کودک از چه سنی می‌تواند خودش غذا بخورد؟

هنگامی که کودک می‌تواند خودش غذا بخورد به نشانه‌های طبیعی احساس سیری و گرسنگی نیز واکنش بهتری نشان می‌دهد. این امر کمک بسیار زیادی به والدین می‌کند زیرا آن‌ها دائما نگران‌اند که آیا فرزندشان به اندازه کافی غذا خورده است یا خیر و یا بدغذایی کودک موجب عدم تمایل به مستقل غذاخوردن است؟ و ... علاوه بر این، وقتی کودک ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن را دریافت می‌کند رشد بهتری نیز دارد.

غذا دادن به کودک پنج ماهه یا غذا دادن به کودک زیر شش ماه با غذا دادن به کودک 9 ماهه تفاوت های زیادی دارد. زیرا سن کودک در مواد غذایی که می تواند دریافت کند و در شکل غذاهایی که می تواند، بخورد تاثیر بسیار زیادی دارد. 

فرزند شما در حال بزرگ شدن است و در عین حال دوست دارد طعم استقلال را بچشد. هر نقطه عطفی که کودک نوپا در رشد خود تجربه می‌کند حرکت او از سمت یک کودک منفعل به سمت کودکی فعال است. کودکی که بتواند خودش غذا بخورد به بعدی مهم از رشد فردی و اجتماعی رسیده است. این امر به او کمک می‌کند که استقلال و احساس مستقل بودن را تجربه کند. در ادامه متخصصین تغذیه گهواره به این موضوع پرداخته اند که کودک از چند ماهگی می‌تواند خودش غذا بخورد.

از چه زمانی به کودک اجازه بدهیم خودش غذا بخورد؟

در این مورد که کودک از چه سنی می‌تواند خودش غذا بخورد لازم است بدانید او تا وقتی نتواند راحت و با اعتماد به نفس بنشیند آماده نیست که خودش غذا بخورد.

قبل از پرداختن به موضوع کودک چند ماهه می‌تواند خودش غذا بخورد لازم است بدانید وقتی کودک بتواند خودش غذا بخورد در واقع به این معنی است که او از مهارت‌های حرکتی ظریف خود استفاده می‌کند. اگرچه نگاه کردن به کودک در حالی که خودش غذا می‌خورد می‌تواند بامزه باشد اما وقتی او غذا را به صورتش می‌مالد یا خیلی آرام غذا می‌خورد در واقع قدرت و هماهنگی عضلات خود را تقویت می‌کند.

این مهارت‌ها در دوران کودکی پیشرفت می‌کنند و در طول زندگی روزمره به افراد کمک می‌کنند. مهارت‌های حرکتی ظریف در نهایت باعث می‌شوند فرد بتواند کارهایی از این قبیل را انجام دهد: بنویسد، تایپ کند، صفحه‌ای از کتاب را ورق بزند، موهای خود را شانه کند و دندان‌هایش را مسواک بزند.

حدود 8 تا 12 ماهگی، کودک شروع به استفاده از انگشتان شست و اشاره خود می‌کند. بنابراین، در این سن شروع به بازی کردن با غذا می‌کند. بین 13 تا 15 ماهگی، او شروع به استفاده از قاشق می‌کند و تا 18 ماهگی، استفاده از وسایل غذاخوری را بیشتر یاد می‌گیرد.

یادآوری می کنیم همانطور که مصرف شیر در بارداری، مصرف گوشت در بارداری، مصرف تخم مرغ در بارداری و مصرف هر ماده غذایی دیگری در بارداری باید متعادل باشد، لازم است این تعادل در رژیم غذایی کودک نیز رعایت شود. 

سن مناسب کودک برای خوردن غذای کمکی به تنهایی

اگر متوجه شده‌اید که فرزندتان به سمت غذای شما دست می‌برد یا چشمانش بر روی غذا و حرکت قاشق و چنگال شما متمرکز است او احتمالا از نظر ذهنی آماده است که خودش غذا بخورد. نکته دیگر این که از زمانی که مادر حس کرد فرزندش می تواند به تنهایی قاشق را در دستش بگیرد و غذا بخورد باید قاشق را در اختیارش بگذارد تا خودش غذایش را بخورد. هر وقت او شروع به خوردن غذاهای سبک به تنهایی کرد آماده کثیف کاری باشید. او ممکن است غذا را بریزد، لباسش را لک کند و غیره. بنابراین، آموزش آداب و رسوم غذا خوردن را به زمانی دیگر موکول کنید. بیشتر کودکان 18 تا 24 ماهه نمی‌توانند بدون ریخت و پاش، به تنهایی غذا بخورند و بسیاری از آن‌ها تا 3 سالگی این ریخت و پاش‌ها را دارند. در واقع غذا خوردن یک مهارت است که این مساله از زیر یک سالگی در بچه شروع می شود و به یک سالگی که رسید این مهارت را دیگر به طور کامل آموزش دیده و یاد گرفته است. در صورتی هم که بلد نیست دلیلش این است که پدر و مادرش اجازه نداده اند این مهارت را یاد بگیرد. پدر و مادرها باید این کار را آن قدر انجام ندهند تا کودک خودش یاد بگیرد.

