رابطه زردی نوزاد و گروه خونی والدین چیست؟

زردی نوزاد و گروه خونی مادر می‌توانند با هم مرتبط باشند. به طور کلی می‌توان اینطور گفت که بيليروبين بندناف نوزادان متولد شده از مادران دارای گروه خونی O در سطح بالاتری است، لذا نوزادان با مادر گروه خونی O پس از ترخيص از بیمارستان از نظر ابتلا به زردی بايد بيشتر مورد توجه و پیگیری قرار بگيرند. در این مقاله قصد داریم در مورد این دلیل زردی نوزاد بیشتر توضیح داده و بگوییم این نوع زردی نوزاد چقدر طول میکشد و درمان زردی ناشی از ناسازگاری خونی مادر و جنین چطور انجام می‌شود.

گروه خونی O+ و زردی نوزاد

گاهی زردی از عوارض ناسازگاری گروه خونی مادر و نوزاد است. احتمال ابتلا به زردی در این نوزادان بیشتر است، زیرا بدن نوزادانی که گروه خونی آنها با گروه خونی مادر ناسازگار است ممکن است پادتن‌هایی تولید کند که باعث تخریب گلبول‌های قرمز و در نتیجه سبب افزایش میزان بیلی‌روبین خون آنها شود.

به جز نارس بودن نوزاد، کافی نبودن شیردهی نوزاد یا حساسیت به شیر مادر و نژاد نوزاد، عدم سازگاری خون مادر و نوزاد نیز دلیل دیگری است که منجر به بروز زردی در نوزاد می‌شود و احتمال زردی را بالا می‌برد.

تاثیر گروه خونی پدر و مادر بر جنین

زردی نوزاد و گروه خونی پدر و مادر می‌توانند بهم مرتبط باشند. خون انسان فارغ از طبقه‌بندی انواع گروه‌های خونی که شامل B، O، A و AB است، به دو طبقه کلی Rh مثبت و منفی نیز تقسیم می‌شود. برای اینکه احتمال آسیب‌های مرتبط با جنین کاهش یابد بهتر است زن و مرد دارای گروه‌های خونی با Rh مشابه باشند. برای مثال  گروه خونی O مثبت با گروه خونی A مثبت هم‌خوانی دارند، اما اگر یکی از اینها منفی باشد، مسئله ناسازگاری خونی مطرح می‌شود. و همین علت زردی نوزاد و گروه خونی است.

البته علت زردی نوزادی همیشه مربوط به تفاوت‌های گروه خونی نیست؛ اما اگر از این نوع باشد، جزو دسته زردی‌های خطرناک دوران نوزادی است. برخی از زوج‌ها هستند که گروه خونی متفاوتی دارند و نگران بارداری و تولد فرزند خود هستند؛ باید گفت که تفاوت‌های گروه خونی دامنه وسیعی دارد، اما تفاوتی که بیشترین تاثیر را بر جنین و بارداری می‌گذارد، تفاوت‌های RH در پدر و مادر یا به زبان ساده‌تر گروه خون منفی و مثبت پدر و مادر است.

این تفاوت گروه خونی شدیدترین اثرات را بر جنین و به ویژه فرزندان دوم به بعد می گذارد؛ در صورتی که مادر دارای گروه خونی منفی و پدر مثبت باشد، این زوج نیاز به کمک و توجه دارند. عوارض زردی نوزاد در این شرایط باید بیشتر مورد توجه قرار بگیرند. در این زوج، جنین می تواند دارای گروه خونی منفی یا مثبت باشد. اگر جنین گروه خون منفی (مثل مادرش) داشته باشد، هیچ مشکلی برای مادر و جنین ایجاد نمی‌شود، اما اگر جنین دارای RH مثبت باشد، ممکن است با مشکلاتی چون سقط یا فوت جنین در اواخر بارداری یا مشکلات مادرزادی در جنین همچون نارسایی قلبی و در شایع‌ترین شکل خود با زردی نوزادی روبه رو شویم. بدیهی است که همیشه  گروه خونی مادر و زردی نوزاد؛ علت این بیماری نیست، اما اگر از این نوع باشد جزو دسته زردی‌های خطرناک دوران نوزادی است.

*زردی نوزاد تا چند روزگی خطرناک است

اهمیت بررسی ناسازگاری خون مادر و نوزاد و زردی

هنگام وجود ناسازگاری خونی بین زوجین، اگر جنین Rh را از پدر به ارث ببرد، دچار ناسازگاری خونی با مادر خود می‌شود. در این شرایط بدن مادر خون متفاوت جنین را به عنوان یک مهاجم شناسایی کرده و پادتن‌هایی را علیه آن فعال می‌سازد. این پادتن‌ها گلبول‌های قرمز جنین را هدف قرار داده و آنها را تخریب می‌کنند. این حمله که از سوی بدن مادر انجام می‌شود به نوعی آنمی یا همان کم خونی بسیار شدید در کودک می‌انجامد که سلامت مغز او را تهدید کرده و در بسیاری از موارد به سقط جنین منتهی می‌شود. ناسازگاری خونی یکی از عوامل خطر مهمی است که احتمال بروز انواع مشکلات دوران بارداری و نوزادی را افزایش می‌دهد. از جمله این مشکلات می‌توان به تولد نوزاد با آنمی شدید، ابتلا به یرقان یا همان زردی، آسیب به بافت‌های مغزی نوزاد و ابتلای او به انواع اختلالات مغزی، سقط جنین و مرده زایی اشاره کرد.

