ادرار زیاد نوزاد | علت زیاد شدن ادرار کودک

مرداد ۱۴۰۱ | زمان مطالعه : ۹ دقیقه
ادرار زیاد نوزاد

تعداد دفعات و حجم ادرار تحت تاثیر مسائل مختلف تغییر می‌کند و این موضوع هم در کودکان و هم در بزرگسالان رخ می‌دهد. همانطور که کاهش ادرار خطرناک است، تکرر ادرار شاید حتی خطرناک‌تر باشد. حجم زیاد ادرار نوزاد می‌تواند برای والدین بسیار نگران کننده باشد. در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته و توضیح می‌دهیم ادرار زیاد نوزاد نشانه چیست، کی باید نگران شوید و چطور می‌توان آن را درمان کرد.

تعداد دفعات و حجم طبیعی ادرار نوزاد

برای انکه ادرار زیاد بچه‌ها را بررسی کنید باید بدانید حجم طبیعی چقدر است. بسته به سن، حجم طبیعی ادرار می‌تواند متفاوت باشد و تکرر ادرار نوزاد تعریف دیگری داشته باشد. مثلاً در روزهای اول زندگی کودک شما ممکن است هر یک تا سه ساعت یکبار یا به ندرت چهار تا شش بار در روز ادرار کند. یا برای مثال تعداد دفعات ادرار نوزاد ۵ ماهه سالم باید چهار تا شش بار در روز یا هر یک تا سه ساعت در روز باشد. بسیاری از پزشکان حداقل چهار تا شش پوشک خیس در روز را طبیعی می‌دانند. هر بار باید پوشکش را کاملا خیس و نه نمناک ‌کند و رنگ ادرار نوزاد باید بی‌رنگ باشد. 

روش دیگر محاسبه ادرار طبیعی براساس وزن است به طور کلی مقدار ادرار نوزاد در روز 36 سی سی ادرار به ازای هر کیلوگرم وزن است. مثلا اگر کودک شما 3 کیلوگرم وزن دارد، توقع داریم حجم ادرارش در یک شبانه‌روز، چیزی حدود 108 سی سی باشد. 

در محاسبه ادرار بیش از حد نوزاد باید شرایط محیطی را نیز در نظر داشت. مثلاً روزی که نوزاد زیاد شیر بخورد طبیعی ست که ادرار زیادی داشته باشد یا برعکس. ممکن است سردی هوا نیز منجر به افزایش ادرار شود. به هر حال اگر نوزاد بیش از این ادرار می‌کند و این اتفاق مدام در حال رخ دادن است، باید به فکر درمان تکرر ادرار در آنها باشید.

علل ادرار کردن زیاد نوزادان

همانطور که کاهش ادرار نوزاد می‌تواند خطرناک باشد و باید به دنبال علت کم شدن ادرار نوزاد باشید، دلیل ادرار بیش از حد کودک نیز باید مشخص شده و درمان شود. باید دید ادرار مکرر کودکان نشانه چیست؟ اگر با همه این محاسبات هنوز هم تصور می‌کنید نوزاد شما بیش از حد ادرار می‌کند یا احساس کاذب ادرار دارد، علت ادرار زیاد نوزاد را با هم بررسی می‌کنیم:

تغذیه نامناسب

تغذیه اولین دلیل ادرار زیاد کودک است. در مورد ادرار زیاد نوزاد، پیش از هرچیز مطمئن شوید که آیا بیش از حد به کودک شیر و مایعات نمی‌دهید و شیردهی شما صحیح است؟ اگر مصرف مایعات زیاد باشد پس ادرار زیاد نوزاد طبیعی است. روز اول زندگی حجم معده نوزاد به اندازه یک قاشق چای خوری است. تا روز سی‌ام یا یک ماهگی این حجم به اندازه حجم یک پرتقال می‌رسد. پس حجم شیری که می‌خورد با توجه به سنش متفاوت خواهد بود. برای کودکی که شیر خشک می‌خورد بعد از چند روز اول زندگی، هر بار 60 الی 90 سی سی شیر خشک حل شده در آب جوش کافی است. کودک آن را به تناوب هر 4-3 ساعت مصرف می‌کند. به یاد داشته باشید هر پیمانه شیر خشک را باید در 30 سی سی آب جوشیده‌ی سرد شده حل کنید. اگر بیش از این مقدار آب اضافه کنید تعادل مواد معدنی بدن کودک به هم می‌ریزد و ممکن است در نهایت منجر به ادرار زیاد نوزاد و عوارض دیگر بشود.

