خونریزی بینی در بارداری | 5 علت خون دماغ شدن در حاملگی

خونریزی بینی در بارداری یکی از عوارض بارداری است که معمولا در کنار سایر علائم بارداری باعث ترس و وحشت مادران باردار می‌شود. اما بهتر است بدانید که خونریزی بینی یا وجود لخته خون در بینی در بارداری یکی از عوارض جسمی بارداری که نسبتا شایع هم است که به دلیل تغییرات هورمونی بدن اتفاق می‌افتد. تقریبا یک نفر از هر 5 زن باردار دچار این عارضه می‌شود. در اکثر موارد، این خونریزی در بارداری خطری برای شما و جنین به همراه ندارد و معمولا در خانه قابل درمان است. در این مقاله به شما خواهیم گفت که چرا در بارداری خون دماغ میشویم و راه پیشگیری و درمان این عارضه چیست.

علت خونریزی مکرر بینی در بارداری

سوال رایج مادران که دچار این عارضه هستند این است که چرا در بارداری خون دماغ میشویم؟ علت خونریزی مکرر بینی در بارداری این است که در طول سه ماهه اول بارداری میزان گردش خون در بدن شما افزایش می‌یابد و قلب شما سخت‌تر کار می‌کند. این بدان معنی است که جداره داخلی بینی شما نیز خون بیشتری دریافت می‌کند. این تغییرات علاوه بر اینکه باعث می‌شود دچار گرفتگی بینی در بارداری شوید، می‌تواند به رگهای خونی ریزی که داخل بینی شما وجود دارد نیز صدمه بزند؛ زیرا افزایش حجم خون بعضی اوقات می‌تواند باعث ترکیدگی این رگها شود. به همین دلیل خونریزی بینی و یا وجود لخته خون در بینی در بارداری شایع است.

گاهی اوقات هم خونریزی بینی در بارداری به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:

1. تغییرات هورمونی بدن 
2. فشار خون بالا در بارداری و پره اکلامپسی
3. وجود همانژیوما بینی (یک توده کوچک بی ضرر در بینی)
4. اختلالات لخته شدن خون مربوط به بارداری (گاهی اوقات علت وجود لخته خون در بینی در بارداری همین است.)
5. مصرف آسپرین یا سایر داروهای ضد انعقادی.

نکات مهمی‌که باید درباره خونریزی بینی در بارداری بدانید

• ممکن است این خونریزی در اوایل بارداری آغاز شود و تا پایان بارداری هم ادامه داشته باشد. 
• خونریزی بینی ممکن است تنها چند ثانیه طول بکشد یا گاهی هم ممکن است تا چند دقیقه به طول بیانجامد. 
• خونریزی بینی ممکن است از یکی از سوراخ‌های بینی باشد یا از هر دو سوراخ بینی اتفاق بیفتد. 
• شدت خونریزی بینی در بارداری می‌تواند کم یا زیاد باشد. 
• اگر خونریزی بینی در شب اتفاق بیفتد معمولا خون به پشت حلق شما حرکت می‌کند و صبح هنگام تخلیه خلط معده در بارداری متوجه رگه‌های خون در خلط خود می‌شوید. 
• این تغییرات تنها در بینی شما اتفاق نمی‌افتد؛ لثه‌ شما نیز در دوران بارداری نسبت به قبل متورم‌تر است و ممکن است به راحتی خونریزی کند. 
• همچنین بهتر است بدانید علاوه بر اینکه ممکن است دچار خونریزی بینی در بارداری شوید، بعد از زایمان نیز این احتمال وجود دارد. حتی می‌توان گفت که شیوع خون دماغ بعد از زایمان بیشتر است. 

راه توقف خونریزی بینی در بارداری چیست؟

• در حالت نشسته یا ایستاده‌، سر خود را کاملا صاف و مستقیم نگه دارید. این باعث کاهش فشار بر روی رگ‌های خونی داخل بینی شما می‌شود و به کند شدن خونریزی کمک می‌کند.
• قسمت نرم بینی خود را با انگشت شست و اشاره خود بگیرید. پس از انجام این کار‌، دو طرف بینی شما باید به آرامی به هم فشار داده شوند. به مدت 10 دقیقه بدون رها کردن فشار دهید. بعد از 10 دقیقه‌، نوک انگشت خود را به آرامی رها کنید تا ببینید آیا خونریزی متوقف شده است یا خیر. اگر بینی شما هنوز خونریزی دارد‌، این روش را دوباره 10 دقیقه دیگر امتحان کنید.
• اگر بینی شما خونریزی زیادی دارد‌، کمی به جلو خم شوید و از دهان خود نفس بکشید تا خون به جای پایین آمدن در پشت گلو و وارد شدن به دهانتان، از بینی شما خارج شود. هر خونی که وارد دهانتان می‌شود، بیرون بریزید.
• همچنین می‌توانید یک قطعه یخ را بمکید یا یک قطعه یخ را در پشت گردن یا روی پیشانی یا بر روی قسمت استخوانی بینی خود قرار دهید.
• اگر احساس ضعف دارید به پهلوی خود دراز بکشید.

