال‌تر بدن می‌گذرانند. در این حالت؛
- دست‌ها و پاهای نوزاد پیچ و تاب می‌خورد.
- چشم‌های نوزاد مدام از پشت پلک حرکات سریع دارد.
- ممکن است با بررسی تنفس کودک هنگام خواب متوجه شوید که تنفس نوزاد نامنظم است یا گاهی برای پنج تا ده‌ثانیه قطع می‌شود و مجددا برقرار می‌شود.
- اما در خواب نان‌رم تنفس نوزاد و کودک منظم می‌شود و حرکت ندارد.
علت گریه نوزاد در شب چیست؟
تقریبا همه نوزادان در شب گریه می‌کنند و این مسئله‌ای طبیعی است. نوزادان هنوز با سیستم خواب هماهنگ نشده‌اند. بنابراین هنگام تغییر فاز خواب از مرحله رم به نان‌رم یا برعکس گریه می‌کنند. اعلام نیاز یکی از مهم‌ترین دلایل گریه بچه است. یکی از روش‌های قابل اطمینان برای آگاهی از نیاز نوزادان و دلیل گریه آنها تلاش برای رمزگشایی صدای گریه نوزادتان است. نوزادان اغلب با تون صدای متفاوتی برای نیازهای مختلف گریه می‌کنند. به مرور زمان تفاوت این گریه‌ها و معنی گریه نوزاد را متوجه خواهید شد.
همانطور که گفته شد گریه نوزاد در شب به‌دلایل متفاوتی رخ می‌دهد که عبارتند از؛
- گرسنگی؛ گرسنگی شاید مهم‌ترین علت گریه شبانه نوزاد باشد. نوزادان هر دو تا چهار ساعت به تغذیه با شیر نیاز دارند. اگر نصفه شب بیدار باشید و ببینید که نوزاد دستش را به سمت دهانش می‌برد یا لب‌هایش را باز و بسته می‌کند، باید به داد گرسنگی او برسید تا از گریه شبانه در امان باشید اما اگر چشم‌هایتان روی هم رفته باشد تا لحظه‌ای بخوابید، گریه شبانه نوزاد امانتان را می‌برد. زیرا گریه آخرین نشانه گرسنگی نوزاد است. گرسنگی اصلی‌ترین علت گریه های شبانه نوزاد یک ماهه یا تازه متولد شده است.
- نیاز به مکیدن؛ اگر نوزاد شما گرسنه نیست می‌توانید چیزی به او دهید تا مک بزند و آرام شود.
- تنهایی؛ گاهی گریه نوزاد از احساس تنهایی است. با درآغوش‌‌کشیدن به او احساس امنیت دهید. یکی از اصلی‌ترین دلایل گریه در خواب نوزادان بزرگتر اضطراب جدایی است. برای مثال بیشترین علت گریه شبانه کودک 11 ماهه همین موضوع است که به دلیل جدایی محل خواب از والدین رخ می‌دهد.
- خستگی؛ گاهی نوزادان حتی از 16 ساعت هم بیشتر نیاز به خواب دارند. بنابراین برای شکایت از خستگی گریه می‌کنند. این یک علت گریه نوزاد قبل از خواب است.
- پوشک خیس: پوشک خیس نیز از دلایل گریه نوزاد در شب است. گاهی نوزادان به‌خاطر پوشک خیس خود گریه می‌کنند. پوشک نوزادتان را مدام بررسی کنید.
- نیاز به حرکت؛ او می‌خواهد برای هواخوری کمی از جایش تکان بخورد. گاهی نوزادان نیاز دارند تا همراه والدین حرکت کنند تا آرام شوند.
- احساس گرما یا سرما؛ گاهی اتاق نوزاد گرم یا سرد است یا لباس‌هایش باید کم یا زیاد شود. احساس گرما یا سرما از علل مهم گریه نوزاد در شب است. به همین دلیل آگاهی از درجه حرارت مناسب اتاق برای خوابیدن نوزاد الزامی است.
- نوزاد کولیکی؛ نوزاد کولیکی تعریف به‌خصوصی دارد و در مقاله‌ای جداگانه راجع‌به آن صحبت شده است. ( در این مقاله بخوانید کولیک نوزاد چیست).
- آلرژی؛ گاهی نوزاد به ماده‌ی غذایی خاصی در شیر مادر یا در ترکیب شیرخشک حساسیت دارد. این موضوع می‌تواند گاهی علت گریه نوزاد هنگام شیرخوردن نیز باشد.
- درد و بیماری؛ شاید نوزاد از بیماری جدیدی رنج می‌برد. برای مثال یکی از تظاهرات اوتیت مدیای نوزادان که بیماری شایعی در کودکان و نوزادان است گریه‌ی فراوان است.
- نفخ نوزاد؛ نوزادی که گاز در روده‌اش انبار شده باشد، دل‌درد ناشی از آن را با گریه بروز می‌دهد.
