انواع سونوگرافی بارداری با جدول و زمان انجام آنها

اطلاع از انواع سونوگرافی بارداری، به شما کمک می‌کند تا هوشیار باشید و در زمان لازم، سونوگرافی‌های لازم در بارداری را انجام دهید. سونوگرافی می‌تواند اطلاعات دقیقی از وضعیت جنین، رشد و تکامل اندام‌ها به پزشک بدهد. از مهمترین سونوگرافی‌ها می‌توان به سونوگرافی برررسی قلب، سونوی NT، سونوگرافی تعیین جنسیت و... اشاره کرد که در ادامه در مورد هرکدام توضیح خواهیم داد.

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

سونوگرافی های بارداری چندتاست؟

 روال یک بارداری بدون مشکل و کاملاً عادی، از شروع بارداری تا انتهای بارداری، معمولاً چهار سونوگرافی انجام می‌شود. این سونوگرافی‌ها به ترتیب در ابتدای بارداری، هفته 12 بارداری، هفته 16 بارداری و در نهایت هفته 32 بارداری انجام خواهند شد.

چنانچه مادر باردار دچار فشار خون یا دیابت بارداری باشد، بارداری چند قلو داشته باشد، وزن زیادی اضافه نکند و جنین کوچک باشد یا در هر صورت مشکلی در سونوگرافی‌های معمول بارداری برای او تشخیص داده شده باشد، حتماً لازم است سایر سونوگرافی‌های تخصصی و پیشرفته برای تایید سلامت جنین انجام شود.

این‌که در چه سنی از بارداری، چه نوعی از سونوگرافی انجام شود، بسته به نوع مشکل احتمالی و موضوعی که قرار است بررسی و ارزیابی شود، متغیر خواهد بود. به یاد داشته باشید که سن بارداری در انتخاب نوع سونوگرافی نقش تعیین کننده‌ای دارد.

• اولین سونوگرافی بارداری

به صورت سونو واژینال در بارداری انجام می‌شود تا حداقل ساک حاملگی دیده و بارداری تایید شود. در این سونوگرافی، ممکن است قلب جنین رویت نشود، زیرا معمولاً قلب بعد از هفته هفتم بارداری تشکیل شده و اولین سونوگرافی بارداری غالباً در هفته چهارم یا پنجم بارداری انجام می‌شود. همچنین این سونوگرافی، بارداری داخل رحمی یا بارداری خارج رحمی را نیز تشخیص می‌دهد. به علاوه نشان می‌دهد که بارداری با یک جنین اتفاق افتاده است یا بیشتر.

* مقاله اکو قلب جنین را مطالعه کنید.

نکته:

به یاد داشته باشید، بسته به این‌که چند روز از قاعدگی شما عقب افتاده، ممکن است نوع اولین سونوگرافی متمایز باشد. به‌طور کلی، اگر خیلی زود و در هفته چهارم و پنجم به بارداری خود واقف شده‌اید، اولین سونوگرافی به صورت واژینال خواهد بود و برای تشخیص وضعیت بارداری و ساک حاملگی است. اگر مدت زمان بیشتری از بارداری شما گذشته است و حداقل در هفته هفتم و هشتم بارداری هستید، سونوگرافی به صورت شکمی انجام می‌شود و علاوه بر بررسی وضعیت بارداری، تشکیل قلب جنین نیز بررسی می‌شود.

• سونوگرافيNT

این سونوگرافی مربوط به اولین غربالگری دوران بارداری یا همان غربالگری سه ماهه اول است که به همراه یک آزمایش خون انجام می‌شود و ناهنجاری‌های ژنتیکی را بررسی می‌کند. زمان انجام آن از ابتدای هفته یازدهم تا انتهای هفته سیزدهم بارداری است. این سونوگرافی به همراه آزمایش خونی که بلافاصله پس از آن انجام می‌شود، تا 85 درصد وضعیت ناهنجاری‌های جنین را مشخص می‌کند. اين تست تركيبی از سنجش ۲ ماركر در خون مادر (PAPP-A  و Free -βHCG ) و بررسی سونوگرافيک (NB  وNT ) است که برخی از آنومالی‌ها مانند احتمال خطر سندرم داون، تريزومی۲۱، ۱۸ و تريزومی ۱۳ را بررسی می‌کند.