 مقدار شیر در کودکانی که شیر مادر می‌خورند متفاوت است. محاسبه حجم دقیق شیر مادر کار سختی است. پس بهتر است طبق توصیه سازمان جهانی بهاشت هر بار که کودک تقاضای شیر می‌کند به او شیر بدهید این اتفاق حدودا هر 3-2 ساعت یک‌بار می‌افتد.

تا زمانی به نوزاد شیر بدهید که به میل خودش شیر می‌خورد. نوزادان در حالت عادی و در سلامت کامل، احتیاج به دریافت مایعی به جز شیر ندارند.

یکی از دلایل شیر بالا آوردن یا رفلاکس نوزادی و رفلاکس پنهان نوزاد، بیش از حد شیر خوردن کودک است. پس اگر کودک شما زیاد استفراغ می‌کند علاوه بر مراجعه به پزشک به فکر این باشید که شاید شما بیش از حد به او شیر می‌دهید.

علت ادرار کردن زیاد نوزادان

شباهت اسهال آبکی و ادرار

آیا کودک شما اسهال نیست؟ در این مورد لازم است از انواع شکل مدفوع نوزادان آگاه باشید زیرا ممکن است بیش از حد پوشک خیس کردن به خاطر اسهال نوزاد باشد نه ادرار زیاد! اسهال اصلی‌ترین علت مدفوع زیاد نوزاد است. کودک مبتلا به اسهال کمبود آب دارد. بی‌قرار و در موارد شدید بی‌حال است، لب و مخاطات خشک و چشمان گود افتاده دارد. 

بیماری‌ها

در نهایت افزایش ادرار کودک ممکن است به علت بیماری زمینه‌ای باشد. برخی از این بیماری‌هایی که می‌توانند علت ادرار زیاد در کودکان باشند در ادامه آمده‌اند:

  • امکان دارد ادرار زیاد نوزاد به دلیل حجم زیاد ادرار نباشد. زمانی احساس ادرار کاذب در کودکان رخ می‌دهد که عفونت ادرار داشته باشند یا ظرفیت مثانه آن‌ها کم شده باشد. یکی از نشانه‌های عفونت ادراری کودکان تب است و ممکن است در کنار تکرر ادرار شدید کودک هنگام دفع ادرار احساس سوزش داشته باشد. کودکان بزرگ‌تر این سوزش ادرار را بیان می‌کنند اما این علامت در نوزادان و کودکان نوپا ممکن است به صورت گریه کردن و بی‌قراری هنگام ادرار کردن بروز کند. کودک ممکن است بیش از حد بی‌قرار یا حتی بی‌حال باشد. عفونت ادراری شدید نوزاد یا عفونت مثانه بسیار خطرناک است و در این موقعیت بهتر است هرچه سریعتر به پزشک مراجعه کنید تا آزمایش ادرار نوزاد انجام شود. تاخیر در درمان عفونت ادراری می‌تواند سبب عفونت کلیه‌ها و حتی از دست رفتن کلیه‌های کودک بشود. عموماً از انواع آنتی بیوتیک برای عفونت ادراری کودکان استفاده می‌شود.
  • احتمال این‌که ادرار زیاد نوزاد پسر به دلیل عفونت باشد کمتر است اما این امکان همچنان وجود دارد مخصوصا در پسرهایی که ختنه نشده‌اند زیرا زیر پوست محل ختنه میکروب‌ها جایگزین شده و سبب عفونت می‌شوند. بنابراین، ختنه کردن نوزاد را نیز در نظر بگیرید.
  • در بدن هورمونی به نام هورمون ضد ادراری وجود دارد، کم ترشح شدن یا مقاومت نسبت به این هورمون یکی از دلایل زیاد شدن حجم ادرار است.
  • غده فوق کلیه درست بالای کلیه هر انسان قرار دارد. یکی از هورمون‌های این غده برای کنترل فشارخون ترشح می‌شود و فشار خون را با کم کردن حجم ادرار از طریق مکانیسم‌های خاصی بالا می‌برد. اختلال ژنتیکی در ترشح و عملکرد این هورمون هم از دلایل کاهش فشار خون و زیاد شدن حجم ادرار است.
  • یکی از دلایل دیگر ادرار زیاد نارسایی کلیه است. اگر کلیه نتواند وظیفه خود را به درستی انجام دهد، مواد زیادی از طریق ادرار خارج می‌شوند و به همراه خودشان آب را هم خارج می‌کنند. نارسایی کلیه در نوزادان ممکن است به علت سندرم‌های ژنتیکی وجود داشته باشد.
  • نوعی از دیابت (قند خون بالا) با نام دیابت نوع یک هم وجود دارد که در کودکان رخ می‌دهد. در این بیماری قند خون آن‌قدر بالاست که از ادرار دفع می‌شود و به همراه خودش آب زیادی وارد ادرار می‌کند. اما علائم این بیماری به ندرت در نوزادی شروع می‌شود.