علت گریه کودکان بزرگتر در خواب
کودکان بزرگتر به دلایل دیگری در خواب گریه می‌کنند. برای مثال علت اصلی گریه شبانه کودک دو ساله شما احتمالا ترس، استرس و نگرانی است. تغییرات سبک زندگی کودکان مثل پرستار جدید، تولد فرزند جدید در خانواده یا تنش در خانواده می‌تواند سبب ناپایداری روحی کودکان و علت گریه ناگهانی کودک دو ساله در خواب یا بزرگتر شود. علت گریه کودک در خواب اگر مسائل روحی-روانی باشد کمک‌گرفتن از مشاور یا روان‌پزشک می‌تواند کمک‌کننده باشد.
خواب بد دیدن و گریه نوزاد در شب؟
یکی از سوالات رایج والدین این است که آیا نوزاد خواب می‌بیند؟ آیا نوزاد خواب بد می‌بیند. در جواب این سوال باید گفت خواب‌دیدن معمولا از سن سه‌سالگی شروع می‌شود. کابوس معمولا در مرحلهی رم اتفاق می‌افتد اما احساس خفقان یا همان بختک در خواب معمولا در مرحلهی نان‌رم رخ می‌دهد. کودکان نوپا یا بزرگتری که در خواب خیلی تکان می‌خورند، حرف می‌زنند و گریه می‌کنند احتمالا کابوس می‌بینند.
چه زمانی برای بررسی علت گریه نوزاد در شب به پزشک مراجعه کنید؟
درصورتی نوزاد شما با گریه شبانه بیدار شده و علائم زیر را در او مشاهده می‌کنید، سریعا به اورژانس بروید
- نوزادتان حرکت نمی‌کند یا بسیار ضعیف است.
- نوزاد کم‌تر از یک‌ماه دارد و غیرطبیعی رفتار می‌کند.
- نوزاد با سن کم‌تر از 12هفته که تب بالا دارد.
- استفراغ
- تشدید گریه هنگام بغل‌کردن و درآغوش‌گرفتن نوزاد
- نوزاد برای بیشتر از هشت ساعت از خوردن شیر خودداری کند.
- گریه بدون وقفه برای حداقل دو ساعت
- نوزاد پرخطر (نوزاد با بیماری قلبی و مغزی)
در صورت مشاهده‌ی موارد زیر در چند روز آتی به مطب مراجعه کنید.
- نوزادتان تا به حال برای گریه‌ی فراوان یا گریه در شب معاینه نشده است.
- گریه نوزاد در شب چندین بار در خواب و چندین شب در هفته رخ دهد.
- وزن‌گیری نوزاد دچار اختلال شده است.
درمان گریه شبانه نوزاد
برای رفع دلیل گریه‌های شبانه نوزادان باید ابتدا سعی کنید دلیل گریه‌ی نوزاد را دریابید. با توجه به دلیلی که نوزاد گریه می‌کند می‌توانید مناسبترین راهکار گریه نوزاد در شب را بیابید:
- اگر نوزاد شما گرسنه باشد با شیردادن به او نوزاد سیر شده و آرام می‌شود.
- اگر نوزاد شما از شیر خشک استفاده می‌کند از شیر خشکی با فرمول غذایی متفاوت استفاده کنید. همچنین اگر نوزاد با شیر مادر تغذیه می‌شود مادر می‌تواند رژیم غذایی خود را تغییر دهد. همچنین ورزش‌هایی نیز برای تمرین‌دادن روده‌ی نوزاد وجود دارد که از جمله آنها می‌توان به حرکت‌دادن پاهای نوزاد مثل دوچرخه یا ماساژ شکم و کمر نوزاد اشاره کرد.
- برای درمان بیقراری نوزاد در خواب از راهکارهای درمان کولیک استفاده کنید.
- تغییر فرمول شیر خشک به شیرخشک‌های کم‌آلرژی یا تغییر در رژیم غذایی مادر کمک‌کننده است.
- نوزاد را در آغوش بگیرید. تماس بدنی بسیار مهم است. نوزاد را همراه با خودتان حرکت دهید و به-آرامی با نوزاد صحبت کنید.
- گاهی با افزودن یا کم‌کردن یک یا چند لایه لباس نوزاد آرام می‌گیرد. همچنین پوشاندن سر نوزاد هنگام خواب مجاز نیست.
- در هنگام گریه نوزاد در شب، هرگز نوزاد خود را تکان ندهید. سندروم نوزاد تکان‌خورده هنگاهی رخ می‌دهد که نوزاد با شدت تکان داده شود. از آنجایی که گردن نوزاد نرم است، مغز او تکان می‌خورد. در این سندروم احتمال فلج و حتی مرگ نوزاد وجود دارد.
- درمان گریه شبانه کودکان بزرگتر شامل صحبت کردن و اطمینان‌بخشی به او است. والدین بهتر است زمان بیش‌تری را با کودک بگذرانند و از پزشک نیز کمک بگیرند.
