آزمایش ادرار در دوران بارداری و انواع آن
آزمایش ادرار در بارداری یکی از از انواع آزمایش است که از آن برای تشخیص سطح سلامتی مادر استفاده می‌کنند. این آزمایش در بارداری ممکن است برای تشخیص عفونت‌های ادراری یا بررسی وجود پروتئین انجام شود. در ادامه در مورد انواع آزمایش ادرار بارداری و تفسیر آنها بیشتر توضیح خواهیم داد.
با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.
انواع آزمایش ادرار در طول دوران بارداری
آزمایش ادرار در دوران بارداری در کنار سایر آزمایشات بارداری، با بررسی نمونه ادراری و اهداف مختلفی مثل چکاپ سلامت سیستم ادراری و بررسی میزان بعضی از هورمون‌ها در ادرار انجام می‌گیرد. از انواع مختلف آزمایشات ادرار که در طول بارداری انجام می‌گیرد، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آزمایش تشخیص بارداری به وسیله ادرار در آزمایشگاه
- آزمایش آنالیز ادراری
- آزمایش کشت ادراری
و در گاهی موارد
- آزمایش ادرار 24 ساعته
آزمایش گراویندکس یا آزمایش ادرار برای تشخیص بارداری
اولین آزمایش برای تشخیص بارداری، ادرار است که کمی دیرتر از تست خون مثبت می‌شود، چراکه قدرت تشخیص آزمایش خون بارداری از ادرار بیشتر است و آزمایش خون (کمی) قادر به شناسایی کمترین مقدار هورمون بتا HCG است. انجام تست گراویندکس نیز مانند تست خون تشخیص بارداری، نیاز به ناشتایی ندارد. وقتی بارداری اتفاق می‌افتد، نه تنها هورمون بارداری یعنی همان هورمون بتا HCG درون خون و پلاسمای مادر قابل شناسایی است، بلکه این هورمون از راه ادرار نیز دفع می‌گردد و می‌توان از این طریق نیز وجود بارداری را تشخیص داد. برای انجام این تست، بهتر است تا به تاخیر افتادن عادت ماهیانه صبر کرد.
تست آنالیز ادراری در بارداری
آزمایش آنالیز ادرار Urine Analysis یا به اختصار U/A، تستی است که به بررسی دقیق ویژگی‌های ظاهری و مواد دفع شده از طریق ادرار می‌پردازد. در طول چکاپ‌ها و معاینات دوران بارداری و هرگاه شک به وجود عفونت ادراری و مسمومیت بارداری وجود داشته باشد، این آزمایش در کنار تست کشت ادراری برای مادر درخواست می‌شود.
موارد مهمی که در تفسیر آزمایش آنالیز ادرار گزارش می شوند عبارتند از:
- ظاهر، رنگ و غلظت ادرار: یک ادرار طبیعی دارای رنگ زرد روشن و شفاف است و بوی تند و بدی ندارد. بیماری‌های سیستم ادراری باعث ایجاد تغییرات در ظاهر، رنگ و بوی ادرار می‌گردند. همچنین خوردن بسیاری از داروها و مواد غذایی بر روی رنگ و بوی ادرار تاثیر می‌گذارند.
- دفع پروتئین: در شرایط عادی، پروتیئن نباید داخل ادرار وجود داشته باشد. دفع پروتئین نشانه وجود مشکل در عملکرد کلیه است. همچنین در طول بارداری دفع پروتئین در بارداری یکی از نشانه‌های وجود مسمومیت بارداری یا همان پره‌اکلامپسی محسوب می‌شود.
- دفع قند: قند یا گلوکز، سوخت اصلی سلول‌های بدن برای انجام فعالیت‌هایشان و زنده ماندن است. قندها به کمک هورمون انسولین وارد سلول‌ها می‌شوند و به مصرف سلول می‌رسند. در بیماری دیابت یا قند خون که یا انسولین وجود ندارد یا به درستی کار نمی‌کند، قندها در خارج سلول‌ها یعنی در داخل رگ‌ها، انباشته و وارد سلول‌ها نمی‌شوند. وقتی حجم زیادی از قند در داخل رگ‌ها بماند، بدن تلاش می‌کند برای ایجاد تعادل، مقادیر اضافی را از راه ادرار دفع کند. پس وجود قند در ادرار در زمان بارداری می‌تواند نشانه وجود بیماری دیابت باشد.
- دفع کتون: در شرایط معمولی، بدن برای تامین انرژی از سوزاندن قندها استفاده می‌کند، اما در شرایطی مثل روزه‌‌داری یا دیابت شیرین، بدن نمی‌تواند از قند استفاده کند و به جای آن از چربی‌ها به عنوان سوخت بهره می‌برد. در این حالت، باعث تولید ماده‌ای به نام کتون در بدن می‌شود که از طریق ادرار نیز دفع می‌گردد.
