مصرف قرص دوفاستون در بارداری

قرص دوفاستون یکی از قرص‌های هورمونی است که وظیفه اصلی آن ایجاد تعادل هورمونی در بدن است. در این مقاله قصد داریم با ماهیت این دارو بیشتر آشنا گردیم و در مورد دلایل تجویز دوفاستون در بارداری، نحوه مصرف آن و عوارض احتمالی آن بر مادر و جنین صحبت کنیم.

با نصب اپلیکیشن گهواره، می‌توانید به صورت هفتگی روند بارداری خود را پیگیری کرده و به اطلاعات تخصصی در مورد رشد جنین، سلامت مادر و توصیه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشید. این برنامه زمان آزمایش‌ها و غربالگری‌های ضروری دوران بارداری را به شما یادآوری می‌کند و با امکان ثبت و پایش وزن بارداری، می‌توانید وضعیت خود را با نمودار استاندارد مقایسه نمایید. همچنین هر روز پیام‌های مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری دریافت خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دوران بارداری سالم و آگاهانه‌ای را تجربه نمایید.

تاثیر قرص دوفاستون بر روی جنین و بارداری

باید دانست جز تعداد اندکی از داروها که کاملا در بارداری ایمن هستند(مثل مکملهای دوران بارداری)، پزشک در تجویز مابقی داروها برای مادر باردار، کم خطرترین داروها را که دارای بیشترین فایده و مزایا وکمترین ضرر و خطرات هستند، را انتخاب می کند. در مورد هورمون دیدروژسترون (دوفاستون) نیز بد نیست که بدانید، تاکنون بیش از 20 میلیون جنین در رحم مادر، در تماس با این دارو بوده اند و پژوهش ها نشان می‌دهند، شواهد قطعی از تاثیر منفی مصرف آن بر روی جنین و بارداری وجود ندارد.

اما در یکی دو مطالعه، احتمال ارتباط دوفاستون با افزایش شانس بروز مشکلاتی چون بیماری های قلبی در جنین مطرح شده است. البته باید به این نکته نیز توجه داشت که تجویز دوفاستون عموما در بارداری‌های پرخطر انجام می‌شود و ممکن است شرایط خود این بارداری ها نیز در افزایش شانس بروز این خطرات بی تاثیر نباشند. 

هورمون پروژسترون 

 برای اینکه یک بارداری به وقوع بپیوندد و به خوبی ادامه پیدا کند، نیاز به ترشح و تعادل در بین تعداد زیادی از هورمون‌ها وجود دارد. از جمله‌ی مهمترین این هورمون ها، هورمون پروژسترون است که به عنوان یکی از اصلی‌ترین هورمون های زنانه به خصوص در دوران بارداری شناخته می‌شود. نبود یا کمبود این هورمون در اوایل بارداری سبب سقط جنین و عدم موفقیت در ادامه پیدا کردن بارداری می گردد. همچنین ارتباطی بین کمبود این هورمون و سایر مشکلات در بارداری نیز وجود دارد.

* مقاله عوارض شیاف پروژسترون ۴۰۰ در بارداری را مطالعه کنید.

 دوفاستون (Duphaston)

داروی دوفاستون نام تجاری شکلی از هورمون پروژسترون به نام دیدروژسترون است که به شکل قرص های 10 میلی گرمی در داروخانه ها وجود دارد. دیدروژسترون نوعی پروژسترون مصنوعی است که بیشتر با هدف متعادل کردن وضعیت هورمون پروژسترون در بدن زنان غیر باردار و باردار تجویز می‌ گردد. 

موارد و علل تجویز قرص دوفاستون 

از قرص دوفاستون در موارد متعدد و گسترده‌ی در ارتباط با اختلالات هورمونی استفاده می‌شود که عبارتند از:

• در متعادل نبودن هورمون پروژسترون که باعث ایجاد قاعدگی نامنظم و دردناک می‌گردد.
• خونریزی های غیر طبیعی رحمی
• درمان‌های کمک باروری و نازایی
• سندرم پیش از قاعدگی 
• سندرم تخمدان پلی کیستیک یا همان تنبلی تخمدان
• یائسگی زودرس

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

موارد تجویز قرص دوفاستون در طول بارداری

• کمبودهای هورمون پروژسترون در طول بارداری
• بارداری‌هایی که به کمک لقاح خارج از رحمی (IVF) ایجاد می‌شوند
• در پیشگیری از سقط
• در موارد سقط های مکرر و عادتی
• پیشگیری از زایمان زودرس
• پیشگیری از مسمومیت بارداری

با این حال، بیشترین علت تجویز قرص دوفاستون در بارداری، برخلاف قرصی مانند قرص سقط جنین سایتوتک، به جهت پیشگیری از ایجاد سقط و به خصوص سقط های زیر 10 هفتگی است که به دلیل مشکلات هورمونی رخ می‌دهند.