دعا برای گریه نوزاد در شب
اهمیت خواندن دعا و قران را نباید برای رفع علت بیقراری و گریه نوزاد در شب نادیده گرفت. آیه و دعایی که می‌توانید در این شرایط استفاده کنید به شرح زیراند:
سوره ابراهیم: به نقل از پیامبر اگر این سوره را نوشته و در دسمال سفیدی قرار داده و به گردن کودک اشاقه کنند، بیتابی او رفع شده و یک درمان گریه نوزاد در شب خواهد بود. هرکس این سوره را نوشته و در پارچه‌ای سفید گذاشته و بر گردن کودک بیاویزد، از گریه و بیتابی کودک و از بیماری‌هایی که به سراغ کودکان می‌آید در امان می‌مانند.»
مجموعه آیات زیر:
«إِذْ أَوَى الْفِتْیَهُ إِلَى الْکَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَهً وَهَیِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا * فَضَرَبْنَا عَلَى آذَانِهِمْ فِی الْکَهْفِ سِنِینَ عَدَدا» (سوره کهف،آیه ۱۰ – ۱۱)
«أ فَمِنْ هَذَا الْحَدِیثِ تَعْجَبُونَ* وَتَضْحَکُونَ وَلَا تَبْکُونَ* وَأَنتُمْ سَامِدُونَ* فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَ اعْبُدُوا» (سوره نجم، آیات ۵۹-۶۲)
«وَخَشَعَت الْأَصْوَاتُ لِلرَّحْمَنِ فَلَا تَسْمَعُ إِلَّا هَمْسًا» (سوره طه، آیه ۱۰۸)
سوره‌های ناس و فلق
نوشتن سوره رعد و نصب کردنش در محل خواب نوزاد
نوشتن آیات زیر در روز سه شنبه یا پنجشنبه یا جمعه، هنگام طلوع آفتاب با گلاب و زعفران و قرار دادن آن زیر سر نوزاد:
أعوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم: شش مرتبه
بِسمِ اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیم: سه مرتبه
آیة الکرسی: یک مرتبه
سوره حمد: چهار مرتبه
سوره اخلاص (یا توحید: قل هو الله احد): یک مرتبه
لا اله الا الله محمد رسول الله: چهار مرتبه
اگر علت گریه بیش از حد نوزاد در شب را پیدا نمی‌کنید این آیات را به گردنش بیاویزید:
وَ خُلِقَ الْإِنسَانُ ضَعِیفاً (سوره نساء آیه ۲۸)
الآنَ خَفَّفَ اللّهُ عَنکُمْ وَعَلِمَ أَنَّ فِیکُمْ ضَعْفاً (سوره انفال، آیه ۶۶)
لَقَدْ جَاءَکُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکُمْ عَزِیزٌ عَلَیْهِ مَاعَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیْکُم بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُوفٌ رَحِیمٌ* فَإِن تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِیَ اللّهُ لاَإِلهَ إِلَّا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ (سوره توبه، آیات ۱۲۹ -۱۲۸)
إِنْ نَقُولُ إِلَّا اعْتَرَاكَ بَعْضُ آلِهَتِنَا بِسُوءٍ قَالَ إِنِّي أُشْهِدُ اللَّهَ وَاشْهَدُوا أَنِّي بَرِيءٌ مِمَّا تُشْرِكُونَ* مِن دُونِهِ فَکِیدُونِی جَمیعاً ثُمَّ لاَ تُنْظِرُونِ* إِنِّی تَوَکَّلْتُ عَلَى اللَّهِ رَبِّی وَرَبِّکُم مَا مِن دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذُ بِنَاصِیَتِهَا إِنَّ رَبِّی عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ* فَإِن تَوَلَّوْا فَقَدْ أَبْلَغْتُکُم مَا أُرْسِلْتُ بِهِ إِلَیْکُمْ وَیَسْتَخْلِفُ رَبِّی قَوْماً غَیْرَکُمْ وَلاَ تَضُرُّونَهُ شَیْئاً إِنَّ رَبِّی عَلَى کُلِّ شَیْءٍ حَفِیظٌ (سوره هود آیات ۵۴-۵۷)
یکی دیگر از دعاهایی که می‌توانید برای درمان بی‌خوابی یا از بین بردن گریه کودکان بنویسید دعای زیر است:
وَ الَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا فَیُمْسِکُ الَّتِی قَضَى عَلَیْهَا الْمَوْتَ وَیُرْسِلُ الْأُخْرَى إِلَى أَجَلٍ مُسَمّىً. (سوره زمر، آیه ۴۲)
لَوْ أَنزَلْنَا هذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خَاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَتِلْکَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ* هُوَ اللَّهُ الَّذِی لاَ إِلهَ إِلَّا هُوَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَانُ الرَّحِیمُ* هُوَ اللَّهُ الَّذِی لاَ إِلهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلاَمُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ* هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُالْحُسْنَى یُسَبِّحُ لَهُ مَا فِی السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ. (سوره ممتحنه، آیه ۲۴)
وَ مَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَهُ مَخْرَجاً لا وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لاَ یَحْتَسِبُ. (سوره طلاق، آیه ۳)
إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا* وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا* وَقَالَ الْإِنسَانُ مَا لَهَا* يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا* بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَىٰ لَهَا* يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِّيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ* فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ * وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ* (سوره زلزله)
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.