درمان خس خس سینه نوزاد و علت آن
عفونت تنفسی به درگیری راههای تنفسی کودک گفته میشود که علائمی مانند سرفه، آبریزش بینی، خس خس سینه نوزاد، گرفتگی بینی، خارش گلو و تحریکپذیری دستگاه تنفسی را بروز دهد. ویروسها شایعترین عوامل عفونتهای راههای تنفسی هستند. شایعترین عفونتهای تنفسی در کودکان سرماخوردگی و آنفولانزا هستند. کودکان سالم به-طور معمول شش بار در سال دچار عفونتهای تنفسی میشوند. در ادامه مقاله به انواع عفونتهای تنفسی در کودکان و علت و درمان خس خس سینه نوزاد پرداخته شده است.
با نصب اپلیکیشن گهواره شما میتوانید به ابزارهای کاربردی فرزند پروری دسترسی پیدا کرده و با دیگر مانند تبادل نظر کنید.
- انواع عفونتهای تنفسی کودکان
- عوامل ایجادکننده عفونتهای تنفسی کودکان
- علائم عفونتهای تنفسی کودکان
- عوارض عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی
- عفونتهای تنفسی فوقانی در کودکان
- عفونتهای تنفسی تحتانی در کودکان
- تشخیص عفونتهای تنفسی کودکان
- پیشگیری از عفونتهای تنفسی
- درمان عفونت تنفسی
- درمان سرفه کودکان
- دلایل سرفه در کودکان
- درمان خس خس سینه نوزاد طب سنتی
انواع عفونتهای تنفسی کودکان
قبل از پرداختن به موضوع درمان خس خس سینه نوزاد لازم است بدانید عفونتهای تنفسی بر اساس محل درگیری به دو گروه عفونت تنفسی فوقانی و تحتانی تقسیم میشوند. البته گاهی کودکان دچار عفونتهایی میشوند که هر دو سیستم را درگیر میکند. اصلیترین علت خس خس سينه و سرفه در کودکان عبارت است از:
- عفونت تنفسی فوقانی؛ شایعترین بیماری کودکان در شش ماههی دوم سال، عفونتهای تنفسی فوقانی هستند. علائم بیشتر در بینی و گلو تظاهر پیدا میکنند. عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی فوقانی در هر سنی رخ میدهند. شایعترین آنها آنفولانزا و سرماخوردگی است.
- عفونت تنفسی تحتانی؛ بیشتر در نای، راههای هوایی کوچک و ریه رخ میدهد. عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی تحتانی بیشتر در کودکان رخ میدهند. شایعترین آنها عبارتند از خروسک یا کروپ، برونشیولیت و پنومونی یا ذات الریه.
*کاربردهای شربت لوراتادین برای کودکان چیست + دوز مجاز و عوارض مصرف
عوامل ایجادکننده عفونتهای تنفسی کودکان
ویروسها و باکتریهای مختلفی دستگاه تنفسی را آلوده میکنند. در کودکان رینوویروسها (عامل سرماخوردگی)، ویروس آنفولانزا (در اپیدمیهای سالیانه)، ویروس پارا آنفولانزا، ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)، انتروویروسها، کروناویروسها و دستههای خاصی از آدنوویروسها، مهمترین ویروسهای ایجادکنندهی عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی هستند. از عوامل باکتریایی میتوان به پنوموکوک و هموفیلوس آنفولانزا اشاره کرد.
اغلب عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی هنگامی منتقل میشوند که کودک در تماس با ترشحات بینی و دهان فرد آلوده قرار بگیرد. مانند در معرض عطسهی فرد بیمار قرارگرفتن یا آلوده شدن دستها با این ترشحات. ترشحات آلودهترین منبع ویروسی هستند. هنگامی که کودک در معرض سرفه قرار میگیرد و یا دست آلودهاش را به بینی یا دهان خود میزند، عفونت در بدنش شکل میگیرد.
