عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر، جسمی و روحی

بلاخره هم روزی شیردهی به پایان می‌رسد و شما و کودکتان باید با تغییرات جدید وفق پیدا کنید. در حالی که بیشتر مادران نگران مشکلاتی که ممکن است برای شیرخوار پیش بیاید یا رفتار کودک بعد از شیر گرفتن هستند، لازم است بدانید که از شیر گرفتن کودک برای شما به عنوان مادر نیز عوارضی به همراه خواهد داشت که باید برای آن آماده باشید. در این مقاله قرار است روی شما تمرکز کنیم و بیشتر در مورد عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر و تاثیری که بر حالات روحی و جسمی او می‌گذارد توضیح دهیم. پس در ادامه همراه ما باشید. 

تغییر در خلق و خو مادر بعد قطع شیردهی

یکی از اولین عوارض قطع شیردهی برای مادر؛ تغییراتی است که در خلق و خوی او اتفاق می‌افتد. گریه، احساس غمگینی یا افسردگی خفیف پس از از شیر گرفتن غیرعادی نیست. برخی از مادران نیز تحریک پذیری، اضطراب یا نوسانات خلقی را تجربه می‌کنند. این احساسات معمولاً کوتاه مدت هستند و باید طی چند هفته از بین بروند، اما برخی از مادران علائم شدیدتری را تجربه می‌کنند که نیاز به درمان دارند. اگر بیش از چند هفته احساساتی را تجربه می‌کنید که کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد، بهتر از از متخصص روانشناسی یا دوستانتان کمک بگیرید.

اما چه چیزی باعث این تغییرات خلقی می‌شود؟ تحقیقات بسیار کمی در مورد این موضوع وجود دارد، اما به نظر می‌رسد که تغییرات هورمونی یکی از دلایل اصلی تغییرات خلقی در طول و بعد از شیر گرفتن است. یکی از تغییراتی که با از شیر گرفتن رخ می‌دهد، کاهش سطح پرولاکتین و اکسی توسین است. پرولاکتین، هورمونی که برای تولید شیر مورد نیاز است، احساس تندرستی و آرامش را نیز به همراه دارد. اکسی توسین، هورمونی که برای دفع شیر لازم است، گاهی اوقات به عنوان هورمون عشق نامیده می‌شود. منطقی است که کاهش ناگهانی این هورمون‌ها می‌تواند بر احساسات مادر در حال از شیر گرفتن تأثیر بگذارد.

هرچه فرآیند از شیر گرفتن کودکتان سریعتر باشد، تغییر ناگهانی در سطح هورمون‌ها بیشتر می‌شود و احتمال اینکه عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر شدیدتر باشد بیشتر است. قطع شیر مادر طی یک هفته  هم برای مادر و هم برای نوزاد بهتر است. مادرانی که بدون آمادگی و قبل از سن از شیر گرفتن کودک از نظر روانشناسی مجبور به این کار می‌شوند و مادرانی که سابقه افسردگی دارند احتمال بیشتری دارد که پس از از شیر گرفتن افسردگی را تجربه کنند. حتی اگر این کار به تدریج و روی برنامه انجام شود باز هم حال مادر بعد از شیر گرفتن کودک می‌تواند بد و غمگین شود. زیرا از شیر گرفتن، پایان پیوندی عاطفی و فیزیکی با فرزندتان است، پایان یک دوره بسیار خاص در زندگی شما. در هر حال انتظار می‌رود که با گذشت زمان این غم نیز التیام پیدا کند.

قطع شیردهی و قاعدگی از عوارض جسمی مادر

در بیشتر زنان (و نه همه زنان) تا زمانی که کودک منحصراً از شیر مادر تغذیه می‌کند، قاعدگی رخ نمی‌دهد. اما بعضی دیگر تا زمانی که شیردهی را به طور کامل قطع نکنند پریود نمی‌شوند. اگر از این دسته زنان هستید که هنوز بعد از شش ماهگی کودک و شروع غذای کمکی پریود نشده‌اید، هنگام از شیر گرفتن کودک دو ساله خود باید منتظر این اتفاق باشید. برخی از زنان همچنین متوجه می‌شوند که دوره‌های قاعدگی آنها پس از از شیر گرفتن - و به طور کلی بعد از بارداری - شدیدتر است. ممکن است گرفتگی و علائم PMS بیشتری را تجربه کنند. برخی دیگر ممکن است دوره‌های منظم‌تری را تجربه کنند و علائم PMS کمتری را تجربه کنند.

تغییر در شکل سینه‌ها از عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر

یکی دیگر از عوارض از شیر گرفتن نوزاد برای مادر، تغییر شکلی ست که در سینه‌ها حاصل می‌شود. یکی از اولین علائم بارداری بزرگ شدن سینه‌هاست. در مورد از شیر گرفتن شرایط کامل متفاوت است و سینه‌های شما شروع به خالی و آویزان شدن می‌کنند. بعد از مدتی اندازه‌ی سینه‌ها احتمالاً به اندازه‌ی قبل از بارداری برمی‌گردد، اما ممکن است کاملاً متفاوت به نظر برسد. سلول‌های چربی سینه شما به مرور زمان برمی‌گردد تا سینه‌ها دوباره پرتر و حجیم تر به نظر برسند. این می‌تواند 6 ماه تا چند سال طول بکشد.

