گل ختمی در بارداری | فواید و مضرات آن برای خانم باردار

گل ختمی، یکی از گیاهان دارویی پرطرفدار در طب سنتی است که به خاطر قدرت فوق‌العاده‌ خود در تسکین سرفه، آرام کردن گلوی ملتهب و ایجاد حس آرامش شهرت دارد. اما آیا مصرف گل ختمی در بارداری، حساس‌ترین دوره زندگی یک زن، بی‌خطر است؟ یا ممکن است ترکیبات آن عوارض ناخواسته‌ای برای سلامت مادر و جنین به همراه داشته باشد؟ در این مقاله از گهواره، با اتکا به منابع علمی، به طور کامل فواید بالقوه و در عین حال خطرات و عوارض جانبی مصرف گل ختمی در بارداری را بررسی خواهیم کرد.

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

آیا مصرف گل ختمی در بارداری بی‌خطر است؟

بر اساس منابع علمی موجود، شواهد کافی و قطعی در مورد ایمنی مصرف گل ختمی در دوران بارداری وجود ندارد. به همین دلیل، توصیه می‌شود که زنان باردار از مصرف این گیاه اجتناب کرده یا پیش از مصرف، حتما با پزشک یا متخصص زنان و زایمان مشورت کنند. 

نکته مهم: احتیاط در مصرف و مشورت با پزشک تنها محدود به گل ختمی نیست. مصرف تمام گیاهان دارویی همچون پونه در بارداری، نیازمند مشورت قبلی با پزشک است.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

نحوه مصرف گل ختمی در بارداری

گل ختمی در دوران بارداری اغلب به دو شیوه دمنوش و شربت قابل استفاده است. هر یک از این اشکال مصرفی، کاربردها و مزایای خاص خود را برای فرد باردار به همراه دارند.

دمنوش گل ختمی در بارداری

یکی از متداول‌ترین روش‌ها برای بهره‌مندی از خواص گل ختمی در بارداری، تهیه دمنوش آن است. دمنوش گل ختمی در بارداری ممکن است به آرامش مادر کمک کرده و در تسکین علائم سرماخوردگی و نرم کردن مجاری تنفسی موثر باشد. با این حال، برخی تحقیقات نشان داده‌اند که ترکیبات موجود در گل ختمی بر انقباضات رحمی و فشار خون تاثیر می‌گذارند. بنابراین، مصرف این جوشانده سرماخوردگی در بارداری باید فقط با مشورت پزشک متخصص و در مقادیر بسیار محدود صورت گیرد.

شربت گل ختمی در بارداری

شربت گل ختمی معمولا برای تسکین سرفه و گلودرد استفاده می‌شود. اما در مورد مصرف آن در دوران بارداری، شواهد علمی کافی برای اثبات ایمنی آن برای مادر و جنین وجود ندارد. همچنین، هیچ دوز مشخص و ایمنی برای مصرف گل ختمی در بارداری در دسترس نیست که توسط منابع معتبر علمی تایید شده باشد. این موضوع ریسک مصرف شربت گل ختمی در بارداری را افزایش می‌دهد.

عوارض گل ختمی در بارداری

برخی از عوارض خوردن گل ختمی در بارداری شامل موارد زیر می‌شود:

• اثر بر انقباضات رحم: یکی از نگرانی‌های اصلی در مورد مصرف گل ختمی در دوران بارداری، پتانسیل آن در تحریک انقباضات رحمی است. این نگرانی به خصوص در سه‌ ماهه اول و سه ماهه آخر بارداری اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
• تاثیر بر قند و فشار خون: یکی دیگر از عوارض گل ختمی در بارداری، کاهش قند خون و افت فشار خون در برخی زنان است. این موضوع در زنانی که دچار دیابت بارداری یا مشکلات فشار خون هستند، اهمیت بیشتری دارد.
• مختل کردن روند لخته شدن خون: گل ختمی دارای خواص ضد انعقادی است و می‌تواند روند لخته شدن خون را کند کند. این موضوع ریسک خونریزی حین و پس از عمل سزارین را به‌ شدت افزایش می‌دهد. برای پیشگیری از این اتفاق، زنان باردار باید حداقل دو هفته پیش از عمل جراحی، مصرف گل ختمی را به‌ طور کامل قطع کنند.