ترشحات بینی و دهان کودکان بیمار از بزرگسالان بیشتر است. از طرفی رعایت بهداشت در کودکان بسیار ضعیفتر است. این دو باعث میشوند انتقال بیماری در کودکان بسیار بیشتر و سریعتر باشد. احتمال انتقال بیماری در محیط-های گروهی مانند مهدکودکها و مدارس بیشتر است. برخلاف تصور عموم مردم احساس سرما یا خستگی شانس ابتلا به این عفونتها را افزایش نمیدهد.
*دلایل و روشهای درمان گوش درد نوزاد
علائم عفونتهای تنفسی کودکان
علائم عفونت تنفسی مانند علائم سرماخوردگی نوزاد چیست ؟ ویروس وقتی به بدن حمله میکند التهاب ایجاد میشود. ثمرهی این التهاب علائمی مانند آبریزش بینی نوزاد، گرفتگی بینی، خارش گلو، سرفه، خس خس سینه، گاهی گرفتگی صدا، خستگی، درد عضلانی و در مورد عفونت با آدنو ویروسها التهاب چشم است. به همین دلیل قبل از پیدا کردن راه درمان خس خس سینه نوزاد، لازم است با نشانههای عفونت تنفسی کودکان آشنا شوید. علائم ممکن است تا 14 روز بهطول بینجامد. در هر کدام از عفونتهای تنفسی فوقانی دستهای از این علائم را داریم. کودکان با عفونت تنفسی فوقانی گاهی تا هفتهها بعد از بهبودی سرفه میکنند. در کودکان مبتلا به آنفولانزا تب از 38.3 تا 38.9 میرسد. تب این کودکان ممکن است حتی تا 40درجه برسد. در عفونتهای تنفسی تحتانی تنگی نفس، درد قفسهی سینه و خسخس سینه هم دیده میشوند.
از علائم شایع دیگر میتوان به کاهش اشتها و احساس بیحالی اشاره کرد. نوزادان و کودکان کمسن قادر نیستند مشکل خود را بیان کنند پس علائم را با گریه کردن و احساس ناراحتی مطرح میکنند.
عوارض عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی
چون کودکان کمسنتر ترجیح میدهند که با بینی نفس بکشند، حتی گرفتگی متوسط بینی میتواند در نفس کشیدن مشکل ایجاد کند. در صورت عدم درمان گرفتگی بینی در کودکان، این مسئله حتی در تغذیهی نوزاد و کودک مشکل ایجاد میکند. زیرا کودکان نمی-توانند هنگام مکزدن سینه یا شیشهی شیر با بینی نفس بکشند و شیر در گلویشان میکوبد. در عفونتهای تنفسی تحتانی التهاب باعث تنگی راههای هوایی میشود و باعث میشوند صدایی مانند خرناس کردن از کودکان هنگام نفس کشیدن خارج شود. تنگی شدید راههای هوایی ممکن است باعث تقلای کودک برای تنفس شود و حتی کودک کبود شود. این حالت بیشتر در عفونت با پاروویروس آنفولانزا و RSV دیده میشود. کودکانی که دچار سختی تنفسی می-شوند باید سریعا نزد پزشک برده شوند.
برخی کودکان مبتلا به عفونتهای تنفسی دچار عوارضی مانند عفونت گوش میانی، سینوزیت و پنومونی میشوند. ویروسها میتوانند باعث این عفونتها شوند ولی عامل باکتریایی سوارشده بر ویروس نیز میتواند عامل یا تشدید کنندهی این بیماریها باشد. در کودکان مبتلا به آسم عفونت تنفسی اغلب منجر به حملهی آسم میشود.
* شربت برم هگزین برای کودکان ، نحوه مصرف و دوز مناسب آن
عفونتهای تنفسی فوقانی در کودکان
همانطور که ذکر شد مهمترین عفونتهای تنفسی فوقانی در کودکان و عامل خس خس سينه کودک در سرماخوردگی و آنفولانزا هستند و به همین دلیل در درمان خس خس سینه نوزاد، نیز بیشتر این بیماریها در نوزادان تشخیص داده میشوند.
