بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان چیست؟

آبان ۱۴۰۲ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان

بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان، روشی است که امروزه در طول فرآیند زایمان مورد استفاده قرار می گیرد. در بی حسی اپیدورال، ناحیه‌ای در پایین کمر بی‌حس می‌شود و استفاده از این روش بی‌حسی باعث می‌شود مادر باردار درد این ناحیه از کمر را در طول زایمان طبیعی یا عمل سزارین را احساس نکند.

بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان چیست؟

در این روش، دارویی که برای بی‌حسی استفاده می‌شود از طریق لوله‌ای به نام کاتتر در فضای بیرونی نخاع تزریق می‌شود. برای این که کاتتر در محل تزریق قرار داده شود، مادر باردار باید یا لبه تخت بنشیند و یا به پهلو دراز بکشد، پس از آن متخصص بیهوشی محل ورود لوله کاتتر را بی حس کرده و سپس سوزن را به آن سمت از کمر فرو می‌کند. پس از اینکه کاتتر از سوزن عبور کرد، سوزن را خارج می‌کنند و کاتتر بسته می‌شود تا در مواقع لزوم داروی بی‌حسی تزریق شود.

جالب است بدانید که دارویی که در این روش به منظور بی‌حس کردن استفاده می شود ترکیبی از بی‌حسی و داروی مسکن است. در طول فرآیند زایمان، به طور مداوم میزان مشخصی از بی حسی در زمان مشخص به عنوان یکی از روش‌های کاهش درد در هنگام زایمان طبیعی به طور مرتب تزریق می‌شود.

مزایای بی‌حسی اپیدورال در زایمان

در قسمت زیر برخی از مزایای بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان را برمی‌شماریم:

  • همانطور که گفتیم، روش بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان هم برای زایمان طبیعی و هم برای سزارین قابل استفاده است، به همین خاطر حتی اگر در طول زایمان طبیعی به هر دلیلی نیاز به جراحی سزارین باشد، پزشک از کاتتر برای تزریق بی حسی لازم برای عمل سزارین استفاده می‌کند.
  • در روش بی حسی اپیدورال، میزان بسیار کمی از داروی بی حسی به نوزاد منتقل می‌شود، این در صورتی است که در روش‌های دیگر میزان داروی انتقال یافته به مراتب بیشتر خواهد بود.
  • از آن جایی که این روش بی حسی ناحیه‌ای است، شما در طول زایمان کاملا هوشیار هستید و به این خاطر که دردی را احساس نمی‌کنید می‌توانید انرژی‌تان را برای فشار هنگام عبور نوزاد از کانال زایمان جمع کنید و زودتر زایمان کنید.
  • یکی دیگر از مزایای این روش بی‌حسی این است که مقدار دوزها و مدت زمان تزریق می‌تواند متفاوت باشد. پزشک به طور مداوم شرایط را کنترل می‌کند و اگر نیازی به تزریق مجدد باشد، تزریق انجام می‌گیرد.

مزایای بی‌حسی اپیدورال

عوارض بی‌حسی اپیدورال برای مادر و نوزاد

در قسمت زیر برخی از عوارض مرتبط با استفاده از بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان را معرفی می‌کنیم:

  • در موارد نادر، دیده شده که بی حسی اپیدورال باعث سردرد شده و این سردرد ممکن است تا چند روز پس از زایمان نیز ادامه داشته باشد. دلیل بروز این سردردها نشت مایع نخاعی است. معمولا این سردردها تا چند روز پس از زایمان بهبود خواهد یافت.
  • در مواردی دیده شده که استفاده از روش بی حسی اپیدورال باعث بروز عفونت یا آسیب عصبی شده است.
  • گاهی تب، یکی از عارضه‌های استفاده از این روش بی‌حسی برای تسکین درد زایمان است. بدن در طول زایمان و به دنیا آمدن نوزاد حرارت زیادی تولید می‌کند و از آن جایی که پس از تزریق ماده بی حسی شما دردی را متوجه نمی‌شوید و به دلیل کاهش فعالیت عرق نمی کنید، بدن از طریق بروز تب، واکنش نشان می دهد و دما را تنظیم می‌کند.
  • استفاده از ماده بی حسی در این روش، باعث می شود که زمان ادرار کردن تان را متوجه نشوید و از این رو ممکن است به سوند احتیاج پیدا کنید. 
  • گاهی به واسطه داروهایی که در روش بی‌حسی اپیدورال استفاده می‌شود، ممکن است شرایطی مانند کاهش فشار خون، جریان خون در بدن کودک و در نتیجه کاهش ضربان قلب کودک اتفاق بیفتد. در این شرایط معمولاً پزشک با استفاده از تزریق مایعات به وسیله سرم و همچنین دارو اوضاع را کنترل می‌کند.

آیا بی حسی اپیدورال بر روی نوزاد هم تاثیر می‌گذارد؟

تحقیقات بسیار زیادی حاکی از بی خطر بودن روش بی حسی اپیدورال برای نوزاد است. البته نظریه‌هایی وجود دارد که گویای این است که ممکن است بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان بر توانایی تغذیه نوزاد با شیر مادر تاثیرگذار باشد، اما خوب، در این مورد هم اختلاف نظرات زیادی وجود دارد و هنوز این موضوع به لحاظ علمی ثابت نشده است. به همین دلیل گاهی اوقات، افراد به دنبال زایمان فیزیولوژیک هستند. تحقیقاتی که در مورد تاثیر بی حسی اپیدورال بر روی نوزاد انجام شده، حاکی از آن است که این روش بی حسی عوارض بسیار کمتری از سایر روش‌های بی‌حسی دارد.

آیا همه مادران می‌‍توانند از روش بی حسی اپیدورال استفاده کنند؟

در کلاس‌های آمادگی برای زایمان نیز به این سوالات پاسخ داده می‌شود. لازم است بدانید پاسخ این سوال منفی است. برخی از مادران به دلیل ممنوعیت‌هایی که در قسمت زیر بیان می‌کنیم، قادر به استفاده از بی‌حسی اپیدورال برای تسکین درد زایمان نیستند:

  • مادرانی که عفونت‌های خونی دارند
  • مادرانی که دچار اختلال در انعقاد خون هستند
  • مادرانی که فشار خون پایینی دارند
  • مادرانی که در ناحیه کمر عفونت‌های پوستی ناشی از ورود سوزن دارند
  • مادرانی که سابقه حساسیت به داروهای بی حسی دارند