خوردن فاموتيدين در شیردهی+عوارض، موارد استفاده و نحوه مصرف
تغییرات ایجاد شده در دوران بارداری می‌تواند تأثیرات زیادی را بر بدن مادر داشته باشد. یکی از تأثیرات افزایش احتمال ایجاد یا تشدید بیماری‌هایی مثل ریفلاکس و زخم معده است. افزایش اندازه رحم و فشار آن بر احشای مختلف درون شکم معمولاً عامل ایجاد این مشکل است؛ بنابراین، بعضی از مادران ممکن است نیاز به خوردن فاموتيدين در شیردهی و دوران پس از زایمان داشته باشند.
فاموتیدین معروف‌ترین داروی ضد اسید است که به طور گسترده توسط عدهٔ زیادی از افراد مبتلا به ریفلاکس و زخم معده و روده به کار می‌رود. از آن جایی که داروهای مورداستفاده توسط مادران شیرده معمولاً از طریق شیر به بدن نوزاد راه پیدا می‌کنند، پیش از مصرف هر دارویی در دوران شیردهی باید از امنیت آن دارو برای مادر و شیرخوار اطمینان حاصل کرد. داروی فاموتیدین یکی از امن‌ترین داروها در بین داروهای مشابه خود است که با تأیید پزشک می‌تواند در دوران شیردهی استفاده شود و ما در این مقاله از گهواره، خوردن فاموتیدین در شیردهی را بررسی خواهیم کرد.
قرص فاموتیدین برای چیست؟
فاموتیدین (Famotidine) که با نام تجاری pepcid نیز شناخته می‌شود، دارویی از دسته مهار‌کننده‌های گیرنده هیستامین ۲ (H2 blocker) است که بیشتر در پیشگیری و درمان زخم‌ها و التهابات معده و روده (خصوصاً دوازدهه) به کار می‌رود.
همچنین از آن جایی که این دارو اثر خود را از طریق کاهش تولید اسید معده اعمال می‌کند، می‌تواند در بیماری‌های که مرتبط با افزایش غیرطبیعی سطح اسید معده هستند مثل سندرم زولینگر الیسون نیز به کار برود. این دارو همچنین در درمان ریفلاکس معده به مری (gastrointestinal reflux disease یا GERD) که در آن اسید معده وارد مری شده و علائمی از جمله سوزش سر دل ایجاد می‌کند، کاربرد دارد.
قرص فاموتیدین در شیردهی
خوردن فاموتیدین در شیردهی به‌عنوان مؤثرترین و امن‌ترین روش برای کاهش اسید معده و مشکلات مربوط به آن شناخته می‌شود. پس از آن داروهای اومپرازول و پنتاپرازول در ردهٔ بعدی قرار می‌گیرند. اگرچه این داروها نیز می‌توانند از طریق شیر به شیرخوار منتقل شوند؛ اما در صورت مصرف دوزهای عادی، میزان آن معمولاً به‌اندازه آسیب رساندن نیست.
عوارض قرص فاموتیدین در شیردهی
شرایط شیردهی از نظر میزان تأثیر داروهای مورداستفادهٔ مادر بر کودک، با بارداری یکسان نیست. مقدار دارویی که در صورت استفاده از دوز مشخص دارو توسط مادر به بدن فرزند می‌رسد، در شیردهی بسیار کمتر از بارداری است؛ چرا که میزان ورود این دارو به شیر اندک بوده و مشابه عبور از جفت نیست.
مطالعات حیوانی ایجاد وقفه در رشد کودک شیرخوار را در هنگام مصرف دوزهای بالا از دارو (۶۰۰ برابر دوز معمول) نشان داده‌اند. از آن جایی که قرص فاموتیدین مشخصاً می‌تواند وارد شیر مادر شود، خوردن فاموتیدین در شیردهی باید حتماً بااحتیاط صورت بگیرد و باتوجه‌به میزان اهمیت مصرف دارو برای مادر، تصمیم به قطع دارو یا قطع شیردهی گرفته می‌شود. البته بعضی از متخصصان مصرف این دارو در شیردهی را به طور کامل ممنوع می‌دانند.
نکات مصرفقرص فاموتیدین در بارداری
داروهای موجود در بازار از نظر میزان عبور از جفت و اثرات آن‌ها بر روی جنین در گروه‌های مختلفی قرار می‌گیرند که شامل گروه‌های A، B، C، D و X هستند و گستره‌ای از داروهای کاملاً بی‌خطر برای مصرف در بارداری تا داروهای بسیار خطرناک را شامل می‌شوند.
فاموتیدین در دسته B قرار می‌گیرد. داروهای این دسته مطالعات انسانی کافی از نظر بی‌ضرر بودن برای جنین را ندارند؛ اما در مطالعات حیوانی انجام شده، بی‌ضرر بودن آن‌ها ثابت شده است. براین‌اساس می‌توان گفت که این دارو جزو داروهای نسبتاً امن برای مصرف در دوران بارداری است اما می‌تواند از جفت عبور کرده و روی جنین اثرگذار باشد.
مطالعات انسانی در مورد این دارو هنوز کامل نیست؛ اما مطالعات حیوانی در بعضی از موارد سقط‌های پراکنده را در مادرانی که دوزهای بالا و سمی از فاموتیدین را مصرف کرده بودند، نشان می‌دهد. مصرف قرص فاموتیدین در بارداری تنها هنگامی مجاز است که نیاز به مصرف آن مشخصاً توسط پزشک ارزیابی و تأیید شده باشد. پزشکان می‌توانند نسبت سود و ضرر این دارو برای هر فرد را بررسی کرده و باتوجه‌به شرایط فرد، اجازهٔ مصرف قرص فاموتيدين را بدهند یا خوردن آن را برای مادر ممنوع کنند.
