قرص سقط جنین سایتوتک (میزوپروستول) | خطرات و عوارض

قرص سقط جنین سایتوتک قرص‌های ۱۰۰ و ۲۰۰ میکروگرمی هستند به صورت زیرزبانی یا جویدنی استفاده می‌‌شوند؛ البته نوع واژینال و رکتال سایتوتک نیز در بازار موجود است. نام تجاری اصلی این دارو میزوپروستول، قرص cytotec از شرکت فایزر (Pfizer) با عنوان قرص سقط جنین فایزر است.

قرص سقط جنین سایتوتک چیست؟

سایتوتک یا قرص میزوپروستول دارویی برای درمان زخم‌های گوارشی از جمله زخم معده است؛ اما بیشتر از اینکه برای این منظور استفاده شود، برای سقط جنین کاربرد دارد. در واقع سایتوتک به‌طور off-label برای سقط جنین به کار می‌رود و کمتر برای مورد اصلی استفاده می‌شود. پیشگیری از ایجاد زخم‌های گوارشی، القای سقط، القای زایمان و ایجاد زایمان زودرس، پیشگیری و کنترل خونریزی‌های پس از زایمان از جمله کاربردهای این قرص است. این دارو می‌تواند در ابتدای حاملگی باعث ختم بارداری و سقط جنین شود و در سقط ناکامل و مرگ داخل رحمی نیز استفاده شود. این قرص هم به صورت خوراکی و هم به صورت قرص سقط جنین واژینال استفاده میشود.

طریقه مصرف قرص سایتوتک

روش استفاده از قرص میزوپروستول برای سقط جنین چگونه است؟ آیا طریقه مصرف قرص سایتوتک ۲۰۰ در افراد مختلف متفاوت است؟ سقط جنین با قرص سایتوتک یک روش از بین بردن جنین است؛ اگرچه دردناک است، اما واقعیت دارد و مورد استفاده برخی قرار می‌گیرد. اگر قرار باشد سقط به دستور پزشک انجام شود، طریقه مصرف قرص سایتوتک بعد از تجویز پزشک و با نظارت او خواهد بود. در غیر این صورت استفاده خودسرانه از قرص سقط جنین سایتوتک عوارضی به دنبال خواهد داشت که می‌تواند جبران‌ ناپذیر باشد. به طور ویژه باید در مورد طریقه مصرف قرص سایتوتک در سه ماهه اول حساس بود. در واقع فقط و فقط در موارد ضروری سقط مانند مشکلات بارداری، جنین مشکل دار که توسط آزمایش ژنتیک تایید شده باشد یا سقط ناقص و … لازم است نحوه مصرف قرص‌ سقط جنین سایتوتک به دستور پزشک زنان شرح داده شود. بعد از مصرف قرص سقط جنین سایتوتک استراحت کردن، لازم و ضروری است. همواره به یاد داشته باشید که هر سقطی تبعات و آسیب‌های مخصوص به خود را دارد؛ بنابراین بی‌دلیل و فقط برای رهایی از اتفاقی که رخ داده است، به دنبال استفاده از این قرص نباشید. در مورد نحوه مصرف قرص سایتوتک 200 تنها با پزشک خود مشورت کنید. همچنین پزشک به شما توضح می‌دهد بعد از مصرف قرص سایتوتک چه باید کرد.

عوارض قرص سایتوتک چیست؟

حتی اگر طرز استفاده قرص سایتوتک توسط پزشک به شما گفته شود باز هم با عوارضی همراه است. بعضی از عوارض این قرص عبارتند از:

عوارض جانبی شایع سایتوتک

• اسهال
• دردهای شکمی
• سردرد
• یبوست
• سوء هاضمه
• نفخ
• تهوع و استفراغ

عوارض جانبی نادر سایتوتک:

• کم خونی
• بی نظمی ضربان قلب
• درد قفسه سینه
• کاهش شنوایی
• انفارکتوس قلبی
• پارگی رحمی
• اختلالات انعقادی
• لرز