- وجود خون در ادرار: دفع خون به هر مقدار و اندازه‌ای از طریق ادرار، نشانه وجود یک بیماری در سیستم ادراری فرد است. همیشه خون در ادرار با چشم قابل مشاهده نیست و به صورت میکروسکوپی در ادرار وجود دارد.
- عفونت ادراری: یکی از مهم‌ترین مواردی که در آزمایش آنالیز ادرار بررسی می‌شود، وجود عفونت در سیستم ادراری است. با بررسی وجود باکتری‌ها، سلول‌های ایمنی و سایر سلول‌ها در ادرار؛ می‌توان وجود عفونت را تشخیص داد. میزان باکتری‌ها در ادرار نشان‌دهنده‌ی شدت عفونت است. در بارداری هر مقدار از عفونت باید درمان گردد تا باعث انتقال عفونت به کلیه‌ها و خون نگردد.
- سایر مواد مثل نیترات، بیلی روبین، موکوس، سلول‌های مختلف، کریستال‌های مواد شیمیایی و غیره نیز با توجه به شرایط بدن فرد می‌توانند درون ادرار دیده شوند.
* مقاله عدد نرمال سونوگرافی nt را مطالعه کنید.
آزمایش کشت ادرار در بارداری
آزمایش کشت ادرار Urine Calture یا به اختصار U/C تستی است که برای تشخیص نوع عفونت موجود در ادرار و بررسی داروی مناسب برای آن عفونت انجام می‌گیرد. از آن‌جایی که میکروب‌های مختلفی می‌توانند در سیستم ادراری رشد کرده و سبب ایجاد عفونت گردند، تشخیص نوع عفونت به خصوص در زمان بارداری، بسیار بااهمیت است. درمان عفونت‌های میکروبی با آنتی بیوتیک‌ها انجام می‌شود، اما از آن‌جایی که میکروب‌ها می‌توانند نسبت به بعضی از آنتی بیوتیک‌ها دچار مقاومت بشوند یعنی دارو بر روی میکروب بی‌اثر باشد (بیشتر بر اثر مصرف بی‌رویه و سرخود داروها)، باید نوعی از آنتی‌بیوتیک که می‌تواند این عفونت را درمان کند را نیز با کمک آزمایش کشت ادرار مشخص کرد.
تفسیر آزمایش کشت ادراری
در تفسیر آزمایش کشت ادرار، نوع میکروب عامل عفونت، میزان رشد و شدت عفونت، همراه با داروهای مؤثر و غیرمؤثر علیه آن گزارش می‌شود. پزشک با در نظر گرفتن شرایط بیمار، بهترین دارو را با دوز دقیق برای درمان تجویز می‌کند.
آزمایش ادرار 24 ساعته در بارداری
پزشک بسته به شرایط مادر باردار، به‌ویژه در موارد مشکوک به مسمومیت بارداری، ممکن است آزمایش ادرار ۲۴ ساعته را تجویز کند. در این آزمایش، حجم ادرار و میزان دفع موادی مانند پروتئین اهمیت بالایی دارند. برای انجام آن، اولین ادرار صبحگاهی دور ریخته شده و سپس تمامی ادرارهای دفع‌شده در طول روز و شب (۲۴ ساعت) تا صبح روز بعد در ظرف مخصوص جمع‌آوری می‌شود. همچنین، اولین ادرار صبح روز بعد نیز به نمونه اضافه شده و باید در اسرع وقت به آزمایشگاه تحویل داده شود.
نکات مهم در انجام آزمایش‌های ادرار
- قبل از جمع آوری نمونه ادرار، ناحیه تناسلی را بشویید و ترشحات موجود در ناحیه را پاک کنید.
- ادرار وسط را برای انجام آزمایش جمع‌آوری کنید. به این منظور ابتدا اجازه دهید مقداری از ادرار خارج شود، سپس ظرف مخصوص را در مقابل جریان ادرار قرار دهید و بعد از جمع‌آوری نمونه، ادرار باقی مانده در مثانه را تخلیه کنید.
- مراقب باشید که پوست با دهانه‌ی ظرف نمونه‌گیری تماسی نداشته باشد.
- اگر بنا به دلایلی، جمع‌آوری نمونه ادرار را در خانه انجام می‌دهید، نمونه را در سریع‌ترین زمان ممکن به آزمایشگاه برسانید چراکه با گذشت زمان از تهیه نمونه، میزان مواد داخل نمونه دچار تغییر می‌گردد.
- انجام آزمایش ادرار در دوران بارداری نیاز به ناشتا بودن ندارد، اما بهتر است از ادرار صبح‌هنگام برای نمونه‌گیری استفاده شود.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.