تفاوت بین سرماخوردگی و آنفولانزا
آنفولانزا یک بیماری ویروسی است که ناشی از ویروسهای خانوادهی ارتومیکسوویروسها است. این عفونت میتواند دستگاه تنفسی فوقانی (بیشتر) و تحتانی را درگیر کند. علائم آن شامل شروع ناگهانی تب، لرز، بی اشتهایی، سرفه خشک و بدون خلط، ترشح بینی، آبریزش چشم نوزاد، تنفر از نور، خشونت صدا، گلودرد، اسهال. لازم به ذکر است همهی علائم با هم دیده نمیشوند. تب مهمترین علامت است. از 38 تا 41 درجه نوسان دارد و معمولا درعرض 3 روز خوب میشود. اما سرماخوردگی مانند آنفولانزا ناگهانی نیست. به ندرت باعث ایجاد تب میشود. معمولا سردرد ندارد و درد بدن در سرماخوردگی به شدت آنفولانزا نیست. احساس خستگی در سرماخوردگی بسیار کمتر از آنفولانزا است. با این حال درمان خس خس سینه در کودکان در اثر هر دوی این بیماریها بسیار شبیه به هم است.
عفونتهای تنفسی تحتانی در کودکان
برای آگاهی از درمان خس خس سینه نوزاد لازم است بدانید عفوتهای تنفسی تحتانی راههای هوایی و ریهها را درگیر میکنند. شامل برونشیولیت، خروسک، پنومونی و آنفولانزا است. در ادامه درمورد هریک توضیحاتی ارائه خواهد شد.
برونشیولیت چیست؟
برونشیولیت به التهاب راههای هوایی انتهایی و بسیار کوچک گفته میشود. اغلب علت ویروسی دارد. ویروسهایی همچون RSV میتوانند این بیماری را ایجاد کنند. برونشیولیت در کودکان زیر دو سال به خصوص در سه تا شش-ماهگی بیشتر رخ میدهد. در پسرها، نوزادان نارس، کودکانی که از شیر مادر تغذیه نشدهاند و کودکانی که در محیط پرجمعیت زندگی میکنند شایعتر است. همچنین کودکانی که به مهدکودک برده میشوند و یا کودکانی که در معرض دود سیگار هستند هم خطرابتلا به برونشیولیت را دارند.
علائم آن شامل گرفتگی بینی، آبریزش بینی، سرفه و تب است. معمولا علائم طی سه روز بهتر میشوند و ممکن است خسخس سینه به دنبال علائم دیده شود. گاهی علائم شدید میشوند و حالتهایی مثل تقلا برای نفسکشیدن، افزایش ضربان قلب، تهوع و استفراغ پس از سرفهکردن، کاهش اشتها و کاهش میزان دفع را بروز میدهد.
برونشیولیت مسری است و از طریق تنفسی منتقل میشود (سرفهکردن، بوسیدن و ...). برونشولیت معمولا 12روز به-طول میانجامد تا کامل بهبود یابد. گاهی سرفهها تا هفتهها ادامه پیدا میکنند.
خروسک چیست؟
خروسک یا کروپ به مجموعهای از علامتهای تنفسی گفته میشود. اغلب در نوزادان و کودکان ششماه تا سهسال رخ میدهد. بهندرت در کودکان بالای شش سال رخ میدهد. در زمستان بیشتر دیده میشود. در دختران کمتر از پسران دیده میشود. کروپ مانند همهی بیماریهای تنفسی با سرفه، گرفتگی بینی و التهاب حنجره خود را نشان میدهد.
علائم خروسک در کودکان
علائم آن شامل موارد زیر میشوند. (علائم بستگی به ویروس ایجادکنندهی بیماری دارند و همهی آنها دیده نمی-شوند)
- گرفتگی صدا
- سرفههایی با صدای خشن
- قرمزی چشمها
- آبربزش بینی
علائم شدیدتر عبارتند از؛
- سختی در نفسکشیدن (در صورت شدت گرفتن بیماری)
- تنفس سریع
- تب؛ از متوسط (38 درجه) تا شدید (40.5 درجه)
- زخمهای پوستی
- کاهش آب بدن
- کاهش اکسیژن و کبودی پوست
علائم بهتدریج شروع میشوند. شبها بدتر میشوند و کمتر از یکهفته طول میکشند. بیماری مسری است و با ترشحات تنفسی منتقل میشود. خروسک سه گروه خفیف، متوسط و شدید دارد. به همین دلیل در صورت ابتلای نوزاد به این بیماری، درمان خس خس سینه و سرفه نوزاد، متفاوت است.
