علت اسهال در بارداری و روش های درمان آن

انتشار: مهر ۱۴۰۰ | بروزرسانی: مهر ۱۴۰۳
اسهال در بارداری

یکی از این اتفاقات رایج در دوران بارداری، وقوع اسهال در بارداری است. این اسهال می‌تواند شامل انواع اسهال شدید در بارداری، اسهال خونی در باردای، اسهال آبکی در بارداری، اسهال سیاه در بارداری و ... باشد که در ادامه در مورد دلایل هر کدام به صورت جداگانه و کارهایی که باید برای رفعشان انجام دهید، توضیح خواهیم داد. 

شما می‌توانید با نصب اپلیکیشن گهواره به ابزارهای بسیار کاربردی مانند مراقبت بارداری دسترسی پیدا کرد و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید.

علت اسهال در بارداری 

چه چیزی باعث اسهال در بارداری می‌شود؟ یا اسهال در بارداری نشانه چیست؟ تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ شکم در بارداری، یبوست در بارداری و اسهال در بارداری شود. با این حال، اسهال در دوران بارداری می‌تواند ناشی از عفونت روده یا اختلال زمینه‌ای روده نیز باشد. پزشکان اسهال را شامل سه یا تعداد بیشتری از حرکات شل و آبکی روده در روز می‌دانند. اسهال گرفتن در باردای به طور مداوم می‌تواند منجر به کم آبی بدن و سوء تغذیه شود. در دوران بارداری، این موضوع می‌تواند به زن و جنین آسیب برساند و در صورت بروز اسهال طولانی در بارداری یا اسهال پایدار، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

اسهال یک بیماری بسیار شایع است که می‌تواند همه‌ی افراد، از جمله زنان باردار را تحت تاثیر قرار دهد. علت اسهال در بارداری، عامل خاص و مشخصی نیست. اسهال در دوران بارداری، ممکن است ناشی از تغییر در هورمون‌های بارداری یا فیزیکی باشد. با این حال، می‌تواند به بارداری ارتباطی نداشته باشد و ناشی از عفونت یا اختلال زمینه‌ای روده نیز باشد.

یکی از تغییراتی که می‌تواند باعث اسهال شدن در بارداری شود، افزایش سطح پروستاگلاندین است. تغییرات هورمونی به طور ویژه علت اسهال صبحگاهی در بارداری هستند. پروستاگلاندین‌ها، مانند اکسی توسین، به تحریک انقباضات در رحم کمک می‌کنند، اما همچنین می‌توانند حرکت را در طول دستگاه گوارش افزایش دهند. اگر مدفوع خیلی سریع از روده عبور کند، می‌تواند منجر به اسهال شود. افزایش سطح پروستاگلاندین می‌تواند باعث اسهال در طول چرخه قاعدگی نیز شود. پروستاگلاندین‌های مصنوعی، مانند دارویی به نام میزوپروستول (Cytotec)، می‌توانند اسهال را به عنوان یک عارضه‌ی جانبی ایجاد کنند. این به این دلیل است که میزوپروستول می‌تواند جذب آب و الکترولیت‌ها از مدفوع را افزایش داده و به عنوان یک دلیل اسهال در بارداری شناخته می‌شود.

* حتما بخوانید: معرفی قویترین داروی گیاهی برای اسهال ، درمان فوری و خانگی آن 

علت اسهال در بارداری

اسهال عفونی در بارداری

عفونت‌های روده‌ای از دیگر علل شایع دل درد و اسهال در بارداری هستند. علاوه بر مدفوع شل و آبکی، افراد مبتلا به اسهال عفونی ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنند:

  • مدفوع خونی
  • تهوع، استفراغ و اسهال در بارداری
  • تب و لرز و اسهال در بارداری
  • سرگیجه، سردرد و اسهال در بارداری

برخی از ارگانیسم‌هایی که می‌توانند باعث معده درد و اسهال در بارداری شوند عبارتند از:

  • باکتر‌هایی مانند اشریشیا کولی یا هر کدام از جنس‌های کمپیلوباکتر، سالمونلا یا شیگلا
  • ویروس‌ها، از جمله نوروویروس و روتاویروس
  • انگل‌هایی مانند Giardia lamblia و Cryptosporidium enteritis

فرد می‌تواند با مصرف غذا یا آب آلوده به این موجودات مضر آلوده شود. بنابراین هنگام سفر به مناطقی که بهداشت ضعیفی دارند، وقوع اسهال عفونی اتفاق رایجی است.