همچنین دو ماده‌ای كه در خون مادر بررسی می‌شوند، در بارداری‌های جنين مبتلا به سندرم داون، تمايل به خروج از مقادير طبيعی دارند. در سونوگرافی كه به آن ان تی يا (NT (Nuchal Translucency گفته می‌شود، ‌ مقدار مايع در پشت گردن جنين اندازه گيری می‌شود كه در جنين‌های مبتلا به سندرم داون تمايل به افزايش دارد (عدد نرمال سونوگرافی nt تا 2.5 است). فقدان استخوان بينی (NB) (Nasal Bone) نيز در بررسی سونوگرافيک می‌تواند مطرح كننده ابتلا جنين به سندروم داون باشد.

* مقاله بارداری چند هفته است را مطالعه کنید.

• سونوگرافی تعيين جنسيت و بررسی بیشتر

این سونوگرافی، همان غربالگری مرحله دوم بارداری است که بین هفته‌های 16 تا 19 بارداری باید انجام شود. در این سونوگرافی، اندام‌های جنین بهتر و واضح‌تر قابل رویت است.

به‌طور کلی، دست و پا، تعداد انگشتان، صورت، وضع لب‌ها، گوش، چشم، دیافراگم، ستون فقرات، کلیه‌ها، مثانه و معده پر از مایع و چهار حفره ای بودن قلب جنین، در این مرحله از سونوگرافی‌های دوران بارداری بررسی می‌شود.

در این سونوگرافی عرض گردن جنین نیز اندازه‌گیری می‌شود و چنانچه اندازه آن خارج از نرم طبیعی باشد، آزمایش آمنیوسنتز تجویز می‌شود.

همچنین میزان رشد جنین و کیفیت تبادلات بین مادر و جنین به کمک بند ناف، جفت و مایع آمنیونی هم در این سونوگرافی چک می‌شود.

* مقاله اعداد نرمال آزمایش غربالگری دوم را مطالعه کنید.

نکته:

چنانچه در خانواده، کودکی با ناهنجاری‌های قلبی یا سایر ناهنجاری‌ها وجود داشته باشد، لازم است اكو كارديوگرافی قلب جنين نیز انجام شود.

• آخرين سونوگرافی

پس از سه ماهه دوم و در شروع سه ماهه سوم، وزن‌گیری جنین موضوع مهمی است که باید مورد بررسی قرار بگیرد. در واقع نیمه دوم سه ماهه سوم، زمان وزن‌گیری جنین است.

اگر بعد از هفته سی ام بارداری، اندازه جنين از روی سونوگرافی و سن جنین از روی اولین روز آخرین قاعدگی تطابق نداشت و بین این دو بیش از دو هفته تفاوت وجود داشت، موضوع رشد ناکافی جنین مطرح می‌شود که لازم است به کمک سونوگرافی IUGR و کالر داپلر بررسی شود.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

جدول انواع سونوگرافی‌های بارداری

جدول سونوگرافی بارداری به شرح زیر است. در این جدول، می‌توانید ببینید سونوگرافی‌های بارداری در چه هفته‌هایی انجام می‌شود و تعداد سونوگرافی‌های لازم در بارداری چقدر است. به هیچ عنوان نباید در انجام سونوگرافی‌های مهم بارداری تعلل کنید. اسم آخرین سونوگرافی بارداری در جدول زیر آمده است.