با توجه به نبود اطلاعات کافی در مورد ایمنی گل ختمی برای بارداری و همچنین شیردهی، بهتر است برای حفظ سلامت مادر و جنین، مصرف آن به مقادیر بسیار کم در غذا محدود باشد.

تداخلات دارویی گل ختمی

گل ختمی، همانند بسیاری از گیاهان دارویی، با برخی داروها تداخل ایجاد می‌کند. آگاهی از این تداخلات برای مصرف ایمن این گیاه ضروری است. در ادامه به مهم‌ترین تداخلات دارویی گل ختمی می‌پردازیم.

• تداخل با لیتیوم: گل ختمی دارای اثرات ادرارآور است. مصرف همزمان این گیاه با داروهای حاوی لیتیوم می‌تواند باعث کاهش سرعت دفع لیتیوم از بدن شود. این امر منجر به افزایش غلظت لیتیوم در خون شده و عوارض جانبی جدی به دنبال خواهد داشت. در چنین شرایطی ممکن است پزشک دوز دارو را تغییر دهد یا توصیه به قطع مصرف گل ختمی کند.
• تداخل با داروهای رقیق‌کننده خون: گل ختمی می‌تواند فرآیند لخته شدن خون را کند کند. بنابراین، مصرف همزمان آن با داروهای رقیق‌کننده خون همچون وارفارین و آسپرین، ممکن است خطر کبودی و خونریزی را افزایش دهد. این تداخل معمولا خفیف است، اما رعایت احتیاط و مشورت با پزشک ضروری خواهد بود.

به نقل از سایت WebMD

گل ختمی حاوی موسیلاژ، نوعی فیبر نرم است که می‌تواند جذب داروهای خوراکی را در بدن کاهش دهد. بنابراین، مصرف گل ختمی همزمان با داروهای خوراکی ممکن است اثرگذاری دارو را کاهش بدهد. برای جلوگیری از این تداخل، توصیه می‌شود این گیاه را حداقل یک ساعت پس از مصرف داروهای خوراکی میل کنید.

Marshmallow contains a type of soft fiber called mucilage. Mucilage can decrease how much medicine the body absorbs. Taking marshmallow at the same time you take medications by mouth can decrease the effectiveness of your medication. To prevent this interaction, take marshmallow at least one hour after medications you take by mouth.

فواید گل ختمی در بارداری

این گیاه به دلیل داشتن ترکیبات موسیلاژ، دارای خواص درمانی متعددی است که می‌تواند برای زنان باردار هم مفید باشد. در ادامه به بررسی فواید گل ختمی در بارداری اشاره می‌کنیم:

تسکین التهاب گلو و مجاری تنفسی

یکی از مهم‌ترین خواص گل ختمی در بارداری، توانایی آن در تسکین التهاب گلو و مجاری تنفسی است. موسیلاژ موجود در این گیاه، پس از جذب آب، یک لایه ژل‌مانند تشکیل می‌دهد. این لایه، با پوشاندن مخاط گلو و مجاری تنفسی، تحریک و التهاب را کاهش داده و به تسکین علائم سرماخوردگی همچون سرفه و گلودرد کمک می‌کند. این خاصیت می‌تواند برای زنان بارداری که دچار سرماخوردگی و گلودرد می‌شوند، مفید باشد.

بهبود عملکرد دستگاه گوارش

گل ختمی به دلیل محتوای بالای موسیلاژ، به عنوان یک ملین طبیعی و ملایم شناخته می‌شود. این ماده، حجم مدفوع را افزایش داده و آن را نرم می‌کند. این عملکرد به بهبود حرکات روده کمک کرده و در نتیجه، برای رفع یبوست که یکی از مشکلات رایج و آزاردهنده دوران بارداری است، بسیار موثر خواهد بود.

اثرات آرامبخش

برخی تحقیقات و شواهد نشان می‌دهند که عصاره گل ختمی دارای خواص آرام‌بخش است. این خاصیت می‌تواند به کاهش استرس و اضطراب در دوران بارداری کمک کرده و حس آرامش را در مادر تقویت کند.

پاکسازی کلیه و مثانه

ریشه گل ختمی به عنوان یک دیورتیک ملایم عمل می‌کند. این خاصیت به دفع مایعات اضافی از بدن کمک کرده و در پاکسازی کلیه‌ها و مثانه موثر است. با این حال، مصرف هرگونه دیورتیک در دوران بارداری باید با احتیاط فراوان و تحت نظر پزشک باشد.