اختلالات روده‌ای

اسهال مزمن در بارداری می‌تواند نشانه‌ای از اختلال زمینه‌ای روده باشد، مانند:

  • بیماری‌های التهابی روده، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسروز
  • سندرم روده تحریکپذیر
  • بیماری سلیاک
  • رشد بیش از حد باکتری‌های روده‌ی کوچک

همچنین اسهال در بارداری و کرونا نیز بهم مرتبط هستند و بنابراین باید به دنبال سایر علائم این بیماری باشید. شرایط فوق همچنین می‌تواند طیف وسیعی از علائم دیگر را ایجاد کند. برای مثال:

  • گرفتگی، شکم درد و اسهال در بارداری
  • گاز، نفخ و اسهال در بارداری
  • حالت تهوع و اسهال در بارداری
  • کاهش وزن
  • احساس خستگی شدید در بارداری
  • مشکلات پوستی و مفاصل
  • کم خونی

اگر اسهال با علائم دیگر همراه باشد، باید برای ارزیابی به پزشک مراجعه کنید.

اسهال عفونی در بارداری

سایر علل اسهال در زن باردار

اسهال در دوران بارداری می‌تواند ناشی از موارد زیر نیز باشد:

  • عدم تحمل مواد غذایی یا حساسیت
  • تغییرات رژیم غذایی
  • استرس یا اضطراب
  • داروهای خاص
  • خوردن غذاهای حاوی قندهای الکلی مانند سوربیتول، زایلیتول یا مانیتول

 در زمان اقدام به بارداری، اسهال از علائم بارداری محسوب می‌شود؟

زمانی که برای بارداری اقدام می‌کنید به دنبال هر علامتی برای نتیجه بخشی تلاش‌هایتان هستید. از این رو یکی از سوالات اساسی که پیش می‌آید این است آیا اسهال علامت بارداری است؟ همانطور که در بالا نیز اشاره کردیم یکی از دلایل دل پیچه و اسهال در بارداری، تغییرات هورمونی است. این تغییرات معمولاً چند ماه بعد از آغاز بارداری رخ می‌دهند. بنابراین اسهال قبل بارداری را نمی‌توان به عنوان یکی از علائم بارداری قبل از پریود در نظر گرفت. همانطور که می‌دانید لکه بینی یکی از نشانه‌های بارداری است. اسهال و لکه بینی در بارداری می‌توانند با هم رخ دهند.

با این حال اگرچه اسهال در زمان بارداری یک نشانه‌ی اولیه نیست، اما ممکن است در سه ماهه اول بارداری دچار اسهال یا سایر مشکلات گوارشی شوید. بدن شما تغییرات زیادی را تجربه می‌کند و این می‌تواند بر روی مدفوع شما تأثیر گذاشته و منجر به اسهال در بارداریِ ماه اول شود.

چه زمانی اسهال در بارداری خطرناک است؟

اسهال برای بارداری می‌تواند منجر به کم آبی شدید و سوء تغذیه شود که برای زن و جنین خطرناک است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، زن باردار باید فوراً تحت مراقبت‌های پزشکی قرار گیرد:

  • مدفوع حاوی خون یا چرک
  • اسهالی که بیش از 48 ساعت طول بکشد
  • شش یا بیشتر مدفوع شل در یک دوره‌ی 24 ساعته
  • تب بالای 39 درجه
  • استفراغ مکرر
  • درد شدید در راست روده یا شکم
  • علائم کم آبی بدن، مانند تیره شدن ادرار، تشنگی، خشکی دهان، احساس سبکی سر، کمتر ادرار کردن یا اسهال تیره در بارداری

به ویژه که اسهال در بارداری خارج از رحم نیز رخ می‌دهد بنابراین باید نسبت به علائم آن حساس باشید.

اسهال در بارداری چه زمانی خطرناک است

برای اسهال در بارداری چه کنیم؟

خوشبختانه روش‌های زیادی برای رفع اسهال در بارداری وجود دارد. شما هم می‌توانید به کمک تغییر در تغذیه‌ی خود این کار را انجام دهید و هم می‌توانید درمان دارویی داشته باشید.

برای درمان اسهال در بارداری چی بخورم

در گام اول در درمان برای اسهال در بارداری، فرد می‌تواند با نوشیدن مقدار زیادی آب از کم آبی بدن جلوگیری کند. همچنین نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت زیاد مانند موارد زیر نیز ضروری است:

  • آبگوشت و سوپ‌های شفاف
  • آب میوه‌ها

برای زنان باردار با هیدراتاسیون شدید، پزشک ممکن است سرم نمکی را نیز پیشنهاد کند. بسیاری از پزشکان رژیم غذایی ملایم را به عنوان یک راه حل اسهال در بارداری و بازگرداندن الکترولیت‌های از دست رفته در این دوران توصیه می‌کنند. از غذاهای مناسب برای اسهال در بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • سیب
  • موز
  • سیب زمینی 
  • برنج
  • کراکرهای نمکی
  • نان تست

همچنین باید از خوردن غذاهایی که می‌توانند اسهال را بدتر کنند، مانند محصولات لبنی، هر چیزی که دارای چربی یا قند زیاد است و نوشیدنی های حاوی کافئین پرهیز کنید.

