تماس پوست با پوست با نوزادان نارس و فواید آن

بر خلاف نوزادان کامل، تماس پوست با پوست با نوزادان نارس بلافاصله بعد از تولد ممکن نیست. اما پس از آن به کمک مراقبت کانگرویی ممکن است. این تماس مزایای زیادی از جمله تحریک تولید شیر در مادر، تحریک گوارش، آغاز رفتارهای غریزی مادرانه، تقویت سیستم ایمنی و... دارد. اما به دلیل حساس بودن وضعیت نوزادان نارس باید به شیوه درست انجام شود. در این مقاله در مورد تماس پوست با پوست با نوزادان نارس و  فواید آن بیشتر توضیح خواهیم داد.

با نصب اپلیکیشن گهواره، قد و وزن کودک خود را روی نمودار بررسی کنید و از رشد مناسبش اطمینان یابید. روزانه متناسب با سن کودکتان ، پیام‌های مشاوره‌ تخصصی دریافت کنید و با توصیه‌های تغذیه‌ای و دستور پخت‌های مناسب، تغذیه سالم‌تری برای او فراهم کنید. همچنین، با بازی‌های مناسب و آزمون‌های دوره‌ای به تقویت هوش و مهارت‌های فرزندتان کمک کنید.

آیا نوزادان متوجه تماس پوست خود با پوست مادر می‌شوند؟

اگر کودک تحت تاثیر دارو یا شرایط خاصی نباشد، در لحظات اولیه تولد آگاه است و بنابراین متوجه تماس پوست با پوست با نوزادان نارس می‌شود. او سعی می‌کند روی چهره مادرش تمرکز کند. تا زمانی که بندناف بریده نشده، مادر و کودک یک بدن واحد هستند. تا چند ماه پس از تولد همچنان ارتباط تنگاتنگ جسمی و معنوی باقی می‌ماند. بعضی پژوهشگران معتقدند وابستگی مادر و فرزند، چیزی مثل اعتیاد است. زمانی که از هم جدا هستند، احساس نوزاد فقط دلتنگی برای مادر نیست. بلکه علائمی شبیه خماری به دلیل جدا شدن از مادرش دارد. در یک پژوهش معروف میمونی را که بدون مادر بزرگ شده بود در دو راهی بین غذا و بین جسمی شبیه میمون مادر قرار دادند و بچه میمون بی‌درنگ به سمت آن جسم رفت! این پژوهش نشان داد نیاز به لمس و آغوش مادر در غریزه پستانداران حتی از نیاز به غذا هم مهم‌تر است.

با اپلیکیشن گهواره، هر هفته در جریان تغییرات و نیازهای کودکت قرار بگیر.هر روز یک پیام مشاور متناسب با سن کودکت دریافت کن. قد و وزن کودکت رو هر ماه وارد کن تا بهت بگیم رشد کودکت مناسب هست یا نه.

نصب اپلیکیشن گهواره

دستورالعمل کشوری تماس پوست با پوست

طریقه خوش‌آمدگویی به نوزاد تازه متولد شده تاثیرات کوتاه مدت و بلند مدت زیادی روی مادر و نوزاد دارد. در برنامه دوست‌دار کودک استاندارد تماس پوست با پوست ساعت اول تولد، یک نکته کلیدی است. طبق دستور العمل کشوری، بعد از زایمان نوزاد باید بین دو سینه مادر قرار بگیرد و پس از خشک کردن نوزاد و بررسی علائم حیاتی، شرایط جهت ادامه تماس بامادر توسط ماما و پزشک ارزیابی می‌شود. واضح‌ترین تاثیر این عمل جلوگیری از سرد شدن ناگهانی بدن نوزاد بلافاصله بعد از خروج از بدن مادر است. اما تماس پوست با پوست با نوزادان نارس در ساعات اولیه تولد تاثیرات بیشتر و غافلگیرکننده‌ای دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. البته باید توجه داشت که گاهی به علت رشد ناکافی نوزاد نارس امکان تماس پوستی بلافاصله بعد زایمان فراهم نیست. چراکه نوزاد به بخش NICU منتقل شده و بستری می‌گردد. ممکن است برای تغذیه نوزاد نارس در NICU، پزشک از شیردهی مادر کمک بگیرد. در صورتی که پزشک با توجه به وضعیت نوزاد به مادر اجازه دهد برای شیردهی به نوزاد زودرس به بخش ویژه وارد شود، امکان تماس پوست با پوست وجود خواهد داشت.

