عفونت واژن در کودکان+ علت، علائم و روش‌های درمان
عفونت واژن شایع‌ترین بیماری مربوط به دستگاه تناسلی در دختربچه‌ها و دختران جوان است که حدوداً ۶۲ درصد بیماری‌های تناسلی در کودکان را شامل می‌شود. علائم این بیماری معمولاً ایجاد درد، خارش، ترشح و سوزش در ناحیهٔ تناسلی است که عمدتاً به علت استفاده از مواد محرکی مثل صابون‌ها، عطرها، شوینده‌ها و مرطوب‌کننده‌های معطر ایجاد می‌شود.
درمان خارش واژن دختر بچه ها به طور عمده شامل حذف عوامل محرک، استفاده از ضدالتهاب‌های موضعی و داروهای آنتی‌بیوتیک و ضدقارچ در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی یا قارچی است. در ادامهٔ این مقاله از گهواره به بررسی کامل علائم، علل و روش‌های درمان عفونت واژن در کودکان می‌پردازیم.
عفونت واژن در کودکان چیست؟
عفونت واژن در که به آن ولووواژینیت نیز گفته می‌شود، یکی از مشکلات بسیار شایعی است که کودکان و دختران جوان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و به معنی ایجاد التهاب و تورم در ناحیه فرج و واژن است. فرج ناحیهٔ بین دو پا است که در اطراف ورودی واژن قرار دارد و یکی از مهم‌ترین نواحی است که در این بیماری درگیر می‌شود. در بسیاری از موارد علت ایجاد این بیماری علل ساده و قابل‌پیشگیری هستند و با حذف این علل طی چند روز تا نهایتاً چند هفته بیماری بهبود پیدا می‌کند.
* بهترین روش شستشوی واژن چیست؟
علائم عفونت واژن نوزاد دختر
ولووواژینیت در کودکان می‌تواند با علائم ناراحت‌کنندهٔ بسیاری همراه باشد. شدت این علائم به عامل ایجادکننده بیماری و سن کودک بستگی دارد و خصوصاً در مورد نوزادان که توانایی بیان مشکل خود را ندارند، دقت به علائم توسط والدین ضروری است. علائم عفونت واژن به طور معمول شامل موارد زیر هستند:
- قرمزی، خارش، درد و تورم در ناحیه تناسلی (که به علت آزردگی مخاط واژن و فرج و التهاب در این ناحیه ایجاد می‌شوند)
- ترشحات واژن نوزاد دختر (ممکن است والدین آن‌ها را به‌صورت لکه‌هایی روی لباس زیر کودکان مشاهده کنند)
- خونریزی از واژن (در موارد شدید بیماری و خصوصاً ابتلا به عفونت‌های باکتریایی می‌تواند مشاهده شود)
- احساس سوزش و گزگز در ناحیه تناسلی (خصوصاً در هنگام ادرارکردن از سوزش ادرار شکایت دارند)
علت عفونت واژن نوزاد
نوزادان دختر و دختربچه‌ها به دلایل بسیاری آسیب‌پذیرترین گروه برای ابتلا به عفونت‌های واژن هستند. قبل از رسیدن به سن بلوغ و شروع‌شدن ترشح هورمون‌های جنسی، استروژن که مهم‌ترین هورمون جنسی زنانه است، در بدن دختران تولید نمی‌شود.
به همین علت پوست ناحیه فرج آن‌ها بسیار نازک است، چربی کافی در ناحیه لابیا دیده نمی‌شود، موهای زائد ناحیه شرمگاهی وجود ندارند و تولید موکوس (ماده چسبناکی که توسط مخاط‌های بدن تولید می‌شود و وظیفه نرم و مرطوب کردن مخاط و حفاظت از آن در برابر خشکی، آسیب‌های فیزیکی و عفونت‌ها را بر عهده دارد) توسط مخاط واژن نیز انجام نمی‌شود.