ارتباط زردی نوزاد و گروه خونی مادر

• زردی ناشی از ناسازگاری در خون مادر و جنین در دسته ABO

زردی ناشی از ناسازگاری خونی به این ترتیب است که به طور معمول، اگر گروه خونی نوزادانی که مادر آنها گروه خونی O دارند A یا B باشد، احتمال زردی ناشی از ناسازگاری در خون افزایش پیدا می‌کند. البته این موضوع در تمامی موارد منطبق، اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه فقط درصد بروز زردی را بالا می‌برد. زردی ناشی از ناسازگاری در خون معمولا یک زردی شدید است و نیاز به بستری در بیمارستان دارد. بنابراین نمی‌تواند گفت چه گروه خونی باعث زردی نوزاد می‌شود. تنها کافی ست که بین گروه خونی مادر و جنین ناسازگاری وجود داشته باشد.

زردی نوزاد در چه گروه خونی بیشتر است؟ زردی نوزاد و گروه خونی O مثبت یا فاکتور خونی Rh منفی محتمل‌تر است. گروه خونی فرزند به کی میره؟ گروه خونی جنین یک روند تصادفی و ترکیبی از گروه خونی مادر و پدر است.

• زردی ناشی از ناسازگاری در خون مادر و جنین در دسته RH

همچنین اختلاف RH مادر و نوزاد  نیز می‌تواند باعث بروز زردی شود. یعنی اگر RH مادر که فاکتوری موجود در گلبول قرمز است، منفی و RH نوزاد مثبت باشد، احتمال ایجاد زردی در نوزاد افزایش پیدا می‌کند. در واقع بدن مادر در دوران بارداری ماده‌ای علیه خون جنین می‌سازد. این ماده در خون مادر می‌تواند باعث تخریب گلبول‌های قرمز خون جنین شود.

اگر میزان این ماده تشکیل شده در خون مادر کم باشد، نوزاد بعد از تولد ممکن است دچار زردی اندکی شود، اما مقدار زیاد این ماده می‌تواند موجب بروز زردی یا ورم شدید و کم خونی در نوزاد تازه متولد شده شود و همچنین ممکن است نوزاد، مرده به دنیا بیاید. البته با تزریق آمپولی به نام روگام از بروز زردی ناشی از ناسازگاری در خون در حاملگی بعدی جلوگیری می‌شود.

برای درمان زردی نوزاد در خانه یا بیمارستان، معمولا از دستگاه فتوتراپی استفاده می‌شود. میزان استفاده از این دستگاه را پزشک مشخص می‌کند.

*زردی نوزاد تا چند درجه خطرناک است

زردی و گروه خون منفی

باید بدانید که زردی نوزاد ربطی به گروه خونی منفی مادر ندارد، زیرا جنین در داخل رحم از اکسیژن دست دوم موجود در خون مادر استفاده می‌کند؛ لذا تعداد گلبول‌های قرمز آنها تا هفت هزار افزایش می‌یابد، در حالی که میزان این گلبول‌ها در افراد عادی چهار تا چهار و نیم میلیون است. لذا بعد از تولد در 24 ساعت اول این گلبول‌های قرمز اضافی، به خصوص ناسالم‌ها، از بین می‌روند و ماده بیلی روبین Bilirubin مستقیم را تولید می کنند و چون کبد قادر به تجزیه آنها نیست که از ادرار دفع شود در نتیجه اضافی آن در خون که باید حداکثر تا 8 باشد بالاتر رفته و باعث زردی می‌شود.

کلام آخر

در موضوع زردی نوزاد، سن نوزاد و درجه زردی نوزاد اهمیت زیادی دارد. زردی نوزاد 21 روزه با زردی نوزاد 3 روزه فرق دارد و مسیر درمان هر دو نیز متفاوت خواهد بود. به یاد داشته باشید که است استفاده از قطره زردی نوزاد یا هر تکنیک دیگری فقط باید تحت نظر پزشک باشد. شما می‌توانید با همکاری شرکت‌های مختلف و برای راحتی خود از خدمات تست زردی در منزل استفاده کنید تا مجبور نباشید هر بار او را برای آزمایش زردی نوزاد به آزمایشگاه ببرید. در مورد درمان زردی نوزاد و گروه خونی دقیقا همان دستوراتی را انجام دهید که پزشک توصیه می کند.