فواید تماس پوست با پوست مادر و نوزاد

شواهد مزایای تماس پوست با پوست در ساعات اولیه تولد همواره در حال رشد و گسترش هستند و نباید از این اثر غافل شد.

تاثیر تماس پوست با پوست با نوزادان بر شیردهی

• سیستم باعث تحریک هورمون‌های مادرانه و شیردهی در مادر می‌شود. جدا از افزایش حجم شیر،  مادر توانایی ادامه شیردهی تا سنین بالاتر کودک را بدست می‌آورد. مطالعات نشان می‌دهد این مادران پس از ترخیص از بیمارستان هم تمایل بیشتری به ادامه شیردهی از سینه خودشان دارند و شیردهی موفق‌تری دارند.
• گوارش نوزاد را تحریک می‌کند و باعث افزایش علاقه او به شیر خوردن می‌شود. رفلکس مکیدن او هم قوی‌تر خواهد شد.
• وقتی مادر برای ایجاد تماس پوست با پوست نوزاد را بغل می‌کند، رفتارهای غریزی قوی در هر دو شروع می‌شود؛ هورمون‌های مادر با نوازش کردن و بوییدن نوزاد به اوج خود می‌رسند. غریزه نوزاد هم باعث ایجاد یک پروسه به خصوص می‌شود که در نهایت منجر به شروع تمایل او برای شیر خوردن خواهد شد. اگر نوزاد بتواند با سینه مادر آشنا شود و خودش شروع به سینه گرفتن کند مشکلات شیردهی به شکل قابل توجهی کاهش پیدا خواهند کرد.

تاثیر تماس پوست با پوست با نوزادان بر سیستم ایمنی نوزاد

• اگر مادر تجربه تماس پوست با پوست با نوزادان را در ساعات اولیه تولد داشته باشد، حجم شیر او به خصوص در ساعات اول که شامل آنتی‌بادی‌های بیشتری است افزایش می‌یابد و این اتفاق به افزایش قدرت مقاومت در برابر میکروارگانیسم‌ها و ایمنی بدن نوزاد کمک می‌کند.
• باعث کلونیزه شدن پوست نوزاد با باکتری‌های مفید سطح پوست مادر شده و در نتیجه در مقابل حساسیت ها و عفونت‌ با میکروارگانیسم‌های مضر از او محافظت خواهد شد.

تاثیرات روانی تماس پوست با پوست با نوزادان

• مادر و نوزاد پس از تحمل زایمان، آرام می‌شوند.
• کورتیزول (هورمون استرس) را به خصوص بعد از اقدامات دردناک کاهش می‌دهد.
• نوزادانی که این مراقبت را تجربه می‌کنند عمدتا هنگام تولد گریه غریزی آن‌ها کوتاه و مختصرتر است.
• تماس مادر و نوزاد در تکامل توانایی کودک در کنترل خودش و واکنش به اطراف هم موثر است، دیده شده کودکان یک ساله‌ای که حداقل یک تا دو ساعت اولیه زندگی را در تماس با مادر گذرانده‌اند در محیط دیرتر خسته می‌شوند و بهتر می‌توانند خودشان را آرام کنند.

