مصرف جگر در بارداری ضرر دارد؟
جگر یکی از غذاهایی است که مصرف آن در دوران بارداری، به ویژه سه ماهه اول توصیه نمی‌شود. علت اصلی این موضوع در درجه اول، بالا بودن میزان ویتامین A فعال در جگر و در درجات بعدی، امکان آلودگی باکتریایی است. پس بهتر است از مصرف جگر در بارداری، اجتناب شود. در ادامه، به‌طور مفصل‌تری در مورد مصرف و میزان مجاز جگر گوسفندی، گاوی و جگر مرغ در بارداری توضیح خواهیم داد.
با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.
مضرات خوردن جگر در بارداری چیست؟
آیا خوردن جگر گوسفندی در بارداری ضرر دارد؟
- ویتامین آ موجود در جگر، به شکلی است که حتی در مقادیر اندک هم می‌تواند به جنین صدمه بزند. کبد حاوی غلظت بالایی از ویتامین A فعال به اسم رتینول است. شما با خوردن جگر سفید در بارداری، بیشتر از خوردن جگر مرغ در بارداری ویتامین آ فعال وارد بدنتان خواهید کرد.
- ویتامین A موجود در جگر به صورت رتینول یافت می‌شود. مصرف بیش از حد این نوع ویتامین A می‌تواند منجر به بروز ناهنجاری‌های مادرزادی شود. این ناهنجاری‌ها ممکن است شامل جهش‌های ژنتیکی یا حتی رشد سلولهای سرطانی باشد. از این رو، رتینول برای زنان باردار مضر شناخته شده و توصیه می‌شود از مصرف هرگونه فرآورده حاوی آن پرهیز شود. افزون بر این، جگر حاوی مقادیر بالایی کلسترول است که برای زنان بارداری که با مشکلات فشار خون بالا مواجه هستند، گزینه مناسبی به شمار نمی‌آید.
- علاوه بر ضرورت پرهیز از مصرف جگر مرغ در دوران بارداری، باید از مصرف محصولات مراقبت از پوست حاوی روغن کبد یا رتینول و داروها یا مکمل‌هایی که دارای غلظت بالایی از ویتامین A به شکل رتینول هستند نیز خودداری کنید. حتی جذب پوستی رتینول می‌تواند برای جنین خطرآفرین باشد.
- یکی دیگر از خطرات تهدید کننده مصرف جگر در بارداری، احتمال آلوده بودن آن است. برخی از متخصصان دریافتند که علاوه بر میزان زیاد ویتامین جگر که خطرساز است، باکتری به نام «لستریا» نیز در جگرهای آلوده، به‌ویژه جگر گوسفند وجود دارد. بنابراین باید در مورد خوردن جگر گوسفند در بارداری احتیاط شود.
* مقاله خوردن گیلاس در بارداری و زیبایی جنین را مطالعه کنید.
فواید جگر در بارداری چیست؟
جگر دارای مواد مغذی بسیاری است که برای سلامتی ما مفید است. خوردن جگر سیاه در بارداری می‌تواند این ترکیبات مغذی را به بدن شما برسانند. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
- آهن موجود در جگر، یکی از مهم‌ترین دلایلی است که به زنان باردار توصیه می‌شود جگر مصرف کنند. آهن در تشکیل هموگلوبین خون نقش دارد. بنابراین آهن خطر کم خونی را در زنان باردار که حجم خونشان تا دو برابر افزایش می‌یابد، کاهش می‌دهد و به سلامت گردش خون کمک می‌کند.
- پروتئین‌ها که منبع اصلی انرژی هستند و یک زن باردار برای حمایت از رشد جنین، به مقادیر بیشتری از آن نیاز دارد. مادران باردار می‌توانند مقادیر کافی از پروتئین را از طریق مصرف جگر در بارداری دریافت کنند.
- اسید فولیک که نقش مهمی در محافظت از جنین در رحم دارد و همچنین رشد عصبی وی را تقویت می‌کند.
- ویتامین A که برای سلامت چشم و تقویت سیستم ایمنی کودک لازم است اما ویتامین A موجود در جگر به شکلی است که می‌تواند مشکلاتی را برای جنین شما ایجاد کند. به همین دلیل است که مصرف جگر در بارداری ضرر دارد.
| فواید جگر در بارداری | مضرات جگر در بارداری | غذاهای جایگزین |
| حاوی اسید فولیک | ویتامین A بالا و امکان نقایص مادرزادی | هویج |
| افزایش غلظت خون | رشد سلولهای سرطانی | سیب زمینی |
| حاوی پروتئین بالا برای رشد جنین | افزایش فشار خون | کدو |
| تقویت بینایی | الودگی به باکتری | اسفناج |
جگر سفید در بارداری مجاز است؟
طبق بررسی‌های به‌دست آمده، میزان پروتئین جگر سفید از جگر سیاه کمتر است؛ ولی جگر سفید از نظر میزان چربى تقریباً مشابه جگر سیاه است. مقدار کلسترول جگر سفید شبیه جگر سیاه و بیشتر از گوشت کم چربى است. همچنین لازم به ذکر است که مقدار آهن موجود در جگر سفید از جگر سیاه کمتر است.