- خفیف؛ خروسک در فرم خفیف سرفههای خشن و نفسکشیدن پرصدا ندارد اما این علائم هنگام حملهی سرفه در کودک دیده میشود. علائم این دسته اوایل شب تشدید پیدا میکند.
- متوسط؛ کودکان با خروسک سطح متوسط اندکی مشکل تنفس دارند. نفسکشیدنشان صدادار است و پوست اطراف دندهها و جناغ اندکی فرورفته است و کودک مقداری هوشیاری خود را از دست میدهد.
- شدید؛ در حالت شدید خروسک در هنگام استراحت تنفس صدادار و فرورفتگی پوست اطراف جناغ و دنده دارد. کودک ممکن است واکنشهای شدیدی نشان دهد یا خیلی خسته باشد. کبود شدن هنگام گریه و سرفه دیده می-شود.
پنومونی یا عفونت ریهی کودکان
پنومونی عفونت بافت ریه است. در این عفونت کیسههای هوایی ریه سرشار از چرک و مایع میشوند. پس اکسیژن کافی به خون نمیرسد. آدنوویروسها، ویروس آنفولانزا، پارا آنفولانزا و RSV میتوانند باعث ایجاد پنومونی شوند. پنومونی میتواند عامل باکتریال هم داشته باشد. پنومونی یکی از اصلیترین دلایل خس خس سینه در کودک است.
علائم پنومونی در کودکان
- تنفس سریع
- تقلا برای نفس کشیدن
- درد قفسهی سینه
- تب
- سرفه
- تنفس صدادار
- تب و لرز
- استفراغ
- درد شکم
- در موارد شدید کبودی ناخنها و لب
پزشک در درمان خس خس سینه نوزاد، باید پنومونی ویروسی را از باکتریایی افتراق دهد. زیرا پنومونی باکتریایی درمان جدیتری دارد. پنومونی باکتریایی با یک تب ناگهانی خیلی بالا و تنفس خیلی سریع شروع میشود. پنومونی ویروسی اغلب خفیفتر است و آهستهتر شروع میشود. از زمان گرفتاری به عفونت تا بروز پنومونی بسته به عامل بیماریزا مدت زمان متفاوتی طول میکشد (از 4-6 روز در RSV تا 18-72 ساعت در آنفولانزا).
تشخیص عفونتهای تنفسی کودکان
آنفولانزا و سرماخوردگی
تشخیص علائم آنفولانزا در کودکان برمبنای شواهد بالینی است. قویترین یافتهی آنفولانزا شروع ناگهانی تب بالا و احساس خستگی مفرط است. سرماخوردگی نیز تشخیص بالینی دارد. تفاوت این دو بیماری بالاتر شرح داده شد. گاهاً گفته شده است که خس خس سينه نوزاد در سرماخوردگی از خس خس سینه در آنفولانزا کمتر است.
برونشیولیت
تشخیص معمولا برپایهی شواهد بالینی است. برای تشخیص بهندرت نیاز به تصویربرداری است و دکتر با معاینه و سمع ریهی کودک به تشخیص میرسد.
کروپ یا خروسک
مهمترین جز تشخیصی در خروسک سرفههای آن است. سمع قفسهی سینه و شنیدن صدای سرفهها به پزشک برای تشخیص بیماری کمک میکند.
پنومونی یا عفونت ریه
پزشکان برای تشخیص عفونت ریه به صداهای ریه یا خس خس ریه گوش میدهند. گاهی برای تایید تشخیص نیاز به عکس ریه و آزمایش خون نیز وجود دارد.
پیشگیری از عفونتهای تنفسی
عفونتهای ویروسی اغلب روش پیشگیری خاصی ندارند اما رعایت بهداشت، شستشوی مداوم دستها، پرهیز از بوسیدن کودکان و پرهیز از دست دادن در زمانهای اپیدمی روشهای موثری هستند.