خون دماغ شدن در بارداری چه زمانی شایع تر است؟

گفته می‌شود یک پنجم خانم‌های باردار، معمولا در سه ماهه دوم بارداری، عارضه خون دماغ شدن را تجربه می‌کنند. همچون همیشه، مسبب اصلی این عارضه تغییرات هورمونی ناشی از بارداری است. در بارداری هورمون‌های استروژن و پروژسترون منجر به گشاد شدن رگ‌های خونی و گاهی پارگی عروق می‌شوند. همچنین خشک شدن مخاط بینی نیز در ایجاد این عارضه دخیل است. 

معمولا این خونریزی‌ها خفیف و بی‌خطر هستند، اما در صورت شدت خونریزی، عدم کنترل خونریزی و طول کشیدن خونریزی بیشتر از ۲۰ دقیقه مراجعه به پزشک الزامی است تا از لحاظ مشکلات انعقادی و… بررسی‌های لازم انجام شود. 

مصرف مایعات برای پیشگیری از خشکی مخاط بینی و همینطور تخلیه آرام بینی، نرم نگه داشتن مخاط بینی با استفاده از وازلین و پماد ویتامین AD و استفاده از دستگاه بخور برای جلوگیری از خشکی هوای اتاق در کاهش احتمال خونریزی بینی مؤثر هستند. 

کنترل خون دماغ شدن در بارداری

برای کنترل خون دماغ شدن در بارداری، بینی  خود را ۵ تا ۱۰ دقیقه فشار دهید. سر را زیادی به عقب نبرید، زیرا می‌تواند منجر به برگشت خون به سیستم گوارش و احساس تهوع شود. استفاده از کیسه یخ روی بینی و گونه می‌تواند در قطع خونریزی مؤثر باشد. بهتر است تا رفع کامل خونریزی، دراز نکشید و سر را عقب نبرید.

برای پیشگیری از خون دماغ شدن در حاملگی چه کنیم؟

کارهای زیادی وجود ندارد که بتوانید برای پیشگیری از خونریزی بینی در بارداری انجام دهید؛ اما از آنجا که خشکی بینی در بارداری می‌تواند شرایط را برای خون دماغ شدن مساعد کند، توصیه می‌شود از یک رطوبت ساز در اتاق خواب خود استفاده کنید. این کار به ویژه در ماه‌های زمستان توصیه می‌شود؛ زیرا سیستم‌های گرمایشی داخل خانه می‌توانند باعث خشکی هوا و مجاری تنفسی شما شوند. 

همچنین توصیه می‌شود قبل از رفتن به رختخواب، کمی روغن مرطوب کننده مانند وازلین را در اطراف سوراخ بینی خود بمالید. همیشه هنگام دمیدن داخل بینی یا عطسه کردن مراقب باشید که به آرامی این کار را انجام دهید و از عطسه های شدید خودداری کنید. همچنین از دستمال کاغذی کاملا نرم و لطیف برای پاک کردن بینی خود استفاده کنید.

اگر اخیرا خون دماغ شده‌اید یا یک لخته خون در بینی در بارداری خود مشاهده کرده‌اید، برای پیشگیری از وقوع مجدد آن، تا 24 ساعت بعد از آن:

• با دهان باز عطسه کنید.
• از خم شدن یا ورزش شدید خودداری کنید.
• اجسام سنگین بلند نکنید.
• از ضربه زدن به بینی خودداری کنید.
• از نوشیدن الکل یا نوشیدنی‌های گرم خودداری کنید.
• صاف دراز نکشید ( بر روی پشت یا شکم)

همچنین توصیه می‌شود که مقدار زیادی آب بخورید؛ زیرا همانطور که گفتیم خشکی بینی در بارداری می‌تواند خون دماغ را تشدید کند. استفاده از قطره بینی در بارداری نیز می‌تواند به مرطوب نگه داشتن غشای داخل بینی کمک کند. در مورد نوع قطره بینی در بارداری با پزشکتان مشورت کنید.

چه زمانی برای خونریزی بینی در بارداری به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علت خونریزی بینی در بارداری شما ضربه خوردن به سرتان باشد، باید سریعاً به پزشک اطلاع دهید. به علاوه اگر خونریزی بینی در بارداری سنگین یا عودکننده است و یا در کنار علائم زیر رخ می‌دهد، نیز می‌بایست با پزشک مشورت کنید:

• اگر فشار خون بالا دارید.
• اگر مراحل توقف خون دماغ را انجام داده‌اید و خونریزی بینی شما بعد از 20 دقیقه هنوز متوقف نشده است.
• اگر در تنفس از طریق دهان مشکل دارید.
• اگر به نظر می‌رسد مقدار زیادی خون در بینی شما وجود دارد.
• اگر شما مرتباً دچار خونریزی بینی در بارداری می‌شوید.
• اگر خون زیادی بلعیده‌اید و استفراغ کرده‌اید.
• اگر شما تب یا لرز دارید.

اگر خونریزی بینی جدی باشد و با روش‌های خانگی بهبود نیابد، پزشک شما ممکن است از سایر روش‌های درمانی استفاده کند؛ البته قبل از آغاز هر درمانی بررسی خواهد کرد که چه مشکلاتی باعث ایجاد خونریزی شدید بینی در شما شده است. گاهی اوقات ممکن است پزشک رگهایی که منجر به خونریزی بینی شما شده‌اند را بسوزاند (روش کاتریزاسیون)؛ گاهی هم ممکن است به قرار دادن گاز استریل در سوراخهای بینی شما و مسدود کردن آن، بسنده کند.