کمک به درمان زخم معده

مطالعات در سال 2011 نشان داده‌اند که عصاره گل ختمی ممکن است در درمان زخم معده تاثیر داشته باشد. با این حال، تحقیقات در این زمینه هنوز در مراحل اولیه هستند و برای تایید این اثر، نیاز به بررسی‌های بالینی بیشتری وجود دارد.

مصرف گل ختمی در دوران بارداری؛ نگاهی به سه‌ماهه‌های مختلف

در ادامه، مصرف گل ختمی در سه ماهه‌های مختلف بارداری را بررسی می‌کنیم:

با توجه به اطلاعات فوق، مصرف گل ختمی در سه ماه اول بارداری و سه ماه سوم، می‌تواند با خطرات جدی و غیرقابل جبرانی همراه باشد. لذا، توصیه می‌شود برای درمان هرگونه مشکل جسمی در این دوران، فقط و فقط با پزشک مشورت کرده و از مصرف خودسرانه هر نوع داروی گیاهی خودداری کنید.

مصرف گل ختمی و پنیرک در بارداری

گل ختمی و گل پنیرک دو گیاه دارویی با خواص درمانی مشابه هستند که به‌ طور سنتی برای تسکین سرفه، کاهش التهاب و نرم کردن گلو استفاده می‌شوند. این دو گیاه اغلب به صورت ترکیبی و معمولا در قالب دمنوش مصرف می‌شوند تا اثرات درمانی یکدیگر را تقویت کنند. با این حال، استفاده از گل ختمی و پنیرک در بارداری نیازمند احتیاط است، زیرا ایمنی بالایی ندارند.

گل ختمی در بارداری؛ شمشیر دولبه‌ای برای سلامت مادر و جنین

گل ختمی شاید در نگاه اول راهکاری طبیعی برای مشکلات مختلف همچون تسکین علائم سرماخوردگی به نظر برسد، اما مصرف آن در دوران بارداری ریسک‌هایی دارد که نباید نادیده گرفته شوند. نبود تحقیقات جامع و شواهد علمی قطعی درباره اثرات این گیاه در بارداری، این هشدار را جدی‌تر می‌کند. بهترین رویکرد در مورد مصرف هرگونه گیاه دارویی همچون گل ختمی در بارداری، پیروی از توصیه‌های پزشک است. هیچ فردی به جز پزشک نمی‌تواند با توجه به شرایط خاص شما، بهترین و ایمن‌ترین تصمیم را برایتان بگیرند. در نهایت، به خاطر داشته باشید که گیاهان دارویی، همیشه یک راه حل ایمن برای درمان مشکلات نیستند؛ به‌ خصوص زمانی که پای سلامت زنان باردار در میان باشد.

سوالات متداول 

آیا گل ختمی در بارداری ضرر دارد؟

با اینکه گل ختمی خواص زیادی همچون آرامش‌بخشی و بهبود سرماخوردگی دارد، اما تحقیقات کافی درباره بی‌خطر بودن آن در دوران بارداری انجام نشده است. به همین دلیل، توصیه می‌شود از مصرف آن، به‌ خصوص به مقدار زیاد در دوران بارداری خودداری کنید.

آیا دمنوش گل ختمی برای مادر یا جنین خطرناک است؟

مصرف این دمنوش ممکن است انقباضات رحمی را افزایش دهد و باعث کاهش فشار و قند خون شود. همچنین، در روند لخته شدن خون اختلال ایجاد می‌کند.

مصرف گل ختمی در ماه نهم بارداری باعث زایمان می‌شود؟

بله، مصرف گل ختمی در ماه‌های آخر بارداری می‌تواند انقباضات رحم را بیشتر کرده و خطر زایمان زودرس را افزایش دهد.

آیا شربت گل ختمی جایگزین داروی سرفه در بارداری است؟

خیر. با توجه به خطرات مصرف گل ختمی در بارداری، هرگز نباید آن را خودسرانه جایگزین داروهای سرفه کرد. استفاده از آن تنها در صورتی مجاز است که توسط پزشک تجویز شده باشد.

منابع

Webmd

Healthline

Ncbi.nlm.nih