شیرخشت برای نوزاد، درمان زردی نوزاد با شیرخشت

احتمالا در مورد مصرف شیرخشت برای نوزاد چیزهایی شنیده‌‌اید، اما مطمئن نیستید که این گیاه دارویی را برای نوزاد خود مصرف کنید یا خیر. واقعیت این است که با تولد نوزاد معمولا اطرافیان تمام تجربیات خود را در هر شرایط و وضعیتی به مادر تازه زایمان کرده تحمیل می‌کنند. در اغلب موارد اینکه کدام تجربه با وضعیت فرزند هر کس هم‌خوانی دارد، تشخیص سختی است.  توصیه کلی این است که بعد از تولد نوزاد در روزهای حساس اولیه بیشتر از هر چیزی به وضعیت نوزاد خود توجه داشته باشید و توصیه‌های پزشک اطفال او را گوش دهید.

علت استفاده از شیر خشت برای نوزاد

رفع و درمان زردی نوزادان تنها دلیلی است که والدین در روزهای اولیه تولد به سمت مصرف شیرخشت برای نوزاد خود می‌روند. اینکه طب سنتی در مورد خواص شیر خشت برای نوزاد و زردی او توصیه‌هایی دارد، بر کسی پوشیده نیست، اما این موضوع که آیا واقعا سریع ترین راه درمان زردی نوزاد استفاده از شیر خشت است؟ جای تامل بسیاری دارد. 

طریقه مصرف شیرخشت برای نوزاد

شیر خشت قندی به نام مانیتول دارد که به لحاظ علمی تاثیر آن بر زردی اثبات شده است. طریقه مصرف شیر خشت برای زردی نوزاد به این صورت است که باید حدود یک چهارم قاشق چایخوری شیر خشت را با آب مخلوط کرده و از صافی رد کنید؛ سپس آرام آرام یک قاشق مربا خوری از عصاره‌ شیر خشت را باید داخل دهان نوزاد بریزید تا بخورد. این محلول را روزی دو تا سه بار می‌توانید به نوزاد خود بدهید.

استفاده از شیرخشت برای نوزاد پسر نیز نگرانی خاصی ندارد؛ زیرا اساسا این گیاه هورمونی نیست؛ مزاجی معتدل دارد؛ مسهل است و خواص آن مشابه ترنجبین است؛ اما از آن قوی‌تر است و خاصیت زداینده دارد. مصرف شیر خشت در نوزادان باعث درمان یبوست در دوران نوزادی می‌شود. از آنجا که دفع مدفوع در نوزادان تازه متولد شده بالاترین تاثیر را در رفع زردی آنها دارد، بنابراین شیرخشت می‌تواند به کار کردن شکم نوزاد کمک کند تا زردی اضافه از کبد نوزاد دفع شود و نهایتا رنگ و شکل نوزاد سفید شود. 

*در این مقاله بخوانید زردی نوزاد چقدر طول میکشد

فواید شیرخشت برای نوزاد و اثرات درمانی آن

• تقویت استخوان‌ها: شیر خشت حاوی کلسیم و فسفر است که به رشد و تقویت استخوان‌های نوزاد کمک می‌کند. این امر در جلوگیری از مشکلات مرتبط با استخوان‌ها مانند کمبود کلسیم کمک می‌کند.
• رشد و توسعه سلامت: شیر خشت ممکن است به بهبود توسعه عضلات و رشد سلامت نوزاد کمک کند.
• سیستم ایمنی: برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که کلسیم و فسفر موجود در شیر خشت ممکن است به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک کند.
• تعادل معدنی: شیر خشت معمولا حاوی نسبت متعادلی از کلسیم و فسفر است که برای رشد بهتر و توسعه نوزادان مناسب است.
• شیر خشت دارویی درمانی است که عفونت‌های ادراری را برطرف کرده، تب را پایین آورده و خارش بدن را برطرف می‌کند.

عوارض شیرخشت برای نوزاد

اگرچه به طور کلی هیچ سمیتی از مصرف شیرخشت برای نوزاد دیده نشده است و عصاره شیرخشت اثرات سیتوتوکسیک ندارد؛ اما مصرف آن در نوزادان نارس یا نوزادانی که عوامل ریسک در آنها بیشتر است، باید تحت نظر پزشک باشد.  از آنجایی که میزان ماده موثره در هر نمونه گیاهی از شیر خشت با توجه به اقلیم و شرایط جمع آوری و انتقال متفاوت است، نمی‌توان میزان دقیق و تاثیرگزار گیاه را از عطاری‌ها تهیه کرد. همچنین گیاه جمع آوری شده از دل طبیعت میزان نا مشخصی ناخالصی و آلودگی دارد که می‌تواند برای نوزاد خطرناک باشد. به همین جهت لازم است تا این گیاهان به صورت مناسب خالص سازی و ایمن شوند. 