ادرار زیاد نوزاد نارس 

نوزاد نارس هر چند وقت یک بار باید ادرار کند؟ کودک شما باید هر 24 ساعت حداقل 6 پوشک سنگین و مرطوب داشته باشد. به ندرت ادرار و مدفوع زیاد در نوزاد نارس رخ می‌دهد و بیشتر شاهد کاهش ان هستیم. اما به طور کلی نوزادان نارس به ابتلا به عفونت‌ها مستعدتراند و از این رو ممکن است در اثر ابتلا به عفونت دچار مشکلات ادراری شوند.

ادرار زیاد نوزاد در شب 

دفع مدفوع یا ادرار زیاد در شب در نوزادان شایع است. علل مختلفی می‌تواند در این اتفاق دخیل باشد از جمله مصرف زیاد مایعات، اختلالات خواب و انسداد مثانه. بهترین کار این است که رژیم تغذیه‌ای نوزاد را اصلاح کنید و در طول روز به اندازه شیر بدهید. اگر با وجود این کار هنوز نوزاد بیش از حد ادرار می‌کرد برای بررسی علل زمینه‌ای به پزشک مراجعه کنید.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر احساس می‌کنید ادرار زیاد نوزاد به دلیل تغذیه بیش از حد یا تخمین اشتباه شما از حجم ادرارش نیست یا اینکه احساس تکرر یا سوزش ادرار دارد، سوختگي پاي نوزاد زیاد رخ می‌دهد، یا بوی زیاد ادرار نوزاد اذیتتان می‌کند بهتر است به پزشک مراجعه کنید. با آزمایش خون و ادرار مواد معدنی، سطح قند بدن و ادرار کودک و سلول‌های موجود در ادرار اندازه گرفته می‌شود. عملکرد کلیه او نیز بررسی می‌شود. به یاد داشته باشید در صورت وجود سابقه فامیلی بیماری‌های کلیوی و غدد حتما پزشک در زمان بررسی دلیل ادرار زیاد نوزاد را مطلع کنید.

درمان ادرار زیاد نوزاد

بسته به دلیل ادرار زیاد در نوزادان درمان آن نیز می‌تواند متفاوت باشد. اگر مشکل از تغذیه است روش درست شیردهی و میزان شیر مورد نیاز کودک را باید از پزشک بپرسید. اگر کودک شما اغلب عفونت مثانه داشته باشد، پزشک ممکن است آنتی را تجویز کند که دارویی است که باکتری‌های عامل عفونت را از بین می‌برد. بهترین عمل این است که درمان ادرار زیاد در کودکان را به پزشک بسپارید و از انجام کارهای خودسرانه که ممکن است شرایط را بدتر کند خودداری کنید.