اسهال در بارداری خطرناک است؟ علت، درمان و ارتباط با جنسیت
یکی از اتفاقات رایج دوران بارداری، اسهال است که می‌تواند به شکل اسهال شدید، اسهال خونی، اسهال آبکی، اسهال سیاه و... باشد که در ادامه در مورد دلایل هر کدام به صورت جداگانه و کارهایی که باید برای رفعشان انجام دهید، توضیح خواهیم داد.
پادکست خلاصه مقاله اسهال در بارداری:
با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.
- علت اسهال در بارداری
- اسهال در اوایل بارداری و جنسیت با هم ارتباط دارد؟
- در زمان اقدام به بارداری، اسهال از علائم بارداری محسوب می‌شود؟
- چه زمانی اسهال در بارداری خطرناک است؟
- برای پیشگیری از اسهال در بارداری چه کنیم؟
- درمان اسهال در بارداری چگونه است؟
- اسهال در بارداری ماه آخر
- سوالات پرتکرار کاربران و پاسخ متخصص
علت اسهال در بارداری
پزشکان، اسهال را شامل سه یا تعداد بیشتری از حرکات شل و آبکی روده در روز تعریف می‌کنند. اما چه چیزی باعث اسهال در بارداری می‌شود؟ یا اسهال در بارداری نشانه چیست؟ تغییرات هورمونی در دوران بارداری می‌تواند باعث مشکلات گوارشی مانند نفخ شکم در بارداری، یبوست در بارداری و اسهال در بارداری شود. با این حال، اسهال در دوران بارداری می‌تواند ناشی از عفونت روده یا اختلال زمینه‌ای روده نیز باشد.
یکی از تغییراتی که می‌تواند باعث اسهال شدن در بارداری شود، افزایش سطح پروستاگلاندین است. تغییرات هورمونی به طور ویژه علت اسهال صبحگاهی در بارداری هستند. پروستاگلاندین‌ها مانند اکسی‌توسین، به تحریک انقباضات در رحم کمک می‌کنند اما همچنین می‌توانند حرکت در طول دستگاه گوارش را نیز افزایش دهند. اگر مدفوع خیلی سریع از روده عبور کند، می‌تواند منجر به اسهال شود. افزایش سطح پروستاگلاندین می‌تواند باعث اسهال در طول چرخه قاعدگی نیز شود. پروستاگلاندین‌های مصنوعی مانند دارویی به نام میزوپروستو (Cytotec) می‌توانند اسهال را به عنوان یک عارضه‌ی جانبی ایجاد کنند، به این دلیل که میزوپروستول می‌تواند جذب آب و الکترولیت‌ها از مدفوع را افزایش داده و به‌عنوان یک دلیل اسهال در بارداری شناخته شود.
اسهال گرفتن در بارداری به طور مداوم، می‌تواند منجر به کم آبی بدن و سوءتغذیه شود. در دوران بارداری، این موضوع می‌تواند به مادر و جنین آسیب برساند و در صورت بروزاسهال طولانی در بارداری یا اسهال پایدار، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.
* مقاله قویترین داروی گیاهی برای اسهال را مطالعه کنید.
اسهال عفونی در بارداری
گفتیم عفونت‌های روده‌ای از دیگر علل شایع دل درد و اسهال در بارداری هستند. علاوه بر مدفوع شل و آبکی، افراد مبتلا به اسهال عفونی ممکن است علائم زیر را نیز تجربه کنند:
- مدفوع خونی
- تهوع، استفراغ
- تب و لرز
- سرگیجه، سردرد
برخی از ارگانیسم‌هایی که می‌توانند باعث معده درد و اسهال در بارداری شوند عبارتند از:
- باکتر‌هایی مانند اشریشیا کولی یا هر کدام از جنس‌های کمپیلوباکتر، سالمونلا یا شیگلا
- ویروس‌ها، از جمله نوروویروس و روتاویروس
- انگل‌هایی مانند Giardia lamblia و Cryptosporidium enteritis
فرد می‌تواند با مصرف غذا یا آب آلوده به این ارگانیسم‌ها آلوده شود. بنابراین هنگام سفر به مناطقی که بهداشت ضعیفی دارند، وقوع اسهال عفونی اتفاق رایجی است.