تاثیر قرص دوفاستون بر جنسیت جنین 

حتما باید دانست که تعیین جنسیت جنین در زمان لقاح انجام می گردد و در محتوای ژنتیکی او برای همیشه ثابت باقی می ماند. اما شاید تصور بشود که مصرف قرص دوفاستون در طول بارداری به این علت که یک هورمون زنانه است، ممکن است بر روی ظاهر و تمایز اندام های جنسی جنین پسر، سبب ایجاد اختلال شود، که باید گفت هیچ نگرانی در این زمینه وجود ندارد. قرص دوفاستون و سایر ترکیبات پروژسترونی که در طول بارداری تجویز می‌گردند بر روی جنسیت جنین تاثیر سوءی نمی‌گذارند.

* مقاله عوارض شیاف پروژسترون مقعدی در بارداری را مطالعه کنید.

عوارض دوفاستون در دوران بارداری 

 آیا از جمله عوارض دوفاستون ایجاد مانع در بارداری است؟ خیر قرص دوفاستون نه تنها مانعی برای ایجاد بارداری نیست، بلکه خود در مواردی جهت بهبود وضعیت هورمونی و تسهیل ایجاد و حفظ بارداری توسط پزشک تجویز می گردد. پس حتما در هنگام مصرف این قرص توجه داشته باشید که اگر قصد بارداری ندارید، حتما از روش پیشگیری از بارداری که با این قرص تداخلی نداشته باشد، استفاده نمایید. 

عوارض جانبی مصرف قرص دوفاستون

عوارض جانبی معمولا به عنوان یک اثر نامطلوب مصرف داروها درنظر گرفته می‌شود، که علاوه بر اثر درمانی دارو می توانند در فرد رخ بدهند. عوارض جانبی داروها بسته به وضعیت بیماری، سن، جنسیت، قومیت، وزن و سلامت عمومی می‌تواند برای هر فرد متفاوت باشد. دوفاستون نیز مانند سایر داروها عوارض جانبی دارد، که در یک تا ده درصد از افراد دیده شده است، می‌توان جمله این عوارض می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• تهوع
• میگرن و سردرد
• درد و ناراحتی در پستان
• مشکلات قاعدگی 

و در موارد غیر شایع و نادرتر ممکن علایمی چون :

• خلق افسرده
• استفراغ
• افزایش وزن
• ادم یا ورم 
• خواب آلودگی
• حساسیت پوستی مثل کهیر، خارش و بثورات
• اختلال در عملکرد کبد

در فرد ایجاد گردد.

نحوه مصرف صحیح قرص دوفاستون در طول بارداری

در زمان غیربارداری، در اکثر موارد قرص دوفاستون برای مصرف در روزهای مخصوصی از یک سیکل ماهانه تجویز می‌گردد. اما در دوران بارداری با توجه به تشخیص پزشک، این قرص غالبا جهت استفاده برای مدت خاصی و به صورت پیوسته و هر روزه تجویز می گردد و نکته خاصی در نحوه مصرف این قرص وجود ندارد.

 بهترین ساعت مصرف دوفاستون در زمان بارداری چه زمانی است؟

 باید گفت تفاوت چندانی بین زمان مصرف دوفاستون در شبانه روز وجود ندارد، همچنین این قرص را می توان به همراه غذا و یا قبل یا بعد از آن مصرف نمود. فقط باید توجه داشت برای اینکه دارو بتواند تاثیر بیشتری داشته باشد سعی کنید آن را در یک ساعت معین از شبانه روز و حتما با آب میل کنید.

دوفاستون را در بارداری تا چه زمانی باید مصرف کرد؟

از آنجایی که تجویز دوفاستون در بارداری با اهداف مختلفی صورت می گیرد، زمان شروع و قطع مصرف آن نیز متفاوت است و به نظر پزشک معالج فرد بستگی دارد. برای مثال در مواردی که فقط خطر سقط زودرس وجود دارد، دوفاستون در اوایل بارداری تجویز می‎گردد.  قطع مصرف قرصها باید با برنامه ریزی انجام شود در غیر این صورت با عوراضی همراه است. برای مثال میتوانید در مورد عوارض قطع قرص مارولین در این مقاله بیشتر بخوانید.