برای اسهال در بارداری چه قرصی بخوریم

برای اسهال در بارداری چه قرصی بخوریم

در دوران بارداری، مهم است که برای اسهال در بارداری و درمان آن و یا مشکلات دیگر، قبل از مصرف هرگونه داروی جدید با پزشک مشورت کنید. برخی از آنها می‌توانند مضر باشند، در حالی که ایمنی بعضی دیگر هنوز مشخص نیست. براساس تحقیقی که در این زمینه انجام شده است، هیچ ارتباطی بین مصرف لوپرامید (ایمودیوم) در سه ماهه اول بارداری و ناهنجاری‌های عمده جنینی مشخص نشده است و از این رو ایمودیوم به عنوان یک داروی ضد اسهال در بارداری شناخته می‌شود. 

با این حال، ACG مصرف داروهای ضد اسهال دیفنوکسیلات-آتروپین (Lomotil) یا بیسموت ساب سالیسیلات (Pepto-Bismol) را در دوران بارداری توصیه نمی‌کند. آنها یافته‌هایی دارند که نشان می‌دهد لوموتیل می‌تواند به جنین در سه ماهه دوم و سوم آسیب برساند. پپتوبیسمول ممکن است خطر وزن کم هنگام تولد، خونریزی نوزادان و سقط جنین در بارداری قرار دارد. شما می‌توانید زیر نظر پزشک از این قرص به عنوان یک درمان فوری اسهال در بارداری استفاده کنید. نکته‌ی مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که مصرف قرص ضد اسهال در بارداری حتماً باید زیر نظر پزشک انجام شود.

درمان اسهال در بارداری با طب اسلامی

مانند همیشه طب سنتی هم روش‌های درمانی خود را برای قطع اسهال در بارداری دارد. به عنوان مثال یکی از درمان‌های رایج برای این مشکل، خوردن عرق نعنا در بارداری یا دوغ غلیظ و نسبتاً شور است به ویژه اگر ادویه‌ی آویشن داشته باشد. این دو ماده را می‌توان به عنوان یک درمان گیاهی اسهال در بارداری در نظر گرفت. آب سیب نیز می‌تواند خواص درمانی داشته باشد. بعلاوه مصرف نان و پنیر و گردو یا مصرف ماش می‌تواند به جلوگیری از اسهال در بارداری کمک کند.

اسهال در بارداری با نوع جنسیت جنین ارتباط دارد؟

بسیاری از افراد برای اطلاع از جنسیت جنینشان عجله‌ی زیادی دارند و به دنبال نشانه‌هایی برای این کار هستند. در شرایطی که بسیاری از افراد اسهال در اوایل بارداری و جنسیت را بهم مرتبط دانسته و آن را به جنس خاصی نسبت می‌دهند اما حقیقت این است که وقوع اسهال یک اتفاق رایج در تمام بارداری‌ها است و روش مطمئنی برای تعیین جنسیت جنین نیست. تنها روش مطمئن استفاده از سونوگرافی تعیین جنسیت جنین است.

اسهال در بارداری و جنسیت جنین

اسهال در بارداری ماه اخر

شما در هر زمان از بارداری ممکن است اسهال را تجربه کنید. تغییر در رژیم غذایی، تغییرات هورمونی یا ویتامین‌ها قبل از تولد می‌تواند منجر به اسهال شود. با نزدیک شدن زمان زایمان، ممکن است متوجه شوید که اسهال شما بیشتر هم می‌شود. این ممکن است به این دلیل باشد که بدن شما خود را برای زایمان آماده می کند. بنابراین اسهال در هفته‌ی آخر بارداری بسیار شایع است.

اسهال در در اواخر بارداری نشانه چیست و آیا می‌توان آن را یک نشانه از فرا رسیدن زمان زایمان درنظر گرفت؟ اسهال لزوماً به این معنی نیست که زایمان شما چند روز دیگر باقی مانده است، بنابراین از افزایش دفعات آن نگران نباشید. این اتفاق تنها به این دلیل است که هورمون‌ها در بالاترین سطح خود قرار دارند.