اختلالات روده‌ای
اسهال مزمن در بارداری می‌تواند نشانه‌ای از اختلال زمینه‌ای روده باشد، مانند:
- بیماری‌های التهابی روده، از جمله بیماری کرون و کولیت اولسروز
- سندرم روده تحریکپذیر
- بیماری سلیاک
- رشد بیش از حد باکتری‌های روده‌ی کوچک
همچنین اسهال و کرونا در بارداری نیز بهم مرتبط هستند و اگر به کرونا مشکوکید باید به دنبال سایر علائم این بیماری باشید. شرایط فوق می‌تواند طیف وسیعی از علائم دیگر را نیز ایجاد کند. برای مثال:
- گرفتگی، شکم درد
- گاز، نفخ
- حالت تهوع
- کاهش وزن
- احساس خستگی شدید در بارداری
- مشکلات پوستی و مفاصل
- کم خونی
اگر اسهال با علائم دیگر همراه باشد، باید برای ارزیابی به پزشک مراجعه کنید.
سایر علل اسهال در زن باردار
اسهال در دوران بارداری می‌تواند ناشی از موارد زیر نیز باشد:
- عدم تحمل مواد غذایی یا حساسیت
- تغییرات رژیم غذایی
- استرس یا اضطراب
- داروهای خاص
- خوردن غذاهای حاوی قندهای الکلی مانند سوربیتول، زایلیتول یا مانیتول
اسهال در اوایل بارداری و جنسیت با هم ارتباط دارد؟
اسهال در اوایل بارداری نشانه چیست؟ آیا به جنسیت خاصی مربوط است؟ بسیاری از افراد برای اطلاع از جنسیت جنینشان عجله زیادی دارند و به دنبال نشانه‌ها هستند. در شرایطی که بسیاری از افراد، اسهال در اوایل بارداری و جنسیت را بهم مرتبط دانسته و آن را به جنس خاصی نسبت می‌دهند، حقیقت این است که وقوع اسهال یک اتفاق رایج در تمام بارداری‌ها است و روش مطمئنی برای تعیین جنسیت جنین نیست. تنها روش مطمئن استفاده از سونوگرافی تعیین جنسیت جنین است.
در زمان اقدام به بارداری، اسهال از علائم بارداری محسوب می‌شود؟
زمانی که برای بارداری اقدام می‌کنید به دنبال هر علامتی برای نتیجه‌بخشی تلاش‌هایتان هستید. از این رو یکی از سوالات اساسی که پیش می‌آید این است آیا اسهال علامت بارداری است؟ همان‌طور که در بالا نیز اشاره کردیم، یکی از دلایل دل‌پیچه و اسهال در بارداری، تغییرات هورمونی است. این تغییرات معمولاً چند ماه بعد از آغاز بارداری رخ می‌دهند. بنابراین اسهال قبل بارداری را نمی‌توان به عنوان یکی از علائم بارداری قبل از پریود در نظر گرفت. همان‌طور که می‌دانید لکه‌بینی یکی از نشانه‌های بارداری است. اسهال و لکه بینی در بارداری می‌توانند با هم رخ دهند ولی اسهال در اوایل لقاح اثبات بارداری نیست.
چه زمانی اسهال در بارداری خطرناک است؟
اسهال در بارداری می‌تواند منجر به کم آبی شدید و سوء تغذیه شود که برای زن و جنین خطرناک است. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- مدفوع حاوی خون یا چرک
- اسهالی که بیش از 48 ساعت طول بکشد
- شش یا بیشتر مدفوع شل در یک دوره‌ی 24 ساعته
- تب بالای 39 درجه
- استفراغ مکرر
- درد شدید در راست روده یا شکم
- علائم کم آبی بدن، مانند تیره شدن ادرار، تشنگی، خشکی دهان، احساس سبکی سر، کمتر ادرار کردن یا اسهال تیره در بارداری
از آن‌جا که اسهال، در بارداری خارج از رحم نیز رخ می‌دهد، باید نسبت به علائم آن حساس باشید.
برای پیشگیری از اسهال در بارداری چه کنیم؟
برای پیشگیری از اسهال در دوران بارداری باید کارهای زیر را انجام دهید:
- بدن خود را هیدراته نگه دارید.
- از مصرف غذاهای مشکوک یا رفتن به غذاخوری‌های ناشناس خودداری کنید.
- دست خود را قبل از غذا بشویید.
- پروبیوتیک ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- سبزیجات و میوه‌ها را قبل از مصرف خوب بشویید.
- فیبر کافی مصرف کنید.
درمان اسهال در بارداری چگونه است؟
خوشبختانه روش‌های زیادی برای رفع اسهال در بارداری وجود دارد. شما هم می‌توانید با تغییر در تغذیه‌ی خود این کار را انجام دهید و هم می‌توانید درمان دارویی داشته باشید.