نتیجهٔ همهٔ این موارد این است که دختربچه‌ها از محافظت کافی در ناحیه واژن برخوردار نبوده و در برابر تحریکات مختلف آسیب‌پذیر هستند. مهم‌ترین علت ایجاد عفونت واژن محرک‌ها هستند. محرک‌های مختلف بیش از ۷۵ درصد علل ایجاد عفونت واژن در کودکان را شامل می‌شوند و شامل موارد زیر هستند:
- لباس‌ها و لباس زیر‌های تنگ
- صابون‌های خشن و بسیار معطر
- مرطوب‌کننده‌ها و لوسیون‌های بدن معطر
- مواد شوینده و نرم‌کننده‌های لباس
همچنین پیش از بلوغ به علت کوچک بودن جثه، فاصلهٔ بین ورودی واژن و مقعد کمتر است و این باعث راحت‌تر آلوده‌شدن واژن با مدفوع و آلودگی‌ها و میکروب‌های موجود در مقعد می‌شود و عفونت واژن را به دنبال دارد. علاوه‌برآن روش‌های شستشو و دستمال کشیدن پس از استفاده از سرویس بهداشتی هم اهمیت زیادی دارد. بسیاری از والدین برای پاک‌کردن کودکان را از عقب به جلو دستمال می‌کشند درحالی‌که این کار بخش زیادی از آلودگی‌های مقعد را به ناحیه واژن و مجرای ادراری منتقل می‌کند و عامل ایجاد عفونت واژن و عفونت ادراری است.
بهداشت ضعیف و عفونت‌های باکتریایی در مناطق دیگر بدن هم می‌توانند علل دیگری برای عفونت واژن در کودکان باشند. باکتری‌ها ممکن است از طریق دست‌زدن به بینی، مکیدن شست و عدم شستن دست‌ها بعد از استفاده از سرویس بهداشتی، به ناحیه تناسلی منتقل بشوند.
علل کمتر شایع
گفتیم که علت اصلی عفونت‌های واژن مواد محرک هستند؛ اما علل دیگری نیز وجود دارند. در این بخش از مقاله به بررسی علل کمتر شایع عفونت واژن در کودکان شامل کرمک، کاندیدا، اجسام خارجی، اتصال لابیاها، لیکن اسکلروزوس و سوءاستفاده‌های جنسی می‌پردازیم.
- کرمک: یک علت خارش بیرونی واژن می‌تواند کرمک باشد. کرمک یک انگل کودکان است که در روده و مقعد آن‌ها زندگی می‌کند و در هنگام خواب کودک از مقعد خارج شده و اطراف آن تخم‌گذاری می‌کند که موجب ایجاد خارش و عفونت واژن می‌شود.
- اجسام خارجی: کودکان به علت کنجکاوی زیاد ممکن است اجسام کوچک خارجی را به واژن خود وارد کنند. شایع‌ترین این اجسام خارجی دستمال توالت است؛ اما اجسام دیگر مثل اسباب‌بازی‌ها هم ممکن است دیده شوند.
- به هم چسبیدن لابیاها: چسبندگی لابیاها به معنی اتصال لبه‌های داخلی فرج به یکدیگر است. این اتفاق احتمالاً به دلیل کمبود استروژن در بدن دختران رخ می‌دهد و می‌تواند عامل عفونت‌های واژن مکرر باشد.
- لیکن اسکلروزوس: بیماری Lichen sclerosus یک بیماری التهابی پوست است که ناحیه تناسلی و مقعد را درگیر می‌کند. بسیاری از پزشکان علت این بیماری را مشکلات خودایمنی می‌دانند.
- عفونت کاندیدا: مخمر کاندیدا نوعی قارچ تک‌سلولی است که ۸ درصد از موارد ابتلا به عفونت واژن در کودکان را تشکیل می‌دهد و علت ترشحات واژن در دختر بچه ها است. ابتلا به این عفونت قارچی در کودکان نادر است؛ ولی در افرادی که مبتلا به نقص در سیستم ایمنی هستند یا سابقه مصرف گسترده آنتی‌بیوتیک دارند، می‌تواند دیده شود. سایر علل مستعدکننده فرد برای ابتلا به کاندیدا شامل رطوبت طولانی‌مدت در ناحیه تناسلی و دیربه‌دیر عوض‌کردن پوشک کودک هستند.
- سوءاستفاده جنسی: عفونت‌های منتقلهٔ جنسی می‌توانند علت دیگری برای عفونت واژن در کودکان باشند. در صورت ابتلای مکرر دختربچه‌ها به عفونت واژن حتماً در کنار توجه به سایر علل موجود، این مورد را نیز در نظر داشته باشید.