فاموتیدین را کی بخوریم؟
فاموتیدین را در هر زمانی از روز می‌توان مصرف کرد؛ اما به علت وضعیت بدن در هنگام خواب، وقوع ریفلاکس در شب‌ها و در زمان خواب شایع‌تر است؛ به همین دلیل است که بسیاری از پزشکان به‌منظور جلوگیری از وقوع ریفلاکس در شب، بهترین زمان مصرف فاموتیدین را قبل از رفتن به رختخواب می‌دانند.
نحوه مصرف فاموتیدین
این قرص می‌تواند با یا بدون غذا مصرف شود. درمان زخم‌های معده با این دارو به حدود ۴ هفته زمان نیاز دارد؛ اما در بعضی موارد ممکن است تا دوبرابر این مدت نیز به مصرف دارو نیاز داشته باشید. چنانچه پس از مدتی استفاده، وضعیت شما بهبود نیافته یا بدتر شده باشد، باید مجدداً به پزشک مراجعه کنید.
ممکن است مصرف قرص فاموتیدین تنها بخشی از درمان شما باشد که نیاز به اصلاح سبک زندگی و مواردی ازاین‌قبیل نیز دارد، مطمئن شوید که تا جای ممکن این توصیه‌ها را رعایت کرده‌اید. از مصرف الکل و هر ماده دیگری که شرایط را بدتر می‌کند اجتناب کنید. همچنین دارو را در شرایط مناسب و به‌دوراز رطوبت و گرما نگه دارید تا اثربخشی خود را از دست ندهد. داروهای دیگر با عملکرد نسبتاً مشابه ممکن است برای کمک به عملکرد فاموتیدین به همراه آن تجویز شوند. در زمان مصرف این دارو از مصرف خودسرانهٔ دیگر داروهای کاهندهٔ اسید معده خودداری کنید، مگر اینکه با تجویز پزشک باشند.
در صورت فراموش‌کردن مصرف یک دوز از دارو، هر زمان که به یاد آوردید می‌توانید دوز فراموش شده را مصرف کنید. چنانچه زمان یادآوری بسیار نزدیک به مصرف نوبت بعدی دارو باشد، از مصرف دوز فراموش شده صرف‌نظر کنید و هرگز دو دوز را با هم مصرف نکنید. در صورت مصرف اتفاقی دوز بیش از حد به اورژانس مراجعه کنید. طریقه مصرف قرص فاموتیدین در بارداری و شیردهی نیز تفاوتی با سایر مواقع ندارد؛ اما باید پس از مشورت با پزشک و مطابق با دستورات او باشد.
موارد منع مصرف فاموتیدین
تنها بارداری و شیردهی نیستند که برای مصرف داروها نیاز به مشورت با پزشک دارند. چنانچه مادر شیرده هستید و نیاز به مصرف قرص فاموتیدین دارید، در صورت ابتلا به هر یک از بیماری‌های کلیوی، کبدی، سرطان معده، آسم، بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) و هرگونه مشکل تنفسی دیگر، پیش از مصرف دارو پزشک خود را در جریان بگذارید.
دقت داشته باشید که در صورت وجود حساسیت به فاموتيدين یا هر یک از داروهای مشابه آن مثل رانیتیدین، سایمتیدین یا نیزاتیدین نیز باید از مصرف این دارو خودداری کنید. فاموتیدین عموماً در رفع سوزش سر دل در کسانی که سابقه ابتلا به این مشکل را دارند بدون نظر و مشورت با پزشک استفاده می‌شود.
از آن جایی که گاهی سوزش سر دل بیانگر مشکلی جدی‌تر مثل سکته قلبی و نیازمند پیگیری فوری است (خصوصاً اگر به همراه درد قفسه سینه، تنگی نفس، انتشار درد به فک، شانه و بازو، تهوع، عرق‌کردن و اضطراب است) حتماً در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله از گهواره به بررسی خوردن فاموتیدین در شیردهی پرداختیم. فاموتیدین معمولاً در پیشگیری از ترشح بیش از حد اسید معده، زخم‌های معده و روده و ریفلاکس مورداستفاده قرار می‌گیرد. این دارو از نظر امن بودن برای مصرف در بارداری در دستهٔ B قرار گرفته و برای استفاده در دوران شیردهی نیز یکی از امن‌ترین داروهای ضد اسید است. بااین‌حال به علت ورود این دارو به شیر مادر لازم است که قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید. چنانچه سؤال دیگری در مورد خوردن فاموتیدین در شیردهی دارید می‌توانید آن را در بخش نظرات این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.
سؤالات متداول:
عوارض مصرف قرص فاموتيدين چیست؟
عوارضی مثل سردرد، گیجی نسبی، یبوست و اسهال از عوارض شایع خوردن فاموتيدين در شیردهی هستند که در صورت شدید نبودن نیاز به مداخلهٔ خاصی ندارند.
حداکثر مقدار مجاز مصرف قرص فاموتیدین در شیردهی چقدر است؟
بیشترین دوز معمول مصرف قرص فاموتیدین به‌صورت دو قرص ۴۰ میلی‌گرمی در روز است و مقادیر بییشتر از این مقدار می‌تواند برای شیرخوار آسیب‌زا باشد.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.