برای درمان اسهال در بارداری چی بخورم؟
در گام اول درمان برای اسهال در بارداری، فرد می‌تواند با نوشیدن مقدار زیادی آب، از کم‌آبی بدن جلوگیری کند. همچنین نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت زیاد مانند موارد زیر نیز ضروری است:
- آبگوشت و سوپ‌های شفاف
- آب میوه‌ها
برای درمان اسهال شدید در بارداری، پزشک ممکن است سرم نمکی را نیز پیشنهاد کند. بسیاری از پزشکان رژیم غذایی ملایم را به عنوان یک راه‌حل اسهال در بارداری و بازگرداندن الکترولیت‌های از دست رفته در این دوران توصیه می‌کنند. ازغذاهای مناسب برای رفع اسهال در بارداری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سیب
- موز
- سیب زمینی
- برنج
- کراکرهای نمکی
- نان تست
همچنین باید از خوردن غذاهایی که می‌توانند اسهال را بدتر کنند مانند محصولات لبنی، هرچیزی که دارای چربی یا قند زیاد است و نوشیدنی‌های حاوی کافئین پرهیز کنید.
برای اسهال در بارداری چه قرصی بخوریم؟
در دوران بارداری، مهم است که برای اسهال در بارداری و درمان آن و یا مشکلات دیگر، قبل از مصرف هرگونه داروی جدید، با پزشک مشورت کنید زیرا برخی داروهای درمان کننده اسهال می‌توانند در بارداری خطرناک باشند و برخی بی‌خطراند.
برای مثال براساس تحقیقی که در این زمینه انجام شده است، هیچ ارتباطی بین مصرف لوپرامید (ایمودیوم) در سه ماهه اول بارداری و ناهنجاری‌های عمده جنینی مشخص نشده است و از این رو ایمودیوم به عنوان یک داروی ضد اسهال ایمن در بارداری شناخته می‌شود
با این حال، ACG، مصرف داروهای ضد اسهال دیفنوکسیلات-آتروپین (Lomotil) یا بیسموت ساب سالیسیلات (Pepto-Bismol) را در دوران بارداری توصیه نمی‌کند. بر اساس یافته‌های آن‌ها لوموتیل می‌تواند به جنین در سه ماهه دوم و سوم آسیب برساند.
پپتوبیسمول ممکن است خطر وزن کم هنگام تولد، خونریزی نوزادان و سقط جنین را افزایش دهد. شما می‌توانید زیر نظر پزشک از این قرص به عنوان یک درمان فوری اسهال در بارداری استفاده کنید.
| علل اسهال در بارداری | خوراکی‌های مفید برای اسهال | داروهای مفید برای اسهال |
| تغییرات هورمونی | سیب | لوپرامید |
| بیماری‌های عفونی | موز | پودر خوراکی اسکورز استاپ |
| مشکلات گوارشی | برنج | سرم قندی نمکی |
| نزدیک شدن به زایمان | آبگوشت | |
| حساسیت غذایی | سیب زمینی | |
| استرس | نان تست |
اسهال در بارداری ماه آخر
شما در هر زمان از بارداری ممکن است اسهال را تجربه کنید. تغییر در رژیم غذایی، تغییرات هورمونی یا مصرف ویتامین‌ها قبل از تولد، می‌تواند منجر به اسهال شود. با نزدیک شدن زمان زایمان، ممکن است متوجه شوید که اسهال شما بیشتر هم می‌شود. دلیل آن ممکن است این باشد که «بدن» خود را برای زایمان آماده می‌کند.
کلام آخر
اسهال در اواخر بارداری، لزوماً به معنای نزدیک شدن به زمان زایمان نیست و نمی‌توان آن را به‌طور قطعی نشانه‌ای از فرا رسیدن زمان زایمان در نظر گرفت. بنابراین از افزایش دفعات آن نگران نباشید. این اتفاق تنها به دلیل تغییرات هورمونی است.
سوالات پرتکرار کاربران و پاسخ متخصص
من باردارم و اسهال و استفراغ شدید دارم، چه سرمی می‌توانم بزنم که ضرر نداشته باشد؟
سرم رینگر یا نرمال سالین مناسب است، اما حتماً زیر نظر پزشک تزریق شود.
چرا اول بارداری اسهال و دل‌پیچه دارم؟ آیا به جنسیت بچه ربط دارد؟
این حالت به تغییرات هورمونی مربوط است و هیچ ارتباط علمی با جنسیت جنین ندارد.
دیابت دارم، ۳۵ هفته هستم و اسهال و دل‌پیچه دارم، چکار کنم؟
مایعات کافی مصرف کنید، قند خون را مرتب چک کنید، و فوراً به پزشک مراجعه کنید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.