* مقاله شلغم در بارداری را مطالعه کنید.
بسیاری از افراد فکر می‌کنند که جگر سفید منبع غنی از ویتامین A است اما باید گفت که مقدار این ویتامین در جگر سفید نسبت به جگر سیاه خیلی کمتر است. طبق بررسی‌های به‌دست آمده، در 100 گرم جگر سیاه، حدود 36000 واحد ویتامین A وجود دارد اما در 100 گرم جگر سفید، 36 واحد ویتامین A وجود دارد. پزشکان توصیه می‌کنند که درمورد مصرف جگر سفید نیز همانند جگر سیاه در دوران بارداری، احتیاط‌های لازم را داشته باشید و به هیچ وجه، بیش از حد مجاز، از هیچ یک از آن‌ها مصرف نکنید.
متاسفانه باید بگوییم جگر سفید یا همان شش (ریه) ارزش غذایی زیادی ندارد و همانند گوشت، فقط به‌عنوان یک منبع پروتئینی برای رشد می‌تواند مفید واقع شود.
از ویتامین‌های مهم موجود در جگر سفید، می‌توان به ویتامین B6 و B12 اشاره کرد. به این ترتیب، این ماده غذایی می‌تواند برای تامین انرژی و کم خونی نیز مفید باشد. 100 گرم جگر سیاه گوسفند که با آتش ملایم پخته شده باشد، دارای 220 کالری انرژی، 5/2 گرم کربوهیدرات، 5/30 گرم پروتئین و 8/8 گرم چربی است.
مقدار مجاز مصرف جگر در بارداری چقدر است؟
در حال حاضر هیچ مطالعه‌ای وجود ندارد که نشان دهد مقدار مجاز مصرف جگر در بارداری چقدر است، بهتر است از مصرف جگر در بارداری خودداری شود. در عوض می‌توانید از سایر انواع گوشت در بارداری استفاده نمایید. اگر هوس جگر در بارداری به سراغتان آمد، چه باید بکنید؟
گفته می‌شود حدود 2500 واحد بین‌المللی ویتامین A را می‌توان با اطمینان در دوران بارداری مصرف کرد اما مقادیر بیشتر از آن، می‌تواند جنین را در معرض برخی نقایص مادرزادی قرار دهد. با این وجود، به دلیل این‌که فرم ویتامین آ موجود در جگر از نوع بدی است، احتمالاً مصرف این میزان از آن مجاز نیست.
اگر در دوران بارداری جگر خوردیم چه کنیم؟ اگر هوس خوردن جگر در بارداری به سراغتان آمد، مصرف یک بار جگر در بارداری یا حتی دو بار، خطر خاصی برای جنین به همراه نخواهد داشت. همچنین بهتر است از خوردن جگر در سه ماهه اول بارداری، خودداری کنید تا خطرات ناشی از آن، کمتر شود. برخی از متخصصان نیز معتقدند که خوردن یک‌بار جگر در ماه به اندازه 2 تا 3 قوطی کبریت، مشکلی برای مادر و جنین ایجاد نمی‌کند. با این وجود، قبل از مصرف جگر در دوران بارداری، حتماً با پزشک متخصص تغذیه مشورت کنید.
بهترین جایگزین جگر در بارداری چیست؟
همان‌طور که دیدید با وجود فواید جگر در بارداری، شما نمی‌توانید جگر را لااقل به‌طور منظم، در رژیم غذایی بارداری خود مانند مصرف گوشت در بارداری قرار دهید. با این وجود، شما به ویتامین A برای حفظ سلامت پوست، چشم و سیستم ایمنی بدن خود و جنین نیاز دارید. شما می‌توانید از سایر منابع ویتامین آ در بارداری استفاده کنید که برای رشد کودک شما نیز مفید باشند که شامل موارد زیر است:
- هویج و آب هویج در بارداری
- سیب زمینی شیرین
- كدو حلوايی
- اسفناج
- شلغم
- چغندر
تمام این منابع برای سلامت چشم و تقویت سیستم ایمنی بدن مفید بوده و به‌عنوان آنتی‌اکسیدان‌های موثر عمل می‌کنند. نکته‌ی مهم این است که ویتامین A موجود در این سبزیجات به صورت بتاکاروتن است؛ ترکیبی که برخلاف ویتامین A موجود در جگر، در دوران بارداری ضرری برای مادر و جنین ندارد و حتی فواید قابل توجهی نیز به همراه دارد.
منبع:
https://www.momjunction.com/articles/safe-eat-liver-pregnancy_0078634/
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.