بنابراین، وقتی می‌خواهید برای فرزندتان غذا درست کنید با غذاهای نرم مثل ماکارونی، سبزیجات پخته‌شده، پوره سیب‌زمینی و تخم‌مرغ شروع کنید. به تدریج که عضلات فرزندتان قوی شد می‌توانید برای آموزش غذا خوردن با قاشق به کودک، به او قاشق بدهید تا بتواند غذاهای غلیظ‌تری مثل پودینگ و ماست و پوره سیب‌زمینی را بخورد. خوراکی‌هایی مثل انگور، بادام‌زمینی و پاپ کورن که می‌توانند خطر خفگی برای کودک داشته باشند را به او ندهید. به یاد داشته باشید که برای تقویت مهارت‌های حرکتی ظریف کودک و افزایش توانایی او برای اینکه خودش غذا بخورد صبر داشته باشید و فرزندتان را تشویق کنید.

چه کنیم کودک خودش غذا بخورد؟

در ابتدای آموزش برای کودک 8 ماهه تکه‌ی کوچکی از غذا را داخل سینی برای او قرار دهید تا بتواند آن را با دست بگیرد. ممکن است کودک نتواند تمرکز خود را برای برداشتن غذا جمع کند؛ در این صورت که غذا را مقابل او بگیرید و اجازه دهید آن را از دست شما بگیرد و به سمت دهانش ببرد. این تمرین را هر روز برای چند دقیقه‌ی کوتاه انجام دهید و سپس خود به او غذا دهید تا زیاد خسته نشود.
معمولا غذا خوردن با قاشق از دو سالگی برای کودکان میسر می‌شود. با این وجود برخی از آن‌ها می‌توانند تا قبل از آن از قاشق استفاده کنند.
او را برای گرفتن قاشق، بلند کردن آن و هدایش به سمت دهان راهنمایی کنید. این کار را تا زمانی که موفق شود قاشق را در دستش بگیرد تکرار کنید.
برای استفاده از چنگال در کودکان عجله‌ای نیست. زمانی که کودک در استفاده از قاشق مهارت پیدا کرد می‌توانید چنگالی مناسب را برایش فراهم کنید و او را در این مورد تشویق نمایید. کودکی که استفاده از قاشق را بلد است مطمئنا می‌تواند با کمی تمرین از چنگال نیز استفاده کند.

علت و مشکل غذا نخوردن برخی کودکان تا 4 سالگی

برخی مواقع غذا نخوردن کودکتان اصلا علت خاصی ندارد و به خاطر این است که حس سیری دارد و اشتها ندارد و میلی به غذا خوردن ندارد. حواستان باشد به زور به این کوودکان غذا ندهید، اگر به کودکی که در این وضعیت قرار دارد بخواهیم به زور غذا بدهیم در واقع او را در موقعیت لجبازی کردن قرار می دهیم و این مساله برای کودک پس از مدتی عادی می شود.
بهتر است که والدین در برابر غذا نخوردن کودک به دلیل لجبازی کردن، بی تفاوت باشند.زیرا توجه بیش از حد در این لحظات کودک را بیشتر از غذا خوردن دور می کند و به‌‌سمت بدغذایی می‌برد.
وعده غذایی صبحانه به‌دلیل اینکه کودک زمان زیادی غذا نخورده اهمیت زیادی دارد که می‌شود با‌‌راهکار‌هایی مثل مشارکت کودک در حد توانش در تهیه غذا، تزیین غذا، بی‌تفاوتی در برابر غذا نخوردن کودک به دلیل لجبازی کردن را تا‌حدی مرتفع کرد. ( در این زمینه مقاله تزیین صبحانه سالم برای مدرسه را مطالعه بفرمایید.)

آموزش مستقل غذا خوردن به کودک

برای افزایش استقلال کودک در تغذیه و آموزش قاشق گرفتن کودک، رعایت چند نکته ضروری است که در ادامه به آن‌ها اشاره شده است.

• اولین چیزی که به بچه‌ها کمک می‌کند تا به تنهایی غذا بخورند نشستن راحت و مطمئن آن‌ها است. برای کودک یک صندلی بلند یا یک صندلی کودک تهیه کنید.
• به کودک حق انتخاب بدهید. به نظرات و ترجیحات غذایی او احترام بگذارید و برای اینکه چه غذایی بخورد، چقدر زمان غذا خوردن او طول بکشد، چه کسی به او غذا بدهد و... برنامه منظمی داشته باشید.