از کجا بفهمم قرص سایتوتک اثر کرده است؟

به طور کلی  قرص سقط جنین سایتوتک می‌تواند بین 80 تا 90 درصد برای از بین بردن جنین موثر باشد. این در حالی است که استفاده ترکیبی از میفپریستون – میزوپروستول می‌تواند تا حدود ۹۳ درصد کارآمد باشد. البته عوامل زیادی بر اثر بخشی این دارو موثر هستند؛ مانند سن بارداری، دوز دارو و حتی اینکه آیا اولین بارداری است یا خیر. میزان اثربخشی سایتوتک به ازای هر هفته از بارداری کم می‌شود. در واقع سایتوتک تا سه ماهه اول بارداری کارایی دارد و جواب می‌دهد؛ اما بهترین زمان استفاده از قرص سقط جنین سایتوتک تا هفته دهم بارداری است.

در مورد احتمال زنده ماندن جنین بعد از مصرف قرص سایتوتک نیز باید بگوییم که اگر این قرص را در بهترین زمان اثرگذاری مصرف کنید، احتمال زنده ماندن جنین بسیار بعید است. در هر صورت باید بدانید که مصرف ناموفق سایتوتک برای ختم بارداری می‌تواند منجر به آنومالی و ناهنجاری‌های جنینی مختلف شود که شایع‌ترین آن سندرم Mobius است. سندرم Mobius مربوط به عدم تکامل اعصاب مغزی 6 و 7 بوده و منجر به پارگی صورت و اختلال در حرکت چشم‌ها می‌شود.

پس از مصرف سایتوتک چه اتفاقی می‌افتد؟

خونریزی شدید واژینال بعد از مصرف سایتوتک طبیعی است؛ بین 4 ساعت تا دو روز بعد از مصرف این قرص، اثرگذاری آن آغاز می‌شود. در واقع بعد از مصرف قرص سقط جنین سایتوتک 4 تا 48 ساعت بعد، خونریزی شروع می‌شود. اگر بعد از ۴۸ ساعت، خونریزی رخ نداد، باید دوز تجویز شده مجددا استفاده شود. به یاد داشته باشید که این خونریزی معمولا سنگین‌تر از خونریزی دوره قاعدگی بوده و به طور کلی با درد و گرفتگی شدید همراه است. خروج بافت‌ها و لخته‌های خون طبیعی است. خونریزی شدید و درد، معمولا حدود ۴ ساعت طول می‌کشد. البته در صورت وقوع خونریزی واژینال بسیار شدید و طولانی مدت، تب و لرز یا غش حتما باید به پزشک مراجعه شود. تا 24 ساعت بعد از مصرف سایتوتک و شروع خونریزی، حال عمومی بیمار باید بهبود پیدا کند. خونریزی بعد از سقط با قرص سایتوتک می‌تواند تا چهار هفته نیز ادامه داشته باشد. زنانی که Rh منفی دارند، باید در مدت 72 ساعت از اولین تجویز این دارو، گلوبین ایمنی Rh(D) دریافت کنند.