بیشتر پزشکان اطفال بر این عقیده هستند که با توجه به اینکه شیر خشت با شکاف توسط دست یا گزش حشرات به دست می‌آید؛ گزینه مناسبی برای نوزادان نیست. شیر خشت‌ها انواع مختلفی دارند و به دو دسته شیر خشت ملین و شیر خشت خلط آور تقسیم بندی می‌شوند. به علت مزه شیرین و خاصیت مغذی‌ این گیاه، توسط حشرات، قارچ‌ها و شته‌ها جذب می‌شود و این موجودات به گیاه می‌چسبند و قادر به فرار نیستند. این حشرات آلودگی بدن خود را به گیاه منتقل می‌کنند. معمولا بعد از جمع‌آوری این صمغ توسط کشاورزان، در محیطی غیر بهداشتی نگهداری می‌شوند. از همین جهت مناسب مصرف برای نوزادان نیست. 

*روشهای درمان زردی نوزادان در طب سنتی  +فواید و مضرات

قطره بیلی‌ناستر

توصیه ایمن و بهتر این است که برای درمان زردی نوزاد از قطره بیلی‌ناستر استفاده کنید. این قطره خوراکی به درمان زردی نوزادان کمک می‌کند و همچنین کاهش دهنده بیلی روبین خون است، ولی کمی طول می‌کشد تا اثر کند. قطره بیلی ناستر از عصاره آبی شیرخشت تهیه شده است و هیچ اثر سویی برای نوزاد ندارد. این قطره عوارض زیادی نداشته و فقط در بعضی از اطفال، موجب اسهال می‌شود که آن نیز ناشی از مکانیزم اثر دارو است.

قطره خوراکی بیلی ناستر شیرخشت حاوی مانیتول (۶۰-۴۰%)، ساکاروز، دکستروز، فروکتوز و پلی ساکاریدهای دارد. مانیتول به عنوان مهمترین ماده موثر قطره خوراکی بیلی ناستر به مقدار بسیار کمی از دستگاه گوارش جذب می‌شود و در روده باعث اسهال اسموتیک می‌شود. این خاصیت مانیتول احتمالا موجب می‌شود ایزومرهای نوری و ساختمانی بیلی روبین که تحت تاثیر نور ایجاد شده یا از طریق چرخه متابولیسم وارد روده شده، از طریق مدفوع دفع شوند و در نتیجه سطح سرمی بیلی روبین کاهش یابد.

استفاده از این قطره از آن جهت به مصرف مستقیم شیر خشت عطاری‌ها ارجحیت دارد که دوز مصرفی آن کاملا رعایت شده است و دارو تصفیه شده و کاملا بهداشتی و ایمن است و نگرانی‌های مصرف شیر خشت تازه را ندارد. 

اتفاقا این قطره به راحتی کمک می‌کند نوزاد دفع بیشتری داشته باشد. در نتیجه زردی زودتر و سریع‌تر از بدن او خارج شود. کافی‌ست تا یک هفته این قطره را مصرف کنید تا متوجه بهبود زردی نوزاد خود شوید. البته معمولا سه روز بعد از مصرف قطره بیلی ناستر آزمایش زردی دوباره تکرار می‌شود تا عدد زردی بررسی شود. 

طریقه مصرف قطره بیلی‌ناستر

مصرف قطره بیلی ناستر باید طبق دستور و تجویز پزشک صورت بگیرد.

• به‌طور معمول به ازای وزن نوزاد و هر یک کیلو وزن، 3 تا 5 قطره و 2 بار در طول روز به فاصله 12 ساعت باید قطره مصرف شود. (مشورت با پزشک متخصص الزامیست)
• مصرف بیلی ناستر باعث افت قند شدید نوزاد می‌شود که برای جبران این کاهش قند، باید شیردهی مداوم صورت بگیرد.
• با مشورت متخصص کودکان می‌توان قطره بیلی ناستر را به همراه سایر داروهایی که برای درمان زردی کودکان داده می‌شود، استفاده کرد. (تا به‌حال مورد خاصی در تداخل دارویی گزارش نشده است)

کلام آخر

در مورد مصرف شیرخشت برای نوزاد یا عدم مصرف آن نمی‌توانیم به طور قطع اظهار نظر کنیم. این طور که به نظر می‌آید این موضوع در بین خانواده‌ها معمولا یک تصمیم شخصی است که بسته به درجه حساسیت والدین می‌تواند سخت‌گیرانه یا سهل‌گیرانه اتخاذ شود. در هر صورت باید اقدامی برای کاهش زردی نوزاد انجام دهید؛ زیرا عدم درمان زردی نوزاد عواقب وخیمی به دنبال خواهد داشت.