تماس پوست با پوست نوزاد نارس چگونه انجام می‌شود؟

نوزادان نارس، بخاطر نیاز به کنترل و حمایت علائم حیاتی  از لحظه‌ی تولد تحت مراقبت متخصص اطفال قرار می‌گیرند و درصورت پایدار نبودن شرایط نوزاد، تماس پوست با پوست مادر انجام نمی‌شود.

تماس پوست با پوست با نوزادان نارس در حالت استاندارد به این شکل انجام می‌شود:

طی زمان بستری نوزادان نارس در بخش ویژه، در صورتیکه به قدر کافی به شرایط پایدار تنفسی و جسمی رسیده باشند ، درحالیکه مادر و نوزاد با پتوی مناسب پوشیده شده اند،نوزاد به صورت برهنه بین دو سینه‌ی مادر قرار میگیرد. این تماس نزدیک و پوست با پوست، علاوه بر تقویت پیوند نوزاد و والدین ، باعث تسریع در بهبود شرایط نوزاد میشود ، حتی اگر نوزاد توانایی یا آمادگی تغذیه از سینه ی مادر را نداشته باشد ، برای ساعتی در همین حالت باقی میماند.به این عمل اصطلاحا مراقبت کانگرویی گفته میشود که علاوه بر مادر، پدر نوزاد نیز امکان انجام مراقبت کانگرویی و تجربه ی این حس لذت بخش را دارد.

نوزادان نارسی که تحت مراقبت کانگورویی قرار گرفته‌اند سریع‌تر چشمان خود را باز می‌کنند و به صدای مادرشان پاسخ می‌دهند.

تاثیر تماس پوست با پوست با نوزادان نارس بر سلامت بدنی نوزاد

• ضربان قلب را تنظیم می‌کند و به او کمک می‌کند تا سریع تر با زندگی خارج از رحم سازگار شود.
•  دمای بدن نوزاد را تنظیم می‌کند.
• تنفس نوزاد را آرام عمیق می‌کند و از قطع تنفس ناگهانی نوزاد که گاهی باعث سندروم مرگ ناگهانی نوزاد می‌شود، تا حدی جلوگیری می‌کند.
• درصد اشباع اکسیژن خون کودک را بالا می‌برد. .
• به رشد کمک می‌کند.
• می‌تواند مدت زمان ماندن در بیمارستان را کم کند.
• قند خون این نوزادان از بقیه نوزادان بالاتر است و باعث بهبود در کنترل قند خون نوزاد می‌شود‌.
• در یک مطالعه تاثیر تماس پوست با پوست نوزادان نارس با سن بارداری بین 34-37 هفته، با مادر در زمان‌های قبل، حین و پس از تماس بررسی شد. نتیجه آن بود که بی‌قراری نوزادان کمتر خواب آن‌ها طولانی‌تر و ضربان قلب آن‌ها منظم‌تر شد. همچنین خواب این نوزادان عمیق‌تر و مفید‌تر است به هنگام بیداری هم هوشیارترند.

تاثیر تماس پوست با پوست با نوزادان نارس بر تکامل مغزی نوزاد

هنگام تولد مغز نوزاد به اندازه کافی رسیده نیست و حجمی در حدود 25 درصد حجم بزرگسالی دارد. آمیگدال بخشی از مغز است که فعالیت‌هایی مثل یادگیری حسی، حافظه و فعالیت بخش خاصی از سیستم عصبی به نام سیستم سمپاتیک را کنترل می‌کند. تماس پوست با پوست با نوزادان نارس آمیگدال مغز را فعال می‌کند و به رشد و تکامل آن کمک می‌کند.

عوارض تماس پوست با پوست با نوزادان نارس

مطالعه‌ای که روی نوزادان بستری در بیمارستان انجام شد نشان داد تماس پوست با پوست با نوزادان نارس در صورتی که نوزاد حال عمومی خوبی داشته باشد، علاوه بر داشتن تاثیرات مثبت هیچ‌گونه عوارضی ندارد.