آنفولانزا واکسن دارد که بهترین زمان تزریق آن اواخر شهریورماه و اوایل مهر است. گروهی از کودکان پس از تزریق واکسن مدتی تب میکنند. واکسن پوششدهی 100درصدی ندارد اما تا حد زیادی از ابتلا پیشگیری میکند. در زمان-های اپیدمی، تزریق واکسن آنفولانزا درکودکان توصیه میشود. آنفولانزا در افراد با ایمنی ضعیف میتواند پنومونی ایجاد کند که یک عارضهی خطرناک است. با واکسن از این عارضه حتی درصورت ابتلا تا حد خیلی زیادی پیش-گیری میشود.
درمان عفونت تنفسی
درمان خس خس سينه و سرفه برای عفونتهای تنفسی ویروسی نیاز نیستند. درمان بیماریهایی نظیر سرماخوردگی و برونشیولیت ساده حمایتی است. درمانهای حمایتی شامل مایعات فراوان و گرم برای دفع سریعتر ویروس و جلوگیری از کاهش آب بدن، قرقرهکردن آبنمک و یکسری داروها برای کاهش درد و سرفه و درمان خس خس سینه نوزاد است.یعنی تنها برطرف کردن علائم و تقویت بدن کودک کافی است.
درخواست تجویز آنتیبیوتیک برای عفونتهای ویروسی هیچ تاثیری در بهبود کودک شما ندارد و صرفا سبب مقاومت آنتیبیوتیکی میشود که یک دغدغه جهانی است. بعید میدانیم شما حاضر باشید آنتیبیوتیک بیجا برای درمان خس خس سينه در كودكان تجویز شود اما چندین سال بعد به علت مقاومت آنتی بیوتیکی، برای بیماری سل درمانی وجود نداشته باشد. تجویز آنتیبیوتیک در بیماریهای ویروسی تنها زمانی لازم است که باکتری سوار بر عفونت ویروسی شده باشد. تنها پزشک میتواند رخداد این حالت را از معاینه متوجه شود. در عفونت باکتریایی نیازی به درمان آبریزش بینی نوزاد، خارش چشم و خارش گلو وجود ندارند. برای اطلاع از بهترین آنتی بیوتیک برای سرماخوردگی کودکان در عفونت باکتریایی به این مقاله سر بزنید.
درمان سرفه کودکان
سرفه کودکان اگر ناشی از عفونتهای تنفسی باشد اغلب پس از طیشدن دورهی بیماری بهبود مییابد. در مواردی که سرفه اذیتکننده باشد یا مثل آنفولانزا خشک و طولانی باشد، میتوان از درمانهای خانگی و دارویی استفاده کرد.
درمانهای دارویی (مثل شربت سرفه در کودکان)
ازجمله درمانهای دارویی برای درمان خس خس سینه نوزاد میتوان به شربت سرفه اشاره کرد. بهترین شربت برای خس خس کودکان شامل دکسترومتورفان، شربت بلتیل، آنتی-هیستامینها ( مانند شربت دیفن هیدرامین کامپاند برای کودکان ، شربت سیتریزین برای کودکان) و ... هستند. از خوراندن قطرهها و شربت سرفه کودکان یا داروهای درمان سرماخوردگی در کودکان بدون تجویز پزشک به کودکان زیر 4 سال خودداری کنید. همچنین استفاده از داروهای گیاهی بدون تجویز پزشک بهدلیل مشکلات کبدی ممنوع است.
درمانهای خانگی سرفه در کودکان
درمانهای حمایتی شامل موارد زیر است.
- مرطوب کردن هوای اتاق کودک و خانه با بخور سرد (ایجاد محیط خنک و مرطوب)
- حمام کردن کودک برای 20 دقیقه
- خوراندن عسل و آبلیمو؛ ترکیب آب ولرم، آبلیمو و عسل برای کاهش سرفه موثر است. (عسل بهتنهایی نیز کمک-کننده است)
- شربت آویشن؛ با تجویز پزشک میتوان استفاده کرد.
- آناناس
- نعناع؛ برای کاهش سرفه بسیار موثر است.