مهمترین سونوگرافی های بارداری عبارتند از:

انواع تکنیک‌های سونوگرافی در دوران بارداری

• سونوگرافی ترانس واژينال

این شکل از سونوگرافی، غالباً در تمام طول بارداری، یک بار در شروع بارداری، برای تشخیص وضعیت بارداری و ساک حاملگی انجام می‌شود. با توجه به این‌که در این روش پروب سونوگرافی وارد واژن می‌شود و تصویر کاملاً واضحی از محیط رحم ارائه می‌دهد، دقت بالایی دارد؛ اما در عین حال به دلیل این‌که اندکی تهاجمی است، در سایر مراحل بارداری مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.

• سونوگرافی استاندارد یا شکمی

به جز اولین سونوگرافی بارداری که واژینال انجام می‌شود، سایر انواع سونوگرافی‌های لازم برای زن باردار به صوت شکمی انجام می‌شود. گاهی لازم است در شروع سونوگرافی شکمی، مثانه پر باشد و سپس خالی شود و ادامه سونوگرافی انجام شود. در هر صورت، سونوگرافی شکمی متداول‌ترین شکل سونوگرافی در تمام طول بارداری است.

• سونوگرافی اولتراسوند پيشرفته

این سونوگرافی نیز شکمی انجام می‌شود اما دستگاه سونوگرافی آن متفاوت و از نوع پیشرفته‌تر است. زمانی از این سونوگرافی استفاده می‌شود که به هر دلیل، روی پارامترهایی از سلامت جنین شک و شبه وجود داشته باشد و نیاز به بررسی بیشتر باشد.

• سونوگرافی دوپلر اولتراسوند

این مدل از سونوگرافی، در زمان بارداری با تغيير مختصر در فركانس امواج فرا صوتی، اكوی جریان خون را با فركانس متفاوت و طيف‌های رنگی مختلف روی مانيتور سونوگرافی نشان می‌دهد. اين تغييرات با كيفيت Bounce off به‌وجود می‌آيد.

• سونوگرافي سه بعدی و چهار بعدی

سونوگرافی سه بعدی چندان رایج و لازم نیست؛ اما در هر صورت به کمک پروب، با طراحی و نرم‌افزار خاص، تصوير سه بعدی یا چهار بعدی (تصویری واضح‌تر) از جنين ارائه می‌دهد. در نتیجه صورت و حركات جنين کاملاً قابل رویت است.

• اكو كارديوگرافی قلب جنين

برای بررسی آناتومی و عملکرد قلب جنين، به خصوص آنومالی‌‌های قلب جنين (Congenita Heart Defect) از این سونوگرافی استفاده می‌شود.

قیمت انواع سونوگرافی‌ها در زمان بارداری

تعرفه سونوگرافی یا همان هزینه سونوگرافی، با توجه به نوع سونوگرافی و مرکزی که سونوگرافی انجام می‌دهید، متغیر خواهد بود. زمان انواع سونوگرافی‌های بارداری را پزشک حتماً به شما یادآوری خواهد کرد. به یاد داشته باشید که تعداد مشخصی از سونوگرافی‌ها برای تشخیص زمان دقیق‌تر زایمان کاربرد بیشتری دارند. توصیه می‌کنیم انواع آزمایشات و سونوگرافی‌های بارداری را در مرکزی معتبر و با تجهیزات استاندارد انجام دهید.

کلام آخر

انجام انواع سونوگرافی بارداری ضرورت ندارد. ضرورت انجام این سونوگرافی‌ها از جایی آغاز می‌شود که مشکل احتمالی وجود داشته باشد. بنابراین اگر روند بارداری شما معمول و بدون مشکل است، همان چهار سونوگرافی که در مورد آن‌ها توضیح دادیم، برای شما کفایت می‌کند. اگرچه در هر صورت، تشخیص این مورد با پزشک است. به‌طور کلی، تشخیص انجام سونوگرافی هفته ۳۱ تا ۳۴ بارداری یا سونوگرافی هفته 28 بارداری و هر سونوگرافی دیگری با پزشک است.