افزایش وزن مادر بعد قطع شیردهی

به عنوان یکی دیگر از عوارض بعد از شیر گرفتن کودک برای یک مادر غیرعادی نیست که بعد از از شیر گرفتن نوزاد، یک افزایش ناگهانی وزن داشته باشد. این موضوع تا حدی به دلیل تغییر هورمون‌ها و تا حدی به دلیل شیوه‌ تغذیه‌ای است که تا قبل از این دوران داشته باشید. در حالی که سطح پرولاکتین، هورمونی که در بدن در دوران شیردهی تولید می‌شود، پس از قطع شیردهی کاهش می‌یابد، این یک فرآیند تدریجی است. اگر متوجه شدید که بعد از از شیر گرفتن کودکتان وزن اضافه می‌کنید، نترسید. فقط رژیم غذایی و عادات ورزشی خود را تنظیم کنید تا مطمئن شوید کالری دریافتی را می‌سوزانید. یک دوره قطعی تعیین کنید و تغییرات جدی در رژیم غذایی و روال خود ایجاد کنید.

درد سینه‌ها از عوارض قطع شیردهی مادر

پس از قطع شیردهی کودک، ممکن است به مدت 5 تا 10 روز سینه‌های شما متورم و سفت شوند. این توده دردناک ممکن است نشان دهنده مسدود شدن مجرا یا شروع ورم پستان باشد. اگر این اتفاق افتاد، سعی کنید توده‌ها را ماساژ دهید یا مقدار کمی به کودک شیر بدهید. چگونه می‌توانم از درد سینه‌هایم بعد از شیر گرفتن جلوگیری کنم؟ یکی از راه‌های کاهش ناراحتی، پمپ کردن مقدار کمی شیر مادر است. از پمپاژ زیاد شیر خودداری کنید، زیرا می‌تواند باعث افزایش شیر شود. در عوض، سعی کنید 2 تا 3 دقیقه یا تا زمانی که درد از بین برود، پمپاژ کنید. زنانی که در حال از شیر گرفتن نوزاد خود هستند می‌توانند این شیر پمپ شده را در یک جلسه تغذیه بعدی به شیرخوار بدهند.

تب مادر بعد از شیر گرفتن کودک

یکی دیگر از عوارض شیر گرفتن کودک برای مادر که هر کسی آن را تجربع نمی‌کند، تب و لرز مادر بعد از شیر گرفتن است. هنگامی که از شیر گرفتن سریع رخ می‌دهد، سینه‌ها پر و سفت می‌شوند. مراقب علائم عفونت مانند نواحی قرمز شده در سینه، تب و علائم شبیه آنفولانزا باشید. مراقب علائم مسدود شدن مجرای شیر باشید، مانند ناحیه‌ای از سینه که با پمپاژ کردن یا شیردهی نرم نمی‌شود. در صورت بروز این موارد با پزشک خود تماس بگیرید. 

تغییرات هورمونی بعد از شیر گرفتن

یکی دیگر از عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر تغییرات هورمونی بعد از آن است که خود مجبور به تغییرات زیادی در حالات مادر بعد از شیر گرفتن کودک و تغییرات جسمی در او ختم می‌شود. هورمون‌های مسئول تولید شیر در این دوران شروع به افت می‌کنند که منجر به بروز شرایطی مانند حالت تهوع بعد از شیر گرفتن کودک، سرگیجه و خستگی شدید می‌شود. این اتفاقات بعد از چند هفته که هورمون‌ها به سطح طبیعی برگشت، رفع خواهند شد.

روند تولید شیر بعد از قطع شیردهی

در زمان شیردهی بسیار طبیعی است که هر بار که سینه‌تان را فشار دهید شاهد خروج شیر باشید. با این حال از زمانی که شیردهی را قطع کنید، شیر به مرور در سینه شروع به خشک شدن می‌کند. اگرچه این را نمی‌توان از عوارض از شیر گرفتن کودک برای مادر در نظر گرفت اما اتفاقی است که باید آمادگی آن را داشته باشید. زمان خشک شدن شیر در هر زن شیرده متفاوت است. به هر نسبت که روند قطع شیردهی به آرامی و تدریجی انجام شود، شیر نیز به مرور کم شده تا خشک شود. اما از شیر گرفتن ناگهانی می‌تواند منجر به درد در سینه‌ها شود. در هر دو حالت بعد از توقف مدتی احساس نرمی و خالی بودن در سینه‌ها خواهید کرد. با این حال کم کم سلول‌‌های جدید ایجاد و سینه پر می‌شود. با این حال در نظر داشته باشید هر چه سینه‌ها بیشتر تحریک شوند، شیر بیشتری تولید می‌شود، بنابراین بهتر است از دوش گرفتن، ماساژ دادن یا ایستادن زیر دوش آب گرم در این دوران خودداری کنید. در طول این مرحله همچنان مهم است که مراقب هرگونه علائم قرمزی، گرمی یا درد باشید و اگر فکر می‌کنید ممکن است دچار انسداد یا ورم پستان شده‌اید با پزشک خود تماس بگیرید.

سخن آخر

بیشتر مادران نگران عوارض از شیر گرفتن کودک برای کودک مانند اسهال بعد از شیر گرفتن کودک، بدخلقی، بی‌حالی، بیقراری و دیگر اتفاقاتی هستند که ممکن از برای کودک رخ دهد. حال آن که این دوران، برای شما نیز دوره‌ی خاصی ست و باید بدانید بعد از شیر گرفتن کودک چه کنیم تا خودمان روحیه‌ی بهتری برای مراقبت بهتر از کودک داشته باشیم. اینکه از شیر گرفتن کودک چند روز طول می‌کشد و این عوارض تا کی ادامه دارند در هر فردی متفاوت است. بهتر از هم از نظر غذایی و هم از نظر روحی توجه بیشتری به خود در این دوران داشته باشید، یک سبک زندگی سالم را پیش بگیرید و از شریک زندگی‌تان بخواهید همراهتان باشند تا بتوانید این مرحله‌ی مهم را آسانتر به پایان برسانید.