نکاتی که باید در مورد قرص سقط جنین سایتوتک بدانید

• اگر تلاش برای سقط جنین با قرص سایتوتک موفقیت‌آمیز نباشد، می‌تواند باعث نقص‌های هنگام تولد و تولد زودرس شود.
• چنانچه سایتوتک در زنان باردار برای القاء زایمان یا برای سقط جنین بعد از هفته هشتم استفاده شود، احتمال پارگی رحم بالا می‌رود.
• عوارض جانبی شایع سایتوتک شامل اسهال، تهوع، یا گرفتگی معده است.
• سایتوتک ممکن است با آنتی اسیدها که شامل منیزیم است تداخل داشته باشد.
• سایتوتک نباید در دوران بارداری برای جلوگیری از زخم معده استفاده شود.
• این دارو به راحتی از شیر مادر عبور می‌کند و احتمال آسیب رساندن به نوزاد را دارد. بنابراین جز داروهای غیرمجاز در شیردهی قرار دارد.
• اکثر حاملگی‌ها تا ۱۲ ساعت پس از مصرف اول سایتوتک خاتمه می‌یابد.
• استفاده خودسرانه از سایتوتک بسیار خطرناک است و حتما باید به مراقبت‌های اضطراری در یک مرکز پزشکی دسترسی وجود داشته باشد.
• اتمام سقط جنین در عرض ۲۴ ساعت و حداکثر در ظرف۷۲ ساعت است.
• شایع‌ترین عارضه این دارو اسهال است. تهوع، استفراغ، دل‌پیچه (کرامپ‌های شکمی) و تب از دیگر عوارض مصرف این دارو است.
• گاهی سقط با دارو کامل انجام نمی‌شود و نیاز به استفاده از سایر روش‌های سقط مانند کورتاژ است.
• عفونت، خونریزی‌های شدید و سقط ناقص، پارگی و آسیب به رحم یا دهانه رحم و ادامه بارداری، از جمله عوارض سقط جنین با سایتوتک است.
• تا یک هفته ادامه لکه بینی، در اکثر موارد، وجود دارد. تحرک و ورزش بعد از مصرف قرص سایتوتک را باید تا بهبودی کامل به تاخیر انداخت.
• استفاده از داروهای ضد درد غیر استروئیدی ضد التهابی مانند ایبوپروفن ممکن است جهت تسکین دل درد لازم باشد.
• تب و لرز از عوارض جانبی شایع هستند؛ احتمال تب کمتر است، اما غیر ممکن نیست و معمولا در عرض چند ساعت از بین می‌رود.
• خونریزی که متوقف می‌شود، اما بعد از دو هفته مجددا خونریزی بسیار سنگین شروع شود، ممکن است به کورتاژ یا D & C نیاز داشته باشد.
• خونریزی اندک یا بدون خونریزی در تمام هفت روز اول بعد از استفاده سایتوتک معمولا به این معنی است که هیچ سقط جنینی رخ نداده است و نیاز به تکرار دارو است.
• تب و لرز بیش از ۲۴ ساعت که نشان‌دهنده یک عفونت است، معمولا به درمان با آنتی بیوتیک نیاز دارد.

بهترین زمان مصرف قرص سایتوتک

• بهترین زمان مصرف قرص سقط جنین سایتوتک هفته ۴ تا ۸ بارداری است که تا ۹۸ درصد باعث سقط جنین در ۳ ماهه اول بارداری می‌شود.
• سقط جنین با سایتوتک در سه ماه دوم بارداری شانس عوارض جدی مانند پارگی رحم و یا افزایش خونریزی را بالا می‌برد.

کلام آخر

پیش از استفاده از قرص سقط جنین سایتوتک به خوبی فکر کنید و تمام عوارض جانبی جسمانی و روانی ناشی از این کار را در نظر بگیرید. به یاد داشته باشید که سقط جنین به جز اینکه می‌تواند درد جسمانی داشته باشد و منجر به ایجاد مشکلات جسمانی شود، از لحاظ روحی و روانی نیز بسیار تخریب‌کننده است. اگر قرار است این کار را انجام دهید، باید مطمئن باشید که تصمیم درستی می‌گیرید. سقط جنینی که فقط به دلیل نخواستن و تمایل نداشتن به فرزندآوری انجام شود و هیچ توجیه عقلانی در پی آن وجود نداشته باشد، می‌تواند برای همیشه تاثیرات منفی خود را در روح و روان خانواده باقی بگذارد. اگر جنین به هر دلیل سالم نیست و پزشک دستور ختم بارداری را داده است، چاره‌ای نیست؛ اما در غیر این صورت اقدام به سقط می‌تواند دردهای غیرمنتظره‌ای همراه داشته باشد. در مورد قیمت قرص سقط جنین سایتوتک نیز می‌توانید از داروخانه‌ها سوال کنید. در مورد قطع مصرف این قرصها نیز باید دقیق باشید زیرا قطع ناگهانی با عوارضی همراه خواهد بود. به عنوان مثال میتوانید به مقاله عوارض قطع قرص مارولین مراجعه کنید.