درمان عفونت واژن در کودکان
اگرچه در بعضی از موارد عفونت واژن در کودکان نیازمند اقدام جدی است؛ اما در بسیاری از موارد عفونت واژن در کودکان نیاز به اقدام پزشکی خاصی ندارد و با استفاده از روش‌های خانگی و ساده درمان می‌شود. درمان خانگی عفونت واژن در کودکان شامل موارد زیر است:
- نشستن در وام آب گرم بدون استفاده از صابون
- پرهیز از استفاده از مواد محرکی مثل صابون‌ها، لوسیون‌ها، مرطوب‌کننده‌ها، شامپوها و شوینده‌های معطر
- آموزش تمیزکردن صحیح مقعد و ناحیه تناسلی بعد از استفاده از توالت و از جلو به عقب
- آموزش استفاده از توالت به صورتی که کودک اندکی به جلو خم شده و پاها کاملاً از هم باز شده باشند
- استفاده از لباس‌های گشاد و نخی برای کمک به جریان‌پیداکردن هوا در ناحیه تناسلی و کمک به جلوگیری از ایجاد عفونت
- خوابیدن بدون استفاده‌کردن از لباس زیر یا پوشک
- عدم استفاده از لباس زیر مرطوب و جلوگیری از خیس ماندن طولانی‌مدت لباس کودک
- عوض‌کردن به‌موقع پوشک، خودداری از زدن دست آلوده به ناحیه تناسلی نوزاد و شستن دست‌ها قبل و بعد از عوض‌کردن پوشک برای جلوگیری از عفونت واژن نوزاد
- آموزش شستن دست‌ها قبل و بعد از هر بار استفاده از سرویس بهداشتی یا هنگام دست‌زدن به دهان، بینی و ناحیه تناسلی به کودکان
علاوه بر این زینک اکساید یا پمادهای استروئیدی نیز به‌عنوان درمان خانگی خارش واژن کودکان می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد. دقت داشته باشید که استفاده از استروئیدها به‌عنوان پماد برای خارش واژن کودکان باید حتماً بعد از مشورت با پزشک بوده به مقدار کم نیز استفاده شوند. چنانچه التهاب واژن در اثر عفونت باکتریایی باشد، استفاده از آنتی‌بیوتیک با دستور پزشک برای درمان عفونت لازم است.
درمان علل خاص
- کرمک: کودک باید طبق دستور پزشک از داروهای ضد انگل مثل مبندازول استفاده کند. علاوه‌برآن همهٔ اعضای خانه باید از نظر ابتلا به کرمک درمان شده و همهٔ لباس‌ها و رختخواب‌ها کاملاً شسته شوند.
- عفونت قارچی کاندیدا: عفونت کاندیدا در بسیاری از موارد با داروهای خوراکی قابل‌درمان است و گاهی پماد ضد قارچ واژن کودکان نیز برای درمان مورداستفاده قرار می‌گیرد.
- جسم خارجی: بعضی از اجسام خارجی مثل دستمال توالت می‌توانند با شستشو از واژن خارج شوند و در صورت عدم خروج اقدامات جدی‌تر و استفاده از ابزار برای خروج جسم خارجی لازم است.
جمع‌بندی
در این مقاله از گهواره عفونت واژن در کودکان را بررسی کردیم. دیدن علائمی مثل التهاب، قرمزی، درد و خارش واژن در دختربچه‌ها می‌تواند برای والدین بسیار نگران‌کننده باشد؛ اما عفونت واژن در کودکان بیماری شایعی است که معمولاً نشان‌دهنده مشکل جدی نبوده و با حذف عوامل تحریک‌کننده، رعایت بهداشت و آموزش عادت‌های صحیح استفاده از توالت قابل‌درمان است.
در موارد جدی‌تر استفاده از آنتی‌بیوتیک برای عفونت‌های باکتریایی، پمادهای حاوی استروئید و داروهای ضدقارچ هم می‌تواند مؤثر باشد. چنانچه سؤال دیگری در مورد عفونت واژن در کودکان دارید می‌توانید آن را در بخش نظرات این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
سؤالات متداول
سن شایع ابتلا به عفونت واژن در کودکان چقدر است؟
عفونت واژن از جمله بیماری‌هایی است که در هر سنی می‌تواند دیده شود؛ اما به دلایلی که پیش‌ازاین گفته شد، بیشترین شیوع آن مربوط به دوران خردسالی و قبل از بلوغ است.
داروی مورداستفاده برای عفونت قارچی کودکان چیست؟
داروهای نیستانین، کلوتریمازول و میکونازول به‌صورت داروی خوراکی یا پمادهای موضعی معمولاً برای درمان عفونت کاندیدایی واژن کودکان مورداستفاده قرار می‌گیرند.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.