- کمک گرفتن از خواص شیر و زردچوبه برای گلو درد
درمان خانگی خس خس سينه نوزاد شاید نسبت به درمان دارویی سریعالاثر نباشد، اما میتواند به شکل سالمتری اثرگذاری میکنند. در بسیاری از مواقع و پس از درمان خس خس سینه نوزاد، سرفه بعد از بهبود سایر علائم بیماری باقی میماند و موجب نگرانی والدین میشود. اما گاهی این سرفه علتهای دیگری دارد که برایتان ذکر میکنیم:
دلایل سرفه در کودکان
سرفه کردن به این معنا است که بدن میخواهد از یک عفونت، جسمخارجی یا ناراحتی در ریهها راحت شود. برای آگاهی از درمان خس خس سینه نوزاد لازم است بدانید سرفه دلایل متنوعی دارد. عبارتند از؛
- عفونتها؛ سرماخوردگی، سرخک، آنفولانزا و سایر عفونتهای تنفسی کودکان. سرفههای سرماخوردگی منقطع و مزاحم است. سرفههای آنفولانزا خشک و طولانی است. در خروسک سرفههایی شدید با صدای خشن داریم که به "سرفهی شبیه پارس سگ" معروف هستند.
- برگشت اسید؛ علائم برگشت اسیدمعده یا رفلاکس در کودکان شامل استفراغ، سوزش در قفسهی سینه، خس خس سینه و سرفه است. برگشت اسیدمعده در خواب باعث خواب بیکیفیت و سرفههای شبانه کودک میشود.
- سرفههای آلرژیک؛ سرفههای آلرژیک بیشتر در فصل بهار دیده میشوند. این سرفهها اغلب همراه با آبریزش بینی، خارش گلو و اشکریزش هستند. مواد حساسیتزا شامل گردهی گیاهان، برخی از غذاها، حساسیت به حیوانات خانگی و گرد و خاک هستند.
- آسم؛ تشخیص آسم بسیار دشوار است. زیرا علائم از کودکی به کودک دیگر متفاوت هستند. خس خس سینه و سرفههای زیاد که در شب تشدید میشوند یکی از علائم آسم هستند. تنگی نفس هنگام افزایش فعالیت یکی دیگر از علائم است. آلودگی هوا و در معرض دود سیگار قرارگرفتن از عوامل خطرساز در ابتلا به آسم هستند.
- سیاهسرفه؛ یک عامل باکتریایی به نام بوردتلا پرتوزیس دارد که بهسادگی با یک واکسن قابل پیشگیری است. علائم شامل آبریزش بینی، سرفههای خیلی شدید و تب خفیف است. درمان آن با آنتیبیوتیک مناسب است.
- دلایل دیگر؛ کودکان گاهی پس از سرماخوردگی به صورت عادت سرفه را ادامه میدهند. همچنین جسم خارجی می-تواند عامل سرفه باشد و در درمان درمان خس خس سینه نوزاد، باید به این مسئله توجه شود.
درمان خس خس سینه نوزاد طب سنتی
برای درمان خس خس سینه در نوزادان در طب سنتی نیز دستورالعملهای زیادی آمده است. در این طب آمده که خس خس نوزادا غالباً نشانه آسم است اما میتواند نشان از سرماخوردگی و عفونتهای دستگاه تنفسی نیز باشد. بهترین روش درمانی برای درمان خانگي خس خس سينه كودكان این است که یک پنه بزرگ اندازه عرض سینه نوزاد را به مدت دو دقیقه در روغن زیتون حرارت دهید. سپس اجازه دهید گرمای آن تا حدی کم شود که منجر به سوختگی بدن نوزاد نشود و بعد آن را روی سینهاش قرار دهید تا یک شب تا صبح بماند.
*بهترین روش درمان سنتی سرماخوردگی کودکان زیر یک سال چیست
یک درمان گیاهی خس خس سينه نوزاد بخور نعنا یا اکالیپتوس است. چند قطره از روغن این گیاهها را در آب گرم بریزید و زیر پتو در آن نفس بکشید. تنفس بخار این روغنها مجاری تنفسی را باز میکند و آن را میتوان بهترین بهترین دارو برای خس خس سينه کودکان دانست که در طب مدرن نیز توصیه و استفاده میشود.